il.-Antonius volksheilige Alleen nog Parochiecentrum ontmoetingsplaats in Meiderts centrum ^eldertse Rochuskapel geklasseerd? Herdersem viert St. Antonius IJssalon uitgebrand te Dendermonde Inbraak In CM-lokalen le St.-Gillis De Voorpost - 14.1.1983-3 c St.-Antoniussantjes die zowel in onze regio te Herder- i nu op zondag 16 januari door Pastoor Mussche te dersem als op zondag 23 januari door Pastoor Jansen t Esse tie worden uitgereikt en die gretig aanvaard rorden getuigen van de populariteit die Antonius, samen get Rochus, in onze kontreien en trouwens zowat over teel Vlaanderen geniet. Ht jaar is er wel enige bntroverse. De feestdag an St.-Antonius-Abt Qjordt gevierd op 17 janua- i. Te Herdersem verkiest ten de festiviteiten te laten borgaan het nu volgend reekend zodat de «Moor- else Mis» juist op de feest ag kan worden gekoncefe- reerd. Te Essene houdt ien aan de oude stelregel et feest te vieren op de pndag volgend op het aamfeest. In casu dus op 3 januari. Voor ons niet Blaten want zo zijn we in e mogelijkheid van beide festiviteiten een degelijk •oggetuige verslag op te jellen. ntonius-Abt of ntonius van Padua? ie zowel te Herdersem als |i Essene vereerde Anto- ius is niet Antonius van jadua. velen welbekend 'egens het maandblaadje at althans vroeger in heel at gezinnen werd gelezen. 11 «ze heilige die zijn basi- c^|ïk heeft in de Noord-Ita- aanse stad Padova is «de fetroon tegen de verloren borwerpen». I ons geval gaat het echter St.-Antonius-Abt, een igeman van de begoede "and die have en goed igschonk en zich terug- ik in een hut in Egypte i^gBar hij leefde op brood en ncjïtbare kruiden met water )oris drank. Antonius wilde ,neph echter nog meer afzon- feren van de gewone we- enjld en trok zich terug in in-jjn holte in de rotsflank jfckar hij met de buitenwe- inl|ld nog enkel kontakt fd.jeld via één enkel per- ,je;lon. Deze bezorgde hem ^jderdaad op geregelde dstippen brood. gQlitonius stond er bloot ajgUi allerlei verzoekingen, tte>der andere in de vorm ajtin op hem afkomende Demonen. Jrep 15 jaar in totale afzon- del1™!? te hebben doorge dacht nam hij zijn intrek at_ Pispir waar men zijn dtMsel gewoon over de 3p.juur gooide want ook hier 3repuwde hij kontakt met de uitiütenwereld. Toch wijdde l&tS z'ch. op aandringen van ietfienden, aan onderricht dein wie zich rond zijn ver- jn.ljf had gevestigd. Hij gaf er.tn richtlijnen voor het dagelijkse leven en zo ont stond een eremietendom waarvan hij Vader en Abt werd. Daarna verliet hij Pispir en vestigde zich in de Egypti sche woestijn waar hij op 105-jarige leeftijd over leed. «Monnik» zijn bete kent dan ook gewoon «al leen» leven. Mono één. Zijn graf werd slechts vele eeuwen later ontdekt en zijn overblijfselen werden eerst naar Alexandrië en daarna naar Constantino- pel gebracht. St.-Antoniuskruis en St.-Antoniusvuur Het kruis van Antonius kan een peststok zijn waarop hij leunt of steunt of ge woon een Grieks kruis, een vertikale balk met dubbele dwarsblak. Als teken van de voorbijgaandheid, de korstondigheid van het le ven treft men aan de voet van het kruis vaak een doodshoofd aan... Het St.-Antoniusvuur is vatbaar voor- diverse kom- mentaren. Sommigen zien er de vlammen der hel in, hel waaraan Antonius al leen kon ontsnappen door hevige weerstand te bieden aan de talrijke bekoringen. Een symbool van zijn strijd tegen lichamelijke begeer ten. Anderen zien in de vlammen gewoon de be dreiging van de hel. Tijdens de middeleeuwen leidde de onwetendheid van de mensen tot het zijn toevlucht nemen tegen ziekten, die dan vaak uit groeiden tot ware epide- miën, tot heiligen. Hun laatste toeverlaat vaak. Zo werd Antonius dan in het bijzonder vereerd en aangeroepen tegen «de roos» of tegen «het koud vuur». St.-Antonius en zyn varken! Volgens de legende zou eens een zeug een blind biggetje bij Antonius heb ben gebracht en dat bigge tje zou door toedoen van Antonius het zicht hebben teruggekregen en zijn wel doener dan ook nooit meer verlaten hebben. Volgens anderen is het zwijn de gedaante van de demoon die door Antonius werd gedwongen hem te volgen nadat hij aan zijn herhaalde verzoekingen had kunnen weerstaan. Nog anderen zien in het onreine zwijn het symbool van de onkuisheid. Het be grip «varken» was immers vaak gekoppeld aan vuil, vies, onzedig. Zo werden tijdens de middeleeuwen vaak straten gereinigd na een of andere gebeurtenis door er een varkenshoeder met zijn dieren door te stu ren. Een tip voor de marktkramers te Aalst als ze, zoals werd gesugge reerd, zelf de ^zaterdagse markt zouden moeten kuisen?... In een middeleeuws fresco wordt Antonius tenslotte bekoord door een op een varken gezetten «dame». St.-Antoon als Patroon Van tijdens de elfde eeuw reeds werd deze heilige aangeroepen tegen de pest zoals trouwens ook de H. Rochus. Verder zou Anto nius de patroon zijn (ge weest) van slachters, sla gers, varkenskwekers, pestverplegers, pastei- en suikerbakkers, hand schoenmakers, manden- vlechters, borstelmakers, riemensnijders, scheeps timmerlui en hoveniers. Op beeweg gaan naar St.- Antonius was een «zaak van aangelegenheid». Met ledige handen trok men er alleszins niet heen. Wel nam men varkenskoppen, veldvruchten, kledingstuk ken, neerhofdieren en/of geld mede. Met een geld stuk raakte men even het zieke dier aan of legde het even in de trog waarna men het met wijwater bespren kelde en verder in gewijd waten bewaarde. Boete er bij was een aantal keren rond kerk of kapel gaan, liefst driemaal al biddend en daarna de relikwie ver eren. Tastbaar bewijs dat men de bedevaart inder daad had gedaan was dan het bedevaartvaantje dat men meekreeg naar huis. Vaantje dat dan ter be scherming van de dieren in de stal werd opgehangen. Waar in het eigen dorp een broederschap bestond moest men zich dan daarbij meestal laten aansluiten. LH Een week vroeger dan te Essene viert Herdersem St. Antonius. Andermaal wordt gezorgd voor een flink gestoffeerd programma. Wel werd een gedeelte van de festiviteiten op een nieuwe leest geschoeid. De tentoonstelling «200 jaar Kon. Harmonieis een meepakkertje dat een bredere dimensie aan de vie ring verleent. Wat betreft het St. Antoniusspel dat reeds met heel wat tegenslagen te kampen had wordt nu geopteerd voor een spel om de vijf jaar en de andere jaren zal meer de massa worden ingeschakeld. Nieuw is ook dat de stoet op zaterdagavond nu vertrekt van aan de Gudulakapel op het Dorp te Moorsel. Gudula is immers een bindteken tussen beide deelgemeenten. Een avontuurlijke toch met fakkels en flambouwen wordt dan ook een roman tisch folkloristisch gebeuren als waardige start van de viering. Hierbij dan het programma in extenso. Vrijdag 14 januari 20 uur: Tentoonstelling: vooropening van de expo 200 jaar Koninklijke Harmonie» in het Parochiaal Centrum te 20 u. georganiseerd door het Huldekomi- tee 200 en met als gastspreker folklorist en heemkun dige Renaat Vander Linden. 20 uur: Schaken: simultaan schaakavond in café St. Antonius georganiseerd door schaakklub «De Toren». Zaterdag 15 januari 18 uur: Tentoonstelling in het Parochiaal Centrum: «200 jaar Kon. Harmonie» Concordia et Docilitas. 18 uur: Eetfestijn bij Paul Verhaegen, café «'t Autopark», A. De Cockstraat, ten voordele van de Spaarkas. 18.45 uur: Optocht meg St.-Gudula begeleid door de wandelklub «De Kadees», de Herdersemse «Dui vels» boeren en boerinnen naar de hoeve Oscar Buyle. Vertrek van de optocht aan de Gudula-kapel. 19.45 uur: Feestelijke ontvangst met dans en vlegelen van St. Gudula en haar gevolg. 21 uur: 6e Dorpsbal in zaal «De Kletser» met het orkest Gebroeders Matthijs. 20 uur: Belotwedstrijd georganiseerd door de St. Antoniusvrienden met 1.000 fr. vooruit inleg. Zondag 16 januari 10 uur: Tentoonstelling «200 jaar Kon. Harmonie» in het Parochiaal Centrum. 12 uur: Eetfestijn bij Paul Verhaegen, café «'t Autopark». 15 uur: Folkloristische Stoet met St. Antonius, de H. Gudula, Prins Karnaval, het Stedelijk Feestkomitee en de Kon. Harmonievertrek aan café Klein Dorp, Kapelleommegang. 16 uur: Folkloristische pensenworp voor kinderen tot 12 jaar met als hoofdprijs de «zilveren pens» 16.45 uur: Gouden Pens, pensenworp voor volwas senen. Prijzen onmiddellijk af te halen op het binnenplein van het gemeentehuis. 17 uur: Disco-T-dansant in zaal «De Kletser» ten voordele van kaatsklub «De Sportvrienden'. Maandag 17 januari 10'uur: Moorselse Mis in koncelebratie met priester van Moorsel. 12 uur: Eetfestijn bij Paul Verhaegen. 12 uur: Traditionele pensenkermis in café «'t Klub- huis» ten voordele van kaatsklub «De Sportvrienden». LH Met het sluiten van café Constant Van den Broeck wegens het bereiken van de pensioenleeftijd, een half jaar nadat ook café Van Mol dicht ging, heeft het centrum van Meldert, de wyk «Dorp», buiten het Parochiecentrum dat enkel tijdens weekends open is, geen enkele ontmoetingsplaats meer. Althans voorlopig, want naar wordt gezegd wordt nadat dit café van Frans De Bondt opgeknapt is zou er uitgekeken worden naar een ander valabel uitbater. Namen worden zelf reeds genoemd doch voorlopig zouden het allemaal voorbarige nieuwtjes zijn. Of gewoon proefballonnetje. «Stant» en «Clothilde» vervangen wordt inderdaad een moeilijke opgave. gaat het zoals overal veel met stond en een «jachthond» in de bakken. politiek van het dorp, steeds Ook de evolutie in de gegeerde bereid te helpen waar hij kon Meldert, vroeger een «café-dorp» Enkele decennia terug was Meldert inderdaad een café- dorp, een dorpscentrum met ultra-dicht-gezaaide herber gen, estaminets, buurthuizen van allerlei allooi. Nogal wat jaren terug waren dat op het dorp Beckes Sooi, Bèttens Pië, Van de Maeles, Stefanie Van Der Veken, Do- meniksken en Mieken uit 't Smès. Korter bij ons bleef het uitgroeide tot een ontmoe tingsplaats van formaat. zaal, Cecile (Roggeman), het «Vlaams Huis» (Frans Ebraert en later Frans Nuelant), «den Ook qua tappen beleefde hij Os» (Van Nuffel), Jef Beek, Robert Van Keer, Knoeper- ken (Gustaaf Wauters), Ber- tens (De Strooper), den Boer (Crabbe) en wellicht vergeet ik biersoorten maakte hij er mee. In het begin het gerstenat van ter plekke van «Vissens», «Vossens» of «Goossens» doch daarna waren een tijdlang, vol gens de handelsrelaties van burgemeeter De Vis, alleen «Zeeberg» en daarna «Wiele- mans» de uitverkoren bieren. Ook Clothilde, uit het Moor- Van die veelheid blijft momen teel niets meer over en ook in de andere wijken worden ont moetingsplaatsen eerder zeld zaam. Teken des tijds echter nog een kompakte Café Van den Broeck groep met "Van Mol. Wannes wje de st(chIer was van deze Van Antenhove, Constant Phi- drank„lege„heid te Meldert hps (later Merckx Omer), Soo. <ld"e Ka,„ dc zoclc inval De Wolf waar de eerste tele- foon stond «in 't Gemeen tehuis», Prosper Philips (later Francois Saerens), «Fiolekes» dat nu pas werd gesloten, Jef van naast Meldertenaren zo wat alle vreemdelingen die het om zo te zeggen roken dat men er steeds welkom was, kan ook - de scheidende waard Constant Crabbe, De Roeper (dutvenlo- Van den Broeck kras. kaal), Louis Philips en Tres- kens Delphine, De Goor (Eb raert), den Draaiboom (Crab be), Petrus Buyl (Peof Pai), Mister (Verbeiren) met dans- een hele omwenteling. Aan- seis Kattestraatje, het straatje vankelijk ging dat met tappen waar eens Pee Klak werd ge- van 't vat met een kraan in de boren, wist zich spoedig aan te kelder. Het aldus in een kruik passen na haar huwelijk met opgevangen bier werd dan in Constant Van den Broeck, a glazen een bocksken (75 ct), very bizzy an. een demi (1 fr) of voor wie met Naast zijn schrijnwerkerschap geld smeet een export (1,25 dat hij met meesterlijke hand fr.) overgegoten. Later kwam uitoefende en de uren die hij het pompje op het vat voor de bij zijn klanten in de gelag- «pressing» plaats sleet was Constant een 's Zomers stond dat vaatje nog muzikaal begaafd man die de in de kelder doch 's winters «grosse-caisse» sloeg met de kwam dat boven achter de hem eigen schwung, een to toog. Daarna kwam het tappen neelrat die meer dan 25 jaar via de kraan en momenteel lang elk seizoen op de planken en met een inzet van meer dan 100% voor «de partie». Hij werd ten andere gemeente raadslid en schepen voor de fusie. Lokaal van... Café Van den Broeck was het lokaal van heel wat vereni gingen. Naast de muziekmaatschappij St.-Cecilia waaraan Constant zijn hart heeft verpand en de bijhorende toneelbond waarin hij zowel komische als drama tische en zang(hoofd)rollen vertolkte was zijn café het lo kaal van de Middenstand NVMV, van de Wielerklub «het Gouden Wiel», van de Sipmaatschappij St.-Jozef, de Broederschap van de h. Roc hus, de Vrouwenbond St. Ce cilia, de KOM, de oudstrij- dersvereniging en wellicht nog van heel wat andere vereni- Maar vooral was het een café waar iedereen zich dadelijk thuis voelde en dat dan ook voor velen een stamcafé was geworden. Met het wegvallen van café Van den Broeck en de tegen hanger Van Mol komt er te Meldert een leemte van belang al gaan festiviteiten en eetma len bij begrafenissen en andere gelegenheden in de zaal mo menteel steeds onafgebroken verder. En nu uitkijken maar naar va labele opvolgers. Stant wijdt zich nu momenteel aan een andere hobby, het dui- venmelken. Als vakman maakt hij nu een ultra-moderne dui ventil met alle technische snuf jes erop en eraan. Want ook hij is van principe dat «het geluk vliegt». se zeventiger, ons niet zeggen. Zijn grootvader bijgenaamd Het was net halfvier, maandagochtend geweest, toen de p f«'t Vosken» wegens de be- Dendermondse brandweer een oproep ontving voor brand M 't tv" h I t j vriende relatie tussen hem en die woedde in het ijssalon «Rond Punt», gevestigd aan de aloude St.-Rochuskapel te Meldert aan de Molen- aat, in de schaduw van de abdij Affligem, dit jaar Igeteld 9 eeuwen oud, zou in aanmerking komen voor sering. it 8 februari loopt immers stadszichten. Aan daadwerke- D openbaar onderzoek met lijke klassering is ze dus lang it doel deze merkwaardige nog niet toe de administra- I, een blikvanger zo bij tieve molen draait nog»steeds langzaam doch de kans zit er duidelijk in dat het tot klas sering komen kan wat het be houd en de eventuele restaura tie van de kapel alleen ten Vossens, het toenmalig cen trum van Meldert op velerlei gebied, politiek, kommercieel hoek van de Leopoldlaan en de Brusselsestraat. Uitbater Rudy Van der Hey- haar heen. Zij vond door de en administratief, was alleszins den was korte tijd voordien dichte rookwolken de weg niet een schrijnwerker doch of hij thuis aangekomen. De man meer naar de trap. De enige reeds café hield blijft voorlopig had blijkbaar trek in een portie uitweg was zich door het ven- frieten. Hij viel evenwel in ster heen van de eerste verdie- slaap zodat na enige tijd de ping naar beneden te storten. Ze werd daarbij vrij ernstig gewond en naar het ziekenhuis Pas toen de keuken reeds vol- overgebracht. Daar werd o.a. Petrus, Péken. Pé Fiool, was op ten prooi van de vlammen een hielbreuk vastgesteld. was, werd Van der Heyden Intussen was de brandweer wakker. Hij wekte in allerijl met zwaar materiaal aan het de buit werd uiteindelijk terug- sche Kring» geheten, wat later zijn vrouw, Linda Straetman, blussen gegaan. Slechts met een vraagteken. 't Vosken had vier zonen: Sooi, Gust, en Petrus, alle drie frietketel begon over te koken, schrijnwerkers, en de vroeg Zo ontstond er brand, overleden militair Emiel. goede kan komen. De kapel, waar een paar jaar de uitbater van het café, des terug nog werd ingebroken, tijds «Katholieke Demokrati- gevonden op de Oude Markt veranderde in lokaal St. Ceci- evenals hun tienjarig kindje, veel moeite Ü6 ig als bij nacht sinds ze geniet gdm een openbare verlichting, de |te schrijven op het vooront- rp van de lijst van te klasse monumenten, dorps- er De Kapel van Meldert (gw) in de «Marollen» werd in de annalen reeds vermeld in 1560. Aanvankelijk toegwijd aan lia. Péken was niet alleen flink schrijnwerker en een vriendelijke cafébaas, maar te- Onze Lieve Vrouw ter Nood vens een humoristisch verteller in de Domentveldstraat en vooral een gereputeerd wip- vindt wel zou ze ter gelegenheid van nog een maar dan schutter. Kwaliteit die ook kleiner formaat, zoon Constant, meermalen ko ning, en kleinzoon Willy, ko- pestepidemie aan de H. Ro- ning en keizer, schenen te heb- chus zijn gewijd. Telkens er ben geërfd Péken zelf, niet later dergelijke epidemie zou weinig fier op zijn talrijke titels volgen werd stoetsgewijs naar en trofeeën, was de ziel van de de Meldertse St.-Rochuskapel St.-Jozefsschuttersgilde, de opgestapt. In de processie van «Confraternatus St. Jozef Mel- Affligem werd ze trouwens dert» gesticht in 1565. ook ingeschakeld. Jaren terug Hij was de bewaarder van de zag de Rochuskapel er slordig vlag uit 1665 en ook van de en vervallen uit: een niet on- fameuze breuk waamede de derhouden haag, lang gras en koning telkenjare na de ko- ongesnoeide bomen wekten en ningsschieting werd gesierd. In indruk van bouwvalligheid. De het café kon men ten andere Nievelaars sloegen echter de naast heel wat foto's van ko- handen in elkaar en zorgden ningen en keizers in de loop zelf voor enige restauratic. De der tijden ook «de drie Pekes» haag werd gerooid, bomen ge plant en op Ailerheiligendag zien. Drie koningen die de Petrus droegen. Naast 1969 werd de vereniging «De onze Petnis Van d Broeck wa- Vrienden van Nievel-Kapel» ren dar dan Petrus Matthijs en gesticht. De bepleistering was Petrus Fieremans. op vele plaatsen losgekomen en werd dan ook weggekapt. Vastgesteld werd daarbij dat heel wat stenen «de kanker» hadden zodat de kapel dreigde in te vallen. Alhoewel voor Niemand van het dorp die dit Constant en Clothilde Voor alle Meldertenaren wer den ook de namen «Constant» Clothilde» een begrip. velen als een noodoplossing ervaren werd geopteerd voor cementeren. Bepleisterd werd dan wel op een middeleeuwse manier: onregelmatig met de hand een mengsel van kalk met andere natuurlijke midde len uitspreiden. Ondertussen kreeg de kapel vlak vóór de fusie nog een paar uit «de blaaszaa!» niet kende en waardeerde. Stant zelf, grootgebracht in het café en zowat de animator van «de Kat», was in het café in zijn natuurlijke omgeving en ontving er alleman even vrien delijk. Steeds met een kwinks lag en een gezellig babbeltje. Hij maakte er de evolutie me de waarbij het oorspronkelijk pittoreske elektrische verlich- café van eerder bescheiden af- ting, werd ze geschilderd en kreeg ze nieuwe ramen, mede metingen, zowat een vierde van de oppervlakte van het door toedoen van de Hon- huidige (de huidige ruimte was denklub «Nievel-Kapel> Alleszins het klasseren over- waard^ vroeger naast gelagzaal ook i genomen door een «grote ka mer» en twee slaapkamers) zware inspan- Mevr. Van der Heyden verwit- ningen kon men vermijden dat tigde toen de brandweer die in de brand naar de aanpalende jHj vrij korte tijd ter plaatse ver- woningen oversloeg. Die be scheen. pen wel enige waterschade op Intussen had de brand biezon- Het ijssalon brandde volledig der snel om zich heen gegre- uit. De bovenverdieping, pen en had zich van de keu- evenals het dak werd volledig jfc ken, die op de bovenverdie- door het vuur vernield. Aan de ping was gevestigd al tot de benedenverdieping werd on- zolder en het dak uitgebreid, herstelbare water- en rook- Toen de brandweer ter plaatse schade aangericht. Het ganse kwam, stegen de vlammen pand is alleen nog goed voor reeds meters hoog boven het de sloperskamer. De schade IHHHHHIHI dak uit. Voor de Dender- loopt in de miljoenen. mondse spuitgasten werd het Tot een flink eind maandag- Dendermonde. Het ijssalon op de hoek van Brusselse een biezonder zware opdracht, voormiddag had de brandweer straat en de Leopoldlaan brandde volledig uit (v) Intussen had Rudy Van der de handen vol met het na- Heyden in gezelschap van zijn blussen. kind, door de dichte rookwol- D Het cha,et «Vissersklub», ge- afgebrand. Het was eigendom ken en via de trap zichzelf in Br3llOStiCl1f 1119 vest>gd aan de Maaistraat te van de vissersklub «De Lustige veiligheid gebracht. Bij Linda fD jlnnalc Appels, is in de nacht van Vissers». Uit een onderzoek is Straetman sloeg de schrik om APPcIS zaterdag op zondag volledig gebleken dat het om brand stichting zou gaan. In de nacht van zaterdag op zondag werd ingebroken in de lokalen van de Christelijke Mutualiteiten aan de Kon. Al- bertstraat 69, te St.-Gillis. Het huis is bewoond door Mevr. Thérèse Van Gucht. De inbrekers verschaften zich toegang tot de lokalen door het verwijderen van de mas tiek, waarna ze de ruit wegna men. Ze doorsnuffelden de lo kalen, maar konden hooguit beslag leggen op een bedrag van 70 tot 80 fr. Enkele maanden geleden wer den dezelfde lokalen reeds door inbrekers bezocht. Toen werd een grote som geld ont vreemd. Sedert die diefstal be sloot de direktie van de CM geen grote bedragen meer ach ter te laten op deze plaats. (edm) Dendermonde. In Appels brandde een chalet volledig uit (v)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1983 | | pagina 21