KRANT
De huisvrouwenmand
in de dertiger jaren
De informatica op
de drempel van de schooldeur
Locotof neemt kinderen mee op reis
doorheen sprookjesland
BRT 1
15.30 De schattenjagers (jeugdfilm) - 17.00
Tik tak - 17.05 In de greep van Gambrinua -
17.15 Sesamstraat - 17.30 Klein, klein kleu
tertje - 17.45 Oudejaarskoncert uit Ham
burg - 19.00 Uitzending door derden - 19.35
Trekking van de Lotto-getallen - 19.40 Mor
gen - 19.45 Nieuws - 20.00 De weerman -
20.05 Gaston en Leo '83: showprogramma -
21 00 Julio Iglesias in Tahiti: show - 21.45
China spectaculair: film - 22.15 Hotel - 22.40
Disco in the snow: Britse show - 0.00 Silves
ter danspartij non-stop muziekprogramma
tot 2.00
BRT 2
19.00 Kerstfeest bij de wasberen - 19.25
Lieve plantjes - 19.35 Trekking van de Lotto
getallen - 20.10 De weerman - 20.15 De
Forsyte Saga - 20.55 Dit leuke land - 21.45
Eindejaarskoncert vanuit de Koninklijke
Muntschouwburg - 22.35 De prins en de
danseres (vaudeville 1957 met Marilyn Mon
roe, Laurence Olivier tot 0.35)
NED 1
9.30 Nieuws - 13.00 Nieuws - 16.00 Duiven-
plein - 16 15 Kom je bij me eten? - 16.40 Het
viooltje - 16.45 De familie Knots - 18.23 -
18.58 Nieuws - 19.00 Bassie en Adriaan in
het circus - 19 30 Frank Buck (avonturen
reeks) - 20.15 Het beste, het grappigste en
het leukste van 1982; hoogtepunten uit
TROS-programma's van het afgelopen jaar -
21.37 Nieuws - 21.55 Muziek voor uw plezier
- 23.00 De openbaring tot 0.00
NED 2
9.30 Nieuws - 18.25 Paspoort - 18 35 Sesam
straat - 18.57 Allen op de wereld: televisiese
rie - 20.00 Nieuws - 20.28 Ja, ik wil (humo
ristische reeks) - 21.55 Wim Kan: show -
23.00 Hoogtepunten uit: De Willem Ruis-
Lottoahow - 0 00 Vuurwerk - 0.15 Sonja op
oudejaarsavond tot 1.15
RTBF 1
12.00 Teletekst - 15 00 Les grands explora-
teurs -15.50 La vallée des dinosaures - 16.05
Le oomte de Monte-Cristo - 16.55 Histoire du
Soldat -18.10 Special Lollipop -19.08 Ce eoir
-19.25 Flash minute papillon -19 30 Nieuws
-19.55 Le vison voyageur: toneelstuk - 21.55
Face au public: Patrick Sebastien - 23.20
Dizzy feet - 23.50 Nieuwjaarswensen - 0.05
Moulin rouge (revueprogramma) tot 1.10
RTBF 2
12.00 Overname RTB-1 - 18 00 Le Saint -
18.50 Tekenfilm - 19 00 Pub art - 19.30
Nieuws - 19.55 Festival - 20.30 La chauve-
souris: operette van Johann Strauss - 23.50
Nieuwjaarswensen - 0.50 Overname RTB-1
RTL
11.45 Croque-midi-11.50 Gil et Julie - 12.20
Toffsy, - 12.30 Nieuws - 12.45 Horak, le
barbare - 14.30 Spécial citron - 15 30 Le
trouillard du far-west -17.00 Leo contre tous
- 18.00 RTL-flaah - 18.05 Leo contre tous -
18.30 Nieuwsoverzicht - 18.32 Le coffref-ort
- 18.57 Weerbericht - 19.00 Niuews - 19 30
Tom Sawyer - 19 53 Le coffre-fort - 19.55
RTL-flash - 20.00 Show Elvis Presley: Aloha
from Hawaii - 21.00 Folie Amanda: komedie
- 23.00 Le ooeur en fête - 0.00 Nieuwjaars
wensen - 0.20 Le paradis Latin: variété
programma - 1.20 Horoskoop
TF 1
11.10 TF-1 vision plus - 11.50 Contes pour
Noël -12.00 Meteo première -12.10 Juge box
- 12.30 Atout ooeur - 13.00 Nieuws - 13.35
La petite maison dans la prairie - 14 30
Destination Noél - 18.00 Ballade en Irlande -
17.00 Le garde-champetre mene l'enquète:
politiefilm - 18.25 Le village dans les nuages
- 18.50 Histoire d'en rire: nontspannings-
programma -19.05 A la une -19.20 Geweste
lijk nieuws - 19.45 S'il vous plait - 20.00
Nieuws - 20.35 Cooo-Boy ontspanningspro
gramma - 21.35 Jean de la lune: toneelstuk -
23.40 La nuit des oent étoiles: showpro-
A2
10.30 A2 antiope - 11.15 A2 antiope - 12.00
Nieuws en weerbericht - 12.08 L'academie
des 9 - 12.45 Nieuws - 13.35 Regionaal
magazine - 13.50 Les amours de la belle
époque - 14.00 AujourdTiui la vie - 15.00 La
planète des singes - 16.35 Récré A2 - 18 30
C'est la vie en nieuws - 18.50 Des chiffres et
des lettres -19.20 Gewestelijk nieuws - 19.45
<>"82 -sur son 31» - 20.00 Nieuws - 20 35
L'epingle noire - 21 45 Le mystere du gala
Maudit: knotsgek ontspanningsprogramma
- 23.05 «82 sur son 31» - 0.35 La huitième
femme de Barbe-bleue (komedie 1938 met
Gary Cooper, Claudette Colbert e.a. tot 1.55)
FR 3
15.00 Jeugdprogramma - 18.55 Tribune li-
bre - 19.10 Nieuws - 19.20 Gewestelijk
nieuws - 19.40 Regionaal programma -
19.55 B était une fois l'espace - 20.00 Nieuw
jaarswensen Franse President - 20.10 Les
petits papiers de Noël - 20.35 La demière
seance - 20.50 Vera Cruz (avonturenfilm met
Gary Cooper. Burt Lancaster e.a.) - 22.25 La
demière seance - 22.55 Alors, je dis bravo
82: variétéprogramma - 0.15 La demière
seance - 0.30 Haute société: muzikale kome
die 1958 met Bing Crosby, Grace Kelly e.a -
2.20 Prélude k la nuit - 2.25 Bonne Année tot
2.30
ARD
10 00 Nieuws - 10.23 Die Frau, von der Man
spricht - 12.10 Umschau - 12.25 Der lachen
de Dritte - 12.55 Persoverzicht - 13 00
Nieuws - 13.20 Programma-overzicht -
13.30 Zirkusgschischten - 13.55 Katze mit
Hut - 14.25 Janosik, held der Berge - 15 10
Wiener Madeln: romantische film - 16 50
Terugblik op 1982 - 17.50 Nieuws - 18 00
WWF-club - 18.30 Vorsicht Geheimkamera -
18.40 Craig Russells stimmekarussell
19.15 Hier und heute - 20.00 Nieuws - 20.05
Nieuwjaarsboodschap - 20.15 Stars in der
Manege: circus gala - 21.55 Rudis Tages-
show - 22.25 Musketier mit hieb und stich
(mantel- en degenklucht) - 0.05 Nachlesse
1982: fragmenten uit show van het voorbije
jaar tot 2.00
ZDF
10.00 Overname D-l - 13.20 ZDF - ihr pro-
gramm - 13.35 Grenzstation: Eupen - 14.05
Zauberflöte für Kinder - 15.55 Nieuws -
16.00 Der Zirkusclown (komische film 1954
met Jerry Lewis, Dean Martin e.a.) - 17.37
Nieuws - 17.40 ZDF - ihr programm - 17.45
Silvest 1982 - 19.00 Nieuws - 19.10 Toe
spraak Bondskanselier - 19.20 Aus Las Ve
gas: Siegfried Roy, magie met de super
stars - 20.15 Der Partyschreck komedie -
21.50 Spass bis Mitteraacht: showprogram
ma - 0.00 Die Silvester-Tanzparty: non-stop
muziek tot 2.00
Het is algemeen bekend dat de Belgi
sche warenhuizen voor en na de oorlog
huishoudagenda's uitgaven. Wie zo een
agenda heeft, kan daaruit heel wat aflei
den en kan zelfs eens nagaan hoezeer
het koopgedrag van de huisvrouw is
gewijzigd, of misschien hetzelfde is ge
bleven. In zo een agenda noteerde een
huisvrouw al haar uitgaven zodat men
aan de weet kan komen over welk budget
zij beschikte, welke prijzen er toen gel
dig waren en hoe het er allemaal aan toe
ging. We vonden zo een huishoudboekje
uit de jaren 1932, precies een halve
eeuw geleden dus.
Om de prijzen van 1932 aan de dag van
vandaag aan te passen hebben we die
vermenigvuldigd met 14,5 op basis van de
evolutie van de index van de gemiddelde
detailhandelprijzen van elk jaar. Deze basis
is echter niet volledig juist, daar we niet over
alle opeenvolgende indexen beschikken en
dit ook niet dezelfde waarde vertegenwoor
digt. Het koëfficiënt van 14,5 laat ons
echter toe om enigszins een vergelijking te
maken met de huidige prijzen.
Grotere produktie, lagere kostprijs
Ondertussen staan we zover dat de pro-
duktiviteit in de voorbije vijftig jaar gevoelig
verbeterd is. De industrie produceert vlug
ger, beter en ook goedkoper. Principieel zou
eenzelfde artikel nu goedkoper moeten ver
kocht worden dan in 1932. Maar is dat in
werkelijkheid wel zo? Anderzijds is de vraag
naar bepaalde produkten niet meer dezelfde
als in 1932 het geval was. Naargelang de
wet van vraag en aanbod komt er een
prijsverhoging als er een grote vraag is en
doet zich het tegenovergestelde voor wan
neer er maar weinig vraag is. Geven we een
voorbeeld: wij kiezen nu de mooiste en de
fijnste stukken van het vlees. Dat houdt ook
in dat we meer zullen betalen. De beenhou
wers zien zich verplicht weinig of niet ge
vraagd vlees veel goedkoper van de hand te
doen, of het gewoon weg te gooien. Maar
het is precies dat weinig gevraagd vlees van
nu, dat in 1932 zeer veel v/erd gevraagd. De
koopgewoonten zijn dus gewijzigd.
En dan zijn er nog bepaalde artikelen die
een andere bestemming hebben gekregen,
zodat de prijs hierdoor ook verantwoord
wordt. In 1932 bijvoorbeeld kostte een kof
fiemolen (je weet wel, zo een ding dat je met
de hand moest bedienen) 13,50 fr. wat
overeenkomst met 196 fr. nu. Maar manue
le koffiemolens kosten nu 2.799 fr. Ze doen
evenwel geen dienst meer in de keuken
maar zijn een dekoratief retro-voorwerp
geworden. De vervanger van de manuele
koffiemolen, de elektrische koffiemolen,
kost nu 550 fr. Blijft dan nog de geweldige
evolutie die zich de laatste vijftig jaar heeft
voorgedaan in de huishoudelijke onder-
houdsprodukten. In 1932 gebruikte men
vooral soda voor de vaat, bruine zeep, vim
en sunlightzeep voor de grote schoonmaak.
Kwam daarbij dat de werkvrouw biezonder
meer dan de handen vol had. Nu zijn er
haast geen werkvrouwen meer, maar toch is
het aantal onderhoudsprodukten zo fel toe
genomen dat het werk er steeds gemakkelij
ker en vooral eenvoudiger op wordt. Tusser
haakjes: sodo is ondertussen uit het assorti
ment verdwenen. Vijftig jaar geleden was er
al evenmin sprake over huishoudrobotten.
Een werkvrouw verdiende toen 125 fr. per
maand, wat overeenkomt met 1.812 fr. in
1982. Ze genoot daarbij wel kost en in
woon, was en strijk. Nu ligt dat bedrag flink
wat hoger. En voor een radiotoestel betaal
de men 2.539 fr. hetzij in onze prijs omgere
kend 37.599 fr. Voor die prijs heeft men in
1982 een super de luxe-kleurentelevisie.
Citroen- en appeliienprijzen
De prijzen van 1982 die we hier vermel
den zijn prijzen die we toevallig in diverse
winkels hebben waargenomen, erbij reke
ning houdend dat er een grote verscheiden
heid in prijs bestaat naargelang kwaliteit,
soort en vestiging van de winkel.
We geven de «citroenprijzen» aan de
produkten die de laatste vijftig jaar fel
gestegen zijn in prijs: huishoudbrood kostte
in 1932 1,30 fr. omgezet in ons geld 18,85
fr. Nu betalen we 36,50 fr Dat geldt ook
voor melkbrood (1,40 fr.: 20,30 en nu 41,50
fr.), kalfsgebraad (26 fr.: 377 fr. en nu 428
fr.), oesters (8 fr.: 116 fr. en nu 390 fr.),
dagbladen (0,30 fr.: 4,35 fr. en nu 15 fr.).
In hetzelfde rijtje horen thuis kampernoe
lies, vaatdoeken, sinaasappelen, dassen,
openbaar vervoer, geraniums om het daar
moor bij te houden.
De «sinaasappelprijs» schonken we aan
produkten die in waarde zijn verminderd.
Hieronder ressorteren ronde beschuiten die
in 1932 3 fr. waard waren (omgezet 43,50
fr.) en waarvoor we nu 18 fr. betalen.
Peperkoek 6 fr.: 87 fr. en nu 27 fr.; runds- en
varkensgehakt (per kilogram 16,60 fr., 240
fr. en nu 138 fr.); soepvlees (per kilogram 15
fr., 217 fr. en nu 128 fr.), boter (24,50 fr„
335 fr. en nu 186 fr.), gemalen gruyere (per
100 gram 3 fr., 43,50 fr. en nu 24 fr.), 1
kilogram mandarijntjes (4,50 fr., 64 fr. en nu
48 fr.), 1 kilogram bananen (5 fr., 72 fr. en
nu 34 fr.). In deze reeks ook citroenen,
klontjessuiker, poedersuiker, pralines, chico-
rei, spa, zeep Palmolive, Sunlightzeep, dwei-
üe initiatie tot de informatica is misschien
nog geen vak dat door het ministerie van
Nationale Opvoeding verplicht werd. Niet
tegenstaande dit werden de computers in
de scholen met groot entoesiasme ont
haald.
Maar de teorie stelt niet veel voor zonder
de praktijk. Om deze reden wordt door de
Ondernemingen Drion een gratis kursus
initiatie tot de informatica aan de Belgische
scholen aangeboden. Dergelijk initiatief kon
alleen maar zijn oorsprong vinden bij diege
nen die de eersten waren om in België de
computers voor persoonlijk gebruik, zoals
de Sinclair en de Osbome, in te voeren.
Gedurende een dag (7 lesuren) kunnen de
studenten bij Drion beschikken over twintig
len, zeemvellen, herenhoeden, bijlen, siga
retten (jawel!), lucifers enz.
Tenslotte zijn er ook nog een reeks prijzen
die in feite niet gewijzigd zijn. Bij deze reeks
horen de suikertaarten, de tussenrib, de
rouwe ham, de aardappelen, bonen, appe
len, asperges, sardientjes, azijn, zijden kou
sen, klompen, kookpannen, batterijen,
boenwas, lakens, reukwoter, bier, druiven
sap en natuurlijk ook het legendarische
busje Vim.
Hoe werd er gekocht?
In 1932 bezocht de huisvrouw verschil
lende winkels. De voedingswaren, de onder-
houds- of toiletprodukten werden aange
kocht bij de plaatselijke winkelier. Het brood
werd slechts eenmaal per week betaald. De
huishoudartikelen, de kledingstukken of an
dere gewone textielwaren kwamen van de
Brusselse koöperatieve «Union Economi-
que». Speelgoed en papierwaren werden in
de warenhuizen gekocht, wat ook geldig
was voor tafelserviezen en glaswerk en voor
de modeartikelen trok men op duidelijk op
voorhand bepaalde dagen naar de groot
stad.
systemen met beeldscherm. Dankzij dit mo-
teriaol kunnen zij zich vertrouwd maken met
de montage van de diapositieven, het wer
ken op uitgekozen programma's en de
basisprogrammatie.
Deze kursussen voor scholieren van 10
tot 18 jaar worden georganiseerd voor groe
pen van maximum 40 studenten. Zij werden
ook gestruktureerd in funktie van de leef-
tijdskategorie en de wensen van de desbe
treffende onderwijskrachten, met of zonder
een aktieve deelname van hun zijde.
Uit met abstrakties en algemene begrip
pen: de praktijk snelt de theorie ter hulp.
Reserveer uw dag door te schrijven naar de
Ondernemingen Drion, Giraudlaan 96-100
te 1030 Brussel (tel.: 02/216 80 35).
Lócotof is de naam van een treintje dat
men werkelijk kindvriendelijk kan noe
men, want het neemt de kinderen mee
doorheen het rijke land van sprookjes en
ook van werkelijkheid. Locotof tuft zich
van het ene verhaaltje naar het andere
en weet de kinderen te boeien tot het
puffend in een stationnetje stilvalt en
hoopvol wacht op de vele kinderen die de
«Locotof» boodschap verder zullen uit
dragen. Een boodschap van blijheid en
geluk, van vreugde en vrede, van kind
zijn en kind-voelen.
Ivan Elegast en Mark Manuel, twee
gevestigde waarden in onze muziekwe
reld, sloegen voor de realizatie voor
deze kindermusical de handen in el
kaar. Het werd dan ook een uniek en
prachtig resultaat dat men ons zelfs in
het buitenland zal benijden. Met «Lo
cotof» heeft Vlaanderen nu eindelijk
een kinderprogramma binnen handbe
reik, een kinderprogramma dat best
ook door grote mensen kan worden
gesmaakt.
Locotof, zo zeggen Mark en Ivan, is
een sprookjestreintje, dat vanuit zijn
sprookjesstation, op zekere dag weg
wil naar de zon om haar voor zoveel
«gratis» energie te gaan bedanken.
Een modern sprookje dus. Maar er is
wel een probleem: treinen kunnen niet
vliegen en dat is dan ook de reden
waarom «Locotof» een utopische reis
maakt waarop hij wordt gekonfron-
teerd met allerlei situaties die thuis
horen in de kinderwereld. Met een
knipoog en af en toe een vermanende
vinger naar zij die ooit kind zijn ge
weest, wordt onder de vorm van bind-
teksten en liedjes heel de reis gegoten
in het stramien van een kindermusical.
De elpee «Locotof» wil eveneens als
leidraad dienen voor kind gebleven
kreatieve volwassenen, om het hele
gebeuren in een of andere vrijblijvende
vorm van teater om te toveren. De
realizators van «Locotof» zouden dan
ook niet weinig gelukkig zijn als bij dit
teatergebeuren de kinderen inspraak
zouden krijgen in de manier waarop.
«Noem Locotof gerust een pretentie
loos treintje», zeggen Ivan en Mare.
«Een treintje dat zijn deuren openzet
voor en naar kinderen en zijn raampjes
naar de zon. Locotof wil evenzeer de,
helpende hand zijn voor zij die nog
geloven in de ontegensprekelijke waar
heid dat kinderen van «vandaag» de
volwassenen zijn van «morgen».
Oude idee
De idee om een dergelijke kindermusi
cal te maken, dateert niet van gisteren.
Zowat drie jaar geleden vertrok er op
een zomerse namiddag in de gemeente
Berlare, aan het prachtige Donkmeer,
een treintje. Dat treintje is nu, einde
1982, niet meer te stoppen. Het zit
boordevol kinderen, planten, sprook
jesfiguren en vooral... ideeën. En pre
cies aan ideeën ontbreekt het ons soms
wel. Het treintje dat de naam «Loco
tof» meekreeg, is lief voor zijn passa
giers. Soms moralizeert het ook de
volwassenen. En dat is zelfs niet hele
maal ten onrechte. Locotof wil eigenlijk
de vinger leggen op een tere plek:
kunnen kinderen in déze overgekom-
mercializeerde tijd, waarin elektronica
en kunstmatigheid zozeer overheerst,
nog kinderen zijn? Hebben zij nog de
tijd en de mogelijkheid om hun kind
zijn te beleven en bovenal, hebben we
nog volwassenen die dat kind-zijn van
hun eigen zoon of dochter nog kunnen
waarderen en stimuleren. Locotof wil
precies met die kinderrijke ideeën en
fantasieën een ritje maken. Het wil het
aangeboren talent dat toch in elk kind
schuilt, wakker schudden, het wil het
dansen, zingen en springen van de
kinderen stimuleren.
Berlare. De Locotof uitvoerders in aktie (jj)
Locotof is in de eerste plaats een
langspeelplaat, maar daarmee houdt
het niet op. Er volgt immers een volle
dig uitgeschreven toneelscript van de
LP-versie. Daarbij horen ook de mu
ziekpartijen van de gezongen num
mers. Verder worden de partijen be
werkt voor het Orff-instrumentarium
en wordt een Uitgewerkte koreografie
voor de scene uitvoering van Locotof
ter beschikking gesteld. Men heeft dus
duidelijk gemikt op scholen, toneelver
enigingen, enz. De LP is eerst versche
nen, pas dan volgt de teaterversie.
Leven we dan in een omgekeerde we
reld? Hoegenaamd niet. Je moet na
melijk weten dat de Locotof zangertjes
geen akteurs zijn. Vandaar.
Medewerkers
Ivan Elegast en Mark Manuel konden
voor hun produktie van «Locotof» ge
lukkig een beroep doen op een schare
medewerkers. In de eerste plaats is er
natuurlijk de zeer belangrijke inbreng
van de kinderen. Nele Heirman, Eli
Poppe, Anneke De Smaele zijn de
jeugdige solisten op de plaat, terwijl de
kinderkoortjes worden gevormd door
Lees door blz. 4
