Zesde Kunst- en Ambachtenmozaïek
rond eeuwenoude Aalsterse
Leraars Akademie Aalst pakken uit
Vereniging voor Familiekunde
afdeling Aalst programmeert...
Belforttoren
V.V.V. Moerzeke
en een retrospektieve
Edward Pas
Pentekening grafmonument Dirk Martens
naar Aalsters stadsarchief
De Voorpost - 9.9.1983 - 25
itrumj
*op en|
vanOf vergis ik mij en was
il dezelfde keizerlijke stede
Was voor deze, nu toch al.
Met hun tentoonstelling, op echt originele wijze kaar als ze zijn door de hou- De Maght en Dooms, raads- de originaliteit van de pre-
gebracht en dan ook een blikvanger van belang, ten konstrukties. leden Denayer en Van de sentatie de beste promotie
pakken de leraars van de stedelijke akademlie voor Onder de vele leraars-eks- Sijpe, heel wat leraars en vormen voor de Aalsterse
schone kunsten inderdaad letterlijk en figuurlijk P°santen ook heel wat van belangstellenden loofde Akademie. De schepen feli-
uit Aalst zelf of uit de regio als schepen van kuituur Chris citeert dan ook en dankt al
Mia De Blook (Erembode- Lievens-Borms het enthou- wie medewerkte aan dezt
Leraars-kunstenaars moe- school binnenstebuiten £em). Mare De Bruyn en siasme van de tentoonstel- tentoonstelling, o.m. vooi
ten inderdaad kreatief blij- werd gekeerd. Lutgarde De Gendt uit Iers, him inzet en hun durf. hun vindingrijkheid bij het
ven om aan de akademie de Kisten, containers vormen Aalst, Roland Dua uit Zijn de werken uiteraard uitkappen van kunst en het
ziel te geven die de jonge- het decorum van de werken Erembodegem. Achiel Hut- zeer uiteenlopend, één bin- inpakken van niet-kunst
ren er zoeken. En hopelijk van een aantal akademiele- sebaut uit Aalst evenals ding is er althans: die van
ook vinden. Zonder zich raars. Kisten waaruit hun Guido Muylaertt, Monique de Aalsterse Akademie. Voor deze tentoonstelling
zelf voortdurend te vernieu- werken werden gepakt ter- Muylaert en Herman Muys Kunst is een erg vaag en kan U terecht in de belfort
wen, te verrijken, zonder de wijl wat door hen niet als Ult Kerks ken, Hugo Sonck relatief begrip waarover zaal. Grote Markt Aalst el-
evolutie op de voet te volgen kunst ervaren werd in de mt Erembodegem en Mare - iedereen, gelukkig maar, ke dag tot en met zondag 25
wordt het in een akademie Aalsterse belfortzaal met Supply, Frans Vanden Eyn- zijn eigen mening heeft. september van 9 tot 12 en
immers een eerder onwer- plastiek gekamoefleerd de; Jozef" Van den Steen en Wat hier getoonci werd is van 14 tot 18 u. U beklaagt
kelijke, steriele bedoening, werd. Wilfried Van der Perre, al- nu g^g niet de evoiutie in het zich alhcht niet. Ten
Juist wat de ziel van de Een wijze van presentatie len Aalst. het werk van ^p^d geleide is er een verzorgde
school zou kunnen ge- tevens waardoor de toch Bij de opening van deze ex- artiest, niet een retrospek- brochure met wetenswaar-
noemd worden werd hier wel zeer heterogene kunst- po in de belfortzaal verle- tieve doch wel een moment- digheden over elk exposant
bij de realisatie van deze werken in een zelfde ruimte den vrijdagavond, in aan- opname van het werk van beschikbaar,
tentoonstelling zichtbaar, kunnen worden geekspo- wezigheid van burgemees- diverse kusntenaars waar- Eri
Alsof de mantel van de seerd, gescheiden van me- ter Uyttersprot, schepenen bij veelzijdigheid, niveau en
Aalst. De balboogschutters van Sint-Servatius maakten ter plekke hun kogels, (per)
met uitgezochte oude am
bachten Wat was het weer:
haar kapper, spekslager,
glasblazen, schiptrekken,
kaasgieten, steenbakken,
schaliedekker, «fascade-
kasjen», houtdraaien, boek
binden...
Voor oude volkspelen o.a.
ringsteken met boeren
paarden, struif vogel wer
pen, trou-madam, hoefij-
zerwerpen, mastklimmen...
kon je op de Hopmarkt te
recht. En voor balboog-
schieten moest je aan het
belfort zijn.
Aan de ingangspoort van
het stadhuis stonden «on-
ze» karnavalreus- en reuzin
op wacht. Maar op de bin
nenkoer kon iedereen te
recht voor een heerlijk koel
drankje of een lekker hapje:
trappist van 't vat, Wieze-
kaas en Faluintjesjenever,
en natuurlijk Aalsterse
vlaaien, ajuinbrood, oeven-
koeken en mattetaarten die
ter plaatse werde gebak
ken En voor je zo ver waart
kon je er nog even een
praatje slaan met een ra
sechte gitaarbouwer, die er
zijn zondag had voor vrij
gehouden om aan mogelij
ke instrumentenkopers een
brok van zijn beroepsgehei
men prijs te geven...
Ja, het loonde zeker de
moeite de kunst- en am
bachtenmozaïek rond de
eeuwenoude belforttoren te
gaan bekijken
Fijn zo je er bij was. En
anders: tot volgend jaar!
De Bruyn
per p
tvoeriAalst. Mandenvlechten waren er ook. (per)
ij kep
3 de uToch loonde het beslist de in de betrachting van de
nen tfnoeite er verleden zondag organisatoren om het am-
eel k^nkele uurtjes ongestoord bachtelijk karakter te her
ken. rond te kuieren en aan ge- stellen van deze ambachten-
naam rond te neuzen, te markt die, in de loop der
Rijken, te bewonderen, te jaren, blijkbaar wel wat té
luisteren naar bekwame nadrukkelijk op het kom-
vaklui die ijverig «het hoe», mercièle was gericht. En zo
•het waarom», «het resul- demonstreerde de Vlaamse
taat» van hun kreativiteit Wijn maker sgilde. afdeling
ohan&an de man trachtten te Aalst, hoe men eertijds en
cs ui brengen Men kon er genie- vandaag wijn kan «maken»
het len van zoveel vlijt en afwis- van kriek, appel, kriek en
auw seling. Naast de traditione- rabarber Men kon er zelfs
le kramen met de handver- een glaasje proeven van dat
jptemlyaardigde halskettingen en heerlijk nat (30 fr.)... Even
het S^uweeltjes. glas- en aarde- daar vandaan werden we
ile (toverk... waren het toch geboeid door een vinger-
Kwaivooral de oude handam- vlug vrouwtje dat rustig
"ahmibachten die de meeste be- het kantklossen beoefepde.
-t AMangstelling bij de wande- Zelfs vlasbewerking en ver-
distrÜaars-toeschouwers ver- werking, met apparatuur
wekten. Het lag trouwens anno 1889, en het kaarden
septt
St -Ml
Heemkundige Kring Erpe-
Mere
en V.V.F.-Aalst rouwen...
In Memoriam
Juffrouw Yolanda Suys
Op 16 januari 1916 werd Yolande Lutgardis te Mere
geboren in het gezin van Alois Suys en Aline
Lievens.
Haar vader «Meester Suys» een der meest, merk
waardige Merenaren droeg er wellicht toe bij dat
ook zijn dochter koos voor het onderwijs. Naast
haar taak als lerares, stond zij als het ware bij de
wieg van de bloeiende en alom bekende Oostvlaamse
Heemkundige Kring van Erpe-Mere. Inderdaad van
bij de oprichting in 1960, tot nu, publiceerde zij als
secretaresse, talrijke, waardevolle graag gelezen
bijdragen.
In den beginne het zij onder de rubriek «Sprokkelin
gen», zeer boeiende, legendarische verhalen ver
schijnen die haar vader zaliger had opgetekend.
Zij maakte zelf uitvoerige studies over o.a.
- Betekenis en herkomst van de volkse benamingen
van de meeste families.
- De invloed van vreemde talen op het Meerse
dialekt.
- Mere, dialektwoorden, uitdrukkingen en zegs
wijzen.
Juffrouw Yolande was niet alleen een vooraan
staand heemkundige. In de mededelingen van de H.
Kring Erpe-Mere was ze de auteur van uitvoerige
genealogieën
- De voorouders van Dom Modest Van Assche te
Mere.
- Het geslacht Van Droogenbroeck te Mere en te
Erpe.
Juffrouw Yolande Suys en haar broer Wilfried wer
den het slachtoffer van een tragisch autoongeval op
19 augustus 1983 te Westdorpe (Nederland). Ieder
afscheid doet pijn. Haar heengaan zal een diepe
leemte nalaten zowel bij de Heemkundige Kring van
Erpe-Mere als in V.V.F.-kringen.
René Van Assche,
V.V.F.-Aalst en Dendermonde.
van wol kon men er aanle
ren Ook pottenbakker
Prosper Ringoot van Dur-
men (Zele) zeker geen
onbekende meer in Aalst!
toonde er het beste van zijn
kunnen. En aan de overzij
de smeedden anderen het
ijzer terwijl het heet was en
toonden vakkundig, hoe ij
zer en koper dient bewerkt
Ook ervaren houtsnijders
waren present Hoewel de
meest exposanten vanzelf
sprekend naar de kunst- en
ambachtenmarkt waren ge
komen om hun waar aan de
man te brengen, was het
toch goed dat bij enkele
kramers het aksent toch
eerder op «kunst» dan op
«markt» was gelegd. Een
breed publiek is immers
toch nog altijd moeilijk te
bewegen eksposities van
beeldende kunst te bezoe
ken. En. op een kunst- en
ambachtenmarkt als deze is
er geen drempelvrees...
maar wel de mogelijkheid
om op ongedwongen wijze
met kunst en kunstenaars
kennis te maken
Vanop zijn sokkel keek
Dirk Martens (ca. 1450-
1534!), de eerste Vlaamse
boekdrukker die te Aalst.
Antwerpen en Leuven, het
werk van de klassieken en
van de humanisten drukte,
het type van de «geleerde
drukker», fier maar stijf en
onbewogen, naar het
kraam van huisschilder,
dichter en spreukenspecia
list Daniel De Beul en zijn
kunstminnende echtgeno
te, Gilberte Braet. uit
Ranst «Beulke» pakte er
immers uit met 6000 zei
spreuken die hij reeds, van-
op zijn jeugdjaren, in de
loop der jaren inzamelde en
verdeelde over een negental
pittige boekjes die hij rijke
lijk liet illustreren door zijn
echtgenote, en nadien uit
gegeven heeft in eigen be
heer. «Door de eeuwen heen
is de zei-spreuk zeer popu
lair geweest maar in deze
tijd beleeft ze echter haar
hoogtepunt. Iedereen kent
ze en gebruikt ze, maar
waar de benaming vandaan
komt weten eigenlijk zeer
weinig ^mensen Het ant
woord is heel eenvoudig
Omdat in elke zei-spreuk
het woord «zei» voorkomt,
van het werkwoord «zeg
gen», is dit niet moeilijk te
raden Een zei-spreuk is
meestal vol humor, maar er
Op zaterdag 3 september te 17.30 u., had de
opening plaats van de jaarlijkse tentoonstelling,
die ingericht werd door de V.V.V. van Moerzeke.
Dit jaar was de tentoonstelling gewijd aan de
werken van wijlen kunstschilder Edward Pas.
Het is de gewoonte aldus de
voorzitter, dat de V.V.V.
Moerzeke. ter gelegenheid
van Grote Kermis te Moer
zeke. een tentoonstelling
inricht van enkele kunst
schilders Dit jaar is het
maar één grote kunstschil
der, die wij eer aan doen,
namelijk wijlen meester
Edward Pas. Hierna gaf hij
het woord aan inleider.
Prosper Van Mele. «Op de
Kouter in Moerzeke, staat
een huis. Een gewoon huis,
van buitenaf gezien en in
niets verschillend met de
andere huizen die er staan,
maar wanneer men dit huis
binnentreed komt men in
een kunsttempel. Men treft
er de werken aan van de
heer Pas, die uitmunten
door hun kleurenweelde».
Edward Pas was een schil
der van de hoekjes van
.Moerzeke, vele van de op
schilderij gebrachte huisjes
en straatjes behoren im
mers reeds tot het verleden.
In zijn werken kan men
drie perioden onderschei
den. De doeken voor 1940
klein van formaat, zijn ro-
mantisch-impressionis-
tisch te noemen. Zijn naoor
logse werken hebben een
sterk persoonlijk karakter.
Zijn stillevens zijn eerder
klassiek. Na 1965 worden
zijn onderwerpen onbe
langrijk. Hij schildert dat
gene dat hij gaarne ziet.
Men voelt het aan dat
meester Pas met liefde
schilderde Meester Pas, al
dus de inleider, was iemand
die nooit kon stilzitten. Hij
had steeds het penseel
nodig!
Hierna verklaarde Schepen
van Cultuur. André De
Ruysscher, de tentoonstel
ling «Retrospektieve Ed
ward Pas» voor geopend. In
zijn toespraak feliciteerde
hij inleider Van Mele voor
zijn prachtige uiteenzet
ting over het leven en dé
werken van kunstschilder
Edward Pas. Tevens dankte
hij de echtgenote van Ed
ward Pas en zijn familiele
den voor het ter beschik
king stellen van de 113
schilderijen die te bezichti
gen waren en allen nog in
het bezit zijn van de familie
Pas. Zijn dank ging ook uit
naar de Erwaarde Zusters
van het Rusthuis St. Jozef
en naar de leden van de
V.V.V. Moerzeke. Na de
openverklaring werd aan
de aanwezigen door het ge-
angph^pn Hamme. Er was heel'wat belangstelling bij de opening van de tentoonstelling van schilder
(bd) Eas Moerzeke. (vh)
Een merkwaardige ge-
akwarelleerde pentekening
voorstellende het grafmo
nument van Dirk Martens
in de Sint-Martinuskerk,
tekening van zowat 57 bij
41 cm, werd door stads
archivaris Karei Baert aan
het stadsarchief geschon
ken. Hij zelf kreeg het van
konservator Jozef Dauwe.
Het is een vrij werkelijk
heidsgetrouwe weergave
van het grafmonument, ge
drongen in de hoogte. De
tekst rond de oude graf
steen en de epitaaftekst zijn
er letterlijk weergegeven
De tekst onder het monu
ment luidt alp volgt: «Epita-
phe de Dideric Martens a
Alost. Inscription de l'épita-
phe est en lettres italiennes,
celle du sépulchre en lettres
gothiques. Ce monument
va être renouvellé, on rem-
placera l'ancienne inscrip
tion par une due Erasme de
Rotterdam fit en l'honneur
du dit Martens, lequel ap-
porta de l'Allemagne et de
la France la science de l'im-
primerie dans ces pays-
bas».
In 1877 betaalde de
kerkfabriek een rekening
voor het kappen van de
tekst van Erasmus doch
blijkbaar werd deze steen
nooit geplaatst. Deze teke
ning moet dus kort voor
dien zijn vervaardigd. Ze
dient gesitueerd in het ka
der van de algemene her
stellingswerken die in de
tweede helft van de 19de
eeuw aan de kerk plaats
vonden.
Een alleszins merkwaar
dig dokument kaderend in
de «vakbeurs grafische nij
verheid» volgende lente. l.h.
Heb je interesse voor fami
liekunde of aanverwante
wetenschappen! Noteer dan
even volgende aktiviteiten,
geprogrammeerd door
V.V.F.-Aalst op volgende
data:
Woensdag 14 september
1983: in 't Apostelken
(vlakbij de kerk van Mijl
beek): genealogische werk
vergadering met o.a. les
oud-schrift en uitwisseling
kwartiergegevens, te 20
uur.
Week voor Vrijetijdsbeste
ding: van 16 tot 25 septem
ber 1983 verleent de Aal
sterse V.V.F.-afdeling haar
medewerking aan de Week
voor Vrijetijdsbesteding. Ze
zal een info-stand verzor
gen in de Keizershallen. De
bedoeling is iedereen ken
nis te laten maken met fa
miliekunde.
Woensdag 5 oktober 1983:
paneelgesprek over «Fami
lieverenigingen en Familie
feesten» o.l.v. dhr. Jos La-
porte, voorzitter van de
V.V.F. - Brussel en gouw-
sekretaris Brabant (in 't
Apostelken te 20 uur). Ver
lenen aan dit gesprek hun
medewerking: dhr. André
Braet uit Aalst - Erembode
gem; dhr. Gaston Bael uit
Merchtem en dhr. Robert
Galle uit Wichelen-Schelle-
belle.
Woensdag 2 november
1983: Genealogische werk
vergadering met les oud
schrift (in 't Apostelken te
20 uur).
Woensdag 7 december
1983: Voordracht over «In
stellingen in de 18e eeuw
en hun nagelaten archief»
door de Heer Marnix Che-
vretté uit Erpe-Mere, lid
van het Aalsters Geschied
kundig Genootschap (in 't
Apostelken) te 20 uur.
Woensdag 4 januari 1984:
Genealogische werkverga
dering met les oud-schrift
(in 't Apostelken te 20 uur).
Woensdag 11 februari
1984: Voordracht: «Kronie
ken uit mijn familiege
schiedenis» met dia's door
René Van Assche, sekreta-
ris VVF-Aalst en voorzitter
VVF-Dendermonde (in 't
Apostelken te 20 uur).
Woensdag 7 maart: Genea
logische werkvergadering
met les oud-schrift in 't
Apostelken te 20 uur.
Woensdag 4 april: Voor
dracht «Onze voorouders
in de politiek, door de Heer
Henri Van Noppen uit
Erps-Kwerps. (in 't Apos
telken).
Woensdag 22 mei: Genealo
gische werkvergadering
met les oud-schrift (in 't
Apostelken te 20 uur).
Woensdag 6 juni: Voor
dracht met dia's: «Heral
diek» door dr. jur. Ray
mond de Forche, ere-voor
zitter WF-Mechelen, VVF-
beheerder, lid van het He
raldisch College (in 't Apos
telken te 20 uur).
Let wel: De VVF-Brussel zal
op zaterdag 1 oktober 1983
een geleid bezoek brengen
aan de Abdij van Grember-
gen. Ook andere belang
stellenden mogen hierbij
aansluiten. Ze worden ver
wacht te 14u30 aan de
abdij.
D.B.
en pri
at Ba
kuniDe goden schenen Aalst beslist niet gunstig gezind gedurende het voorbije
weekend... De regen werd niet altijd tussen de wolken gehouden. Het was koel
nsda^n de wind speelde wel eens zijn parten... zelfs in het hartje van Aalst...
jrDus zeker geen ideaal weertje voor kunstenaars en ambachtslieden om er
jjg ponder de blote hemel, voor de eeuwenoude Aalsterse Belforttoren, hun kunst-
m 'Hlen handvaardigheid te etaleren en te demonstreren, tijdens de door het
erk (Stadsbestuur geprogrammeerde kunst- en ambachtsmarkt...«Da's géén weer»
e Arodachten wellicht de meeste Aalstenaars... en verpoosden daarom met een
^enaamamiddagse T.V. (de wereldkampioenschappen wielrennen te Altenrhein
vondsHrilden ze echt niet missen!...)
1 variQf vergis ik mij en was het de vierde reuze barbecue in het stadspark van
het dezelfde keizerlijke stede die meebracht dat er eerder matige belangstelling
!1,n Was voor deze, nu toch al, traditionele Aalsterse kunst- en ambachtenmarkt.
zijn ook wel andere ingre
diënten die een zei-spreuk
zo populair maken t.t.z.
spotternij, satire, zelfverde
diging, volkswijsheid, bit
terheid, zelfspot, taalfolklo-
re, zelfbeklag, spontani
teit zei ons de nu 50-jari-
ge zei-spreuken-specialist.
Naast hem was zijn echtge
note aan het werk Zij beoe
fent steeds de kunst van het
«punttekenen» d.i. door
middel van minuskule
puntjes tekeningen maken
die door hun opzet en uit
werking dergelijke dimen
sie krijgen, dat ze soms wel
op een foto gelijken... (hun
adres: Profeetstraat 15,
Ranst).
De leraars en leraressen
van de Aalsterse Akademie
voor Schone kunsten zorg
den echter voor de voor
naamste blikvanger op
kunstgebied: zij pakten er
uit met eigen werk in de
benedenzaal van het bel
fort. Nog tot 25 september
trouwens kun je er het ar
tistiek oeuvre beoordelen
van een groep leraars en
leraressen van de afdeling
Beeldende Technieken,
maar tevens van architek-
ten en binnenhuisarchitek-
ten, leerkrachten van de
school.
Muziekverenigingen had
den een opmonterende
taak: zij zorgden voor sfeer
en animatie op het Aalster
se Marktplein. In de voor
middag vergastte de voltal
lige Muziekkapel van de
Brandweer het muziekmin-
nend Aalst op een koncert
(waarmee meteen de bevrij
ding van Aalst werd her
dacht). En 's namiddags
«stond» de fanfare «Kunst
en Vermaak» op de kiosk...
Maar tussenin, hoog in de
belforttoren, beierde onze
stadsbeiaardier, P. De
Smedt, het uit... Met geslo
ten vuist drukte hij de toet
sen van zijn klavier voort
durend omlaag, soms met
opengespreide hand. met de
voeten werden de pedalen
beneden gedrukt, krachtig
of teder, naargelang de ver
tolking dit vereiste. Zo gaf
hij kleur aan zijn beiaard
spel
De animatie bleef niet enkel
bij muziek beperkt. Want
ook een optreden van de
volksdansgroep «Uilenspie
gel» stond op het program
ma. En... ook de Draecke-
nieren «liepen» in de kijker
?ronAAalsL Een Slasslijper aan het werk. (per)
