3
■H
Richard III»
n Sint-Niklaas:
spelen rond dood
mzotheid
Stille «Ster» bij K.E.T
in Beveren
Eugeen Adriaensens'
«Bakkeske»
nu ook in het Duits
'alpertuis Tielt met «andere» Shakespeare
Theaterwerking
van De Spiegel
ook voor de jeugd
Tejater 80 aan de kop
in de le toneel-
seizoenhelft
Extra-voorstelling van
de «Ster» in Beveren
De Voorpost - 24.12.1982 - 23
sker
op de planken. Zwaar op de
id, denk je dan, moeilijk verteerbaar, wat
-volks theater. «Richard m» bovendien, dat
koninklijke esbattementen gaat het pet-
van de gewone man allicht te boven. Fikse
kora^eeën er om genuanceerd te wor-
to's W"1' gekorr*£eerd- Je ka11 Shakespeare zéér
ide eet wtrekkelijk voor het voetlicht brengen, Ric-
ïon ex»"1 111 eigentijds laten evolueren, het pu-
liek uitermate boeien, amuseren zelfs,
in orlp 10 januari voert het Westvlaams Theater-
terpre ollektief Malpertuis uit Tielt in de Sint-
enkele üdase stadsschouwburg «Richard m» op.
roedermoord, list en korruptie in een trage-
r 8t?r' Ie die tegelijk komedie is. De ballade van een
"2740Qiverin^wekkend monster, Richard Ut is de
de oosaardigheid zelf. Een kreupele hertog die
375 fr e koningstroon van zijn broer veroveren wil.
•bber. bh ophitser en intrigant. Een huichelaar
wvdv)ok. De grootste booswicht uit de wereldlite-
luur? Kan best. Jo Oevers, regisseur van het
"—{tuk, noemt «Richard EU» een amalgaam van
istorische, tragische en komische elemen-
m, een Shakespeariaanse draak met Becket-
aanse gestalten. De opmars naar de troon
aat over een lawine van lijken, Richard doet
os aan onze eigen Reinaert de Vos denken,
luw als hij is, meedogenloos, klownesk toch
♦ok.
en a lalpertuis-Tielt komt in Sint-Niklaas dus
pén oubollig schaakspel van royalistische
ia sta lamour op de Bühne zetten, wél een brok
versch etterend theater. Het moet, voor wel vijf-
an em® onderd scholieren en voor misschien even-
srstiiaBBl «gewone»» belangstellenden, een happe
ned, ing worden op 10 januari,
rael. I
ond m jér lovende kritieken Courteaux werd aange-
3 negi reeg het stuk inmid- past, gemodernizeerd.
re wai 5jg gj mee Malpertuis-
wfvT 11 kekteur Herman Ver- ^er^ig rollen, acht
JJJ2J5I ihelden heeft het over akteurs
le hai niwelen waarmee je Francinne De Bolle, Ja-
pianl chen kan, dit is ont- kob Beks, Philip Liepez,
aekem (annend theater, aller- André Roels, Maryke
vereld tnst zwaar op de hand. Benoit, Jo Van Den
krij e vertaling van Willy Brulle, Herman Ver
schelden en Eddy Ver-
eycken (deze laatste als
Richard UI), dat zijn ze
alle acht, de akteurs van
dit stuk dat door Jo Ge
vers bewerkt werd en
geregisseerd wordt. Ze
nemen elk een handvol
rollen voor hun reke
ning, op Eddy Vereyc-
ken, de hoofdakteur, na.
Malpertuis is een klein
(beroeps)gezelschap, het
kan zich géén uitgebrei
de cast permitteren.
Vooral met free lancers
werkt men, de akteurs
werden in funktie van
de te spelen rol gezocht
en gevonden, Anders
dan bij grote toneel
maatschappijen waar
men de rollen in funktie
van de voorhanden zijn
de akteurs verdeelt. De
ze werkwijze, deze klei
ne bezetting biedt ook
het voordeel dat al te
«beschrijvende» scènes
weggelaten - werden,
vanwege het centenbe-
sparende dus, en je ver
veelt je niet zo gauw, het
gaat vlotter.
Gevers en
Verschelden
«Wij moeten naar het
publiek toe» zegt Her
man Verschelden. De
tijd is dus voorbij dat de
mensen uit héél West-
Vlaanderen naar Tielt
kwamen afgezakt om de
degelijkheid van het
Malpertuis werk te erva
ren. Het zaaltje in Tielt,
met een honderdtal zit
plaatsen, raakt nog wel
behoorlijk vol, maar van
echte volksverhuizingen
Malertuis voert «Richard III» op in Sint-Niklaas. Links regisseur Jo Gevers, rechts de uit
Sinaai afkomstige direkteur Herman Verschelden.
naar het theater toe is
geen sprake meer. De
omgekeerde beweging
dus voortaan: gezel
schap komt naar de
mensen toe. Malpertuis
voorziet in totaal een
vijftigtal opvoeringen
van «Richard m», een
paar tientallen zitten er
inmiddels al op. In Sint-
Niklaas moét er een pu
bliek zijn voor dit soort
theater, maar ook naar
b.v. leper of Aalst wil
men graag afzakken.
Waarom Sint-Niklaas?
Direkteur Verschelden
wil hier wat goed komen
maken na de opvoering
van «Minetti» zo'n jaar
geleden die vermoede
lijk door een manke wij
ze van promotie voeren
op een al te magere
belangstelling flopte,
niét omdat ze niet kwali
teitsvol was. Sint-Ni
klaas ook en vooral om
dat Herman Verschel
den, de neef van de voor
malige burgemeester
van Sinaai, een gevoels
matige band met de Wa-
se heimat onderhoudt.
Sint-Niklaas heeft recht
op goed theater.
Herman Verschelden .s
niet de eerste de beste. Is
geaggregeerde voor het
lager middelbaar onder
wijs, behaalde het hoger
diploma in de voor
drachtkunst, volgde
kursussen in mime en
toneelspeelkunst en
vooral: hij stichtte in
1966 het Keldertheater
Malpertuis dat nu West
vlaams Theaterkollek-
tief Malpertuis heet. Hij
is én direkteur én ak-
teur én vaak ook regis
seur, vertaalde en be
werkte theaterproduk-
ties, schreef ook kritisch
over toneel.
«Richard UI» wordt ge
regisseerd door Jo Ge
vers, nóg een bezige
theaterbijLicenciaat
Germaanse, dat ook,
maar verder p.m. Master
of Arts Dramaturgiae
aan de universiteit van
Stellenbosch in Zuid-A-
frika, hij heeft ook ge
studeerd in Salzburg,
Bristol en Brussel, ver
tolkte, kommentarieer-
de, regisseerde.
Verschelden en Gevers,
ze verwachten véél volk
op maandag 10 januari
in Sint-Niklaas. De na-
middagvoorselling voor
de scholen (80 frank en
tree) is al bijna volge
boekt, voor de gewone
opvoering van 's avonds
(20 u., toegang 150
frank) kunt u natuurlijk
nog een zitje reserveren.
Verschelden over Mal
pertuis, een D-gezel-
schap in ons toneelwe
reldje, een kollektief dat
de zaken professioneel
aanpakt maar het eerst
waar moet maken eer de
overheid met centen
over de brug komt: «Het
doel van Malpertuis is
niet zozeer te willen
amuseren, maar wel te
willen verstoren, met
het kunstwerk tegen de
steeds groter wordende
verloedering ageren, de
mens van vandaag zich
zelf laten «vertonen»
zoals hij zich als indivi
du demonstreert in zijn
onmiddellijke Umwelt».
Malpertuis wil niét in
het zgn. kommerciële
circuit terechtkomen.
Men heeft zich vooral
toegelegd op het
enscèneren van de he
dendaagse theatergro
ten (Ionesco, Beckett,
Arrabal, Dürenmatt en
zélfs Kafka) maar pakt
ook klassiekers als Sha
kespeare aan,zonder dat
men daarbij het experi
ment om die naar van
daag te transponeren
schuwt.
Hoe hedendaags, hoe
klassiek ook, hoe gela
den en toch melodrama
tisch «Richard m» van
Malpertuis is kunt u op
10 januari in Sint-Ni
klaas gaan bekijken. Jo
Gevers heeft het over de
zotheid van de dood.
Maar u overlééft het be
slist. Met de glimlach.
De reeks theatervoor
stellingen die momen
teel loopt in de stads
schouwburg te Sint-Ni
klaas en die wordt inge
richt door de vzw De
Spiegel toont ongetwij
feld de nood aan die op
dat vlak heerst in het
Waasland. Produkties
als Jan Decleir, Boleslav
Polivka en Carrousel
waren gewoonweg suk-
sesvol. De vzw wil het
echter niet houden bij
loutere volwassen-pro-
grammatie. Ook voor
kindertheater ligt er een
gans terrein braak. De
kerstvakantie is een
ideaal tijdstip voor een
jeugdproduktie. Op 28
december komt het fïgu-
rentheater Black Out
naar Be veren.
Zij brengen de «Expedi
tie van dokter Oswald
Wóerst», het verhaal van
een dokter die op zoek
gaat naar het lelijkste
beestje ter wereld. Op
deze tocht maakt hij al
lerlei gekke toestanden
mee.
Het kindertheater vangt
aan om 14.30 u. in de
Spiegelzaal, Stations
straat 28 te 2750 Beve-
ren en is bedoeld voor
kinderen van 6 tot 12
jaar. Het is de bedoeling
dat De Spiegel* elke
maand minstens één
keer deze groep zal ver
gasten op een voorstel
ling. Kinderen worden
al te vaak zoet gehouden
met klassieke «pats-
boem-amusementsna-
middagen». Aan de kwa
liteit hiervan wordt
doorgaans niet al te
zwaar getild. De voor
naamste norm welke de
Spiegelmensen willen
hanteren is juist de kwa
liteit. Zij nemen het jon
ge publiek au sérieux.
Verschillende voorstel
lingen in het verleden
hebben dit reeds bewe
zen. Denk maar aan Ste-
kelbees, Jozef Van den
Berg, Klown Pepijn,
Poppentheater Krikke
mik, Propop e.a., pro
dukties die «af» waren.
die ruimte laten voor de
fantasie en de kreativi-
teit van de kinderen.
Noteer alvast 28 decem
ber. Inkom 60 fr.
(wvdv)
Wouter VLOEBERGH
'Ik dank uit het diepste putteke van mijn
nberl hiding van de toneelgroep van Beve-
im va en - de Kamer Edelweiss - die mij na 15 jaar
istraa tog eens de mogelijkheid biedt om deze parel
an onze Vlaamse toneelschat te mogen waar-
öaken in het Soete Waesland» (getekend:
[aurits Apers, regisseur).
Wij danken K.E.T. omdat, n.a.v. de viering
an hun twintigjarig bestaan, dit
aeesterwerk op de affiche werd genomen. Het
oet goed om tussen al het «moderne gedoe»,
e probleemstukken, de zwaar-op-de-hand-
rerken en het vaak te hoog-grijpen van lief-
lebberskringennog eens iets terug te zien
ran «vroeger», van eigen bodem, van de Fó.
De ster»» is immers nog altijd boeiend toneel.
Het stuk kan in 1982, buiten gebeurende zich-
owat zestig jaar na zelfbewegende foorwa-
immermans' «Drieko- gen, «ten huize» van
ringen Triptiek», wel Suskewiet - dan wordt
nige dekorombouw en het moeilijk om een een-
hrapping gebruiken heidslijn in het dekor-
im het waardevol en als opzet te trekken, om er
'lot avondvullend to- de ziel van Timmer-
leelgebeuren op de he- mans' omschrijvingen
lendaagse toeschouwer in terug te vinden, om
e kunnen overbrengen, de zo broodnodige sfeer
ndien deze «Ster» niet te bereiken,
telemaal was wat we er- We wisten dat regis-
hadden verwacht seur Maurits Apers geen
lan slaat dit op de min- syllabe heeft willen
Ier gelukkige dekor- schrappen. Of hij daar-
anpas8ingen en de vrij mee K.E.T. een dienst
angdradig gehouden heeft bewezen durven
eksten (vooral vanaf het we betwijfelen. Vooral
moment dat de O.L<- naar het einde toe (de
Vrouwkens ten tonele O.L.Vrouwtafereeltjes)
erechijnen). Wanneer rust het gegeven (anno
>maar wordt gestreefd 1982) op een te groot
>m de «echtheid», de aantal sprookjeselemen-
tealiteit tot in de puntjes ten om het op een voor
ia te bootsen zoals bij vandaag aanvaardbare
Pollen Pap of ten huize manier naar voren te
van Pitje Vogel en er brengen. Het aanhou
den weer sterk een be- den van tekstherhalin-
roep wordt gedaan op de gen en de te uitgespon-
■welwillende fantasie van -nen onwaarschijnlijk-
toeschouwer - het heden» werken de lang
dradigheid in de hand
en beletten ook het berei
ken van een echte kli-
max bij het slot. Kortom:
de naar-het-boekje-regie
van Maurits Apers bleef
naar ons gevoel te mat,
te braaf, «zoeken naar»
de juiste vorm, de juiste
sfeer.
Het kan misschien
vreemd klinken, maar
deze «Ster» had alles te
danken aan de vertol
king. Walter Cools stak
(in een te modieuze
schippersjas) met kop en
schouders boven de pla
fondlij n (eerste tafereel),
huppelde aardig wat af
(bezoek Schrobberbeek
en de duivelsscène)
maar bleef als Pitje Vo
gel zeer geloofwaardig.
Walter Mertens kan
met Suskewiet terug
blikken op een pracht-
prestatie. Hij benaderde
misschien wel het
sterkst de echte Tim
mermansfiguur en
kreeg jammer genoeg
door het ondankbare de-
kor waarin hij moest
evolueren en de niet-ak-
kurate belichting (Kind
je Jezus) verkeerde zaal-
Het Aalsterse Tejater 80 zit zeker in de goede trein;
met hun laatste produktie «Home - Mooi weer van
daag» zaten ze duidelijk raak. Ze hebben wel niet het
grote publiek mee,-maar in ieder geval wordt door
een trouw en kritisch publiek belangstellend uitge
keken naar de nieuwe produktie van dit prima
Tejater-80. Het is duidelijk dat deze groep geen
platgetreden paden wil bewandelen, en dat dat even
duidelijk een risiko in zioh houdt. Gelukkig was de
Tejater-80-ploeg krachtig genoeg om dit moeilijk
stuk vrij van storende mankementen te houden.
Algemeen kan van Tejater 80 ten minste gezegd
worden dat de stukken die ze programmeren, de
theaterliefhebber, die niet zo tuk is op komedies,
gelukkig stellen...
Anders gesteld is het met Taal en Vrijheid; met hun
«Ruilen en huilen» wisten ze ons zelfs geen glimlach
te versieren. Wel dient gezegd te worden dat een
bijna totaal nieuwe akteursploeg deze opdracht uit
voerde; het bleef allemaal bij een stroef en stram
gedoe, sommigen konden af en toe 's lachen met
deze té gemakkelijk zittende komedie mmr voor
ons leek het een afgezaagde en eindeloze boel, het
draaide allemaal rond de alleronderste plank, en
verdient slechts weinig woorden... jdb
Och van 1930) gewoon den gepast de cast. Ach-
goed. Johan Lambers ter de schermen waren
bleef als type-burge- aktief: Roland De Block,
meester een beetje on- Jacques Maes (toneel-
dermaats, hield de char- meesters), Julien Wae-
ge op afstand en akteer- geman (belichting),
de derhalve behoorlijk. Raymond De Rouck
Hij vond in Frangois (grime), Luk Leuridan
Smet (koster) een kundi- (dekorontwerp), Paul De
ge tegenspeler om een Meersman, René De
glashelder tafereeltje op Moor, Gilbert Seghers,
de planken te zetten (een Luc Smet, Albert Jans-
bewijs temeer dat er sens, Frits Smet (bouw- 1
geen kleine rolleties ers) en André Thv« kan soms raar dra&mn m de wereld. In 1979 dorf kwam m kontakt
geen kleine rolletjes ers^enAndré Thys schreef Eugeen Adriaensens, een suksesvol zaken- niet een Duits industrieel,
zijn). Met Leonza Buy- (schildering).
taert kregen we een Groots is deze «En
steengoede typering van waar de ster bleef stille
Polien Pap terwijl de so- staan» niet geworden.
man uit Dendermonde maar met een flink stuk van getrouwd was met een
zijn hart en ziel verbannen aan het wondermooie J^u^tonmhetr°rêm?i'vï
Klein-Brabant een pretentielooe boek over zijn niet laten en verzorgde in
m 11 Cr M1Q fn II ,n rln Peaan/lAMl.ntwnntv.l Tr
,uuu" «nnijl uo CSKJ MLcttlll» IliCl (jeWOraeil. IJ Tl j voidUlgUï 1U
ber gehouden maar de- Laten we stellen dat er ®ree»d0»^ftr^t en het Kreweg- haar vrije tijd zo nu en dan
-- - wegsken te Wille broek. Pretentieloos, omdat Eu- enkele reportages voor een
geen Adriaensens zich nooit de bedenking h«d Duits weekblad. Tijdens de
gemaakt enig literair werk van wereldwaarde af te ontmoeting tussen de Den-
leveren. Integendeel, het was voor hem een doodge- dermondse en Duitse in-
wone manier om zich eens te uiten, om zijn vrien- u^trif?1 werd bfjgevolg
gelijke vertolking van vooral goed werd «ge-
Jaak Bosman als Jozef, speeld», met zichtbare
niet onopgemerkt voor- inzet, met de vaste wil
bijging. Graag een om «het» zo goed moge-
pluimke voor de presta- lijk te doen. De door-
ties van Lieveke Cools snee-toeschouwer heeft
(Kindeke Jezus) en Au- er ongetwijfeld een ge-
drey Maes (Maria en O.- noeglijk «avondje-uit»
L.-Vrouw van 7 Weeën), aan overgehouden. Dat
Corry Buys, Ghislain zal voor K.E.T. ook wel
Parus, Marcel Denert, het voornaamste zijn.
Hilaire De Wreede, Paul Wij hadden er wat meer
moeite mee. Waarschijn- Het bleef niet bij de Neder-
den en kennissen te laten delen in rijn fratsen. Het <5
werk kende evenwel een buitenmatig sukses. Niet Vlaanderen en de Vlaamse
alleen vrienden en kennissen wensten zich een letterkunde aan bod. A-
«Bakkeske» aan te schaffen, ook vele Kleinbraban- driaensens' vrouw liet zich
ders herkenden zich weer in dit vlot geschreven tijdens het gesprek ontval-
volks verhaal uit de goede oude tijd, toen alles nog len dat haar man bd was
«aal kaia.VUT! Ho Vnmnimnn ..a*a
veel beter was.
ren), Magda Van Ussel, lijk onder invloed van de landstalige^versie^Eugeen onder detitel Sackes» aan sPrekaPartners meer te we-
Tnffhlvmrf \/qti li'ahnruvilr St..a jInn fmnn Hn litaaaina V.i
van de Vereniging van
Vlaamse Letterkundigen.
Natuurlijk wensten de ge-
Ingeborg Van Esbroeck, Zwarte Madam. Adriaensens kreeg immers het Duitse lezerspubliek
Erna Schepens (boerin- De «Ster» staat nog ©en brief in zijn bus met de worden voorgesteld. «Bak-
nen), Nicole Roggeman eens stil op zondag 26 m©lding dat zijn «Bakkes- keske» wordt dus vertaald
ten over de literaire ambi
ties van Eugeen Adriaen-
Hij kon niet anders
Voor Wim De Schep
per was de partij van
Schrobberbeek een
dankbare opgave die
met brio tot een goed
einde werd gebracht.
Herman De Rop kwam
als duivel goed uit de
verf (verstaanbaarheid?)
en Marianne De Munck
was (gezien de opgeleg
de speelstijl en de Oh en
(O.L. Vrouw van Zoeten december te 20 uur in de ke>' tijdens de eerstvolgen- en zal ongetwijfeld ook in daJ:i eksemplaar van
Troost) en Gerda Van feestzaal van het paro- jje „boekenbeurs van Duitsland een suksesboek
Royen (O.L. Vrouw van chiecentrum te Beveren.
de Stilte), vervolledig- Wnxy DE GREEF
Frankfurt -
wat de grootste boeken-
«En waar de Ster bleef stille staan» van Felix Timmermans is een
klassieker die het nog steeds doet bij de Vlaamse toneelliefhebber. In een
regie van Maurits Apers speelt de Kamer Edelweiss Toneelgroep van'
Beveren dit stuk. Wegens het overgrote sukses plande de groep nog een
extra-uitvoering op maandag 27 december 1982. Kaarten zijn te verkrij
gen bij Walter Mertens, Grote Markt 30, 2750 Beveren, tel. 03/
775 80 38. Inkomkaarten kosten 120 frank. Houders van plus-3-pas en
groepen genieten vermindering. Aanvang van de vertoning te 20 uur. In
de zaal van het Parochiecentrum aan het IJzerhand. (wvdv)
en dat is zo- worden gewoon om zijn
volles karakter en omdat
het ook weer de schitte
rende vertelstijl van de
Vlaamse schrijvers van
weleer levendig oproept.
Het simt goed aan bij de
Duitse heimatliteratuur en
gaan halen. Het gevolg kan
men zelf raden. De vrouw
van de Duitse industrieel
begon het boek te lezen,
raakte er zo door geboeid
dat ze besloot het werk te
vertalen. Het resultaat Ran
men volgend jaar op de boe
kenbeurs van Frankfurt
mantische ingesteldheid.
Eugeen Adriaensens heeft
het nieuws van deze Duitse
vertaling niet luid uitege-
schreeuwd. Dat is niet no-*
dig vind hij. Voor hem is en
blijft «Bakkeske» en dus
ook «Backes» gewoon een
verhaal uit lang vervlogen
tijden, over dingen waar
over we alleen nog maar
dromen, zonder meer, maar
ook niet minder.
De auteur herinnert zich
Dendermonde. Een massale belangstelling op de Kalleke Step première «Waar de ster deze vertaling^ffij^i
bleef stille staan». Een uitzonderlijke voorstelling op een eigentijdse en boeiende wijze reis in Duitsland en zoals
herwerkt, boordevol verrassende elementen, met enkele nieuwe poppen en zelfs steeds had hij ook nu injjjn
levendige akteurs. Kortom, de moeite waard om eens te gaan kijken, (ks) wagen enkele prachtig in
gebonden eksemplaren van
zijn boek liggen. In Düssel-
draagt ook in zich enkele bewonderen,
kernen van de Duitse ro- Eugeen Adriaenssens zegt
dat «Bakkeske» een nostal-
gisch boek is, over het Wil
lebroek van voor de eerste
wereldoorlog. Het brengt
de lezer naar de Willebroek-
se woensdagmarktnaar de
niet te beschrijven jaar
markt, de Willebroekse
voetbalploeg die nog op de
Oostdijk haar slagveld had,
de Breendonkstraat waar
Eugeen een stuk van zijn
gelukkige jeugd beleefde,
de Broederschool en het
Krewegwegske dat in Wil
lebroek een stuk niet weg te
denken geschiedenis is. Het
boek heeft ook zijn tragi
sche momenten, met onder
meer het doodbliksemen
van Eugeens tante tijdens
een zomeronwedermet de
«kinder»-oorlog in het Kre-
wegwegsken, enz.
