ER EFFE
Het Verdronken Land van Saeftinghe
rijdag 16 september
Willem Vermandere in Stekene
Tweede deel Sint-Martinuskerk
Aalst verschijnt in oktober
BRT 1
12,30 Televox - 18.00 Bollie en Biüie - 18.05
Klein, klein kleutertje - 18.20 Er was een
keer.. - 18.30 Loon naar werken: veiligheid
op het werk - 19.00 Vrije tijd vrijdag - 19.40
Mededelingen - 19.45 Nieuws - 20.10 De
weerman - 20.15 Mini mikro makro - 20.20
Wereldbrand (zevendelige serie met Robert
Mitehum, Ali MacGraw e.a.) - 21 55 Premiè
re - 22.45 Nieuws en weerbericht
BRT 2
19 00 Pop-elektron: Torhout-Werchter 1983
- 19.40 Mededelingen - 19 45 Nieuws - 20.10
De weerman - 20.15 Proms '83 (koncert
vanuit de Royal Albert Hall in Londen) -
21,15 Open school - 21.30 Uitzending door
derden tot 22.OO
NED 1
9.30 Nieuws - 11.00 Schooltelevisie: school
tv-weekjoumaal - 11.30 Schrijvers op school
- 13 00 Nieuws - 16.00 Geacht Nederland -
16.50 Sherlock Schmidt Co - 18.55 De
avonturen van muis op mars - 19.00 Clips -
19.25 Wie heeft de toekomst - 20.00 Nieuws -
20.28 Hard tegen hard - 21.28 Achter het
nieuws - 22.20 Die Blechtrommel (Allegori
sche speelfilm met David Bennent, Mario
Adorf e.a.) - 23.35 Nieuws - 23.40 Die Blecht
rommel (vervolg van de film tot 0.5Ó)
NED 2
19.00 Nieuws - 19.12 Gekke lui, die Ameri
kanen... - 19.40 Toppop prezenteert... Doe
Maar - 20.10 De vrouw uit de zee (poëtische-
dramatische film met Finn Kealen, Liv Ull-
man e.a. - 22.15 Ontdek je plekje - 22.30
Nieuws - 22.45 Humanistisch Verbond -
23.20 Nieuws en nieuws voor slechthoren
den tot 23.25
RTBF 1
12.00 Teletekst - 14.00 Schooltelevisie: de
geschiedenis van papier - 14.30 Twee kaats
ballen - 14.45 Asfalt - 15.15 Milieustudie -
16.45 Onem - 16.55 Schooltelevisie: biologie
- cine-vacances - 17.25 Tekenfilms - 17.55
Un regard s'arrete - 18.15 Lollipop - 18.50
En Wallonië, a Bruxelles, en couleurs -19.08
Ce soir - 19.30 Nieuws - 20.00 A suivre... -
21.05 Au nom du Führer (Belgische doku-
mentaire van Lydia Chagoll) - 22.30 Nieuws
en weerbericht tot 22.45
RTBF-2
RTL
11.45 Bon jour - 12.00 RTL-flash - 12.18
Ludwig - 12 .30 S.O.S. Helico - 17.OO Hit des
clubs - 17.10 Le coffre-fort - 17.15 L'incroya-
ble Hulk - 18.15 Le coffre-fort - 18.20 Le
dermer mot - 18.35 Antirouille - 18.40 Clip
et gagne - 19.12 Le ooffre-fort - 19 15
Nieuws - 19.45 D'hier et aujourd'hui - 19.53
Cinemagination (spelprogramma) - 20.00
Starsky et Hutch - 21.00 Dynastie - 22.00 La
de l'étrange - 22.30 L'amour en
question (gerechts- en liefdesdrama met An
nie Girardot, Bibi Andersson e.a..) - 0.10
Horoskoop en weerbericht - 0.15 Lei.monde a
ut»
IsMmmÈ
TF 1
A2
10.30 A2 antiope - 11.15 A2 antiope - 12.00
Nieuws en weerbericht - 12.08 L.'academie
des 9 - 12.45 Nieuws - 13.35 Leis amours
romantiques - 13.50 Aujourd'hui la vie -
14 55 Embarquement immédiat (feuilleton) -
15 45 Les jours de notre vie - 16.1)5 Itinerai-
res - 17.45 Récré A2 - 18 30 C'esi't la vie en
nieuws - 18.50 Des chiffres et deis lettres -
19,15 Gewestelijk nieuws - 19.40 Le théatre
de bouvard - 20.00 Nieuws - 20.3 L'homme
de la nuit - 21.30 Apostrophes - 22.45
Nieuws - 22.55 Aventures en Binnanie (oor
logsfilm met Errol Flynn, William Prince,
James Brown e.a, tot 0.55)
FR 3
17.00 Regionaal programma - 19.50 Ulysse
31 - 20.00 Les jeux de 20 heu.res - 20.35
Vendredi - 21.35 Nieuws - 21 150 Flash 3
ARD 1
12.00 TF-1 vision plus -12.30 Le bajr de l'été -
13.00 Nieuws - 13.35 Madame Columbo
(feuilleton) - 16.30 Croque-vacanc6® - 18.00
Le rendez-vous de 18 h - 18.10 Schulmeister,
l'espion de l'empereur - 19.05 La meteo de
notre été - 19.15 Gewestelijk nieuws - 19.40
Super défi - 19.45 Marions-les (spelprogram
ma) - 20.00 Nieuws - 20.35 Et t-i soeur...
(toneelstuk) - 22.30 Nieuws - 22.40' Mini-clap
- 23.10 Nieuws - 23.30 Un soir, une étoile tot
23.50
8.10 School tv - 10.00 Nieuws - 10.03 Der
grosse Preis - 11.25 Umschau - 11.40 Sou
venirs, Souvenirs - 12.10 Kennzeichen D -
12.55 Persoverzicht - 13.00 Nieuws - 13.15
Videotext für alle - 16.15 Nieuws - 16 20
Auto '83 - 17.05 Kembeisser - 17.50 Nieuws
- 18.00 Hier und heute - 18.25 St. Pauli-
landungsbrücken - 19,00 WWF-club - 20.00
Nieuws - 20.15 Max der Taschendieb (mis
daadkomedie met Heinz Rühmann, Elfie
Pertramer e.a.) - 21.45 Erlöst oder betrogen?
- 22.30 Tagesthemen - 23.00 Die Sportschau
- 23,25 Hagen - 0.10 Nieuws
ZDF
10.00 Overname D-l - 15.25 Enorm in form -
15.40 Videotext für alle - 15.57 ZDF - ihr
programm - 16.00 Nieuws - 16.04 Die
Schlümpfe - - 16.15 Pfiff - 17.00 Nieuws -
17.15 Télé-illustrierte - 18.00 Der Fremde
und der Wal (tv-fïlm) - 18.57 ZDF - ihr
programm - 19.00 Nieuws - 19.30 Auslands
journal - 20.15 Derrick - 21.15 Die Kónige
aus Jemen - 22.00 Heute-journal - 22.20
Aspekte - 23.05 Spieier ohne Skrupel (thril
ler met James Caan, Paul Sorvino e.a.) - 0.50
Nieuws
wenst U een advertentie te plaatsen? wendt U tot
GROEP DE CUYPER
Oude Vest, 34,9330 OENDERMONOE
Tel. 052/21.40.60
Industriepark B9, 9140 ZELE
Tel. 052/44.50.65 - Telex 25.765
Dat de gemeentelijke speelpleinwerking aan z'n vijfde Wanneer je de ontwapende
jaargang toe is, dat weet zowat iedereen in groot-Stekene. eenvoud van Willem Ver-
Voornamelijk de ouders die nog (kleine) kinderen hebben manderes optreden hebt
rondlopen. Zo'n eerste lustrum mag natuurlijk enige luister meegemaakt, weet je dat er
worden bijgezet en dat gebeurde dan ook. In mei kregen de 3311 d? simpelste dingen
Stekense kinderen een knap optreden van het kindertheater 6X1 dat
Stekelbees aangeboden. Nu zaterdag 10 september is het voudjg kunnen
dan de beurt aan de monitoren en monitrices plus de ouders gelost in een liedje... Het
van de kinderen die naar 't speelplein komen om vijf jaar horen van z'n liedjes is
Riebedebie te vieren. soms als een vleugje warme
Niemand minder dan de Westvlaamse brirt Willem Verman- oker i*1 het grijze levens-
dere komt naar Stekene. landschap. Willem zingt
van de problemen van
Een unieke gelegenheid om ten» (voor alle groenen en iedereen, maar «'t schoonst
deze beeldhouwer-zanger- militairen).op de wereld't is Blanch' en
komponist eens aan het Deze klèinkunstzanger is zijn peird». Liever dan over
werk te zien én hem te zien in feite meer dan alleen problemen zingt hij over
en horen zingen van Westvlaming: hij is en was schandelijk misleid door
«Blanche en zijn peird; zowat de voorloper van de die kardinalen met mijters
van «Piere de Beeste», van huidige generatie die en ringen» én over landme-
«Mijne velo», van «Lat mie streeft naar kleinschalig- ters, kranen en bulldozers,
maar lopen», «Broekventje» heid. luister maar eens beton en asfalt, de «keu
en «Ik plantte ne keer patat- goed naar z'n teksten. nink», de minister, 't leger
'fMfüMBIHiT'WIHBlffiBiiBIEiWr^lliiSy* TTI cn toeristen die «zijnen
IPy grond doen stinken»!
I Zonder meer dus de moeite
nmÊ^WtÊÊmm£W^ÊF "tFtT waard: zaterdag 10 septem-
her vanaf 20 uur in de feest-
^&mWÈÊÊÊÊÈHz& %Èizaal van de lagere meisjes-
xAom «zijn klein lapje grond»,
'ÉÊfy" ÊjjMÈi i§M over een «kasteel van
HKLdBÈh I JH schelpjes en zand» over
wML ÈÊjBm «kinderverdriet», over «de
H Zotte Keunink», over «moe-
BLflP9r nT nUlP der die 6611 s]aaPhed zal zin-
WmËÈ^ÊMkt^ÈÈÈÊSÈÊM &en"' over «vast tapiet en
pi sjiek behang», maar ook
WIMHI over bomen die sterven,
'fÊ&ÈMÊ: over de «kurieusiteit» van
de schepping, de zoon van
WmÊÊÊKÊi^ESÊËmtStÊ^K^KÊÊ^IRhHK God die «bedrogen is en
en beroepsschool Cor Jesu,
f 'flHI Kerkstraat 12 te Stekene.
'mrm kaarten Zijn in voorver-
4 fjf mm HP koop te bekomen aan 120
i I m Êm IÜ fr' op het gemeentehuis
Wm H (dienst kuituur) of bij Luc
w Mm B Van Hoye' DorPsstraat te
Stekene Op de avond zelf,
•n»^ aan de kassa kosten ze 150
Willem Vermandere: t.g.v. vijf jaar Riebedebie in Stekene.De BeEr
Ballonweekend zonder ballons in Sint-Niklaas. De Aalsterse Gilles hadden,
zondag tegen de avond al, hun pluimen achterwege gelaten. Toch was het een leuk
én rinkelend optreden. En men was kwistig met het uitdelen van sinaasappelen,
(dw)
In 1980 verscheen van de hand van historicus Luc Robijns in de reeks
Inventaris van het Kunstpatrimonium van de provincie Oost-Vlaanderen deel l»
van zijn uitgebreide studie over de Sint-Martinuskerk te Aalst. Dit ter gelegen
heid van de 500ste verjaardag van de bouw van deze kerk.
Wegens het bijzonder komplexe karakter van deze kerk, tot midden der
negentiende eeuw de enige parochiekerk van Aalst, wordt deze inventaris een
werk in liefst drie banden. De eerste band bracht het studiegedeelte en een
synthese van wat was en is.
De tweede band bevat de inventaris van de monumentale uitrusting, het
meubilair, de beelden en schilderijen van de kerk. De derde band is een inventaris
van de kultusobjekten, liet textiel en de funerea en zal tevens de bibliografie en de
registers bevatten.
Band 2 kan eerlang worden verwacht. De tweede korrektie van de drukproeven
is reeds voorbij en in oktober 1983 mag de publikatie dan ook tegemoet gezien
worden.
Gehoopt wordt aHeszms dat de bestendige deputatie van Oost-Vlaanderen, mede
door de steun van Aalst en zijn bestuur, in deze tijd van beperkingen toch hét licht
op groen zal zetten om 'ook het derde deel te laten verschijnen zodat het geheel een
waardevol drieluik wordt. (l.h
mei
Bijvoegiel
De Voorpost van 9 september
TV-pregramma's ran 10 september tol 16 september
Leerrijke exkursies naar natuurgebied
De belangstelling voor geleide bezoeken aan
het befaamde natuurgebied Verdronken Land
van Saeftinghe neemt nog steeds toe. Van de
ruim zeshonderd aanvragen voor een exkursie
die men in 1982 op het sekretariaot van de
Stichting Het Zeeuwse Landschap bin
nenkreeg, werden er 371 goedgekeurd. Dit
zijn 44 bezoeken méér dan in 1981. De
gemiddelde groepsgrootte nam toe van 25 tot
ruim 28 personen per exkursie. Het totaal
aantal deelnemers komt nu op 10.508. Dat
zijn er ruim 2.200 méér dan in 1981.
Voor het eerst werden in 1982 ook zoge
naamde 'open exkursies' georganiseerd. Dit
zijn exkursies waaraan kan worden deelge
nomen zonder voorafgaande inschrijving.
Voor de begeleiding van deze tochten
maakt de Stichting gebruik van een vast
team van zestien begeleiders. Belangstel
lenden kunnen mee op 14 september om 13
uur, het vertrek is voorzien aan café Buysse
in Emmahaven.
Bewaking
De bewaking van het Verdronken Land
brengt de nodige problemen met zich mee
en is nog steeds vatbaar voor verbetering.
Naast een vaste bewaker werden in 1982
voor het eerst vrijwilligers ingezet als hulp
bewaker. De verdere oplossing van het
toezichtprobleem wordt vooral gezocht in
de verbetering van de technische hulpmid
delen als verbindingsapparatuur, vervoer
middelen en dergelijke. Deze hulpmiddelen
worden ook als onmisbaar beschouwd voor
het effektief kunnen optreden bij overtredin
gen, ongevallen bij exkursies en andere
noodgevallen. De meest voortkomende
overtredingen hebben nog steeds betrek
king op het illegaal bezoek van het niet-
toegankelijk gedeelte, hetgeen verstoring
van de broedende en foeragerende vogels
met zich meebrengt. Eenmaal werd een
installatie voor het vangen van (zangvo
gels aangetroffen. Verontrustend zijn ook
de jaarlijks terugkerende scheepsongevallen
op de Westerschelde. Hierdoor trad enkele
keren lichte olieverontreiniging op in de
schorren. Na een ongeval op 1 maart '82
spoelden enkele tientallen vaten met insekti-
cide aan in het reservaat.
Hoewel er in de aangrenzende Belgische
provincie Oost-Vlaanderen een ernstige uit
braak van botulisme was, bleef het aantal
botulisme-slachtoffers in Saeftinghe vrij be
perkt. Een eenmalige opruimingsaktie lever
de ongeveer zeventig dode vogels op (voor
al wintertalingen). Alle dode vogels werden
vernietigd. Ook de broedvogelstand geeft
een aantal interessante gegevens. Door de
uitgestrektheid van het gebied zijn de tellin
gen steeds ramingen. De stand van de
kokmeeuw en de zilvermeeuw lijkt zich na
een jarenlange toename te stabilizeren. Mo
gelijk houdt dit verband met de sluiting van
de vuilnisbelt in Hulst. De stand van de
kluut neemt toe. De broedparen van dit
soort makan vooral gebruik van de Selena-
polder. In tegenstelling tot de landelijke
ontwikkeling herstelt de kemphanenstand
zich in Saeftinghe. Het aantal waargeno
men soorten bedroeg in 1982 158. Als
nieuwe waarnemingen voor de avifauna
van Saeftinghe werden genoteerd: grote
bonte specht, ransuil, Canadese gans, rood-
halsgans, Indische gans en Engelse gele
kwikstaart.
Beweiding
De beweidings-problematiek heeft in dit
blad al aandacht gekregen. Volgens de
Stichting is die aandacht nochtans noodza
kelijk. De exploitatie van schaapskudden
was al lange tijd niet meer lonend en
daardoor nam de beweidingsdruk sterk af.
Voor een gebied als het Verdronken Land
van Saeftinghe heeft zo'n afname ernstige
gevolgen voor het behoud van de waarde.
Sinds 1950 is het aantal volwassen schapen
in kuddeverband op Saeftinghe teruggelo
pen van 1940 tot 400 stuks. Twee kudden
zijn inmiddels uit de schorren verdwenen en
het aantal schapen van de resterende drie
kudden is sterk in aantal teruggelopen.
Door Het Zeeuwse Landschap werd een
beheersplan opgemaakt en daarin is ook
een beweidingsplan opgenomen. Dit plan
voorziet in een herstel door de beweiding
van vooralsnog 1.200 schapen, 'verdeeld
over vier kudden. Het herstel von deze
beweiding is gefazeerd in de tijd. Voor de in
1981 door de Stichting aangekochte
schaapskudde van Emmahaven werd in
1982 een schaapskooi gebouwd. De kudde
zelf werd door de koöperatie geheel gesa
neerd. Ondanks fikse tegenslagen verkeer
de de kudde eind '82 in goede gezondheid
en ook de winterhuisvesting is gerealiseerd.
Voor de oplossing van de financiële proble
men zowel in de investeringssfeer als in de
exploitatiesfeer vertelt de Stichting veel
dank verschuldigd te zijn aan ondermeer
het Wereld Natuurfonds, het Prins Bern-
hardfonds en het Anjerfonds, die alle een
fikse subsidie verleenden. Ook vele partiku-
lieren droegen bij tot de realisering van het
herstel voor de beweiding. Speciaal voor dit
doel werd op partikulier initiatief de Stich
ting «Behoud Saeftinghe; opgericht. Deze
Stichting heeft inmiddels ongeveer 35.000
gulden aan giften ontvangen.
De kudde die graast ter hoogte van Emma
haven bestaat uit een tweehonderdtal scha
pen. Er werd geëxperimenteerd met een
kombinatie van maaien en beweiden om de
snel toenemende verruiging van het schor te
kunnen tegengaan. Ook op Oost-Saeftin-
ghe, waar de partikuliere kudde van herder
Cleiren graast, gaat de vérruiging gestaag
voort. Rond de buitendijkse schaapskooien
is evenals voorgaande jaren niet meer be
weid. Deze kleine kudde bestaat momenteel
nog uit ongeveer honderd volwassen scha
pen. Herder Cleiren maait reeds jaren de
zelfde stukken voor kuilvoer en hooiwin-
ning. Dit heeft geleid tot zeer bijzondere
schorrezoutgras-weiden, die volgens des
kundigen enig in de wereld mogen worden
genoemd. De derde kudde van herder Feyen
bestaat nog slechts uit tachtig volwassen
schapen en graost ook veel buiten de schor
ren. Zoals in dit blad al eerder gemeld is de
vierde kudde in 1980 verkocht voor de
slacht. De twee nog resterende kudden
worden ernstig in hun voortbestaan be
dreigd, zodat snelle hulp noodzakelijk is.
De publiciteit was In 1982 sterk gekoncen-
treerd rond de beweiding. Op 11 mei be
zochten de persmedia het gebied in verband
met de aktie stichting «Behoud Saeftinghe».
Op de Belgische schooltelevisie werd drie
maal een in het gebied opgenomen film
uitgezonden. Door de cineast M. Verbrugge
werden in Saeftinghe opnamen gemaakt
voor een BRT-film die'geheel aan de bewei
ding gewijd was. Door Veronica werden
opnamen gemaakt voor de Nederlandse
televisie.
De NOS geeft zich georiënteerd over opna
me voor het programma «Maritiem». De
Saeftinghe-film van J. van de Kam werd
door diverse scholen en instellingen ver
toond.
De bijdrage in de kosten voor exkursies in
het Verdronken Land komt momenteel op
vijf gulden voor personen boven de zestien
jaar en op 2,5 gulden onder de zestien jaar.
Schoolgroepen betalen dertig gulden per
exkursie.
Luc VAN BROECK
Wachtebeke. Beweiding blijft een noodzaak
Saeftinghe (Ivb)
het Verdronken Land van