Bij de «manne
die de gaas doen branne
Belangwekkend KWB-dossier
over Sint-Niklase binnenstad
Clemens De Landtsheer
schenkt unieke
filmdokumentatie aan Temse
Ruim driehonderd huizen te saneren
of te slopen in O.-L.-Vrouwparochie
'ijlde Killefeesten te Moerzeke
SP Sint-Niklaas
blij met kernvrije stad
Meerjarenplan van
de Nationale Maatschappij
der Belgische Spoorwegen in
het arrondissement Dendermonde
De Voorpost - 4.6.1982 - 3
In de Nieuwstraat in Sint-Niklaas moeten op korte
termijn 40 krotwoningen worden afgebroken, in de
Dalstraat 29. Tot die konklusie komt een team van
de KWB van de Onze-Lieve-Vrouwparochie na een
onderzoek dat kadert in een aktie tot renovering van
de Sint-Niklase binnenstad. In de Aerschotstraat
zouden 9 huizen dienen gesloopt, in de Driekonin
genstraat 6, in de Gasmeterstraat 5, in de Hemelaer-
straat 9, in de Paddeschootdreef 4, in de Plezant-
straat 10, in de Westerstraat 8. in de Landbouwer
straat 5. Behoorlijk is het woningbestand in o.m. de
Boonhemstraat, de Casinostraat, in de Dosfelstraat
is zelfs geen énkele rotte huizenplek te bespeuren, de
Hofstraat is er relatief goed aan toe, idem voor de
Hovenierstraat en de O. L. Vrouwstraat, de Rollier-
straat, Spoorweglaan en Van Britsomstraat. Maar
toch ook: 6 te slopen krotten in de Broodstraat en 5
in de Kollegestraat, 5 in de Kasteelstraat en 3 in de
Westerlaan. In de héle parochie zouden liefst 162
huizen met de grond dienen gelijk gemaakt.
Het woningbestand in de Onze-Lieve-Vrouwpa-
rochie is dus verre van voortreffelijk. Maar op
diverse plaatsen kan mits saneringswerk de situatie
ten goede worden verholpen. Hoewel: 159 te saneren
woningen of krotten is ook een indrukwekkend
aantal. Uitschieters zijn hier de Aerschotstraat (10),
Kollegestraat (7), De Dalstraat (10), Driekoningen
straat (7), Gasmeterstraat (8), Kroonmolenstraat
(7), de Landbouwerstraat (16), Plezantstraat (10) en
absolute rekordhouder Westerstraat (met liefst 25
voor verbetering vatbare huizen).
Bezorgdheid én protest
Het KW B-onderzoek gebeurde niét op professio
neel niveau. Een ploeg wijkbewoners is op pad
gegaan na de werkuren en heeft, zonder zich de
allure van experten te willen aanmeten, geregistreerd,
geteld, vastgesteld. Het initiatief werd genomen van
uit een sociale bekommernis. In de besluitvorming
windt men er echter géén doekjes om: Wij hopen dat
de bevoegde instanties van onze stad zullen inzien
dat er ook nog mensen moeten leven en wonen buiten
de nieuwe wijken van de staden, scherper geformu
leerd nog, Wij wensen met klem te protesteren tegen
bepaalde eigenaars die gewild hun eigendommen
laten verkrotten om mogelijke grondspekulatie in de
hand te werken». De KWB-ers pleiten voor een
gedurfde ommezwaai» met het oog op het vernieu
wen van de stadskern d.m.v. konkrete realisaties met
een sociaal karakter. De aksenten moeten verlegd
worden, want «is het renoveren van gebouwen zoals
het Castrohof, die men jarenlang heeft verwaarloosd,
plots belangrijker geworden, hoewel men er eigenlijk
géén bestemming voor heeft?».
Het onderzoek vond eind februari-begin maart
plaats en men had noodgedwongen enkel oog op het
uiterlijke aanschijn van de huizen, men had immers
géén toegang tot het interieur. De bal is nu in het
kamp van het stadsbestuur of andere instanties: kan
men van overheidswege de eigenaars niet verplich
ten, iets aan hun woningen te doen? Da's de vraag
stelling vanuit de KWB-OLVrouw, waarbij je dan
niet om de bedenking heenkunt dat het opkalefateren
van wel 159 panden flink wat werk zou leveren aan
de zéér naar opdrachten reikhalzende bouwsektor.
En zo is vanuit deze werknemersbeweging de link
gelegd naar de... werknemers in de bouw, al staat die
konkluzie niét in het (belangwekkende) rapport.
Suggesties
Nagegaan werd dus het woningbestand en ook de
braakliggende terreinen. Percentages heeft men niét
becijferd, maar zeg maar dat tenminste één op tien
huize# voor verbetering vatbaar is of onder de
slopershamer moet.
De KWB heeft een aantal remedies bij de hand.
Boetes bijvoorbeeld, je zou die kunnen heffen voor
braakliggende terreinen of op huizen die langer dan
drie jaar nadat de eigenaar ze heeft verworven leeg
staan. Het met opzet laten verkrotten van leegstaande
panden moet, aldus de KWB-OLVrouw, strenger
beteugeld worden. Helpt zulks niet, dan moet men
van hogerhand tot onteigening overgaan. En kan het
stadsbestuur geen initiatief nemen om te saneren
woningen te kopen, te renoveren en ter beschikking
te stellen van de bevolking? Of kunnen de vrijgeko
men gronden (als er dus tot afbraak werd overge
gaan) niet ter beschikking worden gesteld als bouw
grond voor sociale woningen of voor groenzones?
Men zou ook door de voorwaarden ter vervanging
van de saneringspremie het privé-initiatief kunnen
stimuleren. Men zou de verplichting kunnen opleg
gen om onbewoonbaar verklaarde woningen binnen
de drie jaar af te breken of te renoveren. Door
onbewoonbaar verklaarde woningen niét meer te
verhuren aan buitenlanders (de Nieuwstraat, Dal
straat etc. worden vooral door gastarbeiders be
woond, zij hokken in de slechtste of minst fraaie
pandenkan volgens de KWB gettovorming tegen
gegaan worden. En als men minder grote projekten
aan de stadsrand zou laten uitvoeren en het aksent
wou leggen op de renovatie binnen het centrum
waren we volgens de KWB al een eind op de goeie
weg.
Er worden in dit KWB-dossier wel nuances ge
legd. Zo heeft men aangeduid hoeveel woningen in
deze of gene straat inmiddels onbewoonbaar werden
verklaard, waar eventueel verbouwingswerken zijn
gestart, wie desgevallend de eigenaar is, wat de
toekomstige bestemming van sommige huizen wordt,
enz.
Toch enkele scheefgegroeide situaties signaleren
aan de hand van het KW B-studeerwerk. In de
Rollierstraat 35 rennen de ratten rond in de kelder,
zeggen de buren, die kelder staat onder water; en in
of aan nummer 36 van dezelfde straat ligt een niet
onderhouden braakliggend terrein afgebakend met
een kaduke afsluiting vooraan. In de Plezantstraat
werden de nummers 197 tot 287 al onteigend, maar
wanneer gaat men met de afbraak starten? Op de
hoek Plezantstraat-Westerstraat staan reklamebor-
den waarachter het vuilnis zich opstapelt, in de
Plezantstraat 2 werden twee marmeren platen van de
voorgevel zwaar beschadigd, ze zijn in slechte staat
doordat men ze niet onderhoudt. In de Kroonmolen
straat dreigt de gevel aan nummer 44 in te storten, hij
is gescheurd. De gebouwen in de Jos. Lonckestraat
waar de firma Alcos haar aktiviteiten ontvouwt zijn,
evenmin als het terrein ervoor, niet onderhouden. En
aan de Onze-Lieve-Vrouwstraat is de stad Sint-
Niklaas eigenares van de huizenrij5-7-9: deze huizen
zien er verkommerd uit.
Hoe pretentieloos dit KW B-onderzoek, deze aktie
eigenlijk tegen de verkrotting van de binnenstad ook
moge wezen, het is zondermeer duidelijk dat de stad
Sint-Niklaas het zich niet kan veroorloven - zeker
niet nu de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur
staan - deze bundel naast zich neer te leggen. Een
milieuvriendelijke ingreep, een uit maatschappelijke
bezorgdheid te nemen maatregel dringt zich op. Met
de te nemen beslissing kan de stad alle kanten op: de
voorstellen van de KWB-OLVrouw suggereren vol
doende oplossingen.
W.V.
TE KOOP
tmmm
africhting. Te 20 uur bal
met de Hamse vrije radio
Motief. Op zondag 6 juni te
14 uur rommelmarkt, te 15
uur kaatswedstrijden tus
sen de veteranenploegen
van Sportkring Hamme en
Zogge. Te 15 uur kinder
spelen rond de aap met
gratis foto-opnamen. Te 17
uur uitreiking der prijzen
gevolgd door bal met disco
bar.
P.V.G.
Dit jaar zijn de twee- ook de Killefeesten mogen maker van de partij garan-
jse feesten in de Moer- afsluiten. deert men net als vorig jaar
Wkse Kille-hoek reeds Vorig jaar startte men een echte volkstoeloop
hun vijfde uitgave toe met een rommelmarkt, een naar de Kille op zaterdag 5
katsklub Verz. Van Gae- tekenwedstrijd en een en zondag 6 juni.
♦en en pronostickklub kaatswedstrijd voor vetera- Programma: op zaterdag
cheldeoord tekenen voor nen. Deze aktiviteiten wa- 5 juni te 14u30 kaatsbeker
t organisatie van een ge- ren zeer suksesvol en wer- waaraan volgende ploegen
•rieerd programma dat den daarom ook dit jaar op deelnemen: Toyota-Le Pa-
[OOr iedereen wat te bie- het programma weerhou- trimoine, Geywa-groenten-
ten heeft. Vooreerst zijn er den. En dan zijn er de halle en Van Gaveren. Te
de klassiekers; de kaatsbe- nieuwkomers. Op zaterdag 15 uur schieting in een tent
«r van Moerzeke, waarbij 5 juni krijgt men op de op de liggende wip. Te 17
elk der deelnemende ploe- Kille een korte maar toch uur demonstratie honden-
Sen reeds één uitgave won boeiende demonstratie
en er dus nu een stevige hondendressuur. Voor ve-
■ptie op het definitief be- len een unieke kans om
Wud - wanneer men drie- kennis te maken met deze
hal kan winnen - van de hobby. Op zondagnamid-
kker kan genomen wor- dag worden een aantal kin- De SP-fraktie Smt-Niklaas beeld van direkte gemeen-
*o. Verder staat op het dersoelen georganiseerd. hceft mel eroot genoegen lelijke demokratie mag
telprogramma een schie- Kinderen van 3 tot 12 jaar de mo,ie tcSen bel plaatsen worden beschouwd,
klg met een mooie reeks kunnen er spel, leute en cn vervoer van kernwapens De SP hoopt dat de CVP-
tijren en de bals die plaats plezier beleven rond de aap goedgekeurd zoals ze door PVV regering rekening zal
ebben op zaterdag cn zon. King-Kong. Wat meer is: het schepenkollege werd houden met wat leeft bij de
•^S- Zaterdag pakt men uit er worden zelfs gratis foto's voorgelegd. bevolking van Vlaanderen
de Hamse vrije radio gemaakt met deze aap Het De gemeenteraad van Sint- en het Waasland en zal op-
Motief en zondag zijn het is dus een rijkgevuld pro-Niklaas heeft volgens de SP houden met de voorberei
de platenruiters van studio gramma bij de Moerzeeksc een historische beslissing ding van de installatie van
kongfield die dan meteen Killcfeesten. Met de weer- gen°men na een inspraak- kernraketten op Belgisch
procedure die als voor- grondgebied.
In de kamer van volks
vertegenwoordigers stelde
de heer Verberckmoes,
PW-kamerlid van het ar
rondissement Dendermon
de. aan de minister van
Verkeerswezen de vraag
welke werken op initiatief
van de Nationale Maat
schappij der Belgische
Spoorwegen voorzien in de
meerjarenplanning en die
betrekking hebben op vol
gende punten: de afschaf
fing van overwegen, de
elektrifikatie van spoorlij
nen, het bouwen van
spoorwegbruggen en/of
tunnels, eventuele andere
infrastruktuurwerken. De
heer Verberckmoes had
ook graag van de minister
vernomen welke de geplan
de begindatum is. wat de
kostenraming is welke de
stand van het dossier is.
In zijn antwoord zei de
minister dat de elektrifika
tie van de lijn Schellebelle -
Dendermonde - Mechelen
over verschillende jaren
loopt. De indienststelling is
voorzien voor de maand
mei 1983 en de werken kos
ten 650 miljoen fr. In die
kostprijs zit ook de moder-
nizering van het station van
Schellebelle. Deze moder-
niseringswerken zijn van
tweeërlei aard. In de eerste
plaats gaat het hier om
spooromwerkingen voor
meer uitwijkkapaciteit en
hogere snelheid. Deze wer
ken worden uitgevoerd ter
gelegenheid van de ver
nieuwing van de wissels. Er
komt ook een nieuw sta
tionsgebouw. Hierin is een
onderdoorgang voor de rei
zigers voorzien, wordt de
overweg 80 afgeschaft. Het
ontwerp van afschaffing
werd met de lokale overhe
den besproken. De ver
schillende projekten wor
den uitgevoerd tegen 1985.
Op de tweede plaats is er
de modernisering van het
station van Schoonaarde.
Het gaat hier om spoorom
werkingen die dit jaar zul
len worden uitgevoerd.
Ook in Schoonaarde wordt
het stationsgebouw gemo
derniseerd. Deze werken
zijn voorzien voor 1984. Er
komt een onderdoorgang
voor de reizigers (werken
in 1985). Tenslotte is er nog
de modernisering van het
station van Dendermonde.
Ook hier staan spoorom
werkingen op het program
ma. De spoorinstellingen
werden in belangrijke mate
gemoderniseerd ter gele
genheid van de elektrifika
tie van de lijnen Brussel -
Dendermonde - Lokeren.
De verdere modernisering
wordt uitgevoerd ter gele
genheid van de vernieu
wing van de wissels. Er
komt ook een nieuw sein
huis met tele-bediening van
de satellietposten Schoon
aarde, Zele. Londerzeel.
Asse en Opwijk. Uitvoe
ring voorzien tussen 1982
en 1984. De onderdoor
gang voor de reizigers zijde
Sint-Gillis wordt verlengd
(uitvoering 1982-1983). Op
het perron VIII-IX wordt
een luifel gebouwd (uit
voering 1983-1984). De
overwegen 61 en 62 worden
afgeschaft (uitvoering
1983-1984) en de overweg
59 wordt ook afgeschaft.
Het ontwerp van afschaf
fing werd met de lokale
overheid besproken. Ten
slotte, aldus de minister,
werd ter gelegenheid van
de elektrifikatie van de lijn
de veiligheid aan de over
wegen verhoogd. De snel
heid van de treinen werd
opgedreven van 90 naar
120 kilometer per uur op
het baanvak Dendermonde
- Mechelen.
In een tweede vraag
wenste volksvertegenwoor
diger Verberckmoes van de
minister van verkeerswe
zen te vernemen welke
werken op initiatief van de
NMBS zullen worden ver-
dergezet in 1982. Meer be
paald wat betreft het af
schaffen van overwegen, de
elektrifikatie van spoorlij
nen, het bouwen van
spoorwegbruggen en/of
tunnels, eventuele andere
infrastruktuurwerken. Ook
hier wilde hij de geplande
begin- of einddatum verne
men, hoe groot de kosten
zullen zijn en welke even
tuele aanbestedingen zul
len doorgaan of in het
vooruitzicht worden
gesteld.
De minister moest op de
ze vraag voor een flink deel
teruggrijpen naar de ant
woorden die hij op voor
gaande interpellatie had
gegeven. De uitvoering van
de elektrifikatie van de lijn
Schellebelle - Dendermon
de - Mechelen loopt over
verschillende jaren. De in
dienstneming is voorzien
voor mei 1983 en de kost
prijs bedraagt 650 miljoen.
In 1982 zullen volgende
werken worden aangevat of
verdergezet: de modernise
ring van het station van
Schoonaarde, het bouwen
van een nieuw seinhuis met
telebediening voor het sta
tion van Dendermonde,
het verlengen van de on
derdoorgang voor reizigers
kant Sint-Gillis aan het sta
tion van Dendermonde,
het verhogen van de veilig
heid aan de overwegen ter
gelegenheid van de elektri
fikatie van de lijn. Deze
werken zijn in uitvoering
en de indienststelling is
voorzien voor mei 1983 en
tenslotte het verhogen van
de snelheid van 90 naar 120
kilometer per uur op het
baanvak Dendermonde -
Mechelen (in voege in mei
1983).
IN 1984 KOMT HET «RIJK-GAS»
In 1984 zullen de bewoners van het grootste deel van Oost-Vlaanderen opnieuw
bezoek krijgen van specialisten, gestuurd door lntergem, om te zien of de toestellen
die aangesloten zijn op het aardgasnet zullen voldoen aan de nieuwe eisen en zoniet
deze aanpassen of volledig afkeuren.
Een en ander vernamen we tijdens een bijeenkomst van Imewo-Imeioost, een
interkommunale die vooral West-V laanderen maar toch een belangrijk gedeelte van
onze eigen provincie van gas, elektriciteit en kabel-tt voorziet. Uit onze regio hebben
Berlare, Lede, Lokeren, Moerbeke, Wichelen en Zele met Imewo te maken.
Van de balans, de uitbetaling van de dividenden, de procenten voor de gemeenten en
de privépartners hebben we zeker geen kaas gegeten, we hebben alleen onthouden dat
het gebruik van gas en elektriciteit in feite stagneert, dat er alleen groei is als er
nieuwe gemeenten bij de interkommunale aansluiten, maar dat de winsten in elk
geval respektabel blijven.
Interessant voor de bewoners van de Intergem-sektor is zeker dat men in Oost-
Vlaanderen over twee jaar gaat beginnen met het aanpassen van het aardgasnet aan
het zogenaamde rijk gas uit de Noordzee en Algerië. Gedaan immers met het
Slochterengas uit Nederland, waarvan de voorraad zienderogen slonk en waarvan de
Nederlanders nu toch nog een belangrijk stuk van de bel voor zichzelf willen houden.
Het is blijkbaar niet zo moeilijk om aan aardgas te geraken, alleen is het niet altijd
van dezelfde kwaliteit. Het nieuwe gas noemt men bijvoorbeeld «rijk gasomdat er
meer kcallm' worden vrijgemaakt na verbranding. Vergeleken bij het vroegere
stadsgas heeft dit rijk gas een dubbele verbrandingswaarde
De afnemer denkt nu waarschijnlijk dat het hem al gelijk is vanwaar dat gas komt als
zijn potje maar lekker staat te pruttelen. Toch is het niet helemaal zo. Opdat alles wel
voldoende veilig zou zijn, moeten sommige toestellen aangepast worden, moeten
andere gewoon op rust gesteld worden en mogen alleen de nieuwe modellen van de 1-
2 kategorie blijven zonder dat er iets moet aan veranderd worden.
In West-V laanderen is men al volop met deze operatie bezig. Waarom eerst daar?
Omdat het gas uit de Noordzee ons land bereikt via de Voerstreek, van daaruit eerst
Wallonië voorziet en nadien via West-V laanderen ook naar onze kontreien komt.
Tegen het einde van de zestiger jaren hebben we een dergelijke aanpassingsoperatie
gekend toen we van stads- naar aardgas overschakelden. Deze keer wordt het minder
omslachtig, maar toch zullen ettelijke apparaten moeten sneuvelen. De toestellen die
eertijds enkel voor stadsgas dienden en nadien werden omgebouwd voor aardgas
kunnen nu niet meer dienen. De toestellen die gekocht werden in de overgangsperio
de en dus voorzien waren voor zowel stads- als aardgas kunnen met een kleine
aanpassing nog steeds gebruikt worden. De jongste 1-2 toestellen vormen zelfs geen
enkel probleem.
In West-Vlaanderen zijn ondertussen toch zo'n 150 werknemers van een privéfirma
bezig de bestaande toestellen te kontroleren en aan te passen en volgens Imewo
verloopt die operatie zeer vlot. Waarschijnlijk zal lntergem dat bij ons op dezelfde
manier doen.
Voor enkelen onder ons zullen er dus weer bijkomende kosten te verwachten zijn. Wel
wordt er dank zij een akkoord met de detailhandel een vergoeding uitgekeerd a rato
van het te vervangen toestel. Toch zullen sommige goed onderhouden en vlot
funktionerende fornuizen en boilers het stort opmoeten.
De prijzen van gas en elektriciteit zijn er ondertussen ook al niet op verminderd en we
beseffen nu reeds een tijdje dat het zeker niet de hemel op aarde is, maar kom, de
stookolie is ook duur en minder praktisch.
In verband met deze interkommunalesde toeleveringsbedrijven en de algemene
verdeler zijn er misschien nog enkele vragen te stellen. Wie van de gewone klanten
kent het verschil tussen lntergem, Intercom, Ebes, EdasDistrigas. Imeloost, Imewo
en co? Wij weten alleen waar de rekeningen vandaan komen en voorlopig is het nog
steeds Intercom die ze stuurt, hoewel we nu toch al een tijdje klant zijn van lntergem?
Een kleinigheid misschien...
Hou je in elk geval klaar. In 1984 komen de mannen de gaas doen brannen.
O.a. vijf films «Vlaamse Koppen»
Sinds Clemens De Landtsheer, eresekretaris van het IJzerbedevaartkomité. in
januari 1980 in nader kontakt kwam met het Gemeentemuseum van Temse, heeft
hij herhaaldelijk schenkingen gedaan aan deze gemeentelijke instelling.
Toen hij eind 1981, als hoogtepunt van de schenkingen, ook het hele Van
Raemdonck-archief. het archief van het frontblaadje Onze Temschenaars en vier
films over de vervaardiging van Karei Aubroecks Ijzerbeelden overmaakte, werd
algemeen aangenomen dat daarmee een einde gekomen was aan de indrukwek
kende lijst schenkingen.
Dat blijkt inmiddels onjuist. Bij zijn jongste bezoek aan De Landtsheer ter
gelegenheid van dienst 88ste verjaardag (geboren 25 mei 1894). kreeg museum-
medewerker Luc De Ryck een nieuwe schenking mee. Het betreft, naast kleine
aanvullingen in verband met de periode 1914-1918, films die De Landtsheer
destijds opnam voor zijn filmmaatschappij Flandria Film (1929-1940). Naast
familie- en vriendenbeelden (o.a. over Karei Aubroeck en zijn gezin) bevat de
schenking niet minder dan vijf films «Vlaamse Koppen». Dit zijn prenten die
bekende Vlamingen centraal stellen. In deze films komen ondermeer voor: prof.
Frans Daels, Juliaan Platteau. Filip De Pillecyn. pater Calewaert. Staf Bruggen.
Staf De Clercq. Jeroom Leuridan. Oscar Dambre. Germain Lefever, Jef Van
Hoof. Lodewijk Scheltjens. August De Bats. Henri De Bondt. Cvriel Verschae-
ve. Hugo Verriest. Karei Van Wijnendaele. Constant Permeke. Karei Aubroeck.
juffrouw Belpaire. Hendrik Elias, Michiel English (broer van Joe). Amaat Joos.
Lode Mortelmans. Juliaan De Vriendt. Jules Lagae. Servaes. Berten Fermont,
August Borms. Pol De Mont, Valerius De Saedeleer, Willem Gyssels. baron
Courtens, Hendrik Luyten, Jef Denyn, Ernest Wynants
Daarnaast is er ook een film over de Cvriel Buysse-viering in 1929 (ter
gelegenheid van diens 70ste verjaardag). Daarin komen ook tal van bekenden
voor, zoals August Vermeylen, Isidoor Teirlinck. Lode Baekelmans. Emmanuel
De Bom. Toussaint Van Boelare. baron Opsomer.
Het spreekt vanzelf dat deze films een enorme dokumentaire waarde hebben. De
films worden in Temse nu grondig bekeken en van kommentaar voorzien door
Luc De Ryck.
