Jean Walter,
de charme van het chanson
The show still goes on.
Met Stekense Volkstuinen
naar Fiorlade in Amsterdam
40 - 2.7.1982 - De Voorpost
Jean Wauman is 22 als zijn geboortestad Sint-Niklaas door de Amerikanen wordt bevrijd. Precies twee dagen
later begint zijn carrière als zanger. Dat kon in die tijd.
Jean heeft er net als alle andere Belgen vijf bange oorlogsjaren opzitten, doch als het leed eenmaal geleden is
lykt het leven één groot feest! De Amerikaanse bevrijders openen voor hem een nieuwe wereld met wijde
horizonten en ongekende mogelijkheden. Wat gisteren nog volslagen onmogelijk leek ligt vandaag zo maar voor
het grijpen.
Het avontuurlijke in hem borrelt onweerstaanbaar op en de jonge Jean laat studies en de kansen op een veilig
baantje voor wat ze zijn en kiest volmondig voor datgene wat hij altijd al graag had willen doen en dat hij ook nu
nog steeds met volle teugen doet: zingen!
Zingend is hij door het leven gegaan en stilzwijgend ook door diepe dalen, maar altijd weer haalde zijn
levenslustige natuur de bovenhand en als prille zestiger blikt hij thans terug op een leven waar hij intens heeft
van genoten...
Geen muf kantoor voor hem of een slopende band, geen jarenlange pendel noch angst om het baantje te
verliezen, maar zingen, mensen, altijd maar zingen! Zingen voor het publiek en voor jezelf.
Zingen. Applaus Sukses
Je leeft in een roes, maar je lééft, je leeft zoals je graag wil leven. God, mensen, wat kan het leven dan heerlijk
zyn!
Dertig jaar als charmezanger op de Bühne, geliefd en bewonderd. Maar ook vijf jaar lang je stem helemaal
kwgt, een beetje vergeten, maar toch niet door iedereen
En nu, wéér met dezelfde hervonden stem aan een come-back toe: het leven van Jean Walter is iedere dag.
ieder uur, de moeite waard geweest geleefd te worden.
Vyf jaar honger,
vjjf jaar schrik en dan..
«De tenorsax Pol Clark stichtte
destijds de Onyx-klub voor arties
ten. Als je vijftig frank lidgeld
betaalde kwam je in het boekje van
de klub. In die tijd wemelde het
van orkesten op zoek naar een
zanger en via dat boekje van Onyx
kwam je al gauw bij zo'n orkest
terecht... en zo begon het. Dat
heeft ook lang geduurd, nu is zoiets
natuurlijk ondenkbaar.»
Jean Walter zit tegenover ons,
hetzelfde gezicht, alleen zijn de
haren nu helemaal grijs. Hetzelfde
warme stemgeluid, daar is niets aan
veranderd.
De mensen kwamen uit die jaren
lange oorlog, de opluchting was
algemeen, de vreugde kon gewoon
niet op, iedereen deed waar ie zin in
had... Zoiets komt toch nooit meer
terug, het is nu, 37 jaar later, on
voorstelbaar.
«Jij hebt dat niet gekend hé?
Jaaa... als kind misschien, maar...
die tijd beléven, die dagen, weken
en maanden na de oorlog, dat wens
ik iedereen toe. Je kan je het niet
voorstellen als je het niet zelf hebt
meegemaakt! Vijf jaar honger gele
den. vijf jaar schrik, twee keer
opgepakt door de Duitsers en dan
plots die Amerikanen!»
Zat je dan ondergedoken?
«Ja, nadat ik twee keer was ge
pakt zat ik nadien ondergedoken.
Enfin ja, klaar om te vluchten over
de daken en zo...»
Je hebt je studies en mogelijke
karrière gelaten om zanger te
worden?
«Op die leeftijd, na vijf jaar
angst, sprak me dat aan. Zelfs als ik
niet onmiddellijk die kans had ge
kregen was ik later beslist ook met
zinggn begonnen. Doch het feit dat
het allemaal zo vlug ging en het zo
verleidelijk was maakte het veel
gemakkelijker.»
Zazou
Heb je een muzikale opleiding
genoten?
«Nee, nooit, zegt Jean, ik heb
muziek geleerd, ik kan geen noot
muziek lezen...»
Een natuurtalent?
«Jaaa... Mijn muziekuitgever
Kluger wou zelfs niet dat ik muziek
zou gaan studeren. Als je gaat
studeren halen.ze er je persoonlijk
heid uit, zei hij. Dat is toch juist
hé?» vraagt hij nadrukkelijk.
«Als je het goed nagaat zijn zo
wat alle zangers die enige bekend
heid verworven hebben of zelfs be
roemd geworden zijn hun carrière
begonnen met iets dat fout zat met
hun stem. iets speciaals. Yves Mon-
tand, voor mij één van de absolute
toppers, die zong zó
Hij demonstreert de lange
eindklank van Montands zinnen:
«Mais qu'est ce que j'aaaaèi.
a tant l'aimééér..
«En daar werd zelfs mee gela
chen» zegt hij verontwaardigd,
«maar 't is potverdekke daarmee
toch dat hij tenslotte beroemd
werd!».
Hij weet ook nog hóe Yves Mon-
tand destijds op de scène ver
scheen: «Met de lange vest. zazou.
lang haar. korte broek en dan zo'n
schoenen met zó dikke zolen...».
Jean toont het aantal centimeters
tussen duim en wijsvinger en lacht
vergenoegd bij de herinnering aan
dergelijk schoeisel.
«Later kwam de swingperiode en
met de Amerikanen deed jive zijn
intrede...».
Maar een zazou uit Aalst staat
ons nog duidelijk voor de ogen lang
haar onder het strohoedje vandaan,
lange vest en dat belachelijk korte
broekje in schril kontrast met die
dikke crépezolen onder de voeten,
zwaaiend met dat hippe wandelstok
je. Vreemd hoe sommige dingen je
onuitwisbaar voor ogen staan.
In luxe gesmoord
De schoonste tijd van de show
business situeert Jean Walter lussen
1945 en 1958, het jaar van de Brus
selse Wereldtentoonstelling.
Expo '58. eigenlijk was dat de
aanloop tot het grenzeloos materia
lisme van wat later met veel blabla
de «Golden Sixtieswerden ge
hemd, het tijdperk waarin zowat
itder menselijk gevoel in overdadige
luxe werd gesmoord en ook de kort
stondige revolte van 1968 geruisloos
verstikte in termen van repressieve
tolerantie...". Een dergelijke tole
rantie van de gezagsdragers voor het
uiten van afwijkende meningen was
uitsluitend bedoeld om een uitlaat te
bieden aan de toen heersende on
lustgevoelens en om te voorkomen
dat er behoefte zou ontstaan aan
ingrijpende sociale veranderingen.
De toenmalige "regenten» slaag
den volkomen in hun opzet, wat
leidde tot de kleurloze zeventiger
jaren en tot een krisis. die door het
klootjesvolk ook in 1982 lijdzaam
wordt ondergaan.
Maar dat zei Jean Walter niet. hij
had het over die eerste zalige jaren
onmiddellijk na de oorlog, toen
iedereen nog alle wegen opkon en
er ruim plaats was voor vernieu
wing...
Vernieuwing?
Die bracht ook de televisie: «De
televisie begon stilaan invloed te
krijgen, demensen bleven thuis
omdat er t.v. was. Kabaret kon je
op het scherm zien en meteen be
gon de afgang van het kabaret. Wie
nog geen t.v. kon kopen of zo'n
ding niet in huis wilde, ging toen
naar het bal. Jarenlang heb ik met
René Carlier op alle mogelijke bals
gezongen. Het waren er honder
den. Met het orkest van René heb
ik veel plezier beleefd..
Jean Walter heeft praktisch alles
meegemaakt. Valt er nu nog wat te
beleven? Tussen zijn debuut en nu
liggen ruim dertig jaar. Wat is het
verschil?
«Momenteel is er niks meer» zegt
Jean Walter spijtig. «De sfeer is
kapot, er zijn veel te veel artiesten,
ze zijn jaloers van elkaar. Vroeger
waren we, om het rpet een lelijk
woord te zeggen, konkurrenten.
maar ik trok me daar geen botten
van aan. Ik was een vrijbuiter, ik
ging onverstoorbaar mijn eigen
gang..
«Je m'en foutist»?
«Nja, maar nooit als ik op de
scène stond, dat is sacré, maar al de
rest afspraken en zo. daar had ik
lak aan. Later heb ik natuurlijk
ingezien dat het zo niet kon blijven
gaan. Ik werd vertegenwoordiger in
wijnen...»
Doe je dat allang?
«Vijftien jaar. Ik ben ermee be
gonnen als mijn stem genezen was,
want ik ben lang mijn stem kwijt
geweest. En als je voor een firma
gaat werken, dan moet jc wel in de
schreef blijven lopen, hé? In die
periode ben ik ook getrouwd en dat
bracht ook al een hele ommezwaai
mee: zolang je alleen bent en je
gaat de put in heb je er ook alleen
maar zélf de gevolgen van te dra
gen. Maar je kan toch moeilijk je
huishouden in je val meeslepen?
Ben je vrijgezel dan ga je naar
Frankrijk ais je het hier niet meer
ziet zitten. RondzweVven over de
aardbol, dat zou ik gedaan hebben.
Naar het zuiden toe, overal naar
toe. liefst met de boot. Behalve met
zingen zou ik ook met tekenen aan
de kost zijn gekomen, ik kan goed
sneltekenen
The show still goes on
Het zijn allemaal maar dromen
gebleven?
«Dat zou ik niet durven zeggen.
Dromen heeft iedereen, de mees
ten dromen echter alleen maar van
fortuin te maken. Dat soort dro
men bedoel ik dus niet.»
Alle dromen komen toch niet
uit?
«Ik heb mijn hele leven lang
kunnen zingen en ik zing nóg. Als
je dat op zestigjarige leeftijd nog
kunt doen en daarbij ook nog wer
ken. dat mogen er toch niet veel
zeggen? Er blijven er nog enkele
over die het wél nog doen: Ray
Franky. Henk De Bruin. Bobbe-
jaan Schoepen. Bob Benny...»
Zingen die echt nog allemaal?
«Zeker, en Bob Benny is net als
ik van Sint-Niklaas. ook Jef Burm
komt uit de Klaasjesstad. We zijn
allemaal samen begonnen tijdens
de oorlog. Andere Sint-Niklazena-
ren zijn tv-producer Dries Water
schoot en Bob Pauwels. die fameu
ze trompettist die al jaren dood is.
Er waren nogal wat artiesten in
Sint-Niklaas vroeger...»
Hij zegt het met terechte trots.
«Nu hoor je daar mets meer
van.» voegt hij er echter spijtig aan
toe.
Hoe was het publiek in die lang-
vervlogen tijden?
«Hooo... hét publiek... De mooi-
zelfvertrouwen bij de Vlamingen?
«Jaaa... en konservatief hé. ze
zijn geweldig konservatief. Een
Vlaming laat zich van iedereen
doen hé. Als een Hollander en een
Vlaming elkaar ontmoeten zal de
Vlaming Hollands spreken maar
die Hollander zal geen letter aan
zijn uitspraak veranderen. En dat is
zo met alles».
Dat klopt. Ook tijdens de Mun-
dial komt die mentaliteit tot uiting.
De Belgen, en dat zijn hoofdzake
lijk Vlamingen in de Rode Duivels-
ploeg, voelen zich pas gelukkig in
de rol van underdog. Nochtans be
schikken ze over een kern van 22
volwaardige spelers, wat slechts
weinig landenploegen kunnen zeg
gen! .Wij kunnen de finale halen,
maar als je dat hier zegt. gelooft
niemand dat. Nederland haalde
twee keer de finale: in 1974 en in
1978. In München beschikken ze
nog over het voetbalfenomeen Jo-
han Cruvff en waren zij de onge-
plots beter gaan luisteren. Ze heb
ben daar bewondering voor. want
wie heeft nu nog het lef om zonder
mikro te zingen? Het gaat natuur
lijk zonder mikro. maar het klinkt
beter mét. het volume is dan
ronder.
Ons verwondert het altijd dat
sommige zangers bijna met de mi
kro in de mond zitten, net of ze
hem willen verorberen.
«Dat heeft met de techniek van
het zingen te maken» weet Freddy
Grey. «Je moet met de mikro leren
werken. Er hard tegenaan gaan
volstaat niet. Kunnen ze eigenlijk
nog wel zingen? Hoe zit dat met de
stembeheersing bij die zangers?»
Een vragende blik in de richting
van Jean Walter.
La möme Piaf
«'t Is allemaal te gemakkelijk
geworden door die enorme techni
sche mogelijkheden van tegen
woordig. Van niets kunnen ze toch
nog iets maken: als ze met Ameri
kaanse klanken uitpakken denken
ze dat het gebeurd is. Whow! Ze
kunnen veel fouten verdoezelen:
vroeger hoorde je duidelijk het
kleinste foutje, tegenwoordig is al
les zodanig geperfektioneerd dat je
het niet meer hoort. Er zijn natuur
lijk mensen die geen stem nodig
hebben om sukses te halen, omdat
ze het kunnen interpreteren. Ik
denk aan Aznavour. Het feit dat hij
met zijn hese stem schijnbaar heel
wat moeite had belette lange tijd
zijn definitieve doorbraak. Maar de
man beschikt over een ongelooflij
ke zangtechniek en zijn ademha-
lingstechniek is gewoon fantastisch.
De stem klinkt misschien povertjes,
doch met een andere stem had hij
het waarschijnlijk nooit gehaald.
Dat specifieke timbre in zijn stem
heeft het hem tenslotte toch
gedaan.
En dan Piaf...
Piaf zong soms zo vals als een
ketel, maar als je in de zaal zat en
Piaf stond op het podium, dan had
je een paar zakdoeken nodig...
Manlief, ik heb ze zeker zo'n twaalf
keren gezien, ik krijg er nog kou
van zie. als ik er aan denk. Daar
word je gek van. Dat zijn misschien
geen zangers in de betekenis die
men eraan geeft, maar die hebben
iets wat je niet onder woorden kan
brengen. Reggiani...»
De woordenvloed van Jean Wal
ter is niet meer te stuiten, hier is
duidelijk een man aan het woord die
nog steeds in de ban is van wat
alleen maar onder die ene noemer te
plaatsen 1.1: het Frunse thanson.
«Serge Reggiani brengt de men
sen in vervoering en toch kan hij
niet zingen. Wat wij zingen noemen
kan hij niet. maar hij kan véél meer
dan dat. Er zijn heel wat mensen
die wél kunnen zingen doch die er
Jean Walter, of zingen is mijn lang leven.
ste tijd vind ik de kabaretperiode:
de mensen kwamen om te luiste
ren. Er werd niet gepraat, gegeten
of gedronken terwijl je optrad, de
mensen zitten er net als in de
cinema.»
En nu?
«Nu treed ik soms op met Jan
Theys en het publiek daar is uiter
aard een dankbaar publiek. Ze ho
ren die liedjes van vroeger terug en
zijn in de wolken.
«Met onze show gaan we dezelf
de weg op» zegt Freddy Grey,
vriend van Jean Walter en presen-
tator-realisator van de «Jean Wal
ter Jubileumshow» die na de vakan
tieperiode van start gaat. Twee
maal anderhalf uur optreden met
daartussen een halfuur pauze: ze
hebben ruim tijd voor een pintje en
dat is voor iedereen interessanter
en vlotter om te werken».
Wat voor soort publiek denken
jullie te bereiken? Een gemengd
publiek?
«Inderdaad» beamen ze allebei.
«Wat wij gaan brengen is voor een
ruim publiek bestemd cn onze eer
ste show gaat in het Wiezehof!»
Op zijn zestigste zit Jean Walter
dus nog altijd volop in de showbusi
ness The show still goes on..
Underdog
Ja. de show gaat wel verder.
Jean, doch hoe zit dat met de
huidige generatie Vlaamse ar
tiesten?
«Er zijn er veel te veel en alle
dagen komen er nog nieuwe bij.
Maar hoelang blijven ze? Enkele
blijven, zoals Sommers en vooral
Tura. Het feit dat Will Tura zolang
aan de top blijft is eigenlijk niet
normaal. Doch hij staat alleen, hij
krijgt geen konkurrentie Moesten
er meer brains zijn hier bij ons
Is er ook niet een gebrek aan
kroonde wereldkampioenen. In
Argentinië echter, zonder Cruyff.
haalden ze ook de finale en als in de
ultieme minuten van die wedstrijd
het schot van Robby Rensenbnnk
niet op de staak te pletter slaat
worden ze wereldkampioen. Pure
lef! Dat hebben wij niet'
Lef
«Lef moet je hebben» bevestigt
Jean. «Kijk. vorige week trad ik
toevallig op in Holland. De geluids
installatie was niet zo best en op
een bepaald ogenblik besloot ik de
mikro te laten voor wat hij was.
Het merkwaardige is dan dat ze
iets in leggen dat een ander niet
heeft om de mensen te doen lachen
of te ontroeren. Dat is in wezen de
kunst en dat bereik je maar door
een soort heesheid of een 'manier
van doen'. Spreekstemmen heb je
ook. direkt herkenbare stemgelui
den Jos Ghysen, die man doet
zijn mond open en je weet meteen
dat hij het is... Voel je wat ik
bedoel?»
We voelen meteen wat Jean Wal
ter bedoelt.
Als ze sprak «kreeg» je het al
«Maar dan heb je er ook een
heleboel met allemaal hetzelfde
soort stem. die je niet van elkaar
kunt onderscheiden
De grauwe massa, waar
als Piaf torenhoog bovenui
men... Want over «la mö
Jean Walter beslist nog niet
praat.
«Jong toch. zucht hij. die
de eerste keer gehoord in 19j
haar hoogtepunt, in den I
Arts in Brussel. Op dat ogt
zong ik met een Frans orkest
sjiekste nightclub van Brusst
speelden daar twee orkesten ii
plaats die half zo groot was als
een Cubaans orkest en het i
Eerlijk gezegd hoorde ik Piaf
nog niet graag: dat harde, scl
stemgeluid van haar beviel me
ik kende het enkel van de plati
de kwaliteit was toen nog ni<
best.
Ze hadden me echter verwii
"Jean, als Piaf ooit naar B
komt. laat je alles vallen, je sj
nightclub uit en je gaat kijken!
Piaf kwam en weet je wie t
was? Aznavour. die was toen
onbekend en Eddie Constan
En die twee stelde ze daar aat
publiek voor en ze zei: 'Houj
het oog. ze worden nog berot
Ze kreeg gelijk ook! Hadden a
na dat optreden het dubbele
vraagd om het nog eens te bele
ik had het direkt gedaan! De C 'v'
pagnons de la Chanson ware M"~,
ook bij die avond. Dat is wal
het meest heeft aangegrepen;
was uniek zoals dat klein ono
vrouwtje de scène opkwam,
haar grote expressieve handen,
ber. helemaal in het zwart gekl;
Ze zei gewoon: tekst en muziek
die en die en begon metee: jnfor
zingen. Als ze haar mond op<
om te spreken, dan 'kreeg' je
al..
Dat ondefinieerbare gevoel'
«Ja. het was iets bovennati
lijks. je kan het gewoon niet oi Lj
woorden brengen. Terwijl ze i cn
wist ik twee uur lang niet ni 1
waar ik zat! Later heb ik het gt
gehad met haar op te treden en»,^
ik heb haar een», zien repeteren „le]
dat was pas een belevenis! Deze m
avond had ze een optreden e 1(je
namiddags was ze er al. Zó gri (a(ls
met een sjieke pelsen mantel aa |pu|
Dan heb ik gezien hoe ze
volmaaktheid nastreefde: niets
het toeval overlaten, alles tra jj
perfekt zijn. Ze had haar ei j^'
muzikanten: een pianist, een
kordeonist. een drummer, de
waren muzikanten van hier en
Ge
n in
oor
moesten vaak urenlang repetei 't
Alle lichteffekten moesten tot
n «V
de
een fraktie van een sekonde g< d er
geld voor ze tevreden was. Ze k de
toe met de handen op de rug
alles naar haar
Vlaamse charme
Dergelijke dingen kenmerken
allergrootsten. Voor Jean Wa
zijn dat kennelijk mee T
Fransen...
«Yves Montand, Charles Al
vour, dat zijn van die reuzen,
giani. Bécaud en dan Trenet
Brei. Dat zijn mijn goden. Van)
heb ik alles geleerd want er is o
geen enkel land waar ze zo'n mo
teksten schrijven!»
Brassens, Ferré, Mouloudji?iren
en Gréco! Ik vergeet er n in h
Ik ging dan regelmatig naar Pai
Mathonnet, de baas van de Brui
se Ancienne Belgique. wilde
<Je moet hier weg uit die bars. nde
hij en ik moest naar Parijs
Londen en onder invloed van al
buitenlandse grootheden was ik
eerste Vlaamse zanger die mod bod
zong. De meeste andere bief,71
hopeloos aan hun oude deui
vasthouden. Onder invloed
Trenet maakte ik mijn eerste pil
later werd ik de Vlaamse Fr:
Laine genoemd
Ondanks al die vreemde in*
den bleef Jean Walter een qutenA
Vlaamse zanger, misschien de ei
echte charmezanger die Vlaandt
ooit heeft gekend!
Cyriel Temmer»
Volgende week:
«Ik was een rare vogei..
Het Stekense Werk voor de groentekweek. der krijgen asperge- en cham- ren Verder rijdt er een
Volkstuinen is een aktieve ver- Indien er voldoende belang- pignonkulturcn nog een aparte trisch treintje doorheen dt'
eniging. Regelmatig worden stelling is wordt er een bus plaats Het is een lust voor het toonstelling, er zijn r<
voordrachten ingericht over in- ingelegd op zaterdag 11 sep- oog wandelen lussen die ten van zo'n 25 minuten
teressantc onderwerpen, gere- tember Deelnameprijs 300 fr uitgestrekte bloemenperken, de Gaasperplas, er
nommccrde voordrachtgevers plus 9 gulden inkomgeld. Er In een duinenvallei wordt een kijktoren van 76 meter hc
uitgenodigd, er worden uit- kunnen slechts 50 personen typische duinflora voorzien, en een veiling,
stappen ondernomen, er is het mee. dus vlug beslissen terwijl op het zogenaamde vas-
jaarlijks teerfeest. de jaarlijkse te planteneiland de vegetatie Geïnteresseerden
reis enz van waterplanten via moeras- zich zo spoedig mogelij
hnorm en interessant planten tot meer droogtcmin- ieder geval voor 15 juli
Vorige zondag fietsten de De tuinbouwtentoonstelling nende planten kan worden be- heer Fons De Cock,
geïnteresseerde leden nog naar omvat 54 ha tussen hel Gaas- wonderd. Ook kan men daar straat 69 te Stekene. De
de sier- en heidetuin van mevr perdammeer en de Gaaspcr- een «leestuin» bezoeken, mei nemers vertrekken om 8
Kayser in de Hellestraat. In dam Wat de fruitteelt betreft alle publikaties op tuingeb cd aan het lokaal Schutten
september volgt wellicht - per wordt een oppervlakte van kunnen worden geraad- Ie Kerkstraat, en dc tl
uitzondering - nog een tweede 2.500 mJ gereserveerd voor ap- p'eegd In dc hallen is er nog komst wordt verwacht ro*
ééndagsreis In Amsterdam pels, peren, pruimen terwijl een binnententoonstelling van uur.
vindt dan de Floriade 1982 I 100 m: wordt toebedeeld aan dahlia's, siergewassen en
plaats. Een evenement dat het «kleinfruit» Voor de groenten
slechts om de tien jaar wordt groenteteelt worden 58 ver-
georganiseerd en geheel ge- schillende gewassen in volle Op het tenioonstellingster-
wijd is aan hdt hobby van de grond gekweekt volgens een rein zijn er speelweiden en een
leden, namelijk bloemen- en uitgekiend teeltschema. Ver- «waterspeelplaats» voor kinde-
