Davidsfonds stelt in-Vlaamse evokatie
voor in Sint-Niklaas
'aatje Clarys laureate van welsprekendheidstornooi «Jonge Kamer»
Anton Van Wilderode en Jan Decreton van Veurne tot Voerstreek
De Voorpost -11.2.1983 -3
«De golven van de grond gestold en stil. De heuvels
halverwege opgetild en toegerust met groen en gras
en bomen, t Een land dat ligt en niet wegen wil».
Vers van Van Wilderode, natuurlijk. Kanttekening
bij een landschap in Vlaanderen. Er hoort een foto
bij, het bijschrift duidt de Voerstreek aan, provincie
Limburg nog immer en opnieuw. Symbolisch, die
onbeweeglijkheid van dat land? Geen hèkr scheelde
het of een kransje politici had de heuvels uit hun
kontekst van Overmaas gerukt, naar 't land van de
Pajotten overgeheveld. Mocht die groteske trans
fer, Happart ter wille, zijn doorgegaan dan zou het
duo Lannoo-Davidsfonds «door omstandigheden»
een nóg weemoediger boek op de markt hebben
gebracht.
Vlaams, Diets, van Veurne tot Voer. Een adembe
nemend stille ode aan dit ene, dit enige land. «Daar
is maar één land, dat mijn land kan zijn». René De
Clercq dichtte het zo romantisch-chauvinistisch in
1926, zijn Vaderlandse Liederen werden in 1926
door Joris Lannoo uitgegeven, De Noordhoorn
galmde. Het enige land van ons opnieuw in plecht
statige charme gevat, een schitterend bijeengeschik-
te schakering van landschappen, impressies in
woorden van Van Wilderode en beelden van West
hoeker Jan Decreton, het heimatcredo van René
De Clercq als leitmotiv. Het Davidsfonds juicht de
tederheid uit van het land waarmee Brei een liefde-
haatverhouding onderhield, het dekor van Breughel
zónder kreupele of drankzuchtige akteurs, penseel-
trekken uit Streuvels en Timmermans en Claus ook,
De Pillecyn ongetwijfeld: the face of Flanders,
fraai, stereotiep-schoon bijna, als in een film.
Sint-Niklaas-Leuven
Een paar weken geleden stond in De Voorpost, op
de voorpagina nog wel, te lezen dat in 1875 een
fonds gesticht werd dat het gedachtengoed van
kanunnik David memoreren en propageren wou. Er
werd toen niét bij vermeld dat de Sint-Niklazenaren
er, op 25 februari 1875, als de kippen bij waren om
onder impuls van de broers Louis en Alfons Jans-
sens een eigen DF-afdeling op te richten, de derde
in het (Vlaamse) land, want Heist-op-den-Berg en
Gent hadden het eerst door dat Godsdienst, Taal en
Vaderland bekommernissen van alledag hoorden te
zijn.
Aan de historiek van het Sint-Niklase Davidsfonds
zijn namen verbonden als die van burgemeester
Jozef Van Naemen, Stanislas Verwilghen, e.h.
Henri Claeys, de latere bisschop Antoon Stille
mans, pastoor-deken Van Necke. Flamingantisme,
gekoesterd door de bourgeoisie toen. In 1910 werd
in Sint-Niklaas het algemeen kongres van het Da
vidsfonds gehouden, de plaatselijke afdeling was
toen zowat vierhonderd leden rijk. Vandaag telt
DF-Sint-Niklaas ongeveer driehonderd adherenten.
Het Davidsfonds in het Waasland, een Vlaams-
kristelijke zaak van vallen en opstaan. Lokeren-
centrum bestaat niet meer, Lokeren-Spoele heeft
wind in de zeilen. In Sint-Pauwels is men gestopt,
maar Sint-Gillis bloeit volop, sedert 1932 al. De
Stekense afdeling werd in 1928 opgericht, Victor
Leemans was daar de eerste voorzitter. Sinaai is
aktief, al sinds 1930. In Kieldrecht werd in 1954 een
afdeling opgericht, in Waasmunster in 1926. Belsele
is gestopt, De Klinge werkt nog, Bazel ook. 't
Hangt van het engagement, de ijver van de be-
stuurslui ter plekke at.
Het Davidsfonds in Vlaanderen. Zeventigduizend
leden, je hoort zelden van ze, wel vaak schiet het
hoofdbestuur uit z'n krammen als het Vlaamse
belang dreigt aangetast te worden. West-Vlaande
ren heet een echt DF-bastion te zijn, éénderde van
de leden resideert daar. In stedelijke centra als
Gent of Antwerpen is de aanhang gering, maar
immens is de supportersschare dan weer in een
randstadoord als Mortsel.
Het Davidsfonds, dat van héél Vlaanderen in het
algemeen en van Sint-Niklaas in het bijzonder, hijst
zich dezer dagen plots maar zéér nadrukkelijk in de
belangstelling; Vrijdag 18 februari wordt in het
stadhuis van de Wase hoofdstad een boek voorge
steld, een mooi boek. Een dubbelinitiatief, een
coproduktie eigenlijk: het Davidsfonds op de duozit
met de uitgeverij Lannoo. De (regionale) perskon-
ferentie in Sint-Niklaas ging die van Leuven (natio
nale persbriefing) vooraf.
Eén land, twee auteurs
De Wase persmensen kregen én wat excerpten uit
het boek toegestopt én enkele begeleidende noti
ties. Uit wat ik al zag en las kan zondermeer worden
voorspeld dat «Daar is maar één land» een uniek
dokument moet zijn. Bijvoorbeeld: schaatsers in de
schemering van het Donkmeer en daarnaast Anton
Van Wilderode jolig-poëtisch, een vriezeman ge
lijk. Of: Meldert bij Aalst, twee boeren en twee
paarden in het focus van Jan Decreton en Van
Wilderode ruikt het hooi. Frans-Vlaanderen, de
Kluisberg, de Kempen. De inhoudsopgave zet zes
gebieden in reliëf, waterland en weideland, akker
land en houtland, heuvelland en heideland.
«Het landschappelijk schoon van de prachtige foto's
deint uit, vindt een resonans in de begeleidende
verzen», aldus de perstekst. Het klopt dat beeld en
woord elkaar aanvullen, dat ze uiting geven aan een
vitalisme en dynamiek die volop Vlaams is. Nee,
zegt het perspapier, 't is géén romantische wereld
vreemde evokatie van een voorbije wereld. Die
bewering moet toch genuanceerd worden. Want
mag het dan al zo zijn dat het Vlaanderen van
vandèóg innig en gul geëtaleerd wordt, de sféér
primeert, het heimwee, de weemoed. In de flarden
boek die ik ter hand gesteld kreeg overheerst de
schittering, het Vlaanderen van bijna voorbij de
horizon, land, water en lucht prevaleren, de mens
lijkt een bijkomstig fenomeen. Kluisbergen, zo
moet Sanderus het inderdóèd gezien hebben, en
Kersterheide ligt er Breugheliaans besneeuwd, ver
eeuwigd bij: idyllisch, romantisch toch. Maar met
subliem vakmanschap, met poëtische en plastische
stielkennis uitgebeeld. Vlaanderen verheerlijkt.
Twaalfduizend
Ruim twee jaar werd door de twee samenstellers-
auteurs aan dit indrukwekkende boek gewerkt. De
vertraging die men opliep is gering: het boek was
voor december aangekondigd, het werd februari.
Door het samengaan van de uitgeverij Lannoo
(Tielt-Bussum), een bedrijf dat een traditie in het
op de markt brengen van knappe publikaties heeft
opgebouwd, en het Davidsfonds (met z'n zeventig
duizend leden), kon men een hoge oplage aan:
twaalfduizend exemplaren, een getal dat voor
Vlaanderen een piek is, «Boeken van de maand»
worden wel in dat aantal gedrukt maar die krijgen
dan ook een extrasteuntje van de overkoepelende
boekenvereniging en de boekhandelaren mee.
Twaalfduizend exemplaren voor een kijkboek, het
kèn blijkbaar, al wordt dan ook verwacht dat de
DF-leden gretig zullen toehappen. Door die hoge
oplage kon de verkoopprijs heel schappelijk gehou
den worden: 1.980 frank, het lijkt me zeer aan
vaardbaar, zeker als je weet wat je ervoor, ook
inzake afwerking, in ruil krijgt. Een 256 bladzijden
tellend boek met 125 foto's in vierkleurendruk;
houtvrij mat kunstdrukpapier, 170 gr.een formaat
van 250 x 295 mm; een band errond bedrukt in
kwadrichromie onder transparante folie. Boude-
wijn Delaere verzorgde de layout.
Via de aankoop van dit boek wil men ook de
aanhankelijkheid aan het Davidsfonds stimuleren.
Want DF-leden betalen 1.650 frank, die dan wel te
vermeerderen zijn met 50 frank (het lidmaatschap
voor de afdeling Sint-Niklaas), maar samen is dat
nog een procent of vijftien minder dan de normale
prijs. Vermoed kan dus worden dat de afdeling
Sint-Niklaas heel gauw op een verdubbeling van het
huidige ledenaantal afstevent.
De voorstelling
Met enige luister wordt «Daar is maar één land, dat
mijn land kan zijn» vrijdagavond 18 februari in de
grote zaal van het Sint-Niklase stadhuis voorge
steld. De «titelsong» (ik zeg het wat oneerbiedig,
maar 't is goed bedoeld) wordt door het Koninklijk
Gemengd Koor Sint-Gregoriusgild o.l.v. Robert
Hellemond uitgevoerd, de Sint-Niklase zangvereni
ging zingt de door Jef Van Hoof op muziek gezette
verzen van René De Clercq. Plaatselijk voorzitter
Leo De Meulenaer verwelkomt dan en nationaal
DF-voorzitter Clem De Ridder stelt het boek voor.
Daarna volgt een klank- en diamontage, u raadt het
al: beelden van Jan Decreton en gedichten van
Anton Van Wilderode. Een boek in audiovisie,
Anton Van Wilderodes nicht, mevrouw Hildegard
Neetesonne-Coupé, draagt voor. De eerste
exemplaren gaan naar de auteurs, burgemeester De
Vidts en Godfried Lannoo. Anton Van Wilderode
spreekt tot slot en het Sint-Gregoriusgild zingt ten
afscheid: «Lied van mijn land» met muziek van
Ignace De Sutter en tekst van, jawel, Anton Van
Wilderode. De Generale Bankmaatschappij biedt
ter afronding een receptie aan.
Het DF-bestuur uit Sint-Niklaas lijkt zéér in zijn
nopjes met het feit dat het de nationale leiding in
Leuven ertoe bewegen kon, de plechtigheid in Sint-
Niklaas te doen plaatsvinden. Anton Van Wildero
de is co-auteur, daarom vooral. Ondervoorzitter
Guido Goedemé: «Van Wilderode schrijft naar de
toekomst toe, maar wortelt in het verleden». En
OAVlDSFOflDS
Anton Van Wilderode
(arch.)
parallel daarmee werkt de Sint-Niklase DF-afdeling
o.l.v. Leo De Meulenaer naar de toekomst toe, al
blijft men oog hebben voor verworvenheden uit het
verleden. Op de eerste rij zullen, naast hogerver-
melde heren, beslist ook zitten Louis Bosteels, Dirk
Verguit, Fabienne Verbeke, Maurits Koppen,
Frans Noyen, Kris Verguit, Lieven Dehandschut-
ter; maar dan moet het wel een heel grote rij zijn.
Er zijn er, in Sint-Niklaas en verre omstreken, die
ik al hoor zeggen: «Daar is maar één vereniging die
de mijne kan zijn» Het Davidsfonds dus, honderd
jaar later nog immer een charmant chauvinisme
tentoonspreidend.
Wouter VLOEBERGH
let welsprekendheidstornooi georganiseerd door de «Jonge Kamer Aalst» in de Van
nniszaal van de Generale Bank, Nieuwstraat, kreeg zowel qua deelname ais qua
(langstelling een flink resultaat onder het aktueel motto «18 jaar... wereld, wat wil je
in me?», intrigerend onderwerp dat door liefst 19 kandidaten in zijn diverse facetten,
leens min dan meer welsprekend, op de korrel zou worden genomen. Achttien jaar,
lijlpaal in het leven? Een plaats vinden op de arbeidsmarkt maar hoe? Verder studeren
laar met welke perspektieven? «Meest hoopvolle signaal van onze tijd is de ontevreden-
eid bij de jeugd om wat er in onze wereld gegroeid is» (E. Cardoen) of de uitspraak van
ohn Foster Kennedy «vraag niet wat de wereld voor jou doen kan, bezin liever jezelf
'er wat jij voor de wereld kan doen». Een uitdaging alleszins.
5 tot 7 minuten tijd dienden
deelnemers, Belgen tussen
Jen 19 jaar, een uiteenzetting
[geven aan te hand van enkel
tn schema. Punten worden
loor de jury waaronder een lid
ta de organiserende Jaycee-
fdeling en een taalkundige
Kgekend voor de vorm (10
ooi taalvaardigheid, 10 voor
itspraak en 10 voor vormge-
ing) en voor de inhoud (10
»r kreativiteit, 10 voor
ruktuur en 10 voor de eigen-
jke inhoud zelf).
»n Goedgebeur, Aalst: De
treld evolueerde fantastisch
jdens de voorbije 100 jaar en
aakte de jeugd tot wat ze nu
Wereld die de jongeren zelf
tl eens grondig zouden willen
tanderen. Taboes werden
nvergeworpcn en principieel
ijgt de vrouw zelfstandigheid
[gelijke kansen. Onze gene-
tie toont gelatenheid, fatalis-
t, amorfe berusting. Waar
ijft het idealisme eigen aan
jeugd, geloof in eigen
nacht en toekomst?
arlne Haeiterman, Zottegem.
wordt gekonfronteerd met
ekonomische krisis en uit-
tfenen van het gekozen he
sp wordt problematisch.
Waan de schuld? Aan de
•atschappij? Aan de oudere
seratie? Aan onze opvoe-
iag? Aan de verkeerde op-
®g? Gewoon bij ons zelf?
jat ons niet negatief zijn
och ons positief opstellen,
featief en flexibel. Maar
»ral optimistisch.
Moeyersoons, Aalst.
«Ie wegen liggen open voor
tjeugd die de huidige wereld
liter beziet als een griezelige
ieoce-fictionfilm. Moderni-
ting, komfort en prestatie-
Mg vernietigen de natuur en
Neigen menselijke waar-
0. Enkel maar hopen dat de
jen idealen niet uitdoven
aar in deze donkere wereld
itende sterretjes zijn tot de
chtendzon weer gloort,
hütrl Pottle, Aalst. Het idea
le is de dood nabij! De
lomer wordt met zijn voeten
op de grond gedrukt. Is werk,
in een periode van automatisa-
tie tot en met, nog wel verant
woord? Is studeren als algeme
ne vorming geen utopie waar
alles nu wentelt rond speciali
satie?
Vindt ieder zijn eigen middel
om de realiteit te ontvluchten?
Toch is er veel werk te doen.
Onbetaald dan. Als wereldver
beteraar.
Nathalie Renneboogh. Stude
ren na achttien jaar kan het
werkloosheidsprobleem uit
stellen doch wellicht niet om
zeilen.
Ook de liefde heeft grote im-
pakt op ons leven. Niettegen
staande al die sombere proble
men blijft best idealisme ons
bezielen.
Gunther. Schollaert, Hofstade.
De jeugd heeft nog mogelijk
heden in «de computer», door
onwetendheid en konservatis-
me vaak als bedreiging van de
maatschappij gedoodverfd.
Apparaten die uiteindelijk to
taal afhankelijk zijn van de
mens. Robotten verlossen
mensen van slavenwerk zodat
men zich op wezenlijke proble
men kan koncentreren. Com
puter die niet meer elitair is
doch in ieders bereik. Angst
van het nieuwe mag geen in-
stinktief verzet impliceren.
Vicky Vanden Broeck, Hekel-
gem. Mensen zijn gedoemd tot
een marionettenrol via kon-
sumptie, nieuw geschapen be
hoeften, waardeoordelen en
«kuituur industrie». Er zijn
ook andere denkers die de
mens willen bewust laten wor
den van zijn dagelijkse hersen
spoeling.
De jeugd zelf is heel wat kriti
scher geworden en opteert
meestal voor menselijke waar
digheid, vrijheid, individuali
teit.
Greet Van der Maelen, Nieu-
werkerken. Na de kindperiode
komt de drang naar zelfstan
digheid, het kiezen van werk
of van een studierichting.
Tegenover de krisis en de tech
nologische vooruitgang stelt de
jeugd inzet en kreativiteit.
Aan het eigen levensgeluk
moeten we zelf werken.
Eric Verbustel
Momenteel kiezen voor God
en Kerk is voor de jongvolwas
sene moeilijk. Toch moet ver
zoening mogelijk zijn tussen
godsdienst en hoge welvaart,
en snelle ontwikkeling van
techniek en wetenschap. De
jeugd wil een wereld, een cen
trale plaats voor God. Maar zij
wil de monotonie van gestag
neerde eucharistievieringen
breken, opkomen voor in
spraak van de leek en de gods
dienst pregnant maken via
nieuwe ideëen.
Kathleen Vermeersch. Jong
zijn is nieuwe wegen durven
gaan doch worden gekronfon-
teerd met automatisch werk of
problemen tijdens de studie.
De jeugd wil niet materialist
zijn, zich niet alleen richten op
de zichtbare wereld doch ech
ter innerlijke waarden ontdek
ken. We moeten zelf de wereld
helpen opbouwen.
Marleen Vinck, Aalst. 18 jaar
zijn impliceert een paradox:
een einde (van de studiën) en
een begin (van volwassen
heid). Er komt een te volgen
pad niet altijd bestrooid met
rozen. .De jeugd wil de rotte
maatschappij eens tonen hoe
het kan, hoe het moet. Daar
om wil ze nagaan hoe een
einde te maken is aan de duis
tere praktijken op deze aarde.
Greet Walschap. Studeren aan
de univ. om later in de maat
schappij een nuttige plaats te
kunnen bekleden wil de wereld
doch de jeugd zelf wil studeren
wat haar interesseert. De we
reld verwacht dat de student
meeloopt met de rest doch de
jeugd zelf tracht te verbeteren
wat ik als fout ervaar.
Darie Chiau. Is de mens van de
twintigste eeuw slimmer dan
zijn voorganger? De jeugd
denkt van wel. Op school deelt
de lerares onze idee niet en
stuurt ons verwijten toe omdat
we menen echt slimmer te zijn.
zevende welsprekendheidstor
nooi.
Tejater '80 zorgde voor een
geslaagd intermezzo tijdens de
beraadslaging van de jury be
staande uit voorzitster mw.
Peynsaert-Verstraeten, mw.
Van Mol-Bertin, en K. Ver
hoeven en de heren Van Mol-
le, A. Hutsebaut, Van den
Bauheede, De Tremerie en L.
Pauwels. Of een voordracht
over een probleem dat de
kracht van de kandidaten
meestal te boven gaat en waar
bij de intrinsieke inhoud hun
dus parten kan spelen dé for
mule is om de faktor welspre
kendheid te evalueren blijft
een open vraag. Misschien kon
een vraaggesprek)e, een dia
loog of gewoon een improvisa
tie over een makkelijk onder
werp meer licht werpen op de
welsprekendheidskapaciteiten
van elke kandidaat in het bij
zonder.
Uiteindelijk werd Kaatje Cla
rys van de «Dames van Maria»
die een zinvolle inhoud presen
teerde op vlotte en gave ma
nier de laureate. Tweede werd
Darie Chiau die het eveneens
zeer vlot deed en op niveau
presteerde. Vervolgens kwa
men 3e Marleen Vinck, 4C
Greet Van der Maelen, 5C Ann
Goedgebeur, 6e Greet Wal
schap, T Nathalie Renne
boogh, 8' Leentje De Wandel,
9* Sonja De Meyer en KF Di-
mitri Pottie. Elfde ex-aeqou
werden dan alle andere deel
neemsters.
LH
Men moet niet alleen slimmer
worden met het verstand doch
beter met het hart.
Kaatje Clarys. Angstige vraag
voor een 17-jarige, volgepropt
met leerstof en regels en van
wie nu verantwoordelijkheids
zin en kritische instelling wor
den verwacht. Liever ware me
geweest te antwoorden op de
vraag «Wereld, wat kan ik
voor je doen?». Geen agressie
ve opstelling, geen a priori af
wijzen doch liever positief de
huidige problematiek aanpak
ken als de weelde- en compu
terkinderen die we toch zijn.
De wereld is immers als een
bos, een uitdaging, een avon
tuur, met obstakels. Alleen te
doorgronden en overleven via
kreativiteit en onderlinge sa
menwerking.
Guy D'Haeseleer, Denderhou-
tem. Spreker heeft het over
«de wondere wereld van de
elektronika». Onze toekomst
dient gericht te zijn op toege
paste elektronika die nieuwe
horizonten opent. De compu
ter die in het bedrijf in produk-
tie, boekhouding en kommuni-
katie heel wat kan, in de indus
trie onmenselijke en gevaarlij
ke arbeid kan overnemen en
niet weg te denken is in de
teriaire sektor.
Peter D'Haeseleer, Bambrug-
ge. Alhoewel de mens minder
hoeft te presteren dan vroege.r
werd hij nogal passief en in de
wereldvisie worden we onver
mijdelijk gekonfronteerd met
de computer. Reikwijdte en
belangrijkheid ervan stijgen
met de dag. Welk effekt de
computer op onze levenswijze
zal hebben blijft nog een
vraagteken,
Sonja De Meyer. Met school
kennis en idealen gewapend
terechtkomen in de grote-men-
sen-wereld Een mijlpaal! Be
zinning is noodzakelijk, niet
terugkruipen in de eigen
schulp. Uiteindelijk heeft de
jeugd dan toch dc sleutel van
de toekomst in handen. Ver
der studeren biedt alleszins la
ter meer kansen op de arbeids
markt. Het betert uiteindelijk
toch eens.
Leentje De Wandel, St.-Lie-
vens-Houtem. Industrieën,
multinationals bedreigen de
mens. De ziel van de mens
wordt vervangen door de com
puter. Wij worden robots. De
mensheid maakt momenteel
essentiële wijzigingen mee Aalst. Klaartje Clarijsse (midden) werd verdiend winnaar van het welsprekendheidstor-
door de ingreep van elektroni- nooi. (per)
ka en informatika. De jeugd
moet zulks ombuigen en ko
men tot een maatschappij waar
de mens centraal staat. Ook
daaraan wil ik meehelpen doch
mag dan niet onwetend blijven
van wat er rond en met mij
gebeurt. Om zulks te bereiken
wil ik gericht verder studeren.
Dirk De Wolf, Moorsel. Geld
verdienen is niet het voor
naamste. Zoals Multatuli's
steenhouwer kan men gelukkig
zijn zonder veel geld.
Geld verdienen, promotie ma
ken is het doel van de moderne
mens. Men kan echter ook de
andere weg inslaan, die van
Jezus, Ghandi, mensen die
niet rijk maar wel gelukkig
waren. Wij kunnen ons inzet
ten als verpleger, ontwikke
lingswerker, werk in de vre
desbeweging.
Voorzitter van de Aalsterse
Jonge Kamer Cyriel Baeyens
had woorden van lof voor de
durf en de inzet van de negen- Aalst. De negentien deelnemers aan het welsprekendheidstornooi. (per)
tien kandidaten bij dit reeds
