i
4
rjjlen Dendermondse oase het begijnhof
endermonde: flaneren voor eendag stoer isten
d<r
Programma
Derde Begijnhoffeesten
20-21 -22 augustus 1982
Vrijdag 20 augustus
18u.: Opening van de feesten.
Optreden KSA-drumband St. Arnout Dender-
monde.
Zaterdag 21 augustus
14u.: Heropening der feesten met Volksmuzikanten
«Reynout» Dendermonde en oude ambachten.
Zondag 22 augustus
llu.: Openluchteucharistie met het St. Gregorius-
koor (Dendermonde) en koperensemble «Religio-
so» (Grembergen).
14u30.: Gemeeilschapsdansen, optreden en vende
len van V.V.K.B. «Reynout» - Dendermonde.
17u30: Optreden van het «Klein Muzieksken» van
Gijzegem
Doorlopend tijdens de drie dagen:
Antiek- en rommelmarkt, 7 kunstenaars stellen ten
toon; kunstenaars: E.H. De Cock (Verrebroek) -
Dhr. De Kesel Jozef (Gent) en de Dendermondse
kunstenaars: Albert Smet - Francois Pauwels -
Daniel Janssens - Francois Geerinck en Dhr. Hans-
kens; voor nadere informatie: E.H. Daniel Evrard,
Begijnhof 1, 9330 Dendermonde - Luc Dierick,
Heirbaan 43, 9330 Dendermonde, tel. 21.94.70.
Ikonen, oude ambachten, volksspelen, tombola
«altijd prijs», fanfares, cafetaria, pannekoeken,
frituur, koude schotels, cremerie, bodega, frisdran
ken, trappistenbier van 't vat.
L.D.
ue voorpost - b.ö.1982 - 23
i helpt ons Vlaams kuituurpatrimonium redden
de Denderbrug, bereikt men in een
sprongetje de Vlasmarkt waar de
Benediktijnerabdij troont. In de St.
Pieter- en Paulusbaziliek (neogoti
sche stijl) wordt Pater Paul (1824-
1896) vereerd. De stemmige abdij
werd na de brand van 1914 naar de
plannen van V. Vaerwijck (1924)
hersteld in Vlaamse renaissance. Ze
herbergt schilderijen, beeldhouw
werk, antikwiteiten en een zeer be
langrijke bibliotheek. De basiliek is
open tot 19u. Voor een eventueel
bezoek aan de abdij wende men zich
tot de portier. Let wel op: het slotge
deelte is niet toegankelijk voor da
mes. De stappen worden thans ge
wend via de drukke handelsstraat
(Brusselse straat) naar de richting
van het station. Ongeveer in het
midden van deze straat treft men op
de rechterkant de poort aan die
toegang verleent tot het Begijnhof.
Langs een hobbelige weg komt men
terecht in een oaze van stilte en rust.
Een en zestig huizen van twee typen:
geheel witgekalkt of in baksteen met
gewitte omlijsting van deuren en
vensters. De gevelankers wijzen de
17' eeuw aan. In het «H. Begga»-
huis woonde de Groot-Juffrouw,
het laatste Dendermonds begijntje.
Er bevinden zich in haar woonst
fraaie oude meubelen, schilderwer
ken en een klein muzeum. Even
interessant in het konvent «H.
Geest»: de mooie zoldering. Het
Begijnhof is open tot 21 u. In dezelf
de Brusselse straat, op de linkerzijde
een honderdtal meter voorbij het
zopas bezochte Begijnhof, lonkt de
barokke St. Gilliskerk (1779) voor
een nader bezoek. Ze slaat gebouwd
op de plaats van de vroegere cister
ciënzerabdij O.L. Vrouw van Zwij-
veke (begin 13' eeuw), waarvan nog
het onderstuk van de toren rest. Het
orgel werd gebouwd door Lamber-
tus-Benoit Van Peteghem en wordt
door specialisten als zeer belangrijk
beschouwd. Achter de kerk (Nijver
heidsstraat): resten van de heropge
bouwde abdij (1671). De verfraai-
ingswerken naderen hun voltooiing.
Laten we de richting van het station
inslaan en even verwijlen in het
Stadspark, aangelegd op een deel
van de vroegere vestingswallen met
o.a. Mechelse en Brusselse Poorten.
Bekijk het modern Ros Beiaard,
gebeeldhouwd door de A Is te naar
Mare De Bruyn. Neem de moed
onder je arm en marcheer verder
langs de druk bereden Leopold II-
laan. Laat je ogen vallen langs de
rechterzijde op de moderne inter-
kommunale zwemkom Olympos en
links op de staatsgevangenis (blijf er
echter liever buiten) en laat je lok
ken naar de Dendermonding en de
Schelde, die hier 120 meter breed is
en de drang naar de zee begint aan
Dendermonde. Oldtimers in een geschikt kader: de prachtige Grote Markt
van Dendermonde. (arch)
te voelen. Lust U een lekker hapje,
een kop koffie met een vers gebakje,
of een frisse pot bier, of wilt u de
innere mens duchtig versterken:
aangename kleinere spijshuizen
staan hiervoor ter beschikking op de
Grote Markt, einddoel van deze
wandeling in de oude stadskern.
Rondom
De toeristen die over stevige benen
beschikken mogen niet nalaten langs
de beide Scheldeoevers te gaan fla
neren. Midden in een natuurschoon
kunt u stroomopwaarts wandelen
langs de St.-Onolfsdijk naar de
nieuwe Dendermonding, aan de
rand van de polders en midden de
notelaars. Stroomafwaarts, richting
Antwerpen wordt het meer poëtisch,
midden een Scheldelandschap dat
door onze schilders honderden ma
len werd gepenseeld. De kloekste
benen geraken wel tot het schilder
achtig gehucht Vlassenbroek waar
een kerkje staat om zo van te snoe
pen. Zij die verkiezen er een extra
autotochtje aan toe te voegen, raden
we aan of de heide te Waasmunster
aan te doen, of frisse lucht te gaan
happen aan het Donkmeer. Beide
toeristische infrastrukturen vormen
een ideaal verlengstuk na een ver
moeiend stadsbezoek aan Dender
monde.
(abl)
De Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer Dendermonde geeft u
graag alle nodige inlichtingen. Zij
stelt tevens bekwame gidsen ter
beschikking - V.V.V. - stadhuis,
Dendermonde - tel. 052/21.28.44.
Dendermonde. Grootjuffrouw Ernestine De Bruyne
wandelt door het begijnhof, (arch)
aansluiten van een 20-
tal afwateringsroosters op
de bestaande riolering;
het degelijk bestraten
van heel de weg rondom,
en van de middenweg naar
de kerk. met kleine straat
keien. die eventueel door
de Stad kunnen geschon
ken worden, of verkocht
aan een schappelijke prijs:
de stad heeft er tienduizen
den in voorraad;
tenslotte een eventuele
tussenkomst in het droog
maken van de kelders.
Bewoonsters, de vzw. en
de vele vrienden van het
Begijnhof durven rekenen
op een moedige medewer
king van het stadsbestuur.
Zodoende zal dit bestuur
niet alleen het welzijn be
hartigen van 40 bejaarde
medeburgers: maar zal ook
véél gedaan zijn voor de
instandhouding en verfraai
ing van ons Dendermonds
kuituurpatrimonium. Want
het spreekt vanzelf dat
Staat en Provincie maar
'marcheren' wanneer het
Stadsbestuur gunstig advi
seert, en bereid is, een ze
ker percentage van de kos
ten te willen dragen.
We danken het Dender
monds Stadsbeleid voor de
gulle houding die het aan
nam bij de eerste restaura
tie. nu 7 jaren geleden,
waar de overigens on
vermogende VZW geen
enkele inbreng moest
doen.
Zal dit in deze knsistijd
nog mogelijk zijn? De
VZW is bereid, al te doen
wat kan, om haar deel in te
brokkelen waar dit nodig
zou blijken, ook al heb
ben we onze zuur-verza-
melde centjes voor véél
ander instandhoudings-
werk nodig.
De huur der woningen
bracht in 1981 ongeveer
270.000 F op; de Begijn
hoffeesten van oogst '81
verzamelden daarnaast
421.000 F netto winst. Van
1 januari tot 1 augustus
1982 (twee derden van het
jaar) gaven we reeds voor
allerdringendste werk
zaamheden meer dan één
miljoen Bfr. uit... Het
hoeft geen betoog, hoezeer
we onze komende Begijn
hoffeesten van 20, 21 en 22
augustus '82 zullen nodig
hebben!
Dendermonde. Het Spaans Hof
te Mespelare. (arch)
een donderend geraas naar beneden
en de kerk bleek, zonder spitse
toren, aan schoonheid gewonnen te
hebben. De O.L. Vrouwkerk, in de
volksmond ook «de grote kerk» ge
noemd, bezit een merkwaardige
architektuur: vermenging van Schel
de- en Brabantse gotiek, vroeg- en
hooggotiek. Vroeger had ze de rang
van Collegiale met kapittel van ka
nunniken. Al doet ze sober aan,
binnenin bergt ze een schat van
kunstwerken. We citeren voor de
vuist weg: Romaanse doopvont in
arduin (eerste helft van de 12"
eeuw); XV' eeuwse fresco's; votieve
kinderportretten; obilen; doeken
van A. Van Dijck, D. Teniers de
Oude, G. de Cray er enz.; beeld
houwwerk van F. Duquesnoy, A.
Quellien, A. Fayd'herbe, W. Ker-
rickx enz. Het majestatische orgel
werd gebouwd door Pierre Van Pe
teghem in 1861. De kerk bezit tevens
een belangrijke schat edelsmeed-
werk, gewaden en handgeschriften.
Door de Vrienden van O.L.
Vrouwkerk» werd in 1967 een uitste
kende folder uitgegeven, die niet
minder dan 101 kunstwerken ver
meldt. Keren we na een bezoek aan
deze historische kerk op onze stap
pen terug via de Kerkstraat. Ons
oog, wordt onmiddellijk getroffen
door het Gerechtshof. Het is een
majestatisch gebouw opgericht in
1924 naar de plannen van V. Vaer
wijck. In dit gebouw resideert een
rechtbank van eerste aanleg (Den
dermonde is trouwens de hoofd
plaats van een uitgebreid gerechte
lijk arrondissement), met de daar
bij horende gerechtelijke diensten.
De toren is bekroond met een bron
zen Ros Beiaard. Open tijdens de
bureeluren. Via de Grote Markt en
"het begijnhof van Dendermonde binnenloopt, staat
'leen grote verrassing: een onopvallende 'boerenpoort'
k Brusselsestraat, tussen mooie winkels, statige bank-
leksen en syndikale gebouwen, geeft toegang tot één
(Otste begijnhoven van Vlaanderen, met ruim 3 ha
rvlakte.
jer waren er 67 hui-
1 Sinds de brand van
'nermonde, in de Eer-
1 Wereldoorlog, werd
jzijde van de driehoek
'Izgn 'Begijnhofdries')
ocht (24 huizen), om
terige 43 èn vooral de
thofkerk te kunnen
luwen of restaureren,
ponen in deze 43 hui
ten veertigtal gezellige
^rde mensen: inder-
het laatste decen-
j) heeft geen enkel be-
kunnen stand-
Ie bloeitijd van het be-
lofwezen hadden niet
per dan 250 van deze
fn-aardige» religieuzen
I intrek in diezelfde
ruimte.
Waar nil gewoonlijk één
persoon woont, huisde
vroeger een gans konvent
van 6 of 7 religieuzen, met
eigen hiërarchie, eigen
leefregel en eigen levens
voorziening. Door oorlo
gen, wijziging van de men
taliteit bij de bevolking, en
de daaruitvolgende verar
ming van het begijnhof,
ging het religieus ideaal van
de begijnen ook op de hel
ling staan, zodat met het
overlijden van grootjuffer
De Bruyne, in 1975, de
glorieuze begijnentijd af
sloot en de kerkelijke stich
ting «het Dendermonds
Begijnhof» een nieuwe be
stemming nodig had, in de
persoon van vrome juffrou
wen en weduwen die zon
der geloften, toch de geest
der begijnhoven trachten te
bewaren. In 1942 werd het
Dendermonds Begijnhof
geklasseerd als landschap,
en in 1967 werd ons stuk
Dendermonds patrimo
nium onder toezicht ge
plaatst van de Kommissie
voor Monumentenzorg.
1974 werd het mooie Be
gijnhofjaar.
Na lang palaveren, schrij
ven en vergaderen, kon een
eerste Restauratiefaze van
start gaan.
De daken kregen een gron
dige revisie, de riolering
voor de afwatering der da
ken kwam tot stand, en de
gevels kregen een 'instand
houdingsbeurt'. De jaren
schreden verder, bejaarden
kwamen en gingen, en de
verrotting van het vochtige
■Htm
lermonde. Begijnhof in 1974. Sedertdien is er weinig veranderd. Ook toen
het een grote Vlaamse kermis, (arch)
Begijnhof dreigde de bo
venhand te krijgen.
Sinds drie jaar wordt nu
systematisch elk leegko
mend huis onderkapt. zo
dat tussen dit en een halve
generatie alle woningen
van grondwater zullen be
vrijd zijn. In elke kelder
die soms het hele jaar on
der water staat wordt
een automatisch pompje
geplaatst, zodat dit pro
bleem nog vóór de winter
zal zijn opgelost.
Het vrij trieste uitzicht van
de vele grote, oude en zie
ke cypressen wordt, in rug
gespraak met de Commis
sie voor Landschapszorg,
langzamerhand gewijzigd.
Een tiental verkankerde
bomen werden gerooid, en
in de plaats kwamen 25
forse Krim-lindes, die spe
ciaal tegen ziektes en onge
dierte bestand zijn.
Op de jaarlijkse Statutaire
Vergadering van de Kerke
lijke VZW «Dendermonds
Begijnhof» die de eige
naar is van het hele domein
werd nog eens aange
drongen op de tweede res
tauratiefaze. Eind mei had
dan een ontmoeting plaats
tussen de Nationale Kom
missie. de Provinciale
Dienst, de stedelijke auto
riteiten en de Raad van
Beheer van het Begijnhof.
Unaniem kwam men tot
het volgende besluit: er
moet nog vóór de herfst
een dossier opgemaakt
worden van een tweede
restauratiefaze, met vol
gende prioriteiten:
schoonmaak en uitdie
pen van de zuiderbeek
(achter de lage nummers,
links als men op het Begijn
hof komt);
nivelleren van het ter
rein zowel de «Dries» als
de weg rondom;
Ifrmonde. De prachtige toren van het justitiepaleis met helemaal
onsffioan het standbeeld van de vier Ay monskinderen
stadspatronen, de beelden
'an de vroegere Heren van
xmeVprmonde. De achterbouw
ia de brand van 1914 hersteld
mondse hoofdkerk (13' eeuw met
latere verbouwingen) bezit een acht-
zijdige monumentale toren. De spits
kwam bij een stormtij in 1940 met
iermonde, ideaal gelegen in het
in van de driehoek Brussel (28
Gent (30 km.) Antwerpen
n dieft"^' wat men noemen han een
|(X trplaats voor ééndagstoeristen.
va oudsher was het een versterkte
ond en ontsnaPie derhalve in de
van de eeuwen niet aan het
pgeweld. Zo werd het b.v. in
nber 1914 bijna totaal vernield,
de Ros Beiaardstede herrees uit
ilin en prezenteert thans aan de
ppla me toerist zijn vele historische
\twen en haar talloze kunstschat-
allen getuigen van een groots
ke|p»-
t in ^ezoe^c aan sta<* neemt circa
uren in beslag. Men parkeert
xest de wagen op de Grote
l. waar men onmiddellijk ge-
r ee onteer<^ wor£b met het gratie-
A|s ader van woningen in Vlaamse
e( tsance. Het pareltje van het
omt gedeelte van de stad is ech-
a stadhuis. Deze oude laken-
(1337) met belfort (1377) is een
trwerk van gotische sierlijk-
In de voorgevel treft men bui-
klijk
ecilij
fee
ïarkl
de r
iand<
in neo-gotiek door de toenmalige
stadsarchitekt Fernand de Ruddere.
Binnenin gaat zonder twijfel de aan
dacht van de bezoeker naar de rijke
verzameling van schilderijen van
Dendermondse meesters w.o. baron
Franz Courtens, Jan Stobbaerts,
Constantin Meunier, Verhas e.a. 's
Zomers wordt de voorgevel bevlagd
met heraldische vlaggen van de He
ren van Dendermonde vanaf het
Huis van Béthune tot Keizer Karei
Het stadhuis kan bezocht worden
gedurende de bureeluren. Ook het
Muzeum (de vroegere Vleeshalle -
1460) zal aan de aandacht van de
toerist niet ontsnappen op de Grote
Markt. In dit muzeum treft men
interessante voorwerpen aan in ver
band met de plaatselijke archeologie
en geschiedenis, wapens, aarde
werk, volkskunst, iconografie enz.
Het is open van 1 mei tot 30 septem
ber, 's zondags van 15u. tot 19 u.
Voor geleide bezoeJcen dient men
zich te wenden tot de plaatselijke
V. V. V. Via de drukke verkeersader,
de Kerkstraat, richten we onze
schreden naar de dekanale Onze-
Lieve-Vrouwkerk. Deze Dender-
