Sint-Niklase Huisvestingsmaatschappij
metselde zestig jaar
Nieuwe gebouwen voor
Wase Landmaatschappij in Sint-Niklaas
Groei naar zelfstandigheid bevestigd
Bert De Cock:
«Het gaat om méér dan een dak boven het hoofd
Dendermondse Perskring reikt
voor achtste maal zijn
prijzen uit
8 - 25.3.1983 - De Voorpost
«Een aangename woning bezitten midden een kader
van groen maakt een faktor van menselijk evenwicht
uit, een faktor die meer en meer noodzakelijk
wordt. Vermoeid door het gejaagde leven dat hen
wordt opgedrongen, hervinden de arbeiders in hun
kleine landeigendom kalmte, standvastigheid en
gezondheid. Gezinnen met bescheiden inkomsten
helpen om eigenaar te worden van een kleine
landeigendom, is in ruime mate bijdragen tot hun
ontplooing en sociale vooruitgang.» Zo omschrijft de
Waasse Landmaatschappij op een bijna idyllische
manier haar eigen taak. De statuten bouwen een
koelere taal; volgens artikel drie moet de in 1936
gestichte maatschappij zich beijveren om «het aan
kopen, verhuren, inrichten en produktief maken
van kleine landeigendommen, tuinen en kuituren,
het oprichten van gebouwen, het aankopen van
materieel en vee, nodig voor de exploitatie ervan».
Met nog andere woorden betekent dit: landelijke
sociale huisvesting, ruilverkaveling van landeigen
dommen en plattelandsontwikkeling. Een zeer om
vattende opdracht voor een vennootschap die bet de
eerste jaren moest stellen met een kantoortje van
hooguit twee op drie meter. Men verhuisde wel,
zocht en vond rijkelijker bemeten kantoorruimten
in Beveren en later in Sint-Niklaas.
Vorige week vrijdag wer- klaas in aanwezigheid van
den in de Monseigneur Stil- tal van prominenten, de
lemansstraat te Sint-Ni- nieuwe kantoorgebouwen
van de maatschappij plech
tig ingehuldigd. 18 maart
1983 is een mijlpaal in de
annalen van de Vlaamse
Landmaatschappij, de dag
houdt een nieuwe start in
voor de eerder ingezette
zelfstandige werking, vond
voorzitter Albert Saeys.
Fier om het verleden
Op 27 september 1936
werd in Sint-Niklaas voor
een periode van dertig jaar
de «Waassche Coöperatie
ve van den Kleinen Grond
eigendom, samenwerkende
vennootschap» opgericht.
De koöperatieve was een
instrument van de een jaar
vroeger gestichte «Nationa
le Maatschappij voor de
Kleine Landeigendom».
René Behiels, een bloe
mist, nam als eerste het
voorzitterschap van de
Waassche Coöperatieve op
zich; Odilon Fels was de
eerste zaakvoerder. Eerst
genoemde haakte snel,
maar niet dan na een bij
zondere inzet toch. af. Tij
dens het voorzitterschap
van nijveraar René Segers
(van eind 1940 tot eind
1974) werd de bestaanspe-
riode van de koöperatieve,
na akkoord van de nationa
le raad van beheer, met
dertig jaar verlengd. Men
kon met vernieuwde moed
ploeg en houweel weer in
de hand nemen. In 1973
veranderde de benaming
«Waasse Coöperatieve van
de Kleine Landeigendom
men Sint-Niklaas» in
«Waasse Landmaatschap
pij van Sint-Niklaas». Een
kleine twee jaar later
neemt Odilon Fels ontslag
als zaakvoerder en hij
wordt opgevolgd door Re
né De Clercq (niet het SP-
gemeenteraadslid) die te
voren een hele tijd sekreta-
ris van de maatschappij
was. Albert Saeys. zoon
van wijlen Jozef Saeys. één
van de eerste beheerders,
drukt de voetsporen van
René Segers en zit nog al
tijd de vergaderingen voor.
Het verleden van de maat
schappij beschouwen kan
ons enkel fierheid ingeven.
meent hij. Sinds de stich
ting werden er in het eigen
verzorgingsgebied in totaal
en groepsgewijs 1226 wo
ningen gebouwd, 234 in
Sint-Niklaas b.v., 147 in Si-
naai, 217 in Lokeren, 151
in Kruibeke en 64 in Steke-
ne. Tot december 1982
kende men 1391 leningen
toe voor individuele bouw-
verrichtingen. Het is zo.
dat de Nationale Land
maatschappij en in tweede
instantie de Wase vennoot
schap fungeren én als
bouwmaatschappij én als
kredietinstelling. Gezinnen
met een bescheiden inko
men kunnen voor één van
de in groepsverband ge
bouwde woningen tegen
een lage rentevoet een le
ning aangaan bij de maat
schappij. Men schrijft ook
leningen uit voor de aan
koop. verbetering en ge
zondmaking van een be
staande landelijke woning.
Ruilverkavelingskomitees
kunnen voor hun verrich
tingen bijstand krijgen op
administratief, technisch en
financieel gebied en door
leningen toe te kennen
voor de aankoop en/of ge
zondmaking van een onge
zonde woning meent de
maatschappij ook aan krot
bestrijding te doen. Hier
voor en voor nieuwbouw-
projekten past men nog al
tijd het sociale rentetarief
van 6,5 procent toe. iets
meer dan de helft van het
'normale' rentetarief. Een
gezin met geen of één kind
kan maximum 1.725.000
frank, gezinnen met twee
of meer kinderen te laste
kunnen 1.775.000 frank le
nen. Alleen mag het netto
belastbaar inkomen van
twee jaar voor de lening
wordt aangegaan de
630.000 frank (plus 42.000
frank per kind ten laste)
niet overschrijden, het te
bebouwen perceel moet ten
minste 500 vierkante meter
groot zijn en het moet gaan
om een open of half-open
bebouwing.
Spijtig genoeg tekent zich
een stijging af van het aan
tal leningsaanvragen waar
op de maatschappij bij ge
brek aan voldoende kredie
ten niet onmiddellijk kan
ingaan. In 1982 werden 93
aanvragen ingediend,
slechts een tiental ervan
kan voorlopig worden be
handeld. De Landmaat
schappij bouwt, zoals ge
zegd, ook zelf. Momenteel
gonst de bedrijvigheid op
vier werven. 22 woningen
zijn in aanbouw in Kemze-
ke, 10 in Sinaai. 10 in Eks-
aarde en 26 in Beveren en
de «toelating tot bewo
ning» zal nog dit jaar wor
den gegeven. Voor de na
bije toekomst staan nog
meer projekten voor Beve
ren, Sint-Niklaas, Stekene
en Sinaai op het program
ma. Voor de aankoop van
één zo'n woning kan je
1.900.000 frank tot twee
miljoen lenen. In Beveren
en Eksaarde verkoopt de
maatschappij bovendien
sociale kavels van ongeveer
zeshonderd vierkante me
ter elk. Alles samen wer
den totnogtoe 57 bouw
gronden verkocht.
Meer zelfstandigheid
«Onze vennootschap is in
1936 zeer bescheiden be
gonnen ten huize van Odi
lon Fels, in een klein bu
reautje van twee bij drie
meter», vertelt Albert
Saeys. Eind 1974 verhuisde
René De Clercq de admini
stratie naar Beveren. Twee
jaar later vestigt de maat
schappij zich opnieuw in
Sint-Niklaas. De decentra-
lizatie, het meer eigen
machtig maken van de ven
nootschappen. waarover in
Brussel reeds sprake was in
1963. werd een feit op 1
januari 1978. Op aandrin
gen van de nationale zetel
ging de raad van beheer
uitkijken naar een geschik
te plaats voor eigen, nieu
we kantoorgebouwen. Het
leegstaande pand aan de
Monseigneur Stillemans-
straat 53, eigendom van het
stadsbestuur, kwam meer
dan in aanmerking. De
heer Hemeleer, toen direk-
teur-generaal, nu ere-di-
rekteur-generaal van de
Nationale Landmaatschap
pij, deed, nadat hij per
soonlijk een kijkje was ko
men nemen, zeer enthou
siast over deze kedze. Hi;
zou het voorstel in Brusse
zeker steunen. Als een di
rekteur-generaal zoiets ,be
looft, is de zaak wel vooi
de bakker. Het stadsbe
stuur mocht worden bena
derd en op 26 juni 1981
beslist de gemeenteraad
het pand aan de vennoot
schap te verkopen.
Het gebouw is nu al eer.
tijdje af. Vorige week werd
het officieel in gebruik ge
nomen. De gedurfde archi
tektuur. waarvoor de han
delsvereniging zich volledi{ J
heeft verlaten op het archr L
tektenbureau Vincart
Dendermonde, mag
sukses worden genoemd
vindt voorzitter Saeys, bij
zonder ook omdat de kon-
struktie ervan een verdere
aanbouw van lokalen mo
gelijk maakt.Leo DE
BOO
waar voornamelijk kroost
rijke ea dus veelal arme
gezinnen onderdak hadden
gevonden: de Van Durme-
straat, de Peter Benoit- en
de Moerlandstraat. Na de
tweede wereldoorlog.
1950. volgde de doorbraak:
rijwoningen in de Driegaai-
enstraat (toen modelwonin
gen voor het doorsnee ar
beidersgezin). de aanbouw
van de Lepelhoek. Begin
1960 startte men. na en
architektenwedstrijd. met
de Priesteragewijk en tot
1967 realizeerde de maat
schappij nog 21 woningen
en kantoorgebouwen. Met
het Peter Benoitpark
trachtte men aan een nieu-
zenlijkingen: 251 apparte
menten in het Reinaertpark
cn 279 woningen in de Cle-
mentwijk. Alles samen
staan 1822 woningen op het
aktief van de huisvesti-
gingsmaatschappijen van
Sint-Niklaas: 1066 daarvan
werden de laatste 15 jaar
geërekteerd. De maat
schappij deed ook aan
ruimtelijke ordening, stelt
Bert De Cock, achter de
struktuur van de nieuw
aangebouwde wijken zou
een bijzondere bedoeling
steken. Het was er de
maatschappij om te doen.
de integratie van de ver
schillende bevolkingslagen
te bewerken, de segregatie
Stel je voor dat ze nooit had bestaan, hoe zou Sint-
Niklaas er nu uitzien, het is gewoon ondenkbaar,
vindt burgemeester Paul De Vidts. Hij heeft het over
de Sint-Niklase Huisvestingsmaatschappij. Die be
staat zestig jaar en dat werd zaterdag 19 maart jl. in
de feestzaal van het stadhuis met toespraken onder
streept, met wijn gevierd. Het inzicht in alvast één
aspekt van de sociale problematiek, het bouwen van
huizen, niet zomaar van huizen, maar van woningen
voor mensen, betere woningen en de vraag naar de
toekomst, 'hoe moet het in deze tijd van krisis
verder?', dat zijn volgens beheerder-zaakvoerder
Bert De Cock zowat de voornaamste hoofdingen in
de behandeling van zes decennia volkshuisvesting,
een geschiedenis van plannen en metselen, van
sociale kavels en 'wijkinvulling', een lang verhaal
waaraan zowel zaakvoerders, kommissarissen,
bouwheren en ambtenaren als ingenieurs, architek-
ten, heel wat onbekende werklieden, huurders een
eigenaars deel hadden en hebben.
Direkteur-generaal van de goedkopere woningen kun-
Nationale Huisvestigings- nen bouwen, verhuren en
maatschappij Hugo De verkopen. Mei 1922 had de
Smet is blij om zoveel vol- gemeenteraad zich al posi-
gehouden ijver maar niet tief over het initiatief uitge-
onverdeeld blij. Sinds de sproken, maar pas in fe-
gewesten aan het roer zijn bruari van het volgende
gekomen, hebben de af- jaar werd de stichtingsakte
zonderlijke vennootschap- getekend. Het stadsbestuur
pen. gekontroleerd welis- had meteen een zorg min
waar en op basis van een der: het beheer van een
financieel overheidspro- eigen, beperkte woning-
gramma. een uitzonderlij- bouw. De bevolking kreeg
ke aktiviteit aan de dag gauw hoogte van deze ver-
gelegd. Maar sociale wo- schuiving: voor «d'huizen
ningbouw kost hoe dan ook van 't stad» moest men «op
geld, fakturen moeten wor- de kompagnie» zijn. Toen.
den terugbetaald, de staat in '23, woonden er in Sint-
beent moeizaam bij. de Niklaas nog maar 35.000
toekomst ziet er verre van (nu meer dan 65.000) men- Sint-Niklase bouwmaatschappij in feest. Het personeel van
rooskleurig uit. sen; op het stadhuis waren
dertien ambtenaren en be-
De kompagnie dienden werkzaam; de sa- we behoefte te voldoen: tegen te gaan.
Het inzicht van de slechte menwerkende vennoot- daar kwamen appartemen- Honderden gezinnen heb-
behuizing van de bevolking schap van de bouw deed ten. Sinaai krijgt later 69. ben nu (tijdelijk of perma-
heeft destijds in Sint-Ni- het met 950.000 frank, de Klein-Sinaai 7 woningen er
klaas aanleiding gegeven leningen die nu zijn uitge- in samenv
tot de oprichting van een schreven belopen een goed zustermaat
huisvestigingsmaatschap- miljard... Sint-Gillis
pij, weet Bert De Cock. De eerste woningen, huur- wordt het
Een vennootschap zou te- woningen, bouwde men met Nieu
gelijk meerdere en dus ook aan de rand van de stad. breid. De
géén weg terug, noch op
het vlak van de sociale
huisvesting, nöch op het
vlak van de bestrijding van
de verkrotting. De woning
nood is niet verzadigd, wel
misschien verzacht. Tot
tién kandidaten melden
zich nog per week en het
zou onmogelijk zijn ieder
een voldoening te geven.
«We moen verder bouwen
in de gemeenten», stelt
Bert De Cock, «onze wo
ningbouw is een spaarzame
vorm van grondgebruik.
De wijkvernieuwing moet
ook worden doorgezet. We
houden eraan, onze truwe
len weer te laten klinken.
Het gaat om veel meer dan
de vennootschap (Iv)
'x ïen passende woning
len. De bouwmarkt
el bij gevaren. Vraag
:nt Bert De Cock, of
lisvestingsmaatschap-
k haar sociale taak
waargemaakt. Wo
uw is immers een so-
ulturele aangelegen
heid. Enkele cijfers en
vaststellingen. Meer dan 35
procent van de huurders
hebben kinderen ten laste,
één twintigste van de stads
bevolking woont in een
huurwoning van de maat
schappij. de huur wordt op
basis van inkomen en kin-
derlast aangepast, zodat 30
procent van de huurders
maandelijks minder dan
2.000 fr., 47 procent min
der dan 3.000 fr en 84
procent minder dan 5.000
fr. betaalt. 65 procent van
de huurders tegen halve
prijs
Het kan dan ook niet an
ders dan dat de huisvesti-
r f" gingsmaatschappij met ver-
Sint-Niklase huisvestingsmaatschappij in feest De eerste huizen van de vennootschap in jjes Werkt, besluit de zaak-
de Van Durmestraat (vroeger Tineistraat). voerder. En nochtans: er is
Sint-Niklase bouwmaatschappij in feest. Enkele tevreden beleidsmensen: Germaii
Deman (kommissaris van de NMH), Willy D'Have (nationaal voorzitter). Staf Lor (j(j|
Daele (die straks als voorzitter wordt opgevolgd door Staf Lerno), burgemeester Di (jee
j wel
doorgevoerd, zodanig di
de sociale huisvesting nieRo?
verwordt tot een ontluiste Rot
rende chaos.
Vidts en zaakvoerder Bert De Cock.
een dak boven ieders
hoofd, leven, opvoeding,
volksgezondheid, volkskul-
tuur betreft het. Maar, ei
laas. Willem Elsschot zei
het nog: «tussen droom en
werkelijkheid staan veel
praktische bezwaren»: Bert
De Cock is in ieder geval
erg blij dat zovelen gereed
staan om de maatschappij
over deze problemen heen
te helpen.
Mijn proficiat is géén ge
meenplaats!
Direkteur-generaal Hugo
De Smet heeft lof voor de
uitzonderlijke zorg waar
mee alles m Sint-Niklaas
altijd is verlopen. De reali-
zaties van de lokale maat
schappij zijn zeer divers
van aard, vindt hij. men
heeft in Sint-Niklaas zeer
oordeelkundig nagenoeg
alle woningentypes een
plaats gegeven en ze ge
ïntegreerd in echte leefge
meenschappen. Zelfs ver
wierf de vennootschap in
1970 de eerste prijs in een
nationale wedstrijd voor
groenruimten. Men aarzel
de niet om het eigen patri
monium te renoveren,
noch om het delikate pro
bleem van de mutatie aan
te pakken.
Hugo De Smet is tevreden
met deze «fameuze ge
schiedenis», weemoedig is
hij ook als hij de brochure
die ter gelegenheid van de
zestig jaar Sint-Niklase
Huisvestingsmaatschappij
werd uitgegeven doorbla
dert. Hij werkt zelf al 35
jaar voor de nationale
maatschappij en het is niet
zonder mijmerende ver
wondering dat hij ver
trouwde gezichten op al die
foto's zoveel jonger terug
ziet. Jules Spruyt b.v., zijn
voorganger, oud-nationaal
voorzitter Raf Hulpiau en
huidig nationaal voorzitter
Willy D'havé, Bert De
Cock ook, wiens lach nog
altijd «het midden houdt
tussen een glimlach en een
grijns», maar vroeger toch,
hoe kan het anders, jonge
re kontoeren toonde. Het
ging er vroeger kleinschali
ger, gemoedelijker aan toe,
dat staat vast. De sfeer van
menselijke verbondenheid
is een beetje verwaterd.
De kwaliteit van de bro
chure vindt Hugo De Smet
tekenend voor de SNMH.
De brochure is sober en
degelijk, de maatschappij
een «zuinig beherende enti
teit». Het beheer van een
samenwerkende venoot-
schap zou niet rijk maken,
alleen misschien rijk\ aan
voldoening.
Een grote onrust m.b.tXde
toekomst van de sociale
woningbouw doet zich ech
ter voor. De pers heeft vin
nig en soms blijkbaar
met leedvermaak, onder
vond de direkteur-generaal
bericht dat de NMH op
de rand van de afgrond
staat. Zou staan; de situatie
is zorgwekkend, geeft Hu-
go De Smet toe, en het is
zo dat de onmiddellijke
toekomst wel geen spekta-
kulaire oplossingen zal aan
brengen, maar nog heeft de
maatschappij haar boeken
niet bij de rechtbank neer
gelegd. De schuld bedraagt
nu twintig miljard en groeit
snel aan. En dat komt niet,
zoals men wel aanneemt,
doordat de maatschappij er
maar op los gebouwd heeft.
Alsof wij onze eigen baas
zijn, alsof wij de faciliteiten
tot terugbetaling maar zelf
te kreëren hebben, weer
legt Hugo De Smet. Hij
noemt de herstrukturering
naar de twee regio's toe, de
regionalizering het sluit
stuk voor wat betreft de
huisvestingsmaterie. Het is
een noodzakelijke opera
tie, zo betoogt hij, die zo
snel en zo oordeelkundig
mogelijk moet worden
Plaketten
Eerst nog een puik muz
kaal intermezzo verzorg
door Marijke Goedemi
Koen De Cock, Luc Vi
Puyvelde en Berten D'ho
lander, die samen
fluitkwartet van de stedelij
ke muziekakademies
men en dan krijgt Staf Vi
Daele, schepen van feesti
lijkheden, maar scheiden
voorzitter ook van
SNMH (de funktie van vo:
zitter was niet verenigbai
met zijn schepenambt) vi
burgemeester De Vidl
voor zijn verdienstelijke ir
breng een stadsschotel
geboden. Vereremerkii
gen zijn er verder
oud-zaakvoerder Lon
Bosteels, voor Bert
Cock en ereschepen R
Mertens. De «trouwe mi
bij uitstek achter de sche
men sinds jaren» sekretai
Edgard De Beelde mag ee
ereplaket in ontvang
nemen.
Het adres en telefoonnun
mer van de SNMH: Rf
naertpark 207, 2700 Sia
Niklaas. Tel. 03-777.77.7
Leo De BW
Vrijdag 25 maart worden voor de achtste maal de Persprijzen uitgereikt. Deze prijzen
werden ingesteld door de Dendermondse Perskring met de bedoeling mensen, groepen of
verenigingen die zich hebben ingespannen om de naam cn faam van de stad Dendermonde
naar buiten uit te dragen, te belonen voor deze inspanning.
Het zijn de leden van de Dendermondse Perskring in totaal gaat het om een 25-tal
perskorrespondentcn van uiteenlopende bladen die op eigen voordracht of op
voordracht van derden de verschillende kandidaturen onderzoeken. In een vergadering
wordt dan gestemd over de toekenning van de prijs
Dit jaar werden Mario Mertens voor de sport cn de alfabetizeringswerkgroep van 't Saske
voor het socio-kulturele, gelauwerd.
Vrijdag 25 maart om 20.00 uur mogen zij op het stadhuis tijdens een akadcmische zitting
deze prijzen in ontvangst nemen.
Zoals gebruikelijk heeft de Dendermondse Perskring ook nu weer gezorgd voor een
waardig programma. Pianist Doorns werd verzocht enkele liederen te vertolken. Na het
welkomstwoord door voorzitter Arthur Vloek zal Staf Dewachtcr de genodigden onderhou
den over het onderwerp: «het belang van de streekpers». Ook de cre-voorzittcr van de
perskring, voormalig schepen van de stad Dendermonde, meester Wiemeersch zal een
toespraak houden, waarna Mark De Backer de alfabebctizeringswerkgroep van 't Saske
aan het publiek zal voorstellen Mario Mertens wordt voorgesteld door handbalspccialist
Eric Van Aerschot. Vooraleer burgemeester Cool het slotwoord zal uitspreken, zal de
e-voorzitter, schepen van kuituur Hubert Maes, nog een korte toespraak houden.
