Luc Robijns: «Devotie tot H. Rochus in het Aalsterse» Gezinswelzijn Lokeren start thuisverzorging van zieke kinderen door vrijwilligers «Kapelleke-Koek» te Meldert Een Belgisch ambassadeur in Chili? EEN JAAR IN HET BUITENLAND MET I.J.U. I.J.U. (ICYE) België ivrij de kort ond ind, r de ogs- i is. An- s dat het gewilligd, deze zin isenbeide Leefmi- >ens, met Hoofdschotel van de jaarlykse WAK-vergadering was de de pest weer zeer hardnekkig schonken door de Leopold- merkwaardige voordracht door lie. Luc Robins uit Nieu- doch de devotie tot de H Ro- straat en vervaardigd in rood verkerken over de devotie van de H. Rochus in onze cb"s deed het tij keren. Op 16 en geel koper door J.B. Lom- [ontreien, voornamelijk dan in de 19* eeuw. augustus 1768 kon men dan baert uit de korte Zoutstraat aan het Rochusaltaar de 100* naar een model van beeldhou- Voi ge schnjnen, ostensona, kande- verjaardag van de verlossing wer J.V. Wery. Daarenboven Sinds het begin van de 17' eeuw stond op de «Peeternellen- bergh» aan de grens van Baardegem en Meldert een kapel die nogal wat gelykenis vertoonde met de huidige St.- Rochuskapel aan de Molenstraat te Meldert, kapel date rend uit de 16' eeuw. iinds de late middeleeuwen laars, offerblokken, antepen- rerd de H. Rochus als een dia met de beeltenis van wpulair heilige ervaren, in het Rochus. lijzonder aangeroepen tegen Ook andere patronen tegen de Ie pest. pest ofte «sweetende of haesti- \ls zoon van rijke ouders werd ge sieckte» bleven verder ver- iochus in de eerste helft van eerd zoals Sebastiaan, Quis le 14' eeuw te Montpellier toffel, Adrianus en Antonius- ;eboren doch na hun dood Abt. Tijdens de contrarefor- chonk hij al zijn bezittingen matie voegde de volksdevotie jveg aan de armen en werd zelf er de H. Carolus Borromeus lelgrim en bedelaar. Op zijn bij, als Jezuiet zelf pestverple- lelgrimstocht naar Rome zou ger en tevens Franciscus Xave- Jiij door het maken van het rius. Deze beide heiligen ko- truisteken en door gebed veel men te Aalst op het schilderij pestlijders genezen hebben echter niet voor. maar nadat hij in Piacenza zelf Rochus, pestpatroon te Aalst door de ziekte werd besmet op Toen in 1483-85 andermaal te de terugweg van de eeuwige Aalst een pestepidemie uit- Volgens een aantekening de eerste peren, «Jefkens». van Pastoor Goetghebuer Het ganse jaar door kon- (1747-1803) is «dese capelle den de kinderen echter ook vanouds seer vermaert ge- in de omgeving van de St.- weest alwaer door de voor- Petronella-kapel hun hartje spraeck van de H. Petro- ophalen. In de «berm» nella veel volks naartoe waarop de kapel stond later ook tegen andere besmet- In 1870 werd de oude St.- quam niet alleen van de werd gretig «potaarde» ge- ï»,^kten groepen. Rochusmaatschappij ontbon- omliggende gemeenten dolven waarmede dan al- de St.-Marti- den doch zestienaar later her- maer selfs van Antwerpen lerhande «mannekes» wer- van de pest vieren wat aanlei- zijn er nog kandelaars, een ding gaf tot grote feestelijkhe- missaal, kazuifels, antependia, den in de stad Aalst. Door een processievaandel en twee overdracht werd Rochus dan wierookvaten. Rond 1900 was nuskerk nog een gouden me- :d aan te j terug m een brak werd een novene inge- de be- M°°rdr)ngbaar woud waar stdd «ter eere van Gode ende niet zou U* ve^leKegd van minen heere St.-Anthonis- hebben. Een hond bracht hem sen» waaruit dan moge blijken iedere dag een brood en likte dat Rochus toen nog niet ver zijn zweren. Na genezing te- eerd werd te Aalst de voor- r88/ KCerd nafru Montpellier De Rochusgilde te Aalst da- alen Od i* 1 er ,n docb teert inderdaad van 1516 en 'erd eenfc^fT11 een spi°n en.'n verenigde vooral de Aalsterse voor een 8eworPen waar hlJ kooplieden van hop en graan- voor het t^]i ,aaf gevangenschap in gewassen doch tevens van 11177 r»v«"rlf*r»rt Pac na Tun daille aanwezig die"herinnerde volgende dagen werd de volks- Adst die aldaer door de den gemaakt. Ook kntk- aan de viering van 1768. Ze heilige er terug aangeroepen. °orsPraeck van dese Hei- kers, al dan niet achteraf werd in opdracht van de stad Pastoor Van de Putte, Dender- troost en hulp genoten gebakken. En «pikke- vervaardigd door J.B. Tonlyn houtem, schreef destijds trou- bun coortsen.» bollen», en als prijs geschonken van wens een boekje over de ere- Deze kapel werd vooral be- een schutterstomooi gewon- dienst van St.-Rochus, uitge- zocht rond het patroons- De kapel die op een uitlo- nen door Cornelius Schepers, geven in 1886 en gedrukt bij feest op 31 mei en in de per van het Kravaalbos tus- zoon van Baldutnus. een ge- Van de Putte ,e Aalst.erop v0>Jgl:nde oktaaf wa„_ ^n sparre„ e„ XhJte houtgewas op een berm er de mis kwamen lezen, was opgetrokken raakte Pas na zijn ten en bonen. Blijkbaar wist h®m aa" deze gilde rond die tijd in de ii377 overleed, ns) door herkende mees er kruisvormige moedervlek rd' S,e: tep de borst, is op 5 1 negatief j«Sweetende of haestige sieckte» ding ,van kend stadsbeiaardier die de medaille schonk aan het Ro- chusbeeld. De Rochusdevotie te Aalst Van de grote devotie tot de H. Rochus te Aalst zijn een aantal belangrijke bewijzen voorhan den in de St.-Martinuskerk. Vooreerst uiteraard het schil derij «Rochus wordt door Christus aangesteld tot patroon van de pestlijders» door P. P. Rubens, opgesteld in een por tiekaltaar en bekroond met vier andere pestheiligen; An- tonius-Abt, Sebastiaan, Chris- Van de Putte te Aalst. neer. Kaimelie,'n ui< Aalst hou,s'ewas ninck-De Windt schreef in - - De kapel was vanzelfspre- echter tijdens de eerste we kend ver van een bouwkun- reldoorlog in verval. Toen dig kunstwerk, opgetrok- er dan na de wereldoorlog ken als ze was in rode bak- ook te Meldert woning steen afgeboord met witte nood heerste voelde de Aalst- De kapel van de Heilige Petronella op de Sint zandsteen uit de streek, pastoor die zich liever niet Deeternellenbergh» te Meldert, volgens de tekening van de te veel verplaatste er voor Baardegemse kunstschilder Jos De Bie 1887 «Le Houblon», (de hop), eveneens in verband met St.- Rochus. De families die toen- dertijd onder de hop deden staan trouwens vermeld in «Alostum Religiosum». ..„[vj Deken Reyaert schreef in 1942 tv!' dat het feest van St.-Rochus oefende ze grote nog op 15 augustus werd ge- trekkingskracht uit op de de kapel als bedehuis af te vierd door de hophandelaars omgeving. Voor de kinde- schrijven en ze werd dan "euvel zou wegwaaien ver met een solemnele mis en lof ren heet ze «kapelleke- ook voor de som van 3.000 kocht Jean ze terug doch ze met sermoen. Diverse wijken koek» in tegenstelling met fr. verkocht aan «Jean den wercl n'et meer betrokken. - van de stad heten dan in de de Rochuskapel die «kapel- Brusseleir» (niet Jean Wel gesloopt en de bomen St.-Martinuskerk een altaar te toffel en Adrianus. Schilderij ®r0P volgende dagen aan het leke-peer» werd genoemd. Roels). Deze nam er het gerooid. ^.n°lDStKVeiifel" 1626 waarvan Va" Gestel Rochusaltaar missen opdra- «Koek» omdat er bij de dak af, verlaagde ze en Momenteel is er van de ding van een Rochusaltaar beweert dat geen ander schil- een- zulks tot de zestioer iaren 11 cn tweede {Reeds op het concilie van Fcr- k°mt. fderdaad in 1525 voor. derwerk in België dit evenaart oor het rara in 1439 werd zijn verering ,at. S>! e Rooplui Rochus en dat een van de meest nage ls, werd lals bezweerder van de pest beschermheilige kozen kan volgde werken van Rubens is. burge- {goedgekeurd en aangeprezen worden verklaard door het feit Gestimuleerd door het zien gewei- en ook de overbrenging van lu,s.1 door hun vele be- en op 1 leen gedeelte van zijn relieken foepsrazen aan besmetting 'ees het Jnaar Venetië in 1485 was van blootgesteld waren. Zo nam nieuwe jgrote betekenis voor verdere Venetië in 1485 Rochus ken van verspreiding van de Rochus- als Patroon wegens de vele devotie. Religieus toneel handelsbetrekkingen met het werkte daarenboven zijn po- Dosten en ook je Antwerpen, estendi- h bij de enkolle- 11. Dan 3ger be- Tot op itspraak rijpelijk koning 15 juli Raldes, it men en gun- van Rubensdoeken te Affli- gem zou de Aalsterse St.-Ro- chusgilde zich tot Rubens heb ben gewend. Er werd acht da gen aan gewerkt en het zou 800 florijnen hebben gekost. Daar gen, zulks tot de zestiger jaren. St.-Rochuskapel te Nieuwer- kerken Ook in de omgeving van Aalst werd Rochus gevierd, o.m. te Nieuwerkerken. De Rochus kapel op Laar werd er wel in de jaren '60 afgebroken doch onder druk van de bevolking door omwonenden zelf her bouwd. Nog jaarlijks is er tij- begankenis kramen met nam er zijn intrek. Beducht kapel n'ets meer te zien. o.m. koeken stonden, na de woorden van «Gielen ^e' werd, even voorbij «Peer» omdat het met half- van Lanssens» dat de kapel «Dictussens» door de be- oogst de periode was van bij storm gewoon van de vo'king van de buurt een klein kapelletje opge bouwd dat er nog steeds staat. Echter niet vergelijk baar met de voormalige toch wel enigszins presti gieuze St.-Petemellakapel. Toen besloten werd de ka pel definitief te slopen zou een rupsenplaag de regio geteisterd hebben. Op de velden, in de huizen, in kelders, overal. En later zou ook in de buurt opge richte cinemazaal waaraan 's zondags ook zou gewerkt geweest zijn omvergewaaid zijn... LH pulariteit in de hand hij in de St.-Jacobskerk, werd de pestheilige bij uitstek* werd hÜ speciaal vereerd. We- Zowat overal ontstonden be- g?ns het akuut karakter van de devaartplaatsen, gasthuizen en uitbreiding van de pest in de broederschappen aan hem ge- Jaren 1513-1516 werd koortsig wijd. Pas onder paus Borego- afgekeken naar naast een na nus XIII, rond 1580, werd hij lllurliik ook een bovennatuur- echter in het Martyrologium bjk verweer tegen deze «haas- opgenomen (als martelaar er- ll®e z'ekte»- kend) en onder paus Urbanus Werd van stadswege te Ant- VIII (1623-1644) gecanoni- werpen vooral de kultus tot werd. Waarschijnlijk was juist Onze-Lieve-Vrouw gestimu- deze canonisering de aanlei- leerd, te Dendermonde was ding tot de bestelling van het Rochus reeds sedert 1489 de patroon van de rederijkerska de gilde cash betaalde kreeg ze dens de novene van 15 oogst drie kleine doeken ten ge- een betekenisvolle viering, schenke om boven de altaarta- Dat het beeld van de H. Bar- fel te plaatsen waaronder een bara uit de Laarkapel ver wengel die Rochus geneest» en dween en na omzwervingen «Rochus in de gevangenis». uiteindelijk toch in het mu- yerder is er het reliekschrijn seum te Aalst belandde is een uit de 17e eeuw, met zilverbe- feit waarbij én «Liniaal» én slag, opgesteld in de kast naast «VVAk» willen ijveren om het het altaar waarbij twee zilveren terug op de oorspronkelijke takken horen met hopbladeren plaats te krijgen. In de Ro- en hopbellen geschonken in chuskapel zelf. de be- mening, imiddag levrouw ïlefoon, omdat op de Volgens, :st aan te zwij- zij deze juist of niet de geven, ichouderkraag. Eén boven- *en is daarbij steeds ontbloot >m de pestwonde te tonen. Rubensschilderij te Aalst. Door ajn grote pupulariteit komt zijn beeltenis dan oo' voor in heel wat kerken en jok irarviUn den als «de Rochussenaars». Kapellen omzeggens in ieder mer «de Distelieren» die de oprichting van een Rochus kapel later ook bekend ston- 'S'T --- ---- Te Aalst maakte de pest an- anderdaad viel een ,„ÏLhemgë! dermaal 1529 en Meestal wordt Rochus voorge- tijdens de belegering van 1580. 1855 door de inwoners van Mijlbeek en ook een kleine zilveren pelgrimsstaf eveneens met hopbellen. Er is verder een klein schilde- rytje afkomstig van een offer blok daterend uit de 17' eeuw met als opschrift «Thoont hier uwe charitate ter eeren van den Heiligen Rochus». me' k°T >01 H. Rochus halflange rok en mamel of De Rochusgi,de ,c Aa[st be. St.-Rochuskapel te Meldert In de schaduw van de abdij Affligem staat te Meldert aan de Molenstraat op de wijk Nie- vel de Rochuskapel uit de 16' eeuw waarvan we de eerste vermelding vinden in 1560. Oorspronkelijk een O.L.V.- kapel die tijdens een pestepi demie aan Rochus werd toege wijd. Er was een bloeiende Rochus- Het processiebeeld van Rochus dateert uit het begin van de 18' konfrerie en momenteel zijn er eeuw en als attribuut wordt de «Vrienden van Rochuska- reikte begin 17' eeuw het top- een slaf bewaard voorzien van pel» die zorg dragen voor de punt van welstand. In 1613 een kalebas. Verder zijn er materiële toestand van dit pit- Verder dmaot hii verkreeg ze immers een mono- n?g verschillende kalebassen toresk bedehuis dat elk jaar hrvd tf i, i k. i P0''6 op de hophandel. Blijk- °f,e drinkbussen die of van met 15 augustus in de belang- -stat en kalebas met pel- baar is aan de eruit voortsprui- Rochus of van Jacobus voort- stelling staat en waarbij de IS. Vaak IS hu Haarhn i_ r Un,™ ;rimstas. Vaak is hij daarbij vergezeld van een engel die ajn wonde verzorgt en/of van een hond met een boord in de mil. >e devotie richtte zich bijna teeds op een beeld, vaak mee- Iragen in de processie. Ge milderde afbeeldingen zijn :erder uitzonderlijk Uiter- lard bestaan er ook reliek- tende rijkdom te danken dat de gilde zich tot niemand min der dan Rubens kon wenden om een altaardoek te schilde ren. Deze schilderij ontstond omstreeks 1625, periode waar in de pest zeer aktueel was, en Jezuiet De Pretere te Antwer pen «Remedieën tegen de haestige sieckte» opstelde. Tussen 1648 en 1669 woedde komen. Een gestoelte, in 1766 ver plaatst, is verdwenen maar wel is er nog een mooi medaillon aanwezig op het wandbeschot naast de kapel. Verder zijn er het welgekende zilveren al- taarkruis uit 1761 vervaardigd door de Aalsterse edelsmid Carolus Willick en een kope ren altaarkruis uit 1866 ge- aansluitende hondententoon stelling en hondenwijding in ternationale faam heeft ver worven. Ook in de Meldertse paro chiekerk staat een beeld van Rochus. Ietwat verschillend van dat van de Rochuskapel: de kapel draagt Rochus de Aalst. Rochus en de pestlijders in de Sint-Martinuskerk te Aalst Aalst. De Sint-Rochuskapel te Meldert-Nievel van de vzw Gezinswelzijn? Alle gezinnen met zieke kinderen die binnen het grondgebied van Lokeren wonen. Voor de dienstver lening kan men zich wen- h Lokeren bestaat er ren vrw Gezinswelzün die er vooral op gerichl is gezinnen in nood van drKinde°ropvangSemt waar de ouders te bereiken zijn. Breng de vrijwilliger staf in de rechter- doch in de °°k op de hoogte van naam kerk in de linkerhand. en adres en telefoonnum- LH mer van de behandelende arts of kinderarts. Geef ook voldoende uitleg over Wie kan er een beroep bet tijdstip en de hoeveel- doen op deze nieuwe dienst heid medikatie en verzor- nk mrvr-cvr.i a, "6vn vi ikciy k raijoepeiKe, aportiaan 5 te als moreel, eon hondje toe te steken. Op verzoek en ook omdat de vraag levendig was bij 9100 Lokeren (091/ KjITë ktnderopvangdiensten die werken onder het beheer van de vzw 48.56.18) elke werkdag van Veztnswelzjjn, werd besloten over te gaan tot een thuisverzorging van zieke kinderen. 7.30 tot 17 00 uur :Vl?r dcze hulpverlening wenste men een beroep te doen op werklozen, die dan zouden Waar dieni men vooral op te letten wanneer er een vr(jgesteld worden van stempelkontrole. Men deed een oproep en die bleef niet zonder res- Jons, want de vzw Gezins welzijn kan van start gaan met zijn dienst «Thuisver- ïorging voor zieke kinde- Men richtte deze op- 'oep vooral tot die werklo- kind. Het gaat hier dus in ?een geval om een gewone jaby-sitdienst. De vrijwilli gers die aan huis komen, tullen geen huishoudelijk werk verrichten. van 308 tot 365 fr.; van 800.001 tot 900.000 fr. te gen een verhoging van 5 fr. per bijkomende schijf van 20.000 fr. van 370 tot 390 fr., van 900.001 tot 1 mil joen fr. 395 fr. en meer dan 1 miljoen frank 400 fr. Het gaat hier om dagelijkse bij- vrijwilliger uw kind komt verzorgen en oppassen? Zorg ervoor dat diegene die uw kind komt verzor gen steeds weet hoe en ging die uw kind moet krij gen en zaken die je belang rijk vindt in verband met de opvoeding van je kind, moeten zeker worden mee gedeeld. Ouders die meer informa tie wensen rond dit pro- jekt, evenals mensen die ervoor voelen om aan dit projekt mee te werken, kunnen steeds terecht bij de verantwoordelijken van de kinderopvangdiensten in de Sportlaan 5 te 910Ö Lokeren. Bij voorkeur in de voormiddag tussen 8.00 en 12.00 uur of na af spraak. Kleine bydrage zen die door hun opleiding Van de ouders die een be rfbf werk, ervaring vergaard roep doen op deze toch wel dragen, lebben in verband met om- nuttige dienst, wordt een Gezinnen met twee en laan met kinderen. Dus kleine financiële tegemoet- meer kinderen hebben meer bepaald tot kinder- koming verwacht. Die recht op bijkomende ver- Verzorgsters, onderwijzers, werd berekend op de bij- minderingen. De vrijwilli verpleegsters. Tot op van- drageschalen van de offici- daag kreeg men een 20-tal ële kinderopvangdiensten. 'eakties binnen die zich Ze is als volgt samenge- ?est tot deze dienstverle- steld. ling lenen. Voor gezinnen met een sa- i jn de nabije toekomst zul- mengevoegd netto-jaarlijks verleden reeds met het'prcK 'en er voor deze vrijwilli- belastbaar inkomen tot bleem van de opvang van gers vormingsavonden 165.000 fr. is dat 50 fr.; van zjeke kinderen werden ee- igeorganizeerd worden om 165.000 tot 495.000 fr. te- konfronteerd, maar ook hen zo goed mogelijk voor gen een bijkomende verho- aan alle andere ouders met te bereiden op hun toch wel ging van 10 fr. per schijf nog heel jonge kinderen moeilijke taak. van 15.000 fr. gaat die bij- kunnen wij aanraden on- Dit projekt richt zich alleen drage van 60 tot 270 fr.; derstaand adres en ook de tot verzorgen en oppassen van 495.000 tot 600.000 fr. raadgevingen, van zieke kinderen van wie tegen een verhoging van 5 te bewaren gers zullen vanuit de kin deropvangdiensten een on kostenvergoeding ont vangen. Aan die ouders die in het zorgvuldig de ouders uit werken gaan, fr- per bijkomende schijf sook voor thuiswerkende van 15.000 fr. van 275 tot Moet je weten uders, die wegens omstan- 305 fr.; van 600.001 tot Wat nu volgt, knip je best 'gheden niet zelf kunnen 800.000 fr. tegen een ver- uit en klasseer je ergens op nstaan voor de opvang en hoging van 3 fr. per bijko- een makkelijk bereikbare erzorging van hun ziek mende schijf van 10.000 fr. plaats. Op verzoek van de «Vlaamse acm gnomen worden bij de Koördinatie Solidariteit met afweging van een te nemen Chili» en van de fraterniteit beslissing. De vraag stelt zich Jonge Kerk uit Sint-Niklaas, of in de relaties van staat tot heeft senator F. De Bondt aan slaal de verschillen in opvattin- de minister voor Buitenlandse 8en en gedragingen t.a.v. de Betrekkingen L. Tindemans h°gere menselijke waarden gevraagd of de geruchten dat m°eten leiden tot een gradatie België opnieuw een ambassa- v?n onze vertegenwoordiging deur in Chili zou benoemen, d'e mocht deze lijn objek- juist zijn. hef worden doorgetrokken De minister antwoordde dat zou "''monden in het afrem- op dit ogenblik de bezetting men van onze relaties met het van de Belgische ambassade in overgrote aantal staten in de Chili slechts bestaat uit een were'd. Belgie erkent daarom, ambassade-sekretaris en een v?'kenrechtelijk, staten maar kanselier, wat een uiterste mi- niet regimes. Er is echter nog nimum is. Alle landen van de g^n beslissing getroffen E.E.G. hebben nu een vol waardig ambassadeur, behalve België en Italië. De afwezigheid op hoog ni veau heeft voor ons land nade lige gevolgen op ekonomisch- kommercieel vlak. Naast dit element zal het punt eerbiedi ging van de mensenrechten in Voor wie Gemotiveerde jongeren tussen 19 en 26 jaar (ook andersvaliden) Selectie gebeurt na enkele voorbereidende weekends. Waar? Australië, Bolivië, Brasilië, Colombia, Costa Rica, Denemarken, Duitsland, Finland, Ghana, Honduras, Italië, Japan, Nicaragua Nigeria, Mexico, Oostenrijk, Verenigde Staten, IJsland, Zweden' Zwitserland Wat Hoe Niet zomaar een toeristische vakantietrip maken, of een jaartje studeren op een buitenlandse schooi, doch aktief deelnemen aan het dagelijks leven in een andere omgeving. Een andere maatschappij ontdekken, nieuwe gezichten ontmoeten, zelf verantwoordelijkheid opnemen, openstaan voor andere levens wijzen... Je eigen stap zetten naar een betere verstandhouding tussen vol keren met andere kuituren wat ongetwijfeld zal leiden naar een vredevollere wereld. Kosten 60.000 a 100.000 BF, naargelang het land, inbegrepen: voorberei ding, kost en inwoon gedurende één jaar, reiskosten, administratie, verzekering, taalkursus en vrijwilligerswerk ter plaatse. PEACE ACTION TO ACTION: werk je in een organisatie of beweging rond VREDE (vrijwillig of vast dan kan je een jaar in een organisatie met dezelfde doelstelling ervaring opdoen in USA, Zweden, Italië, Duitsland of Japan. GASTGEZINNEN om dit programma in België mogelijk te maken worden nog gastgezinnen gezocht die bereid zijn zo'n buitenland se jongere voor één jaar in hun gezin 'op te nemen. Ben je geïnteresseerd, wens je meer informatie Bel of schrijf ons op volgend adres: Internationale jongerenuitwisseling Naamsesteenweg 164,3030 HEVERLEE Tel. 016-22.23.06

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1982 | | pagina 9