Daniël Ost: «De Belgen
hebben géén bloemenkultuur»
Filip de Pillecynavond te Hamme
Infobus uit
de Ardennen
in
Sint-Niklaas
Sint-Niklazenaar beste bloembinder van 't hele land
Hamme. Zeer veel belangstelling voor de toespraak van Anton van Wilderode (vh)
ligt in de Pius X-kapel.
Op maandag 21 februari te 20 uur zorgde het
Kultureel Komitee Hamme voor een Filip De Pille
cynavond in zaal De Greve te Hamme. Anton Van
Wilderode, die zijn werken intens kent, hield een
bloemlezing over Filip De Pillecyn, afgewisseld met
voordrachten van Jaak Van der Helst en W. Smet,
gezellen van Den Vos Reinaerde.
Filip De Pillecyn, geboren
en getogen te Hamme,
wordt niet ten onrechte de
Prins der Vlaamse Letteren
genoemd. Filip noemde
zichzelf een man uit de
hoek tussen twee waters.
Schelde en Durme. Deze
kunstavond had een zeer
hoge literaire waarde. Zeer
veel belangstellenden,
waaronder burgemeester
Baert, enkele schepenen,
talrijke leden van het Kul
tureel Komitee en enkele fa
milieleden van Filip de Pil
lecyn, waren aanwezig. Na
het welkomstwoord van de
heer L. Van der Meersch,
voorzitter van het Kultu
reel Komitee Hamme, wees
Anton Van Wilderode erop
dat Filip De Pillecyn, 20
jaar na zijn dood, één van
de grootste auteurs is van
ons volk, die op eigen
kracht zijn lezers heeft be
komen en behouden. De
heer Van Wilderode schet
ste het leven van Filip in
drie grote delen: het land
van de schrijver, zijn le
vensverhaal en het mense
lijke en literaire van de ge
huldigde.
Het land
Dit kan ook onderge
bracht worden in drie grote
delen, het leefgebied, waar
hij zijn jeugdjaren heeft
doorgebracht tot zijn 14
jaar, in de hoek van Durme
en Schelde, het Molsbroek,
de Bunt en Driegoten.
Plaatsen die steeds weder
keren in zijn werken. Zijn
woongebied, Hamme, ge
boortedorp, daarna Malmé-
dy, waar hij het begin van
zijn schrijversloopbaan
heeft gekend, vervolgens
Mechelen en Sint-Gillis-
Brussel en tot slot te Gent,
waar hij in 1966 is over
leden.
In zijn werken tre'ft men
ook twee grote schrijfgebie
den aan, namelijk Hamme
en ruime omgeving, waar
onder «Mensen achter de
Dijk», De Veerman en de
Jonkvrouw, Blauwbaard en
het tweede Malmédy en om
geving, met o.a. Hans van
Malmédy en Monsieur Ha-
warden.
;y.
Hamme. Anton van Wilderode, W.
burgemeester Baert ontvangen (vh)
Smet en Jaak Van der Helst werden door
Levensverhaal
In het leven van Filip De
Pillecyn zijn er vier grote
perioden te bemerken. Zijn
jeugdjaren in Hamme,
waar hij met de armoede
werd gekonfronteerd. In
het gezin van Henri De Pil
lecyn kwam op 25 maart
1891 een vierde zoon ter
wereld, die Filip werd ge
naamd. Door het beroep
van zijn vader, ontvanger
op de stoomboot naar Ant
werpen, kwam hij regelma
tig in kontakt met de men
sen. Daardoor werd hij dan
ook alom bekend Daarna
maakte hij in zijn leven
kennis met de Vlaamse Be
weging. In Malmédy en Me
chelen tijdens zijn éérste
belangrijke schrijfperiode,
schreef hij drie grote ro
mans, Blauwbaard, Soldaat
Jóhan en Hans van Malmé
dy en ook drie grote novel
len, Monsieur Ha warden,
De aanwezigheid en Scha
duwen. In die periode stierf
zijn eerste vrouw en trad
hij voor een tweede maal in
hét huwelijk. Eén jaar na
zijn tweede huwelijk volgde
zijn opsluiting. Na zijn vrij
lating verbleef hij te Sint-
Gillis-Brussel en te Gent in
een eenzaamheid, zoekend
naar barmhartigheid. Dit
was zijn tweede grote
schrijfperiode, met o.a.
Mensen achter den Dijk,
Rochtus en De Veerman en
De Jonkvrouw.
Anton van Wilderode ver
klapte dat Filip De Pillecyn
De mens
Filip De Pillecyn
Hij werd geboren te Haïti'
me op 25 maart 1891 ei
overleed te Gent op 7 au
gustus 1966. Filip De Pille
cyn was een auteur die ach
ter om keek, die afstand no
dig had. Hij vluchtte in he
verleden, grijpt in zijn wer
ken steeds terug naar zijl
jeugdjaren en naar de ge
schiedenis (Soldaat Johan).
Hij was een wezenlijk so
ciaal auteur die nergeni A
humor aanbood in zijn wei
ken. Hij was ook een anti
militarist. In zijn werk Ro
chus heeft hij zijn eigt
levenslot getekend. Zijl
laatste werk «Face au mur
is zijn celdagboek van
jaar opsluiting.
Tussendoor zorgd
Jaak Van der Helst en W
Smet voor lezingen uit d(
zinnens was een biografie voornaamste werken vat
te maken van Priester Ed- Filip De Pillecyn. Zij illus
ward Poppe uit Temse en treerden de bloemlezingei
die te Moerzeke begraven van Anton van Wilderode.
Van zaterdag 12 maart tot dinsdag 15 maart houdt
een info- of promotiebus van Ardenne et Meuse
Tourisme de interprovinciale instantie die zich toe
spitst op de toeristische promotie van de provincies
Luik, Namen en Luxemburg halt in Sint-Niklaas.
Er worden bij die gelegenheid door de hostessen
dokumentatiefolders bezorgd aan het publiek. In
formatie wordt vanzelfsprekend graag verstrekt. Op
het marktplein kan je in de bus binnenwippen op
zaterdag 12 maart van 10.30 uur tot 18 uur, op
maandag 14 maart van 10 uur tot 18 uur en op
dinsdag 15 maart van 9 uur tot 17 uur.
28 - 25.2.1983 - De Voorpost
Bloembinden. Kampioen worden na veel teamwork.
Een deel van het team dat voor de technische
ruggesteun zorgde en bijdroeg tot de glansprestatie
van Daniël Ost. Men herkent o.m. mevr. Verlinden,
Els Van Assche, mevr. Van Poucke en Dirk Zaman.
Het boeketje dat Marianne me ten afscheid in de
pollen stopt straalt charme uit. Tulpen zitten ertus
sen, papavers ook. Als ik het op plechtige wijze aan
mijn vrouw overhandig laat ik niet na te melden dat
het een flob^ is. Een wat? Een floral object. Zo. En
terwijl ik thuis over de happening van Daniëls team
vertel hoor ik, in stereo, Bob Benny zingen over
«Een gouden roos, september». Pseudodichters
hebben «een laatste zonnezoen» uitgevonden, maar
déze binding van bloemen is authentiek.
Wouter VLOEBERGH
Nederlander Curfs hielp Ost een heel eind op weg
in het vak, spoorde hem ook aan om in de sierteelt-
vakschool in Vught, Noordbrabant, een vleug tech
nische bagage te gaan opdoen. Daniël werkte twee
jaar in Nederland en volgde er een meesteroplei-
ding; als jongste van alle studenten behaalde hij z'n
diploma, hij werd bovendien primus.
Hemelsbreed is het verschil in opleiding tussen
Nederland en België. Daniël Ost: «Bij ons moet je
voor hetzelfde diploma alles weten over wel 3000
planten. De opleiding in België loopt mank. In
Nederland moet je o.m. ook kunstgeschiedenis
onder de knie krijgen. En daar beoordeelt men je
op wat je in je mars hebt, op de kwaliteit, het heeft
geen belang wie je ként of vanwaar je bént. In
Nederland krijgt een bloemist-in-spe een voltijdse
opleiding. In België moet je tijdens je opleiding niet
zelden karweitjes gaan opknappen in een winkel, de
zaak van een gevestigd bloemist gaan schoonhou
den; maar wat léér je daar in godsnaam bij?».
De Belgische bloemisterij maakt Ost dus allerminst
blij. Niet dat ze in de tuinbouwscholen van Melle en
Vilvoorde onbenullen zouden kweken, maar er
wordt te pas en te onpas met kloekklinkende titels
als «Master of Floral Art in Belgium» geschermd,
terwijl zo'n vermelding nauwelijks wat voorstelt.
Toen Daniël destijds een soort studieklub voor
bloemisten oprichten wou kreeg hij géén respons.
Omdat, zegt hij. hier alles zo konkurrentieel beke
ken wordt. In Nederland is naijver uit den boze,
daar werkt men samen, in een sfeer van kollegiali-
teit. Het niveau in Nederland, in Duitsland ook, is
stukken hoger dan bij ons: «In België heb je een
twintigtal mensen met een heel hoog niveau, de rest
is een puinhoop». Komt ondermeer, zegt Daniël,
omdat iedereen die dat in Belgï wil zich als bloemist
vestigen mag, er is gewoon géén vestigingswet En
zo kan je 't meemaken dat in der kernstad Sint-
Niklaas, op een bevolking van pakweg vijftigdui
zend, liefst 26 bloemisten aktief zijn, da's één op
tweeduizend.
Handwerkateliers
Sedert twee jaar exploiteert Daniël Ost de Floreal-
zaak aan het Lieve-Vrouwplein, Z'n vennoot Ed-
gard Van Poucke legt zich op het «veldwerk» toe,
op het kweken, en Daniël legt de artistieke, de
kreatieve toets. Daniëls vrouw Marianne Boeykens
bereddert het zakelijke aspekt. Want kommercie,
daar heeft de bloembinder niet zo'n feeling voor.
Hoewel het erbij hoort natuurlijk.
Bloemschikken kan je in Sint-Niklaas op leuke,
inventieve wijze leren. Een jaar of vijf geleden
immers nam de stedelijke overheid het initiatief, in
het exlibriscentrum aan de Regentiestraat met een
kursussenreeks handwerken te starten; ateliers
waar je beminnelijke bezigheden als weven, makra-
mé én bloemschikken ofte bloembinden studeren
én- beoefenen kunt. Daniël Ost verzorgt de kursus
bloemschikken, in vier leerjaren. Elke drie weken
rukken een twintigtal studenten aan. Ze komen uit
alle leeftijdskategorieën, uit diverse sociale geledin
gen. Dokters- en notarisvrouwen, arbeiders ook.
Daniël Ost wordt in die ambachtelijke cyklus bijna
uitsluitend met vrouwen gekonfronteerd. In al die
jaren heeft hij maar één mannelijke leerling gehad.
Maar de heren hoeven daar géén frustratie aan over
te houden want, zegt Daniël, de echte top in het
bloemschikken is een bij uitstek mènnelijke aange
legenheid. Het fenomeen van de koks; de vrouwen
zijn de keukenpieten (-mieten eigenlijk), de man
nen oogsten kulmaire lauweren.
Hoe gedegen is de vorming aan de handwerkate
liers, afdeling bloemschikken? «Er zijn heel wat
bloemisten die bléék worden als onze amateurs naar
hun etalage komen kijken». Zet de stad de bloemis
ten een pad in de (keur) korf? Nu ja...
Tulpen uit Parijs
Het palmares van Daniël Ost. Indrukwekkend
inmiddels. 1979, junioreskampioen van België
bloemschikken. 1980, laureaat van de wedstrijd
Goldene Orchidee in Hannover en gouden medaille
op de Bundesgartenschau in Bonn. 1981, opge
merkte expositie in de Warande in Turnhout en
vooral deelname aan de manifestatie «Mens en
Landschap» in de Antwerpse Zoo, een tentoonstel
ling waaraan toen in de Wase media al te weinig
ruchtbaarheid werd gegeven. In april van dit jaar
wordt in Gent een orchideeëntentoonstelling geor-
ganizeerd, Daniël Ost neemt het. «arrangement»
van de botanische tuinen daar voor zijn rekening.
Hoe omschrijf je de eigen stijl van de Sint-Niklaze-
naar? Hij gaat uit van de organische struktuur van
bloemen en planten. Hij situeert zichzelf bij de
meer progressieve binders. Terwijl een klassiek
bloemist, zegt Daniël, doorgaans zo veel mogelijk
bloemen voor zo weinig mogelijk geld zal aanbie
den, houdt hij het vaak bij sieraden waarin soms
hooguit één bloem zit, het andere materiaal bestaat
uit paddestoelen of boomstronken b.v. Die éne,
geïsoleerde bloem komt dan veel beter tot haar
recht.
Ik vraag hem wat hij de mooiste bloem vindt. Het
antwoord ligt voor de hand: die bestaat niet. Als hij
dan toch ergens een voorliefde voor heeft dan zijn
het papavers.
De match Nederland-België is nog niet uitgespeeld.
Daniël: «In Nederland worden de bloemen nog
groèn verkocht, in België gaan ze 't best van de
hand als ze bijna uitgebloeid zijn. Dat komt doordat
men zicli in Nederland bloemen aansqhaft om het
eigen interieur op te frissen terwijl in België bloe
men kado gedaan worden en (dus) effeékt moeten
maken.»
Bloemen kunnen bedriegen. Daniël vertelt: «Een
ruiker tulpen uit Nederland kost tweehonderd
frank, voor de goedkoopste. Maar één Parijse tulp
heb je niet voor minder dan tachtig frank; da's dan
wel een groot exemplaar, eentje op een stengel van
wel een meter, een stevige bloem die lang mee
gaat».
Talentrijk team
De nationale wedstrijd in Brussel. Daniël deed voor
de éér mee, beslist niet om het geldgewin. Want een
kampioen sleept géén karrevracht prijzen in de
wacht, integendeel. Het vergt een flinke investering
als je lauweren oogsten wil. Er zijn er die, met het
oog op deelname aan de nationale finale, duchtig in
de portemonnee kunnen tasten ter voorbereiding
van hun werkstuk. Daniël kan dat niét. Maar hij
heeft vrienden, heel getalenteerde kompanen.
Op de Heizei moesten vijf opdrachten tot een goed
einde worden gebracht. Tafelversiering, bruidsboe
ket, een vrij werkstuk rond het thema «pollutie»,
handgebonden showboeket en tenslotte een «ver
rassingsopdracht» die inhield dat je in vijfenveertig
minuten een pakket bloemen moest verwerken.
Daniël wou de perfektie, hij bereikte ze ook.
Dat topniveau halen kon dankzij de inzet van een
subliem team uit Sint-Niklaas. Rik Zaman en z'n
zoon Dirk, Rudolf Fischer en diens zoon Peter
bouwden de metalen konstruktie ter ondersteuning
van een kaars. Vaklui zijn het, ook op andere
terreinen hebben ze zich onderscheiden. Neem nu
Rudolf Fischer; die is breigoedtechnikus maar ge
niet ook vermaardheid als verzamelaar van unieke
kruidenboeken. En dan heb je nog Edith Zaman,
zij batikte het tafelkleed waarmee Daniël in Brussel
pronkte. Ze heeft wel hondervijftig uur gewerkt aan
dat kleed, da's niet in geld te vertalen.
Het glaswerk en de borden werden, speciaal voor
het kampioenschap, geblazen door Dieter Dorn-
heim uit Wijnegem en Luikenaar Louis Leloup.
Zeg gerust dan Daniël Ost voor de sierlijke evoka-
tie in Brussel de ideeën aandroeg en dat de vrienden
voor de materieel-technische ruggesteun instonden.
De vrienden, dat zijn öök zeer zeker de uiterst
onderlegde tekenaar Roeland Pieterz. D'Haese (die
vorig jaar in Walburg tentoonstelde) en zijn vrouw
Hilde Pijl (de dochter van glazenier Staf Pijl); én
Roelands broer Frans D'Haese, keramieker.
Teamwork waarvan je dra nog horen zal in Sint-
Niklaas en omstreken. Dat je heel konkreet ook
bekijken kan. In het najaar willen de dames en
Daniël Ost: «Er zijn heel wat bloemisten die bleek
worden als de'amateurs van de handwerkateliers hun
etalage komen bekijken», (dw)
heren een stunt uithalen middels een gezamenlijke
expo: bloembinden, keramiek, tekeningen, schil
derijen, weefsels, Daniël Ost belooft dat het iets,
subliems zal worden. Wellicht wordt het de Carlton
in de Stationsstraat in Sint-Niklaas, als het daar om
een of andere reden niet lukt kan men ongetwijfeld
in de Bank Brussel Lambert terecht. Het kreatieve
klubje uit de Wase hoofdstad heeft met dat opzet
géén kommerciële bijbedoelinkjes of zo, men zal
naar die happening toeleven omdat men het tof
vindt, zinvol.
Het moet stilaan duidelijk zijn: Daniël Ost, be
faamd bloembinder, schitterend schikker met we
reldklasse, dien je te situeren in zijn artistiek heel
boeiende entourage. Deze jongeman dribbelt zich
niet op z'n eentje doorheen de power en de flowers
van de kunst, hij speelt z'n maats aan en wordt op
zijn beurt door hen aangespeeld.
Vlinders verzamelt hij (Leo Mets achterna?), schel
pen. En superieur tekenwerk van Roeland Pietersz.
D'Haese. Hij toont me twee werken. We zitten op
dezelfde golflengte als we dat ene béter vinden dan
het andere, maar ambachtsman Ost zegt dat er iets
niet klopt met een bengelende bil, D'Haese heeft
een technisch foutje begaan. De vrienden zijn
enthousiast voor eikaars prestatie, maar gejuich
hoeft niet kritiekloos te zijn.
Bloemen, hij is er zéér mee in z'n schik. Of, beter
nog: ze vormen een boeiend bindmiddel voor hem.
Fleurige nuancering, al doen bloemschikkers en
bloembinders gelijkaardige dingen. Sint-Niklaze-
naar Daniël'Ost betreurt dat de bloemenbinderij de
laatste tijd «verworden» is tot steken, schikken.
Veel liever hanteert hij de meer ambachtelijke term
binden; die impliceert dat je je technische vernuft
kan demonstreren, een boeket bundelen is een hele
uitdaging voor een bloemist. Binden doe je enkel
met de schaar, voor het schikken heb je een ruiker
recipiënten nodig.
Middenstander is hij. Ook. Maar vooral toch kun
stenaar De kundige kleinhandelaar die aan het
platgewalste Onze-Lieve-Vrouwplein werkt én
woont (met uitzicht op kerk en kantoortoren) heeft
géén hoge dunk van de naar zijn smaak té kommer
ciële gang van zaken in de bloemenbranche. «Het is
absurd dat je midden december een zomerruiker
kopen kunt. In de natuur zijn dan alle bloemen
verdwenen».
Nederlandse kwaliteit
Een beker heeft bij buitgemaakt, onlangs, op de
Vakbeurs Florex die op de Heizei plaatsvond. Da
niël Ost is Belgisch kampioen bloemsierkunst en
mag in september als enige Belg deelnemen aan de
European Cup die voor de tweede maal in ons land
wordt georganizeerd (de eerste keer was in 1958).
In 1985 wordt de Sint-Niklazenaar, als lonely Bel
gian opnieuw, uitgestuurd naar de met auto's én
werklozen volgestouwde Amerikaanse stad Detroit,
waar de wereldbeker als een kroon op het bloemen-
schoon prijken zal.
Vanuit de provinciale selekties schikte en bond
Daniël zich naar de landelijke finale. Elke provincie
mocht twee mensen afvaardigen. De Walen tellen
nauwelijks mee, hun enthousiasme terzake is ge
ring. De overkoepelende bloemistenvereniging mag
dan een franstalige afkorting (UFB) in het banier
voeren, de vaardigsten komen uit Vlaanderen. Da
niël (ze noemen hem ook Dany, maar Daniël hoort
hij liever) is aangesloten bij de Antwerpse afdeling.
Dat komt door twee omstandigheden. In het Oost-
vlaamse bloemencentrum Gent spiegelt men zich
voor de opleiding aan vooral Duitse voorbeelden,
en Daniël kreeg een Nederlandse vorming. En dan
is er het «feit» dat de Sint-Niklazenaar over géén
auto beschikt en makkelijker naar Antwerpen
spoort.
Nederland betekent nogal wat voor de straks 28-
jarige bloemenboy. Hij studeerde bloemsierkunst
aan het Imov (instituut voor middenstandsoplei
ding) in Gent en verzeilde daarna, ter vervolma
king, in de bloemenwinkel aan de Parklaan in Sint-
Niklaas die door de heer Curfs werd uitgebaat.
Daniël Ost kampioen bloembinden. De erevoorzitter
van de UFB, de heer Van Hove, overhandigt de Sint-
Niklazenaar de beker.
