Een paard én een ruiter
voor de Houtbriel
in Sint-Niklaas
rans Van Kerckhove
ie Lokeren
,ust naar Kunst Lokeren
oekt naar lijk
«De wereld van
Tijl Uilenspiegel»
op Cortewalle in
Beveren
Stichting Kunst in de Stad doet dapper verder
Progressief Aalsters Collectief Teater
presenteert vierde deel van «The Family»
De Voorpost - 27.5.1983 - 23
min
akti
De Houtbriel, de Varkensmarkt, het Kardinaal Mercierplein. 't Betekent allemaal
hetzelfde, en dezer dagen mag je zelfs «Place Pigalle» zeggen. Op dat plein,
vroeger deel uitmakend van en nu grenzend aan de Sint-Niklase Grote Markt,
prijkt weldra het beeld «Paard en Ruiter» van kunstenaar Jan Calmeyn. Zaterdag
18 juni wordt dit kunstwerk plechtig onthuld en de vzw Stichting Kunst in de
Stad is daar zéér blij om.
Het verhaal van Kunst in de Stad kent men onderhand. De vzw, die (vooralsnog)
niet betoelaagd wordt, heeft zich tot doel gesteld, het stadsbeeld van Sint-Niklaas
te verfraaien met beeldhouwwerken; de deelgemeenten hoeven zich niet tekort
gedaan te voelen, want ook daarheen wil men zo gauw mogelijk de beeldgeworden
artistieke boodschap uitdragen. De vzw houdt zichzelf via lidmaatschapsbijdra
gen overeind, in ruil voor een paar honderd frank krijgen de leden telkenjare één,
twee of drie prenten aangeboden. In promotie voor '83 was een ets of zeefdruk van
Luc Verstraete, vorig jaar kon men een werk van Luc Duflou buitmaken. Sint-
Niklaas moet, heeft men al bij de aanvang in 1978 gesteld, een «open kunststad»
worden. Of nog; de vzw streeft ernaar, het kunstbezit van de stad Sint-Niklaas uit
te breiden.
En toch gaat het niet om een stedelijke vzw. Maurice Rouvroy, stadsontvanger,
mag dan al penningmeester van de vereniging zijn, door de stedelijke overheid
wordt men niet gesponsord. Maar er worden, uiteraard, goeie relaties onderhou
den met b.v. kuituurschepen Daan Anthuenis, er is overleg Met de Sint-Niklase
bewindslieden houdt de stichting ook samenspraak i.v.m de inplantingsplaats
van de beelden.
Tweede realisatie
«Ruiter en Paard», in de omgang «Paard en Ruiter» genoemd, is de tweede
realisatie van de vzw. Enkele jaren geleden is men erin geslaagd, «De Lopers» van
Willebroekse Mariette Teugels ter opsiering, ter verfraaiing van het Stationsplein
neer te planten. Die Lopers hebben al een en ander meegemaakt, d.w.z. dat
vandalen het allerminst begrepen lijken te hebben op dit dynamische monu
ment. De Lopers gingen lopen, en kwamen terug.
«Ruiter en Paard» werd door ontwerper Jan Calmeyn gekoncipieerd in funktie
van het Kardinaal Mercierplein, het beeld komt daar ook, op een sokkel en vlakbij
de Grote Markt. Dus toch het Kardinaal Mercierplein (de Volksunie blijkt niet zo
gelukkig met de benaming), een beste keuze vind ik, maar andere mogelijkheden
werden aanvankelijk niet uitgesloten: het Onze-Lieve-Vrouwplein, één van de
deelgemeenten. Onlangs nog zijn de mensen van de vzw «op ronde» geweest,
hebben ze naar mogelijke inplantingsplaatsen gespeurd, en toen kwam naar
voren dat het beeld nergens beter tot z'n recht zou komen dan op de Houtbriel.
In december medunkt hebben we gemeld dat de vzw bedacht werd met een niet te
verwaarlozen schenking: Werner Heyndrickx, een naam toch in de Sint-Niklase
kunstwereld, had de stichting «Contemplatie» (het beeld had toen nog geen naam)
overgemaakt Dat beeld, voorstellende een mediterende pater, wordt in de late
zomer of in het najaar in brons gegoten en de inhuldiging moet uiterlijk in het
voorjaar '84 een feit zijn. Da's beeld nummer drie dus, dat men eigenlijk in de
schoot geworpen kreeg. De financiële toestand van de Stichting is rooskleurig,
zegt voorzitter Theo Meert, een vierde realisatie zou niet lang meer op zich laten
wachten.
Sint-Niklaas kan bij dit initiatief alleen maar wel varen. Men raakt in het
stadsbeeld stilaan gewend aan dit soort monumenten. Er is ook nog de Cardijn-
laan, het Hendrik Heymanplein, het Reynaertpark: daar werden, op initiatief van
diverse instanties, de jongste tijd kunstwerken neergezet. Geen grootse kolossen,
maar ze zijn er met minder mooi om. En zes jaar geleden kreeg het stadsbestuur
de «Piëta» van René Smits kado, dat beeld staat in het museum te wachten op de
bronsgieterij.
Jan Calmeyn
Maker van «Ruiter en Paard» is Sint-Niklazenaar Jan Calmeyn (°25 januari 1942)
uit dc Kallohoek3traat. Al vaker viel hij in de prijzen; de prijs van Oost-
Vlaanderen werd zijn deel in '75, in '79 verwierf hij een eervolle vermelding en...
vijftigduizend frank voor de prijs Marck Macken, een nationale bekroning, en in
1980 maakte hij de prijs van de vijfde triënnale voor kleinskulptuur in Boedapest
buit.
In den beginne werkte Calmeyn, die schoolliep aan de Antwerpse akademie en aan
Sint-Lukas in Gent en die ook lesgever is bij Sint-Lukas. vaak met polyester. Het
organische spreekt hem aan, het abstrakte zegt hem niet veel. Z'n werken worden
door een sterke plasticiteit gekenmerkt; de getormenteerde, gefolterde mens
treedt op de voorgrond. In binnen- en buitenland expozeerde Calmeyn; Sint-
Niklaas, Gent, Antwerpen, Lier, Brussel, Anderlecht, Geraardsbergen, Beveren,
Nieuwpoort, in Paderborn en Bad Godesberg in Duitsland.
Bestendig Afgevaardigde Etienne De Cuyper leidde de tentt
i (md)
Doutrelon de Try
2prijs van de stad
1967, 3' prijs van
1 Lokeren in 1968,
Art prijs 1969
Van Kerckhove hield
tentoonstellingen in
Deurle, Oostende,
laame, Bomem,
Brugge, Moerbe-
,kuD| Heist-op-den-Berg.
Mechelen, Hamme,
i uit f' Brussel. Kortrijk,
werd ltwerPen. Verder nam hij
(jjjeel aan binnen- en buiten-
Jndae groepstentoonstel-
pgen. Werken van de kun-
bevinden zich in
en privé verzame-
in België, Neder-
Duit8land, Spanje,
Engeland,
ais
Labor, waar Frans Van
Kerckhove ook werkzaam
is. Remi De Cnodder heeft
over het werk van Frans
Van Kerckhove ook een
kunstmonografie gemaakt,
die hij daar op de opening
heeft voorgesteld Remi De
Cnodder is schrijver, dich
ter en kunstkritikus. Lid
van de Vereniging van
Vlaamse Letterkundigen,
van de internationale vere
niging van Kunstkritici en
Vennoot van Sabam. Hij
ontving talrijke officiële en
Italiaanse onderschei
dingen en is lid van vele
binnenlandse en buiten
landse jury's. Hij publiceer
de een tiental dichtbundels,
stelde enkele bloemlezin-
klaard door burgemeester
Liebaut en Schepen Her
man Magherman De ope
ning werd ook zeer verdien
stelijk opgeluisterd door
Dominique Faveere. clave-
cimbel en Dirk De Caluwé,
dwarsfluit.
Vermelden wij nog tot slot
dat de tentoonstelling toe
gankelijk blijft van 22 mei
tot en met 5 juni, op de
weekdagen van 10 tot 12
uur, van 13.30 u tot 17.30
u en van 18.30 tot 20 uur;
op zaterdagen en zondagen
van 10 tot 12.30 u en van
14.30 u tot 19 uur. Vast een
tentoonstelling die de moei
te waard is om eens gezien
te worden
J.V.L.
Aldus werden in het verle
den door de Uilenspiegel ge
zellen in Antwerpen en in
Damme reeds twee om
vangrijke tentoonstellin
gen ingericht. Ditmaal
werd de aanleiding de 80ste
verjaardag van de beeld
houwer, die zo vaak Tijl Ui
lenspiegel en zijn «spits
broeder» (dixit C. Huys-
mans) Reinsert de Vos in
zijn werk gestalte gaf om in
het fraaie kasteel Cortewal-
le te Beveren een internatio
nale tentoonstelling om
trent «De wereld van Tijl
Uilenspiegel» in te richten.
Hoogtepunt hierbij wordt
de openingsavond op 1 juni
te 20u30 waarop de feestre
de zal worden uitgesproken
door dr. Ludo Simons,
hoofdbibliothekaris van de
stad Antwerpen, en de Be
veren se schepen van kui
tuur Fr. Smet die de ten
toonstelling officieel voor
geopend zal verklaren.
De huidige tentoonstelling
zelf wordt ingericht door
voornoemde kuituurkring
in samenwerking met de
internationale kunste
naarskring De 7 rond Tijl
Uilenspiegel, in het teken
van het magische cijfer 7 op
7.7.77 onder het erevoorzit
terschap van de huidige mi
nister voor onderwijs Da
niël Coens, burgemeester
van Damme, in laatstge
noemde stad opgericht door
de dichter Bert Peleman.
Ook op de medewerking
van de Heemkundige Kring
van het Land van Beveren
kan ten volle worden gere
kend.
Uilenspiegel:
wereldburger
Waar de stichter-voorzitter
van de Vlaamse Uilenspie
gelgezellen oorspronkelijk
vooral het zbeklicht richtte
op kunstenaars van eigen
bodem, werd de werking
van de kuituurkring sinds
gemaakt van heel wat dat
van Lissabon via Damme
tot Moskou en zelfs buiten
Europa leeft rond de figuur
van Tijl Uilenspiegel.
Zo toont de tentoonstelling
o.m. werk van de grafici;
Frans Masereel, Nicolas
Eeckman (Fr Lou Manche
(NI.), Oscar Bonnevalle. Ge
rard Gaudaen, Frank-Ivo
van Damme, José Olmos
(Sp.), Val Munteanu
(Roem.), Usha Bhalla (In
dia), Walt d'Aquavilia, Hen
ri Lievens, Wim Graste
naast werk van allerlei gla
zeniers, toondichters, let
terkundigen enz.
Vermelden we tenslotte nog
dat tijdens de openings
avond op 1 juni naast de 80-
jarige beeldhouwer Albert
Poels ook enkele andere
verdienstelijke figuren die
mede opstapten in de voet
sporen van Uilenspiegel
zullen worden belicht w.o.
de danspedagoge Elza Dar-
ciel (80), muziekkritukus
Fr Dupont (80), dichter
Karei Vertommen (75) de
Nederlandse dichter Wim
van Heugten (70). kunst
schilder Korneel Schneider
(70) naast de Vlaamse gra-
fikus Frank-Ivo Van Dam
me (50).
De tentoonstelling «De we
reld van Tijl Uilenspiegel»
is van 1 tot 14 juni elke dag
toegankelijk tussen 14 en
18 u vrij en kosteloos,
het voorzitterschap van
Bert Peleman sterk «ge
ïnternationaliseerd»., Al
vlug werd hierbij ontdekt
dat de Vlaamse Uilenspie
gel uit het epos van Charles
De Coster niet alleen in Eu
ropa maar ook daarbuiten
meer dan eens als een
«Vlaamse wereldburger»
geldt.
In deze geest werden her
haaldelijk kontakten ge
legd tussen kunstenaars
uit west en oost zodat een
inventaris kon worden op-
Jan Calmeyn en zijn Ruiter en Paard(arch)
18 juni
Feest is het voor Kunst in de Stad en voor de kunstminnaars uit de stad op
zaterdag 18 juni. Een namiddagje artistiek de teugels vieren. Om 15 u akademi-
sche zitting ten stadhuize: burgemeester De Vidts houdt een verwelkomende rede,
voorzitter Theo Meert verzorgt een toespraak en dr. Paul Huys van de provincie is
feestredenaar; en tussendoor zorgt de muziekakademie voor enkele intermezzi.
Nadien gaat het stoetsgewijs naar het Kardinaal Mercierplein, geen vérre tocht,
maar toch een eindje lopen en dat lopen gebeurt in gezelschap van vendelzwaaiers
en een harmonie. Een of andere minister, wélke is nog niet bekend, zal het beeld
officieel inhuldigen en .daarna wordt op het stadhuis een receptie gehouden. En
terwijl men redevoert, marcheert of het glas heft is op het stadhuis een expo van
premieprenten van Kunst in de Stad te bekijken.
De vzw Kunst in de Stad doet het dus voorbeeldig. Het zou de initiatiefnemers zéér
plezieren mocht ook u komen kijken naar de inauguratie van het ruiterlijke
monument(je). De lieden die van plan zouden zijn, «Ruiter en Paard» straks te
beschadigen wezen gewaarschuwd: het monument pronkt dra vrijwel binnen
oogbereik van de politie.
W.V.
Op vrijdag 3 juni, de zaterdagen 28 mei en 4 juni, de zondagen 29 mei en 5
juni en de maandagen 30 mei en 6 juni kan u telkens vanaf 20 uur in de zaal
Madeion op de Grote Markt te Aalst de vierde aflevering van «The Family»
zien. Het stuk wordt gespeeld door het Progressief Aalsters Collectief Teater,
beter bekend onder de naam Pact.
Het is meteen de vierde en laatste aflevering van het stuk en deze laatste
aflevering moet voor een absolute klimax zorgen. Men kan reserveren op het
nummer 053/21 56 04 en 053/21 76 08. Daarmee is het evenwel niet gedaan,
want de laatste voorstelling van de serie eindigt met een fuif, waarop alle
vrienden en sympatisanten in de Pact-bar worden uitgenodigd. De muziek
wordt gespeeld door The Family Band.
„0 i de zeer grote krachtinspanning die Lust naar Kunst
t le lh W] bet begin van het toneelseizoen heeft getroost
en ebben ze nu het wat kalmer gedaan. Maar «De Spaanse
i *bander» was nu eenmaal een stuk om voor het Landju-
ver iel mee te dingen en dat gebeurt nu precies niet alle
n -gen. Wat nu helemaal niet wil zeggen dat het huidige
in ïk zonder verdiensten is, wel integendeel. Het stuk is
p-jp de hand van Charles Raymond Dyer. Hij schreef in
eiiï wfdzaak toneelstukken, waarvan enkele door de film
>n «rden bewerkt. Daarnaast ook enkele romans en kriti-
-de«be studies. Als akteur vertolkte hij zelf 250 rollen, en
tpl i regisseur trad hij op in Londen, Amsterdam, Parijs en
ie I rlijn.
n rer de inhoud van het gegeven. De gelegenheids-
n ik hebben wij bij de aan- speurders en dat zijn de toe-
'lui ndiging ervan al een en schouwers, kunnen eigen-
5 der verteld. Het stuk zit hjk met hun oplossing alle
at trrassend goed in elkaar, kanten uit. Over de opvoe-
)ve' it speelt zich af op het ring zelf kunnen we zoals
igoed van wijlen Sir Ba- we dat van Lust naar Kunst
lough. De woning wordt gewoon zijn, weer veel
tookt door donder en goeds vertellen. Altijd daar-
;sem en binnen verschij- bij in aanmerking nemend
af en toe lugubere ver- dat het toch altijd amateurs
lijningen. Er zijn ook ge- blijven. Maar toch zijn er
fme gangen en deurope- een paar spelers die zich
in de grote haard, gerust naast beroepsmen-
begrnt om drie uur met sen mogen opstellen. De be-
wachten op de komst langrijkste rol en ook wel
de begrafenisonderne- de veruit grootste rol wordt
Maar alras valt de toe- gedragen door André
>uwer van de ene ver- Haentjes, als Blundell. An-
jing m de andere. De dré heeft die moeilijke rol
iris komt er aan met heel goed gespeeld Met
klerk. Maar die zijn er daarbij een speciaal profi-
niet lang of een ge- ciat voor het vele geheugen-
ige zwarte ge- werk. Later vertrouwde hij
ite lukt er in een testa- ons toe dat hij toch een paar
uit de tas van de nota- keer gehaperd heeft, maar
te gappen en er een an- dat is vast aan de meeste
voor in de plaats te ste- toeschouwers met opgeval-
Vanuit de sterfkamer len- Aan Willy Hereman.
it er nog een lugubere ziJn klerk, had hij een
een naakte vrou- waardig tegenspeler,
(gelukkig geen Ornaat Drossens was de
ite!) Er zijn ook vergifti- stijf-deftig uitgestreken be-
ingen met giftige
(omslagen En de dok
die aan huis komt, is dat
een dokter? Het wordt
een knotsgekke
ac#uatie waar lijken ver-
ijnen en andere weer le
id worden. Maar wie is
entifc, en wie is levend? Een
reid
grafenisondememer. Zo
stijfdeftig dat de meesten
onder ons hem op het eerste
zicht bijna niet herkenden.
De vrouwelijke rollen wa
ren zoals gewoonlijk in
goede handen van Ginette
Kerré, Lily Van Hecke, Si-
mona Van Bockstal en Dilia
twoord op die vraag heeft De Bondt. Ludo Matthys
schrijver eigenlijk met was do huisdokter Mis-
schien zette hij zijn person-
nage een beetje te dik in de
verf. Maar in een komische
triller kan men dat wel ver
dragen. Geert Van Acker
ten slotte speelde voor
chauffeur. Het was de eer
ste keer dat hij op de plan
ken kwam. Hij is van goede
wil en speelt graag. Hier
kan dus nog wel wat aan
geschaafd worden. Maar
we denken wel en zijn er
zelfs van overtuigd dat hij,
mits goede leiding er wel
zal komen. De regie was
deze keer in handen van
Jaak Vereist Die beginnen
we in Lust naar Kunst ook
al stilaan te kennen. Wat
die aanpakt doet hij goed.
En moeten wij nog wat zeg
gen over de technische
ploeg? Dekorontwerp en
uitvoering stonden weer
onder leiding van Marcel
Raemdonck, die er weer een
pareltje van gemaakt heeft.
We hebben van zijn hand al
meer dekors gezien, die de
ze van de beroeps evenaren
en zelfs verre overtreffen.
De zeer goede grime werd
gedaan door Bart Van
Avermaet. Daniella Van
Malderen zorgde weer voor
de accessoires. En zij heeft
niets vergeten. Geluid was
voor Kamiel Van den
Broeck en belichting van
Eric Van Droogenbroeck en
Guido Willems. En mogen
wij toch de twee stille werk
sters niet vergeten: de op-
geefsters Georgette Baert
en Magda Van de Vijver.
Ook zij hebben verdienste
lijk werk geleverd en in zul
ke stukken met grote rollen
is dat soms niet zo gemak
kelijk. En daarmee is het
toneelseizoen van Lust naar
Kunst weer afgesloten
Nog eens een warm applaus
voor alle medewerkers zon
der uitzondering, en tot de
volgende keer.
J.V.L.
an Wat ze eerder op de dag reeds een vernissage hadden
awoond, kwamen alle prominenten van Lokeren afge-
naar de Torenstraat, waar de opening plaats had van
■erken van Frans Van Kerckhove. Burgemeester Lie-
was er, met bijna het voltallig schepencollege en
1 vajrtendig afgevaardigde Etienne De Cuyper.
was de taak opgedragen de tentoonstelling in te
l Frans Van Kerckhove (1945) studeerde aan de
i oitannklijke Akademie voor Schone Kunsten te Gent.
volgde er kursussen U.S.A., Zuid-Afrika en Joe-
JMilderkunst sierkunst, goslavië. Vermelden we ook
enkunst. graveerkunst nog en dat mogen we heel
schetsen naar levend zeker niet vergeten dat hij
De kunstenaar be- een van zijn werken ge
verschillende prij- schonken heeft aan konin-
o.a. de prijs voor sier- gin Fabiola, bij haar laatste
1966, de Prijs van bezoek aan Lokeren Dat
Lokeren 1966. prijs gebeurde in de Ateliers van
Van de Voorde 1966. de Firma Goeters. Ars et
gen samen, schreef verha
len voor de jeugd en mono
grafieën, waarvan de huidi
ge voorgestelde de laatste
is. Deze monografie telt 144
bladzijden, in groot album
formaat (22 x 28,5 cm) ge
drukt op houtvrij mat
kunstdrukpapier met 28
kleurenreprodukties en een
vijftigal zwart-wit illustra
ties. gebonden natuur-
linnen met bandstempel
druk op plaat en rug en
geplastificeerde stofomslag
in vierkleurendruk.
Na deze technische uiteen
zetting werd de tentoonstel
ling voor geopend ver-
Beeldhouwer Albert Poels tachtig: tussen Tijl Uilenspiegel
en Reinaert de Vos
Er was heel wat belangstelling voor de officiële opening van de tentoonstelling
Frans Van Kerckhove (md)
Toen zowat een kwarteeuw geleden de bekende
Antwerpse beeldhouwer Albert Poels besloot tot de
oprichting van de kuituurkring der Vlaamse Ui
lenspiegelgezellen lag het niet alleen in de bedoe
ling, de al te afgetakelde Tijlfiguur te revalori
seren.
Teneinde dit doel te bereiken zou o.m. «telkens het
past» een omvangrijke tentoonstelling omtrent «De
wereld van Tijl Uilenspiegel» worden ingericht met
de jongste werken in noord en zuid geïnspireerd
door de onsterfelijke «Schalk en vrijheidsheld»
zoals omschreven staat in de wereldberoemde «Le
gende van Tijl Uilenspiegel en Lamme Goedzak» in
de vorige eeuw oorspronkelijk in het Frans maar
met een vurig Vlaams hart geschreven door Char
les De Coster.
