Onstuimige» Iverlingen
4 Denderbelle
Theater Poëzien spetterde
«Verstaanbare Poëzie» in het rond
Waasmunster boekengemeente
Dendermondse Leeuwerckenaers
met een prettige «Kat op het spek»
Jongensschool organiseert «Boekenshow»
De rederijkerskamer «De Leeuwerckenaers» kregen de eer het toneelseizóen
te Dendermonde te openen met een reeks opvoeringen van de klucht «De kat
op het spek» van John Dole.
Laten we U dadelijk verhalen dat het een prima vertolking werd en de
toneelliefhebbers, die de weg naar de feestzaal van het VTI insloegen, beslist
een amusant avondje-uit hebben beleefd. Een groots ding is die «Kat op het
spek» wel niet, maar als klucht is het een knap geschreven ding, vol
verrassende situaties, gebonden aan een vlot te spelen tekst. Zo'n stuk vereist
in de eerste plaats een enorm tempo, een perfekte rolkennis en het aanvoelen
wanneer de pointes voor de humor dienen gelegd te worden.
fekt op het publiek in te
spelen en het met komische
gebaren doorlopend aan het
proesten te brengen op het
gevaar af aan «over-acting»
te gaan doen. Debutant Leo
Jacobs liet zich niet uit zijn
lood slaan als Koenraad
Kuit, de Broeder van het
Licht, terwijl Josée Vereec-
ken op een briljante manier
de volksvrouw Bus ver
tolkte.
De oude rat René komende
maanden voorbereiden op
3en zwaardere brok. Inder
daad op 25, 26 en 27 maart
/an volgend jaar voeren ze
<Liefde!?» op van de Tsjec
hische auteur Pavel Ko-
hout.
[et het najaar doet ook het toneelseizoen opnieuw zijn intrede. De
erij kers kamer «de Iverlingen» voert het volgend week-end zijn eerste
van het seizoen voor het voetlioht. Dat het opnieuw de moeite wordt
niet gezegd. Uitzonderlijk wordt er slechts vijfmaal gespeeld i.p.v.
piaai omwille van werkomstandigheden van een van de akteurs.
Deze ingrediënten waren
voldoende aanwezig om van
die «Kat op het spek» een
genietbaar spektakel te ma
ken, dank zij de doordachte
regie van een vakman als
Leo Vertongen. Hoofdman
Vertongen, die intussen in
de schoot van de Kamer
werd aangesteld als deken
(ofte voorzitter), dirigeerde
zijn poulains met een hoog
ritme, schakelde doorlo
pend intelligente regie
vondsten in, en behoedde
zijn spelerspotentieel dat
het te boertig werd.
Vertolking
Stonden op de scène enkele
doorwinterde elementen,
dan deinsde regisseur Ver
tongen er niet voor terug
om een paar jeugdige ele
menten een hoofdrol toe te
bedelen. We kunnen dat ge
baar alleen maar toejuichen
omwille van het feit dat zij
die voordien alleen als figu
ranten op het «plateau»
mochten verschijnen,
thans de kans kregen om te
bewijzen wat ze in hun to
neelmars hebben.
Zowel Luc Pieters, als Da
vid Abbot, als Hilde Ver-
heyen (Kate, zijn vrouw)
trokken behoorlijk him
streng. Akkoord dat het
soms wel nog iets te «ge
maakt» overkwam en Hilde
Verheyen sporadisch suk
kelde met haar stemniveau,
maar ze lukten beiden het
ingangsexamen met vrucht
en bewezen meteen dat de
Leeuwerckenaers de ver
jonging verder kan door
voeren, zonder enige
schroom. Vera Vertongen
etaleerde een knibbelige
huiseigenares, die men lie
ver verloren dan gevonden
heeft. Met veel talent en
klasse tekende Erna Die-
rickx de moeder van Kate
uit. André Pauwels was zo
wel als chauffeur, politie
agent en postbode bekij-
kenswaardig. Dré weet per-
Dendermonde. De Leeuwerckenaers traden weer voor het voetlicht (v)
titel «Het onstuimige
zegt al een heleboel,
het hart vol is van ver-
of vreugde, overmand
w~y wanhoop of vervuld is
V dankbaarheid, dan kan
plots, heel spontaan,
irwachte dingen doen.
de intensiteit van de
«lens reageer je te
onverwacht om
■tandig» te handelen.
b euforie of in de diepe
:f10 kerheid doe je soms on-
fulbare beloften of
ir je dure eden, die dan
eraf niet in te lossen
Wen te
en te zijn. En dan zit je
de gebakken peren. En
je dan ontnuchterd
en de dingen terug in
ware verhouding ziet,
t je soms je belofte hou-
en zie je dat je het niet
De kunst is dan om
d® in die momenten nuch-
0fdt e blijven en met beide
r^5 m 0p de grond. Wat
titel met het stuk te
en heeft, verklaart de
arx ud. Het verhaal speelt
af tijdens de tweede
idoorlog op Birma,
len in de jungle, in een
air hospitaal, zitten
Brit, een Schot, een
r dl raliër, een Nieuw-Zee-
er, een Basutonger en
Amerikaan. Het is zo-
een algemene vertegen-
rdiging van de Britse
monwealth ofte het
iekl ie Imperium. Allen zijn
ezinjgtellend» van opgelo-
verwondingen. Het be-
dat óón van hen nog
iger^its enkele weken te le-
heeft, is een koude
ihe. Want, wat doe je
Zeg je koudweg «zo
3 erin de zaken en neem er
beste van» of vang je
op als een kameraad
iiek«bouw je luchtkastelen?
fegeven, door de auteur
meebeleefd gedurende
legerjaren in het Verre
kanten, is de basis voor het
De uitwerking is een
n dejfrontatie van karak-
van dankbaarheid en
lelijkheid, maar ook
ondank en schijn. Is
iklejbedelijden van de jonge
iu sen kameraadschap of
let een schijnheilige
ling? Als de ter dood
ordeelde zich bewust is
van zijn toestand, dan komt
er ook opstandigheid en
wordt kameraadschap ge
ïnterpreteerd als «betutte
ling» of «verlakkerij». Dan
wordt het hart onstuimig,
en dan blijkt de niet te hou
den belofte gewoon een ver
lossing uit een opkropping
van frustratie en eenzaam
heid. Toch kan in dit stuk
op een gulle manier heel
wat af gelachen worden,
maar deze lach kan even
plots, door verdriet, in de
kiem gesmoord worden.
De auteur: John Patrick
is een in 1907 geboren
Amerikaan. Hij verdiende
zijn kost als toneelspeler en
producer van teaterstuk-
ken. Een beroep dat in het
Amerika van die tijd van
moed getuigt. Toen Ameri
ka na het uitbreken van de
oorlog, zich in de zaak
mengde, was Patrick draai
boekauteur in Hollywood.
Hij werd met zijn compag
nie op Birma ingezet tegen
de Japanse overmacht. Zijn
belevenissen van G.I. in de
oorlog en in hun «struggle
for life» tegen het onleefba
re klimaat, de honger, het
zweet en de modder, be
schreef hij in «The hasty
heart». Nog duidelijker
bleek zijn talent voor satire
uit zijn toneelversie van de
roman van Vera Sneider:
«The teahouse of the Au
gust Moon» (1953). Uit bei
de werken blijkt de filosofi
sche visie van de schrijver,
namelijk «dat wijsheid het
leven pas draaglijk maakt».
Rolverdeling
Zoals we vorig jaar reeds
schreven en zoals de Iver
lingen met een aankondi
ging kond deden, was er in
deze vereniging plaats voor
jonge krachten om de fol-
low-up in de groep te verze
keren. Voor een toneel
groep is een keuze aan leef
tijden een absolute nood
zaak. De sympatieke adver
tentie van de groep had het
gewenste resultaat: negen
jonge krachten boden zich
aan. De Iverlingen vroegen
medewerking van «al wie
iets voelde voor goed lief
hebberstoneel en graag zijn
krachten_ wilde
aan een hardwerkende to
neelgroep». Ze kregen ne
gen jonge, frisse aspirant
toneelspelers. Ook al had
«men» beweerd dat de Iver
lingen naïef waren als ze in
de jeugd geloofde. «Men»
beweerde dat de jeugd zo
genoeg om oren had en el
ders beter aan zijn trekken
kon komen. De Iverlingen
hadden het dus bij het rech
te eind. De jongelui werden
voorgesteld aan een paar
regisseurs, ze lazen een
tekst, werden beluisterd
en... vier van hen kregen
reeds een opdracht in dit
eerste toneel. Het zijn vier
jongens, namelijk Dirk De
Smedt, Johan Van Keer,
Giancarlo Bocchi en Dirk
Blindeman. De meisjes ko
men in het volgende stuk
aan hun trekken. Verder
zijn er in de rolverdeling de
oude bekenden als Suzanne
De Bruyne, Jan Philips,
Etienne Van der Meeren,
Walter De Rop en Jef Uyt-
tereprot. Een «habitué» zit
er niet in: Lena Van Keer.
In alle geval wordt deze op
voering toch een hele ge
beurtenis. De vier nieuwko
mers zullen vast en zeker
plankenkoorts hebben,
maar dat zal wel loslopen.
Het onstuimige hart wordt
gespeeld op zaterdag 13 no
vember om 20 uur, zondag
14 november om 19 uur,
zaterdag 20 november om
20 uur, zondag 21 novem
ber om 19 uur en maandag
22 november om 20 uur. De
prijs is 80 fr. Reservatie ge
beurt best op voorhand bij
Maurits Bosteels, tel.: 052/
21 57 99. Dan is een «goede
plaats» verzekerd. Zoals
vroeger gaan de voorstel
lingen door in het Gilden
huis te Denderbelle. Voor
vele toneelliefhebbers zal de
fijne vernieuwing van het
café en de aanpassing van
het sanitair, door de paro
chie met vereende krachten
verwezenlijkt, een zéér aan
gename verrassing zijn.
Het hoeft verder niet ge
zegd dat de liefhebbers van
goed toneel weer volop aan
hun trekken kunnen
komen.
Dat je met Préverts poëzie heel wat meer kan aanvangen dan simpel lezen,
bewees theater Poëzien zondagavond in Netwerk. Op aanvraag van het
Masereelfonds schotelden zij het publiek een fascinerend poëzieprogramma
voor. Het was een collage van minder bekende teksten en gedichten van deze
Franse surrealist uitstekend vertaald door Son Tyberg. Eenvoudige woord
keuze en een enorme toegankelijkheid van de teksten doorbraken de barrière
van een «elitaire dichtkunst». Het trio Paul Codde, Carmen Jonckheere en
Marleen Maes maakten er in een vindingrijke regie van Tummers een speelse
uitbundige voorstelling van.
pen waarover het gaat. Al
les wordt weergegeven met
woorden van de man-in-de-
straat, het zijn situaties die
elkeen kan overkomen,
denk maar aan het stukje
«een gek flatgebouw»...
Maar deze collage is niet
louter pret om de pret er zit
ook een addertje onder het
gras verscholen. Naast een
lachbui moet je soms na
denken. Met het vrolijk ge
weld van de taal van het
volk zegt Prévert dat het uit
moet zijn, dat je soms «nee»
moet kunnen zeggen... en
dat is juist zo moeilijk.
Toevallig heeft het Mase
reelfonds in september '82
een bundel nieuwe vertalin
gen van Prévert op de
markt gebracht.
Son Tyberg (die de verta
ling voor Poëziens Prévert-
programma verzorgde) en
Stefaan Van Den Bremt
maakten een keuze uit zijn
oeuvre.
Eenboek dat beslist het le
zen waard is. Vanavond
presenteerde Poëzien Pré
vert lijfelijk, dat boek geeft
je de mogelijkheid nog even
na te mijmeren, moet je be
slist doen», aldus Paul
Codde.
NR
Aalst. Teater Poeziën maakte er in Netwerk een boeiende voorstelling van (ad)
Voor de acting was duide
lijk geput uit cabaret en
absurd theater wat prima
samengaat met Préverts ge
woonte te (grim)-lachen.
De akteurs sloegen er zich
met volle overgave en aan
stekelijk plezier doorheen.
Ook al gingen flarden van
teksten verloren door het
bijna waanzinnige tempo.
Maar dit stoorde in het ge
heel niet.
Paul Codde, het koele ta
lent, Carmen Jonckheere
een echte furie maar steeds
in de hand gehouden en
Marleen Maes elke seconde
een andere stem een andere tegenzin begint maar na
grimas waren meesterlijk, verloop van tijd worden we
Kortom een groot uur tea- weer enthousiast, happy
ter zonder zich maar één zoals het publiek in de zaal.
minuut te vervelen. Een De opzet is vrij eenvoudig,
perfekte kombinatie tussen We scheppen aan de hand
realisme en surrealisme, van Préverts teksten een bi-
speelsheid en pijnlijke zarre, absurde situatie, dit
ernst, extravagantie en brengt de mensen aan het
volks engagement. lachen. Want de lach is de
Paul Codde praatte opge- rode draad van de avond,
wekt over dit spektakel. Alle stukjes staan los van
«Deze produktie kan ons mekaar maar sluiten toe-
nooit tegensteken, ook al vallig goed bij elkaar mm
hebben we er al een heel zodat het al bij al toch een
pakket voorstellingen van geheel vormt,
opzitten. Het kan best dat Poëziekennis is hier niet
één van ons drieën met nodig, iedereen kan snap- Aalst. Teater Poeziën te gast in Netwerk (ad)
Nu vind ik die titel niet zo goed gekozen hoor;
boeken show je niet, je stelt ze tentoon, verkoopt ze,
prijst ze aan, je leest ze, je legt ze desnoods open op
een mooie bladzijde, maar showen? Het ruikt naar
business, naar verlepte parfums, plat, liederlijk
amuzant en gedurfde stunts, allerminst laat het
denken aan een ideeëngoed zo gaaf en persoonlijk
als soms vervat in een boek. Maar goed, in de
gemeentelijke lagere jongensschool van Waas
munster loopt van zaterdag 6 t.e.m. zondag 14
november een 'Boekenshow'. De vijftiende al waar
mee de school haar projekten tracht te spijzen.
Omdat goeie tradities moe
ten worden verdergezet,
meent direkteur Georges
D'Hooghe. Tradities inder
daad, want er zijn ook nog
de mosselfeesten, de bos- en
zeeklassen, de herfstaktivi-
teiten en het voetbaltreffen
ouders - leerkrachten. «Ban
de zelfgenoegzaamheid
da's zowat de leuze van de
Waasmunsterse jongens
school. Men zit er niet stil:
het schooltijdschrift steekt
Ipleidooi voor het goeie Vlaamse jeugdboek. Naast nu nieuw kleedje,
I schooldirekteur Georges D'Hooghe. (carine) drie maal per jaar is er een
ister. Jeugdschrijfster Christina Guilande hield
'superkontakt' voor ouders,
leerlingen en leerkrachten
en naast een nieuwe taal
methode heeft de school er
ook een tiende klas bijge-
kregen. «Waar kan men be
ter investeren dan in de
jeugd?» vraagt de direk
teur.
52, onderwijzer en
bewusteloos
Christina Guirlande, de
jeugdschrijfster (dichteres
ook) die onlangs nog «Met
Bel op de Boot», publiceer
de, zou voorlezen uit eigen
werk, maar doet dit uitein
delijk niet. Zij houdt het
liever bij een bescheiden
pleidooi voor het jeugd- en
kinderboek dat de jongste
dekaden erg op de kop
wordt gezeten door vizuali-
teiten als film en televisie.
Lezen blijft noodzakelijk:
het moet van jongsaf wor
den aangeleerd, vindt
Christina Guirlande.
Leerkrachten, vooral ou
ders misschien, hebben een
grote verantwoorde
lijkheid: hun woorden wek
ken, maar hun voorbeelden
strekken. Lezen mag géén
zoethouder zijn voor een re
gendag; het moet een le
vensgewoonte worden. Le
zen biedt ook zo'n onver
vangbare, sterk persoonlij
ke beleving. Waarom valt
een film over een boek dat je
gelezen hebt meestal ook
tegen?
Het ergert Christina Guir
lande dat toch zo vaak
schouderophalend over het
Vlaamse jeugdboek wordt
gedaan. Toen de jeugd
schrijvers massaal lid wer
den van de Vereniging voor
Vlaamse Letterkundigen,
weet zij, stond in het dag
blad dat het al te ongehoord
was dat jeugdschrijvers als
letterkundigen beschouwd
zouden worden; boeken van
jeugdschrijvers hoorden
nog altijd thuis in de bazar
naast de troon van de Heili
ge Man.
Een ander recensent
schreef dat de gemiddelde
Vlaamse jeugdschrijver 52
is, onderwijzer en bewuste
loos. De tweede auteur
krijgt de raad met meer zin
voor objektiviteit wat méér
jeugdboeken te lezen het
jeugdboek in Vlaanderen
heeft een evolutie doorge
maakt; de auteur verant
woordelijk voor de eerste
aantijging, moet maar zelf
eens proberen een jeugd
boek te schrijven, vindt
Christina Guirlande. Als je
het goed wil doen, heeft het
heel wat om het lijf. Je moet
aangepast schrijven, lees
lust opwekken en je boek
moet een schakel zijn in de
begeleiding van het kind
naar meer en meer reali
teitszin, het moet voorberei
den op de volwassenenlek-
tuur.
Een ander punt is dat men
buitenlandse lektuur dik
wijls overwaardeert t.o.v.
eigen werk. Men leest op
school nog weinig Vlaamse
boeken. Vanuit Vlaanderen
steken weinig titels de
grens over. Omgekeerd is
het wel méér het geval; zelfs
minderwaardig werk krijgt
bij ons nog een kans. Men
kweekt afschuw voor alles
wat Zuidnederlands heet te
zijn, meent Christina Guir
lande. terwijl de Hollandse
literaire taal volop aan het
ontaarden is. Nederlanders
laten hun boeken tegen
woordig 'rewriten' een kof
fer wordt een suitcase, ge
makkelijk fasiel, gek me-
sjogge, sinaasappelsap sju-
derans en sigaret sjekkie.
Maar één Zuidnederlands
woord, néé, dat kan niet.
Christina was ooit in Gelde
ren om een schare kinderen
toe te spreken. Ze maaktf
zich wat zorgen en vroeg d<
bibliothekares8e of die kin
deren haar wel goed zoude:
verstaan. Het antwoor
was ontstellend: «Spree
maar zoals altijd, mevrou\
Guirlande, zo leren die kir.
deren hun eigen moedei
taal nog».
Zo hoor je 't nog eens vai
een ander.
Op de vijftiende boeken
show in de Kerkstraat var
Waasmunster vind je een
voldoende brede selektie
kunst- en vrijetijdsboeken,
wetenschaps- en taalboe
ken, het gekende met
meestal half en soms hele
maal ontblote vrouwenbor
sten - geklede Mickey Spil-
lane- en Harold Robbins-
genre, ook literatuur van
vooral Vlaamse auteurs en
(bitter weinig) poëzie.
Dit weekend kan je nog te
recht zaterdag van twee
uur tot acht uur en zondag
van negen tot twaalf uur en
van twee tot acht uur.
De Voorpost -12.11.1982 - 47
