Wordt Sint-Niklaas
opnieuw een
stoetenstad?
Ikswachtkapitein Millecam uit Aalst:
alabel krimineel beleid noodzakelijk
en geweldexplosie»
laams toneel in Japan:
jendermondenaar ging,
peelde en keerde huiswaarts
te dWB
jppcn «1 ilno'l^e-
korpa
Omtrent Sinten en pinten, reuzen en historische panden
F*WJ DE CUYPER
NJ4
F* KB 442-8601481 -36
r" 'O® nummer 32 F
Jjl|ke uitgever
De Voorpost
Zondag 23 oktober, negende Sinterklaasstoet in Sint-
Niklaas. Sint-Niklaas in idem dus. Maar in 't nic-uw toch.
Niet dat onder baard en mijter een andere heilige zitten
zou. Nikolaas blijft dezèlfdc. De optocht gaat op zondag
namiddag uit. en da's een innovatie. Om de middenstan
ders uit de Stationsstraat te plezieren, want die vonden het
niet leuk dat toen Sint en zijn gevolg door het stadshart
sjokten het koopgrage volk van Waas met de rug naar de
winkels gekeerd stond. Marcel Philips luisterde naar de
zakenlieden en loodst de sliert nu 's zondagsnamiddags
langs straten en pleinen. Nieuw is ook dat de 'schouwing'
niet meer vooraan het stadhuis plaatsvinden zal, die
plechtstatige daad voltrekt zich vlakbij de aloude gevange
nis van Waas ofte de Cipierage. Een gewijzigd stoettra-
jekt. Volgend jaar. bij de tiende Klaasstoeteditie. zal men
er nog méér van merken; dan doet men beslist de (herbe-
strate) Kokkelbeek aan.
Sinterklaas is back in town. Hij is dat eigenlijk al van in
1975. toen Acha, het Aktiekomité voor Handel, de
optocht een nieuwe impuls gaf en met nadruk naar
sponsors begon te hengelen om al die pracht en praal
betaalbaar te houden. De échtb start van de Sinterklaas
stoeten) dateert van in 1956. Onder impuls van schepen
Maurice Van Haver kwam de hele. charmante stoctcntoe-
stand op gang en Frans Van Immerseel w^rd bereid
gevonden, Sinterklaas en zijn gevolg keurig en kundig te
orkestreren. Maar in 1959 was 't plots uit. Tc duur. te bar
weer in november, in die trant redeneerde men. Acha
probeerde aan een revival te sleutelen in I960, maar 't jaar
nadien was 't weer een vacuüm, de optocht raakte in de
vergeethoek. Tot in 1975 dus. En straks, in 1984. is men
aan de tiende Klaasstoet toe. Een jubileum. Met allure
misschien, want her en der. en zéker bij de gewestelijke
toeristische instanties, gaan stemmen op om er iets groots
van te maken. Een reuzehappemng. Een reuzenhappe-
ning?
Het zou in de bedoeling liggen, in 1984 alle nog voorradige
Wase reuzen naar de Wase hoofdstad te laten afzakken.
Wase reuzen, het zijn er nogal wat. vooral in het Beverse,
in Lokeren ook, steken ze bij tijd en wijle hun (imposante)
neus aan 't venster. En Sint-Niklaas heeft toch óók enige
reuzentraditie. Sinterklaas. Nikodcmus (Zwarte Piet).
Janneken en Mieken. die vier marcheren zondag 23
oktober mee. opnieuw, 't Zijn de oudste ingezetenen van
de stad. Maar is er in Belsele ook niet een zekere reus Raf,
en heeft die geen karnavaleske gade die Germaine heet?
Bloemen en Driekoningen
In 1924 nam August Nobels het initiatief, in Sint-Niklaas
een volwaardige Driekoningenstoet te laten uitgaan. No
bels. pastoor, dichter, beeldhouwer, tekenaar, jurist,
legeraalmoezenier, gematigd flamingant, direkteur van
het Sint-Niklase kollege ook, ontwierp de kledij voor de
optocht. Een défilé van paarden en kamelen, échte dieren
Een sierlijke, dynamische manifestatie die veel bijval
oogstte. Ook al omdat pater Jan Joos zich met z'n volle
gewicht achter het initiatief zette. Joos, nog immer de
stuwende kracht achter de (nu verschrompelde, maar nog
steeds fraaie) Driekoningenoptocht, wist van aanpakken.
Hij zou naam verwerven als Chinareiziger, als missionaris
globetrotter, als vriend van de paus. De Driekoningen
stoet was een boeiend folkloristisch gebeuren, maar ging
mettertijd teloor. Anekdote: in 1938 overleed in Gent de
-stuwende kracht achter de stoet, priester August Nobels,
op 6 januari; precies op zijn Driekoningendag.
Toen België honderd jaar bestond zette men ook in Sint-
Niklaas de bloemetjes buiten. Bij wijze van stoet. Zestien
praalwagens, gendarmen te paard, twee plaatselijke har
monieën (Excelsior en De Kunstvrienden!) verleenden
hun medewerking aan de (relatief kleine) stoet die op 27,
juli 1930 te bekijken was. De vier Sint-Niklase reuzen
waren van de partij, August Nobels had ze ontworpen.
Een voorloper, deze optocht.
Die «Belgische» stoet ging de bloemenstoet vooraf. De
socialistische schepen van burgerlijke stand Edmond De
Meulenaer had zéér geijverd voor zo'n fleurige manifesta
tie en op 7 augustus 1938 was het zover; met bloemen
versierde fietsen reden op en aan. de reuzen van Sint-
Niklaas marsjeerden mee. En burgemeester Hendrik
Heyman zag er geen graten in. Bisnummer dan op 23 juli
1939. Maar nadien werd het oorlog en na de wereldbrand
bleef het stil rond de bloemenstoet. Tot in 1948. Albert
Vermaerc was toen schepen van feestelijkheden (én
onderwijs). Drieëntwintig praalwagens waren op post,
ook 't Ros Beiaard van Dcndermonde en De Ware Gilles
van Aalst deden mee. Apotheoze. in 1948: een grote
danswedstrijd ter afronding van de festiviteiten.
De bloemenstoet verwelkte niet. In 1949 waren er 45
groepen en wagens. In 1950 werd een reklamestoet
toegevoegd aan de kavalkade, achteraf was er nog een
taptoe en een heus vuurwerk. In het expojaar 1958 werd
de bloemenoptocht met een ruiterfestival bekroond. Hét
hoogtepunt kwam in 1967, bij het 750-jarig bestaan van
Sint-Niklaas. Op 10 september van dat jaar regisseerde
Nest Jansen een praalstoet waaraan liefst 2.800 mensen
deelnamen; er waren ook groepen uit de Sint-Niklase
zustersteden bij. In 1969 ging het echter al zéér bergaf met
het initiatief en in 1970 was er plots géén bloemenstoet
meer. En toch, Sint-Niklaas had zich een reputatie opge
bouwd, men vergeleek de bloemenstoet-zomerkavalkade
met gelijkaardige manifestaties in Zundert en Aalsmeer,
Nederland.
Driekoningen, bloemen. Sinterklaas nadien. Een stoeten
traditie in Sint-Niklaas. Door de hoogbejaarden onder ons
wordt herinnerd aan de zeventiende-eeuwse ommegang in
de stad. een barok gebeuren. Toen werd het Stalleken van
Bethlehem van stal gehaald. Dolfijn en Kemel werden
door de straten gedragen. En aan de «maagden» werd
suiker bedeeld terwijl ruiters, trompetters en andere
dappere heren zich met potten bier «tevreden moesten
stellen».
Het wonder... van de reklamq
Zondag 23 oktober weer Sinterklaasstoet. Vorige week
werd in De Voorpost het exakte trajekt afgedrukt. Gezegd
werd dat bijna honderd figuranten hun medewerking
verlenen. 889 zijn het er. zc i M ure el Philips van het
NCMV woensdag. Achtendertig groepen stappen op. drie
nieuwe zijn erbij. Mooi zou beslist zijn de groep «Aladin
en de wonderlamp».
Van wonderen gesproken. De Sinterklaasstoet is een
dubbetgebeuren. Een «zuivere» optocht enerzijds, een
aaneenrijging van sprookjes. Ook de volwassenen moeten
er hun gading in vinden. En anderzijds een met reklame
en promotie doordrenkte stoet, want «koken kost geld» en
derhalve deed men een beroep op de toeschietelijkheid,
het sponsorship van een heleboel zakenlui en winkeliers.
Afwachten wat het wordt op zondagnamiddag. Maar
mislukken kan het nauwelijks. Die bijna duizend deelne
mers. hun familieleden en vrienden zullen er beslist zijn.
En misschien is hier en daar een winkel open, als dat
tenminste mag. Doods zal Sint-Niklaas zeker niet zijn die
zondag. Het wordt wennen, dat wel.
Rondneuzen bij de reuzen
Tiende Sinterklaasstoet straks. Een jubileumuitgave in
een breder en ook Waas perspektief? Een samentreffen
van alle Wase reuzen?
In Beieren bijvoorbeeld is men de jongste jaren een heuse
reuzentraditie aan het opbouwen. Diederik en Aldegonde
bestaan al van in 1954. Sefken de Puitenslager werd
geboren in de «nieuwe parochie», die van Onze-Lieve-
Vrouw. In Doel werd Cies de Schipper gekreëerd, Kallo
heeft zijn Melkbocrinncke. Haasdonk beschikt over de
Roste Brigand (een reminiscentie aan de Boerenkrijg),
Edwin Raes uit Sint-Niklaas maakte deze fotkloremonu-
menten. Er is nóg werk op de plank voor hem, want de
bedoeling ligt voor, alle Beverse deelgemeenten met een
reus te equiperen. In Beveren kan wie dat wenst een reus
huren, voor een wijkfeest of een fuif. De heemkring
speelde een belangrijke rol bij de heropflakkering van
deze volkse bedoening van het imposante slag.
In Lokeren kijkt men telkenjare uit naar de vierde zondag
van september, als- de Kovekens uit de ramen bengelen.
Blauwkielen op klompen zijn het, ze zouden herinneren
aan de komst naar de Durmestad van Napoleon, in 1803.
De Kovekensstoet zou al van in 1828 dateren. Het
folkloristische gebeuren wordt vanzelfsprekend veel luis
ter bijgezet door het défilé van al die reuzen.
Slaagt men erin, de reuzen van de Lokerse Heirbrug én
die van Beveren in 1984 naar Sint-Niklaas te halen? 't Zou
best leuk zijn. En dan zijn er de karnavaleske reuzen,
personages als Germaine en Raf uit Belsele. Doen die
mee, volgend jaar?
En waar is die andere Sint-Niklase reus gebleven? Meneer
Van Duyse van Driekoningen zou er méér van weten,
maar enig speurwerk dringt zich beslist op. Reuzen in Sint-
Niklaas, wie wat ouder is weet zich ook de Loteling van de
Beekstraat te herinneren, hij kwam zo rond de eeuwwisse
ling naar buiten.
Sint-Niklaas, reuzenstad en stoetenstad tegelijk? Probleem
loos gaat in (de Sint-Niklase deelgemeente) Sinaai elke
eerste zondag van september de Missiestoet uit, sedert
1857 liefst. Een lokaal, religieus geïnspireerd gebeuren.
Kan men dat niet integreren in één superbe stoet in de
Wase hoofdstad?
De Sint als pint
Sinterklaas woont in 't Land van Waas. Bewéért men. De
VVV van het gewest, sedert kort geleid door de Sint-
Niklase schepen Staf Van Daele en njee in goeie banen
geleid door sekretaris André Van der Veken, wil de
bezoekers, de toeristen inprenten dat Sint-Niklaas de
residentiestad van idem is.
Daarom werd n.a.v. de stoet van volgende zondag een uit
klei gebakken Sinterklaas gelanceerd. Een 17,5 cm hoog
sieraad gemaakt door meester-pottenbakker Henk Cruys-
saert, van origine Sint-Niklazenaar maar woonachtig in
Tielrode. Cruyssaert maakte eerder een gelijkaardig sou
venir voor de stad leper. Een mooi, pittoresk geschenk is
deze Sint. Hij is in twee uitvoeringen verkrijgbaar; wit
geglazuurd (220 frank) en in gekleurd bisschopsgewaad
(275 frank). Om technische redenen moest de mijter
gehalveerd worden, maar dat schèèdt niet. De Sint kan je
eventueel gebruiken als drinkbeker, heel geschikt is hij
ook om in de leefkamer te kijk te zetten, hij kan ook als
bloemenvaasje dienen
Henk Cruyssaert werd door radioman Jan Lambin uit
Mortsel met de Sint-Niklase toeristische instanties in
kontakt gebracht. Die zagen wat in het initiatief. Als de
gebakken Sint èèn'slaat dan is het niet onmogelijk dat je
straks ook Nikodemus, Janneken en Mieken in je «beste
kamer» te pronk zetten mag.
Charmant souvenir, die Sint. In het toeristische kantoor
tje, gevestigd aan de Grote Markt in Sint-Niklaas. kan je
nog andere herinneringen aan de Wase hoofdstad tegen
vergoeding buitmaken. Een ballonvaartpuzzel, gra-
vuurtjes, potonderzetters, schildjes, klompjes, een Rey-
naert-bierpot.
De Waaslandreiziger hoeft dus niét met lege handen
huiswaarts te keren. Bovendien wordt hij met informatie
overstelpt.
Lees verder pag. 4
iwels uit Dendermonde is reeds zestien jaax toneelamateur en bestuurslid van de «Leeuwercke-
Midden september kreeg hij de kans om met keurgroep NVKT naar Toyama te gaan om er te
een internationaal festival. De bedoeling van dat festival is het amateurtoneel over de hele
promoten. Er werden stukken gebracht door onder andere Mexico, Nigeria, Roemenië, de VS,
en Finland. Ook België bevond zich onder de deelnemers omdat het twee jaar geleden een
prestatie had geleverd in New-York,
mensen uit de keurgroep werkten mee aan het stuk «Knecht van twee meesters» van Carlo
een regie van Leo Vertongen. In mei waren de rollen al verdeeld, maar toen één van de spelers
rleed, diénde een vervanger gezocht, Dit werd dan André Pauwels. Het stuk zelf diende wel
worden tot een duur van zestig minuten.
van de keurgroep werden uit Oostvlaamse amateurskringen gehaald, hoofdzakelijk omdat de
voorzitter een Oost-Vlaming is.
taxichauffeur is de Engelse
taal niet machtig» André
Pauwels herinnert zich in
dit verband een kleine
anekdote: «Ik stapte in een
taxi en vroeg om me naar
het station te brengen. De
chauffeur knikte steeds
«ajai ajai», wat betekent «ik
luister». Hij luisterde wel,
maar begreep er kennelijk
geen barst van en maakte
dus ook geen aanstalten om
te vertrekken. Ik ben toen
maar uitgestapt.
Dit festival moet aan Japan
miljoenen gekost hebben.
We sliepen in eerste klasse
hotels, te vergelijken met
het Hilton. Iedereen kreeg
bij aankomst een zak met
souvenirs, ticketten voor
kulturele manifestaties en
dergelijke dingen meer.
Voor alles was gezorgd,
zelfs massage ontbrak niet.
Iedereen uit de streek die
Engels sprak was verza
meld om ons te begeleiden.
Het was zelfs zo dat naast
de schouwburg nog een
supplementair hotel was
gehuurd omdat het andere
twintig kilometer verwij
derd lag en die afstand ons
té zeer zou vermoeien».
JAPANSE TECHNIEK
VERSUS PRAKTUK
De schouwburg zelf is im
mens met z'n 1.500 zit
plaatsen.
André Pauwels houdt aan
deze Japan-reistwee be
langrijke herinneringen
over. Hij vertelt z'n beleve
nissen met de nodige sap
pigheid, de Dendermonde-
naar eigen: «Het is een fan
tastische ervaring om aan
de andere kant van de aard
bol toneel te spelen met
mensen uit Oost-Vlaande
ren, die zelf al jaren aktief
zijn in amateurgezelschap-
pen. En verder is er natuur
lijk het kontakt, het zien
van toneelaktiviteiten van
andere landen. Dit laatste
viel een beetje tegen omdat
het showelement duidelijk
overheerste. De Amerika
nen brachten een musical
en Nigeria stuurde z'n dan
sers. De Oostbloklanden
daarentegen kwamen naar
voor met klassiek toneel op
hoog niveau».
ORGANISATIE
«Deze was gewoonweg per-
fekt», geeft André Pauwels
toe. «De Japanners verga
deren reeds twee jaar twee
avonden per week om dit
festival voor te bereiden.
Toen we op Japanse grond
landden, stond er al een En
gels-sprekende gids klaar
Dit is een zeldzaamheid
want het is een groot mis
verstand te denken dat Ja
panners als tweede taal En-
De Japanners zijn uitzonderlijk beleefd «els spreken Dit land is
dus weinig geschikt voor
toerisme. Zelfs een
Lees verder pag. 4
Dit zijn ze alle vier, de Sint-Niklase reuzen: v.l.n.r. Nikodemus, Janneken, Mieken en Sinterklaas. Grote
vrienden toch van de kleine snaken (arch)
fpnheid van het jaarlijks feest van de rijkswacht stelde distrikskommandant
'it-tegen de geweldexplosie die we beleven dagelijks staan de kranten vol
laden allerhande dat en van overheidswege uitgedokterd krimineel beleid zou
pleiden naar meer planmatigheid in de misdaadbestrijding,
te haalbare stap kan een driehoeksoverleg tussen parket, bestuurlijke overheid
i rijkswacht zyn. Dat dit kan blijkt uit wat gebeurde in het gerechtelijk
sment Nyvel n.a.v. de moordpartij waarbij een rijkswachter laffelyk werd
loten. In aanwezigheid van de minister van Binnenlandse Zaken werd er
welk beleid t.o.v. kriminaliteit dient te worden aangenomen. Men dient
fd niet te wachten tot er doden vallen. Het overleg tussen lokale instanties zou
KM dienen te zijn en overkoepeld door een weldoordacht nationaal misdaadbe-
peid.
M ristieviering waar-
itee herdenkingsdag
Tjpoep gendarmen die
["sneuvelden na de af-
i» het leger begon en
'luisterd werd door het
uitgave van
St.-Martinuskoor o.l.v. diri
gent Hacsaerl hield voorgan
ger rijkswachtaalmoezenier
Shaw een merkwaardige homi
lie. We worden momenteel ge-
konfronteerd met een waarde-
verschuiving wat betreft ge
weld en respekt voor het le
ven. Zelfs moest het politie
apparaat erin slagen alle mis
dadigers achter de tralies te
krijgen dan blijven er nog
steeds de misdadigers in poten
tie. Het hebben krijgt momen
teel immers voorrang op het
zijn. Ingesteldheid die kan lei
den naar het op de helling
plaatsen van de Westerse be
schaving. Ook op wereldni
veau zouden wapens enkel mo
gen gehanteerd worden onder
gezag en kontrole van op de-
mokratische wijze verkozen
burgerlijke overheden, stelt de
predikant.
Dat in onze maatschappij 3/4
van de wereldbevolking ar
moede lijden is een feit waar
aan we evenmin voorbij kun
nen gaan. Oerinstinkten van
diefstal, ontucht, moord, heb
zucht, laster bedreigen reële
waarden vervat in Gods
woord.
Lees verder pag. 4
Er werden bloemen neergelegd aan de gedenkplaat van adjudant Bouchnaere (per)
