f Vijftig jaar
ATB-De Natuurvrienden
in Sint-Niklaas
_J
i Berg Vrijvan de Gouden Leeuw tot aan de hei
Het jubileumjaar
van ATB-Sint-Niklaas
Het Sint-Niklase
ATB-afdelingsbestuur
De Voorpost - 22.4.1983 - 3
n het ca I
zet van I
oortlevt
I crmtf
staf i f
i 1960 k
tste kon
iverse k
arrondi)
jc PMS
A.T. B.
DE NATUURVRIENDEN
Berg Vrij! Meer dan een halve eeuw al klinkt de kampeerkreet in bos en hei,
jochei! Vrolijke volksdansers, felle fietsers, reizende rakkers. Kameraden
altegaar, want dit verhaal gaat over rekreërende arbeiders: natuurminnaars,
sportievelingen, kultureel bekommerden. Berg Vrij! Handen reiken elkaar
vriendschap aan, bloemige emblemen tooien de hoogste vriendschapspieken.
Werklieden stappen en trekken, flierefluitende jongelui en kranige pensioen
trekkers, inteliektuelen vertellen hun volkse verhaal aan de herbergvader- of
aioeder...
Berg Vrij! Een liberale lokroep uit een Himalayaland? Veeleer een rood
geïnspireerde leus echoënd van berg tot dal in 't vlakke land, het Belgenland.
Vijfenvijftig jaar arbeiderstoerisme, ATB is 't makkelijk in de mond liggende
drieletterwoord, De Natuurvrienden moet je daar steevast aan toevoegen. De
Sint-Niklase afdeling bestaat vijf jaar minder lang, dus toch al vijftig lentes. De
pioniers uit de Wase hoofdstad krijgen in de jubileumbrochure de travaillisti-
sche titel «kd» (kameraad) mee: kd. Franz Goeman, kd. Albert Christiaens, kd.
lozef Vercauteren. «ATB-De Natuurvrienden heeft een niet te miskennen
betekenis binnen onze socialistische beweging» schrijft Roger Keymeulen. Zijn
derhalve enkel roje rakkers welkom in 't vakantiecentrum Heidebloem in
Waasmunster of op 't kampeerterrein Jeugdzorg in Puyvelde? Neenee,
«nadrukken Lily-Anne Christiaens en haar team in een gulle bui van
gntzuiling, ATB is er voor alleman. Toch zitten en zaten de pioniers en
ippertrekkers nadrukkelijk in 't socialistische kamp: senator Pros Matthys,
Übert Christiaens, Marcel Van Gijsel e.a.
I.a.v. het nationaal kongres van ATB-De Natuurvrienden op zaterdag 23 april
n het scholenkomplex aan de Parklaan (atheneum) in Sint-Niklaas deze
eportage.
vaandel wordt ingehuldigd.
De oorlog komt stokken in
de wielen steken, maar in
1946 wordt in Puivelde een
mijlpaal geheid, bij wijze
van kampeerterrein. De
(socialistische) Bond Moy-
son geeft dat terrein aan
ATB in bruikleen, er wordt
een barak in betonplaten
opgetrokken en dat onder
dak wordt met «konijnen-
koten» verruimd. Albert
Christiaens loodst zijn af
deling in de periode 1947-
1955 doorheen veel levens
vreugde en expansie. In
1954 telt ATB-Sint-Niklaas
ATB-De Natuurvrienden - Sint-Niklaas vijftig. Een opname van een jaar of vijf geleden. De ATB-De Natuurvrienden
kregen toen bezoek uit Duitsland en werden ten stad huize ontvangen (arch)
duchtig gevolksdanst, ge- Van manifestaties plegen
kwist, karnaval gevierd, deel te nemen: de «Drie z
vonden kongressen en vor- uren van Waasmunster»,
mingsdagen plaats. Het de beklimming van de Ge-
jaar geleden reed er
mauwernood een «velo»,
laar de arbeiders die zich
'n vehikel konden per-
litteren vonden het een
trdraaid vernuftig evasie-
iddel. Fietsen dus. maar
uk wandelen. En kampe
met de hele kamera-
diek tijdens de vakan-
riode. Toerisme in de
s-kinderschoenen van
in Sint-Niklaas, aan-
akkerd door lieden als
rt Rotthiers, August
Block, Armand De
Edmond Van den
che en Franz Goeman,
jaar na de stichting
het honderdste lid
gistreerd. En vijftig
na de oprichting is men
aan duizend leden
ATB-Sint-Niklaas. de
ling die haar leden zo-
dt
wel in de kernstad als in de
deelgemeenten van de fusie
rekruteert, is na die halve
eeuw tot de op één na be
langrijkste afdeling van
België uitgegroeid (Wille
broek voert de hitparade
aan).
Socio-kultureel
De tussentitel rust op een
dubbele bodem: kuituur in
'een breed maatschappelij
ke kontekst enerzijds, kul-
turele ontplooiing voor de
socio's, de socialisten an
derzijds. Het sociale toeris
me van in de beginjaren
was van het niet-gemotori-
zeerde type, touroperators
kregen toen nog géén vat
op de portemonnee van de
arbeider en z'n congé payé.
De Sint-Niklazenaren
«reisden» naar de Klapper-
beek, sloegen hun tenten
op bij boerin Lette in Puy
velde of boer Jan van 't
Gerstekot in Waasmunster.
In 1939 raakten ze zowaar
tot bij de watertentoonstel-
ling in Luik. Toerisme als
exponent van kulturele ver
heffing. Vooral na de twee
de wereldoorlog zou men
een breder spektrum vrije-
tijdsaktiviteiten gaan be
strijken: volleybal sedert
pakweg 1950, volksdansen
(Vrolijke Kring is de pro
bleemloze naam) sinds
1972; kwissen. fotografe
ren, dia's tonen. Bij ATB
kan je tegenwoordig aan
alpinisme en speleologie
doen, fietsen, dansen, zin
gen, reizen natuurlijk.
Groot gejuich in 1939,
want het eerste en boven
dien zélf gefabriceerde
huis in Waasmunster is een raardsbergse
gezellige pleisterplaats. In kampioenenviering in
1977 kreeg het z n huidige Heidebloem, een gezins
gedaante. na heel wat aan- verblijf tijdens het Hemel-
passingswerken in de zesti- vaartweekend enz. Elke za
ger en zeventiger jaren, terdagvoormiddag tijdens
Vroeger zwaaiden herberg- het «wielerseizoen» gooit
ouders Yvonne en Djuro men zestig kilometer lang
Schaub daar de scepter, nu de spieren los. Het loutere
heeft de familie Torfs méér fietsen wordt doorgaans
dan een vinger in de pap en met een meer kulturele of
mee in die brij roert Heide- toeristische aktiviteit aan-
bloemsekretaris Pierre gevuld: museumbezoek,
Vereecken uit Grem- ideeën uitwisselen,
bergen.
Volley en volksdans
Wandelen Kampeerders moeten zich
Wandelen, trekken, kam- érgens mee bezighouden,
peren: van bij de start in De in Puyvelde rondhuppe-
Sint-Niklaas, in 1933, gin- lende Natuurvrienden be-
huis. In 1951 wordt het na- gen de ATB-ers duchtig op sloten «na drie jaar gesmijt
tionaal kongres voor het stap. Niet zomaar, want en gefoefel» de volleybal-
eerst in Sint-Niklaas ge- aan een trektocht werd een sport serieus te gaan beoe-
houden. kultureel evenement ge- fenen. L. Borght. A. Chris-
koppeld, meestal. Bij de tiaens, O. Vael. L.
Een bloem op de hei stappers van het eerste uur Goossens, A. Rotthier, W.
1954. Weer blijkt de mu- moeten de namen vermeld Wauman, J. De Cauwer,
al 1.100 leden, 't worden er
een poos later zelfs 1.200.
Stertochten, pinksterkam
pen, ralley's, fototentoon
stellingen. fabrieksbezoe
ken, jaarmarktreizen,
danspartijen in het Volks-
Zaterdag 16 april (ligt inmiddels achter de rug):
reuze volleynamiddag in de Sint-Niklase sporthal.
Zaterdag 23 april: nationaal kongres in het scholen
komplex aan de Parklaan in Sint-Niklaas.
Zat. 7 en zond. 8 mei: lentekamp Jong Natuurvrien
den op het kampeerterrein Jeugdzorg in Puyvelde
(Belsele).
Zaterdag 11 juni: 60 km-fietstocht om 14 u., met
vertrek en aankomst op het kampeerterrein Jeugd
zorg in de Bosstraat in Puyvelde.
Zondag 28 augustus: om 14 u. vertrek op de Grote
Markt in Sint-Niklaas van een wandelralley.
Zaterdag 17 september: de volksdansgroep Vrolijke
Kring organizeert op het kampeerterrein Jeugdzorg
in Puyvelde een Vlaamse kermis.
Zaterdag 19 november: het jubileumjaar wordt
afgerond met een akademische zitting en met het
kongres van Vakantievreugde.
(wv) y
Van volley naar volksdans.
Lily-Anne Christiaens
richtte in 1972 de groep
Vrolijke Kring op. De an-
tualiteit Bond Moyson de van Frans Goeman, Albert Fr De Cock en nog een rits dere pioniers van toen: Al-
arbeidende toeristen of Christiaens, Jef De Midde- anderen (want moet je niet hert Christiaens (voorzit-
toeristische arbeiders een laer, August Brokken. Al- met z'n twaalven zijn om
warm hart toe te dragen, bert Van Damme, Baziel een matchke af te haspe-
Met de hulp van Bond Van Puyvelde. Alfons, len?) waren «de mannen
Moyson-Dendermonde Louis en Jef De Cauwer van het eerste uur» (de ini-
wordt door het hoofdbe- enz. Albert Christiaens tialen kamoefleren mis-
Pieters (verslaggeefster).
Elke vrijdag oefenen de
Vrolijke Kringers in café
zaal Europa aan de Grote
Markt in Sint-Niklaas. De
groep heeft een stem in de
kulturele raad van Sint-
Niklaas.
De Vrolijke Kring mag dan
- Sint-Niklaas vijftig. Een deel van het bestuur van nu,
l Lily-Anne Christiaens (dw)
ter), Robert Vercauteren
(ondervoorzitter), Jacque
line Boddaert (sekretaris),
Willy De Sutter (penning-
meester), Freddy De Sutter
stuur Vlaanderen (Vlaams- leidde in de vijftiger en zes- schien enige vrouwelijke (materiaalmeester), M
België heet dat bij De Na- tiger jaren de aktiviteiten charme). Kameraad yan den gerghe, Ing. Ver-
tuurvrienden) het prachtige in goeie banen, nadien Borght begon de zaken eecken en yan Meer-
Natuurvriendenhuis en Va- werd Hubert Dauwe wan- professioneel aan te pak- venne (raadsleden) en Ann
kantiecentrum Heidebloem delleider en sedert ruim ken, hij en kameraad Rot- -•
aan de Oude Heirweg in een decennium stapt Roger thier wonnen menige set.
Waasmunster aangekocht. Keymeulen in de voorste met name in de Wisselscha-
De afdeling Sint-Niklaas gelederen op. 'en De Vidts en Kopersbe-
krijgt later het peterschap lang-
over deze charmante vrije- Fietsen 1959 ^ndere kameraden
tijdstenipel. De tussentitel zegt niet al- aan de opslag, in casu de
Een vijftiental van die hui- les, want de fietsgroep van tandem Dobbelaere-Helle-
zen zijn er in België: van ATB heeft zich in het genre mans. Bij de arbeidersvol-
Oostduinkerke tot Aarlen, wielertoerisme gespeciali- ley-federatie startte men in
van Antwerpen tot Hotton- zeerd. Een modeverschijn- kompetitie, met sukses.
Melreux. In de Vlaamse sel uit de zeventiger jaren, Nog immers wordt in dat volkskunstgroepen
huizen kunnen leden voor want tevoren was fietsen verbond gevolleyd, maar in (Boerke Naas Drieske Nij-
niet eens honderd frank een basisprincipe van De 1974 waagde men ook de pers, Reintje Vos, etc.), de
overnachten, een middag- Natuurvrienden, iederéén stap naar de Belgische vol-
maal kost 200 frank, kam- deed eraan mee. leybond, de BVBV. Ups en
peren per persoon en per In 1975 werd onder impuls downs daar. in de kortste
nacht kost 40 frank. Het is van (weeral) Albert Chris- keren naar vierde nationale
maar een greep uit de tiaens en Gustaaf Meyfroyt en dan de weg terug naar
dienstverlening; leden wor- de specifieke (fiets)werk- tweede provinciale. De da
den extra verwend, maar groep opgericht. De andere mes startten in 1976 in de
ook niet-leden zijn welkom bestuursfunkties worden Belgische bond, zij zitten
(als ze een supplement be- nu waargenomen door nog immer in de lift (van
talen). In Waasmunster Gustaaf Van Roy (voorzit- tweede provinciale in één
kan je kamperen en in de ter). Jozef Hellemans (on- ruk naar derde nationale),
slaapzalen (negentig bed- dervoorzitter), Paul Beek Volley, in een sfeer van
den) én in kamers voor (penningmeester), Freddy kameraadschap maar met
twee of meer personen lo- De Sutter (hij schrijft de twee sponsors ter leniging
geren. Volleybal, petan- verslagen), André Rotthier van de materiële nood:
que. volksspelen, wandelen (materiaalmeester) en Pier- meedoen met de ATB-ers JNV staat voor Jong /Va-
natuurlijk is zeer wel moge- re Vereecken (raadslid), kost slechts een paar hon- tuurvrienden. Die spitsen
lijk rondom dit vakantie- De kern bestaat uit een derd frank per jaar, ge- zich in hoofdzaak op so-
huis. Binnenin werd al dertigtal leden die aan tal traind wordt er elke dins- ciaal toerisme toe. Georga-
donderdagavond nizeerd worden, op plaat-
De hoofdzetel van de orga
nisatie is in Zurich geves
tigd, voor wat de interna
tionale koepel betreft. De
Vlaamse federatie woont
aan de Provinciestraat 53 in
2018 Antwerpen, tel. 03/
236.18.62.
In Oost-Vlaanderen zijn er
afdelingen van De Natuur
vrienden in Aalst, Deinze,
Dendermonde, Gent, Ge-
raardsbergen. Lokeren,
Ronse, Temse, Zelzate en
uiteraard Sint-Niklaas.
Het komplete servicepak
ket van ATB-De Natuur
vrienden opsommen zou
nog eens een artikel van
een volle pagina vergen,
wat dus niet kan in dit be
stek. Wie meer informatie
wil kan terecht bij het sek-
retariaat van de Vlaamse of
al minder vermaardheid ook plaatselijke ATB-
hebben dan die andere Wa- DNV.
De jubilerende Sint-Nikla
se afdeling is, net als de
meeste afdelingen in ons
ieden waren toch ook al land, een polyvalente vrije-
internationaal aan de slag, tijdsorganisatie, dat hebt u
tot in Amsterdam en Duits- inmiddels begrepen,
land toe, en in 1976 en 1978 Toen De Voorpost nog met
zette men de kroon op het een autonome editie voor
werk met een internatio- het Land van Waas ver
naai festival. Vrolijke scheen hebben we de ver-
Kring is aangesloten bij een
federatie die met name in
het Antwerpse vertakt is.
Men beschikt over een ei
gen jongerengroep, Edel
weiss heet die.
Allround
Natuurvrienden - Sint-Niklaas vijftig. Het Naluurvriendenhuis en vakantiecen-
in Waasmunster: prettig ontmoetingscentrum (dw)
xhikk
Aalst 5
PMS
eldcma
een a
direk
De Natuurvrienden - Sint-Niklaas vijftig. Volksdansers van de Vrolijke Kring.
Albert Christiaens is erevoorzitter, Lily-Anne
Christiaens voorzitter, Pros Matthys ondervoorzit
ter, Jozef Hellemans sekretaris, Denise Neels pen
ningmeester, André Rotthier. verslagschrijver, Ro
ger Keymeulen verantwoordelijke voor het tijd
schrift, Willy De Sutter, Paul Thierens en Paul Beek
zijn verantwoordelijk voor de camping in Puyvelde,
Pierre Vereecken is sekretaris van Heidebloem in
Waasmunster, de raadsleden heten Jozef De Cau
wer, Leopold Foubert en Marcel Van Gijsel.
Je kan voor de wandel- en kampeergroep terecht bij
Roger Keymeulen, Kleibeke 79 in 2700 Sint-Ni-
klaas; voor de Jong Natuurvrienden bij Sabine
Thierens, Hoge Bokstraat 256 in 9180 Belsele; voor
de fietsgroep bij Gustaaf Meyfroyt, Aerschotstraat
40 in 2700 Sint-Niklaas; voor het volley bij Fabienne
Van der Vekens, Kapelstraat 21 in 2700 Sint-
Niklaas; en als je van volksdansen houdt moet je
zijn bij Jacqueline Boddaert, Grote Heimelinck-
straat 189 in 2700 Sint-Niklaas.
(wv)
van 20 tot 22 u. (dames en
heren) in de sporthal in
Sint-Niklaas, de jongeren
oefenen 's woensdags van
16.30 u. tot 18.30 u. in
diezelfde sporthal aan de
Azalealaan. ATB-volley
telt thans een zestigtal le
den. De bestuursleden he
ten A. Christiaens (voorzit
ter), H. Dobbelaere (on
dervoorzitter-penning
meester), Fabienne Van
der Vekens (sekretaresse),
Raoul de Bock (verant
woordelijke heren), H.
Dobbelaere nogmaals (ver
antwoordelijke dames),
Eric Van Nijvelseel (ver
antwoordelijke jongeren),
A. Cappaert (verslagge
ver), Gilbert De Maese-
neer (materiaal), Guy Jan-
segers (hij staat voor het
klubblad in) en Chris Ver
meulen (raadslid). Info op
tel. nrs. 776.85.19 en
776.66.62.
selijk vlak, weekends en
wandelingen, fietstochtjes,
stadsbezoeken, sportaktivi-
teiten, kwissen. Op natio
naal vlak kan de Jonge Na
tuurvriend meedoen aan
vormingskursussen voor
animator of reisleider, rei
zen, wintersportvakanties.
Een JNV-er is minimaal 7
en maximaal 35 jaar, hij of
zij betaalt per jaar 130
frank lidmaatschap.
De jongeren piepen zoals
ook d'ouderen zingen. Dat
wil zeggen dat bij ATB-De
Natuurvrienden het aksent
gelegd wordt op het zinvol
beleven van de vrije tijd via
sociaal toerisme en natuur
beleving. ATB vertakt dus
naar heel het land, maar
ook naar o.m. Denemar
ken, Oostenrijk (de wieg
van de beweging stond in
Wenen), Duitsland, Zwit
serland, Engeland, Israël
en de Verenigde Staten.
diensten van ATB-De Na
tuurvrienden al eens uitge
breid in het zonnetje gezet;
dat was een vijftal jaar ge
leden. N.a.v. het half-
eeuwfeest deze hernieuwde
kennismaking met een
bloeiende, van origine so
cialistische, maar toch
breed geschakeerde organi
satie. Op de jaarlijkse kon
gressen werd de afdeling
Sint-Niklaas al vaker lof
toegezwaaid: voor de n.v.
Heidebloem, voor de
meest omvangrijke afde
ling in het land, voor de
organisatie van een inter
nationaal volksdansfes-
tival.
In Waasmunster op de hei,
in Puyvelde aan de Gouden
Leeuw, in café Europa en
in de sporthal van Sint-Ni
klaas, in heel Vlaanderen
en een flink stuk van Euro
pa werd door deze vriende
lijke vrijetijdsbesteders,
deze ambassadeurs van
Sint-Niklaas en 't Land van
Waas, kameraadschap uit
gespreid, aan «volksverhef
fing» ofte kuituur gedaan.
De bijna duizend Sint-Ni
klase leden blijven niet bij
de pakken en knapzakken
zitten, In koor roepen zc,
na lezing en goedkeuring
van dit overzicht: «Berg
Vrij!»
Wouter VLOEBERGH
