ozef Dauwe
te Lebbeke
rde van Lietbeka liep van start
hreef de geschiedenis van de «Kruisboogschutters van St.-Joris;
Alternatief
voor Grote Ring
De Voorpost - 21.10.1983 - 11
in haar banier
de loop van 1982 vorm werd gegeven aan het
Lsaspel dat «Het Stenen Wonder van Lietbeka» zou
ln®> en de Lebbekenaars sommigen spontaan en
irscmM estdriftig» anderen aarzelend aan de kar gingen
steunt; «n of erop sprongen, kon niemand voorspellen wat dit
Wonder» voor lebbeke zou betekenen.
het
verpad
hurge®.
"e vari mier
'M K_
schepj jjgring. Er was een be-
Poepei jdignaar elkaar toegroeien,
>ud Md
bij de opvoeringen tot een en geopteerd vóór een brede,
vuur(lontelbare vriendschaps- zeer ruime basis, stoelend op
m§ hi' «]zoii uitdeinen. Tegen alle de mensen uit het massaspel.
van lichtingen in was het Ergens moest van wal gesto-
lichd t] bij de laatste opvoering ken worden. En dat gebeurde
heb [lijk merkbaar. Vele man- dan met al diegenen die in het
een 5 vrouwen hebben hun massaspel verantwoorde-
poiinw, Ijjifd toen moeizaam lijkheid hadden gedragen en
[geslikt. Wat nooit iemand de sprekende rollen vertolkt
iinoeelijk had gehouden, hadden.
gebeurd: het massaspel Op de stichtingsvergadering
isên enorm sukses gewor- werden ruim 70 mensen uitge-
14.000 belangstellenden nodigd. Een dertigtal ervan
komen opdagen.
velen groeide dit «Stenen te starten vanuit de toneelvere-
jer» uit tot een uitzonder- nigingen. Omdat ze toch een
belevenis, een blijvende belangrijk element vormden in
het massaspel. Vlug echter
werd van deze idee afgestapt
kwamen opdagen, een vijftien-
echter was daar voor tal lieten zich verontschuldi-
diehadden meegewerkt, gen, maar beloofden toch hun
medewerking.
die voort «khap: dat naar mekaar Van deze 45 meldden er zich
PW 4# meien, op en achter de 30 om deel uit te maken van
Hit verwonderde dan ook het bestuur, die de Raad zal
getracht werd vormen van de Orde. Er werd
fer, die hartelijkheid, die gedokterd aan een verdere
'V-schep gdschap te bestendigen, vormgeving, die zou uitmón-
en den in een dagelijks bestuur
milieus.
:pcn R.
1 dachten er over n
tot André Lissens van minimum 12 leden. Hier-
geenPV «eretoekomt de idee uit werden een voorzitter, een
«Orde-van lietbeka» ondervoorzitter, een sekretaris
en een penningmeester verko-
veel zen. Als uitvoerend komitee
zullen zij de lopende zaken
behartigen.
idee kreeg
De Orde van Lietbe-
en moest er komen,
deorde zou moeten bete
len wat ze zou kunnen Doelstellingen
to, lag vlug in de ge-
De Orde streeft in de eerste
maar de reële plaats de bestendiging en de
niet zo dadelijk versteviging na van de vriend
schapsbanden die zijn ontstaan
wat niet wil zeggen tussen de zovele mensen, die
integen- elkaar gevonden hebben tij-
kwam ze van de grond. dens de voorbereidingen en
ipijk was vanzelfspre- uijvocringen van het massa-
hoe te starten en met spel. Het komt er op aan om
even werd gedacht samen, in vriendschap, het
1 krijgt.
Brachi
nticper
verwan» ér geestdrift
ikantie
imago dat Lebbeke zich,
dankzij het massaspel, opge
bouwd heeft, te bestendigen
en uit te bouwen.
Bovendien moet de Orde een
brug zijn tussen en een ont
moetingsplaats vormen voor
alle Lebbekenaars en oud-
Lebbekenaars. Zonder onder
scheid van opvatting of levens
filosofie.
De Orde wil geen elitegroep
vormen, maar openstaan voor
iedereen. Kortom een vereni
ging zijn van mensen voor
mensen, die niet zoeken naar
wat hen scheidt, maar naar wat
hen bindt en naar wat ze sa
men kunnen doen. Verder wil
De Orde van Lietbeka een
vereniging zijn, die in vriend
schap samenwerkt voor een
beter, een mooier, vriendelij
ker en gelukkiger Lebbeke.
een vereniging ook die op
rechtheid, eerlijkheid en stipt
heid draagt als kenteken en die
niet in konkurrentie wil treden
met bestaande verenigingen.
Tenslotte wil de Orde geen
bedel vereniging zijn, maar een
genootschap dat denkt aan be
jaarden, mindervalieden, een
zamen en mensen die het min
der goed gaat.
Aktiviteiten
Wat haar aktiviteiten betreft
denkt de orde aan wat volgt:
het jaarlijks organiseren van
één of twee opvallende mani
festaties, zonder op het terrein
van bestaande verenigingen
terecht te komen; het bescher
men van het Lebbeekse kultu-
rele patrimonium, zo mogelijk
in samenwerking met de over
heid; het bevorderen van het
onderzoek naar bepaalde Le-
beekse aspe.kten; het herden
ken van bepaalde Lebbeekse
gebeurtenissen en figuren: het
in stand houden van traditie en
folkorc; het organiseren van
tentoonstellingen (heemkun
de. familiekunde. volkskunde.
kunstwerken rond Lebbeke in
privé-bezit enz.); het opzetten
van wandelingen met als the
ma «Ontdek Lebbeke» het or
ganiseren van geleide bezoe
ken aan groot-lebeekse gebou
wen en bedrijven; het publice
ren van prijselijke uitgaven
met wetenswaardïghheden
omtrent Lebbeke (vb. rond het
Lebbeekse dialekt en uitdruk
kingen), het uitgeven, bij pas
sende gelegenheden, van een
Lietbekenaar, een goudstuk,
maar een gemeentemunt die
een handelswaarde heeft van
bv. 50 of 100 fr. het brengen
om een bepaald aantal jaren,
van een openluchtspel.. Geen
massaspel echter. Liefst wel
met mensen uit de toneelkrin
gen, het vormen van een ani-
matiegroep welke ontspanning
kan brengen aan bejaarden,
zieken, minder-validen enz.;
het organiseren van avonden
of voordrachten rond en over
Lebbeke, Lebeekse figuren;
het stimuleren van Lebbeekse
initiatieven initiatieven en
zeker niet te vergeten het
beleggen van een jaarlijkse
vriendschappelijke bijeen
komst. Een eerste grootse ma
nifestatie wordt een tentoon
stelling, opgezet tijdens het
weekend van 29 april 1984
8ste paasdag rond het mas
saspel. Hieraan gekoppeld zou
de eerste algemene vergade
ring plaatsgrijpen.
Daarnaast wordt er ernstig ge
dacht aan de uitgave van een
herinneringsfotoalbum over
het massaspel. Wie trouwens
in het bezit is van zwart-wit
foto's omtrent het massaspel
wordt vriendelijk gevraagd die
ter publicatie uit te lenen. De
Orde zou zich aan zijn parool
van stiptheid houden en dit
boek ten laatste op 29 april
laten verschijnen.
Een ander initiatief, dat niet
zover meer afligt is het verto
nen van de videoband over het
massaspel. Dit in het bejaar
dentehuis of voor bonden van
gepensioneerden en minderva
lieden. Mocht de realisatie er
van financieel of technisch on
mogelijk blijken, dan wordt
gedacht, aan het projekteren
van films en dia's over het
Lebbeke van vroeger.
Ledenwerving
Iedere Lebbekenaar of oud-
Lebbekenaar kan lid worden
van de Orde. Om het lidmaat
schap voor iedereen mogelijk
te maken, wordt een mini
mumjaarbijdrage van 100 fr.
voorzien. Aan de andere kant
hoopt de orde dat velen vrij
willig een hogere bijdrage zul
len schenken.
De jaarbijdrage van 100 fr is
een individueel lidmaatschap
Voor het hele gezin is onaf-
gezien het aantal een jaar
lijkse bijdrage van 250 fr.
voorzien. Ook aan de jongeren
werd gedacht. Wie tussen de
14 en 18 is betaalt slechts 50 fr.
de min-veertien jarigen slechts
25 fr.
Leden krijgen vermindering en
eventueel gratis toegang op de
door de orde georganiseerde
Lebbeke. Zij willen de «orde van Lietbeka» met al hun krachten gestalte geven (v)
manifestaties en ook redukties
op de publikaties van de Orde.
Alle medewerkers een dui
zendtal aan het massaspel
zullen aangeschreven worden
om lid te worden van .de Orde.
Nadien zal de ledenwerving
gebeuren over geheel Lebbeke
en bij de oud-Lebbekenaars.
Niets belet echter nu reeds aan
te sluiten. Het Lietbekajaar
loopt van 1 oktober tot eind
september.
Wie wil lid worden kan zijn
bijdragen storten op rekening
783-5332212-72 van Orde van
Lietbeka. Kouterbaan 105,
9370 Lebbeke of zijn bijdrage
persoonlijk afgeven bij Achiel
Vermeiren, Poststraat 17. bij
André Allary, Laurierstraat
26," bij Mevr. R. Biesemans,
Bellestraat 24 of bij Alfons
Ringoot, Kouterbaan 105.
Vele Lebbekenaars zijn geluk
kig met deze Orde. Zij ver
wachten er heel wat van. We
geven ze dan ook graag krediet
en hopen dat de orde een licht
mag uitstralen van vriendschap
Cn saamhorigheid.
Pierre Van Rossem
Minister van Openbare Werken Olivier heeft aan het
Bestuur der Wegen opdracht gegeven, een alternatief te
onderzoeken met betrekking tot de aansluiting van de
Grote Ring (in het Waasland) op.de Liefkenshoektunnel.
De minister antwoordt dat in een brief aan volksvertegen
woordiger Miet Smet van de CVP.
Volgens de minister werden diverse alternatieven bespro
ken. maar de toezegging inzake het bestuderen van
wisseloplossingen sloeg slechts op één alternatief; de
inschakeling van de Kennedylaan langsheen de rechteroe
ver van het kanaal Gent-Terneuzen.
Het onderzoek is aan gang en daarbij wil men rekening
houden met alle facetten van het probleem. De verkeers
intensiteit is één van die facetten, schrijft de minister.
(wv)
Jeugd en Muziek Aalst
Het Maurits Aerts-baskwartet evolueert geleidelijk
tot een begrip in de muziekwereld. Het werd in 1978
opgericht met leerlingen van het hoofdstedelijk
Koninklijk Konservatorium met de bedoeling dit
instrument zo optimaal mogelijk uit te baten. De
kontrabas, een inderdaad nogal miskend instru
ment, kreeg de laatste jareii ook solisten-allures tot
in het virtuose toe. De sonore rijkdom van dit
beurtelings lyrisch, melancholisch, dramatisch en
humoristisch instrument kwam tot zijn recht via
transskripties.
Voor Jeugd en Muziek brengen de vier bassisten
Maurits Aets, Etienne Sieber.s, Frank Coppieters en
Robby Hellyn op maandag 24 oktober te 20 u in de
feestzaal van het Aalsters stadhuis, met werken van
D. Funck, M. Corrette, L. Grieg, J. Lauber, P.
Swerts, D. Van Goens en S.B. Podorowski een
koncert dat U niet licht zal vergeten.
Bekroond met de Alfons De Cockprijs
CVP)
Jtf Dauwe kan het zich onmogelijk laten. Het verleden, vooral dan dat
Ide gemeente Lebbeke, blijft hem fascineren. De voorbije jaren heeft hij
j, met de kompetentie, het geduld en de werkkracht hem eigen,
bouwd gemaakt met de geschiedenis van de kruisboogschutters van
Lieve Vrouwe ende den Edelen Ridder St. Jozef» uit Lebbeke. Een
be die van in de tweede helft van de 14de eeuw tot het eind van de 18de
dczci 'n L).L.Vrouwgemeente actief was en een vooraanstaande rol
^tldc in het Lebbeekse sociale leven,
manuscript van zijn bevindingen tijdens deze ontdekkingstocht door-
ruim vierhonderd jaar gildeleven, werd door de Koninklijke Bond der
onder frlaamse Volkskundigen, bekroond met de «Alfons De Cockprijs», de
Johan ingrijkste prijs op het vlak van de volkskunde in onze gouw. De Bond
lanktc hi Oostvlaamse Volkskundigen heelt deze belangwekkende studie de
j fledie een plattelandsschuttersgilde behandelt overigens uitgegeven.
terd een 185 bladzijden tellend boek, voorzien van 850 voetnoten, een
twintigtal il
illustraties, diverse bijlagen en een index van plaatsnamen,
werk dat van grondigheid getuigt en een belangrijke bijdrage
kennis van de levensomstandigheden van onze voorouders.
ten pi
:vr. Ghij
ntcn diei
niet
irdcn. Mi
der Prosl
genodigd
g hehandt 1 aantal jaren geleden, legt Zjcf
uit, hen ik tijdens het onderzoek
archieven op het fenomeen gesto-
dat lebbeke een zeer oude voet-
Bchuttersgilde bezat, de gilde van
tt Lieve Vrouw ende den Edelen
dderSte. Joris». De gilde bezat dus
«schutspatronen, wat op een zeer
ctgontstaan wees.
fc loop der jaren heb ik alle mogelij-
fefegevens omtrent deze gilde, die ik
4archieven aantrof, genoteerd. Op
Kind der zeventigerjaren, tijdens de
-CamilluS leiding van de tentoonstelling
ies Rijke Verleden; werden
oude gilderegisters teruggevon-
(jj-p-Ze waren in het bezit van de h. De
1 '"„ij uit Baasrode. Na zijn dood wer-
lk8 uverhandied aan Aéhi
OU
,ca„"« s
'usthuisS.'
ijke OCW Ze
anlamiÊl
ngen
«overhandigd aan Achiel Vermei-
dic ze aan het gemeentearchief
■en koiK# ftmaak,e- Dankzij deze gift. beschik-
mi* over belangrijke gegevens wat de
jtovande gilde betrof.
1 andere belangrijke bron vormde
kerkarchief Vermits Lebbeke in-
niet afhing van een heer. was de
"Mi Hoofdman van de gilde en wcr-
1 de gildearchieven geïnkorporeerd
dtparochiearchicvcn. Archieven die
■Hoed bewaard bleven. Zo heb ik
'rekeningen uit de periode 1619-
praktisch honderd jaar lang dus
J*cn raadplegen en me een onge-
°®jk goed beeld kunnen vormen van
gildeleven op een plattelandsge-
'1E,e als Lebbeke
®a'de Lebbeekse St.-Jorisgilde een
"woêerde gilde was en ze hierdoor
deelnemen aan schietspelen,
*'1 Zjcf Dauwe ook de volledige
"'Hrekeningen van Dendermonde op
!s|uk nagekeken. Ook de archieven
0CH in Rijscl bevinden oktrooi-
too.a ging hij inkijken.
J®8 zijn Spanjevakantie van vorig
gtbeeft de Lebbekenaar al deze gege-
Tjjlotcén studie verwerkt. Met het
«htjnwerk te kunnen uitgeven, zond
roll!"aar C'C ®ond cler Oostvlaamse
'«kundigen, waar een jury, onder
ratterschap van Robert Ruys, het
™koi bekroonde met de Alfons De
Oprijs.
fnder
oudste schuttersgilden
.'aderen, dus ook de streek van
-Mfflnonde, kenÖe heel wat schut-
$dcn. oe lebbeekse St.-Jorisgilde
K'nl reeds de Iweede helft van
de «uw 1377 als een goed
Pretureerde gilde. De stadsgilden
.sommige steden ontstonden wel
6£r,_ maar van andere plattelands-
I vind je in die tijd nergens een
•Uit de archieven blijkt boven-
al ze haast onafgebroken aktief
Wfwï
Lebbeke. De zilveren beuk van de
Sint Jorisgilde
was tot op het eind van het Oud Re
giem. Tijdens de godsdiensttroebelen in
1579 verloor ze wel haar oud archief en
was zé. net als de meeste andere schut-
tersgenootschappen in Vlaanderen, in-
akticf. Op het eind der 16de eeuw
kende ze echter opnieuw een volle
bloei.
In 1796, toen de gilden afgeschaft wer
den, werd ze niet meer heropgericht.
De oorzaak hiervan wist Jozef Dauwe
niet te achterhalen De gilde bezat toen
nochtans geld, benadrukt hij.
Van in 1377 nam de Lebbeekse St.-
Jorisgilde regelmatig deel aan diverse
wedstrijden of schietspelen. Ze onder
hield overigens goede konnekties met
de andere gilden uit de streek. Zo
namen de Lebbekenaars in 1450 deel
aan een belangrijk schietspel dat in
Dendermonde georganiseerd werd.
Schietspelen van toen, beklemtoont
Zjcf Dauwe, kan je best vergelijken
met belangrijke europacupvoetbalwcd-
strijden van nu. Alle grote steden uit de
Nederlanden-Duinkerken, Mechclen,
Leuven, Brussel. Breda enz. namen
eraan deel. Ook de Lebbekenaars wa
ren toen van de partij.
Lebbeke. Het gildenwapen van de
van het Sint-Annakoor in de Onze
Het eerste oktrooi dat de St.-Jorisgilde
ontving, dateert uit 1453. Het werd hun
geschonken door Filips De Goede. An
dere oktrooien ontvingen ze in 1609 en
1619. Deze dokumenten sommige
van deze perkamenten charters worden
in Rijsel bewaard reglementeerde
o,a de organisatie van de gilden. Zo
bezat de gilde een eigen rechtspersoon-
lijkheid en kon ze. als korporatie. bezit
verwerven. Wat slechts uitzonderlijk
mocht tijdens het Oud Regiem.
Bezaten de gildelcden rechten, dan
moesten ze anderzijds ook plichten na
leven. Zo waren ze o.a. verplicht in de
processie te lopen, getooid in hun wijde
mantels (paruren) versierd met hef
kruis van St.-Joris.
Al bij al, geeft Zjef Dauwe toe. was
zo'n gilde een elitair gezelschap. Jc
moest flink wat bemiddeld zijn om er
deel van te kunnen uitmaken. Elk lid
moest zich vanzelfsprekend een kruis
boog aanschaffen peperduur in die
tijd! een dure mantel kopen, z'n
bijdrage betalen en een doodsschuld
afdokken. Bovendien moest je over de
tijd en de mogelijkheden beschikken je
van je dagelijkse bezigheden te kunnen
afwenden om te gaan oefenen.
Die doodsschuld, verklaart Zjef Dauwe
nader, was een essentiële gewoonte in
de Vlaamse gilden. Iedereen die tot de
gilde toetrad, moest zich schriftelijk
verbinden, dat bij zijn dood. zijn erfge
namen een bepaald bedrag zouden be
talen. opdat dc gildelcden zijn dood
plechtig zouden kunnen vieren.
Processen
De St.-Jorisgilde. vervolgt de Lebbeke
naar. en als advokaat wrijft hij zich
haast in de handen, heeft ongelooflijk
veel geprocedeerd. In de archieven van
de raad van Vlaanderen vond hij o.a.
een vijftal belangrijke processen, die
het bier als onderwerp hadden. Uit-de
oktrooien had de gilde immers bier
vrijdom bekomen, wat inhield dat ze
bier mocht brouwen zonder taksen te
betalen. Wanneer dat recht waarvan
de lebbekenaars blijkbaar graag gebruik
maakten, want uit de rekeningen van
hun gildemaaltijden blijkt dat ze
geenszins dc neus ophaalden voor eten
en drinken op een of andere manier
dreigde aangetast te worden, zetten de
Lebbekenaars de gerechterlij ke proce
dure in.
Een ander belangrijk proces, dat de
gemeente jarenlang in spanning hield,
plaatste de gilde en dc toenmalige Leb
beekse pastoor Everardus De Bruyn,
loodrecht tegenover mekaar.Wat was er
aan de hand?
Sint-J'orisgilde op een kraagsteen
Lieve Vrouwekerk (pvs)
Sinds onheuglijke tijden was het de
gewoonte dat de gildeleden. bij de
schietspelen naar de papegaai of ko-
ningsvogel schoten, die boven op de
kerktoren geplaatst werd. Nu was de
pastoor tot de vaststelling gekomen dat
niet iedere schutter over een even feil
loos schot beschikte en meer dan één
pijl op het dak van de kerktoren beland
de, waar hij dan danig onheil en gaten
stichtte. Zeer tot ongenoegen van de
pastoor, die er op zekere dag besloot
een eind aan te maken en koster Baltha-
sar Moortgat de sleutel van de kerkto
rendeur ontnam.
Hierop volgde vanzelfsprekend gewel
dig kabaal van de kant van de gilde en
toen puntje bij paaltje kwam. werd de
deur van de kerktoren opengebroken.
Gevolg? Een proces bij de Raad van
Lebbeke. Er werd tn die tt/d nogal
flink gegeten (pvs)
Vlaanderen, dat lange tijd aansleepte,
tientallen getuigen zag verschijnen en
uiteindelijk uitgesproken werd in het
voordeel van de gilde. Lang is pastoor
De Bruyn. een Leuvenaar van geboor
te. gcc-n zieleherder meer geweest tc
Lebbeke.
Aktiviteiten
De belangrijkste aktiviteit van de St.-
Jorisgilde was natuurlijk het schieten
met de voetboog. Er bestonden twee
soorten schietingen; schieten tussen de
doelen (horizontaal, als oefening in het
gildehuis) en gaaischieten naar de
toren.
Jaarlijks werd de koningsschieting geor
ganiseerd. Op sakramentsavond Wie de
koningsvogel afschoot mocht een jaar
lang de gilde breuk dragen, de zilveren
breuk die in 1632 aangekocht werd. Wie
zich twee jaar na elkaar koning schoot,
werd prins. Wie deze prestatie drie jaar
herhaalde, werd keizer voor het leven.
De lebbeekse gilde heeft vanaf de 17de
eeuw vier keizers gekend: Willem
Moens. Jos Moens, Gillis Reyns en
Pieter Pieters.
De dag na de koningsschieting schoot
men de vogel van plezier of de ekster-
vogel.
Daarnaast werden echter ook regelma
tig prijsschietingen opgezet, waarop an
dere gilden uitgenodigd werden Zo
werden in 1764 drie prijsvogels op de
toren geplaatst. Geïnviteerd waren toen
o.a. de gilden van Dendermonde,
Aalst, Rupelmonde. Stekene, Vrasene,
Ninove. Asper. Zingem. Hamme. Lie-
dekerke. Geraardsbergen, Galmaar
den, Oudenaarde, Brussel enz. In totaal
18 gilden.
Sporen van een paramilitaire taak of
van een rol als burgerwacht werden
voor de. St.-Jorisgilde niet teruggevon
den. Wel nam zij tot het eind van haar
bestaan, als korps, deel aan de religieu
ze ommegang van Lebbeke. in Dender
monde stapten de Lebbekenaars ook in
de ommegang op. Ze bezaten daar zelfs
het voorrecht het beeld van O.L.
Vrouw in de stoet te dragen. Op haar
beurt stapte de Dnedermondse St.-Jo
risgilde, ten minste reeds sinds F377, op
in dc Lebbeekse processie van 8 sep
tember (O.L. Vrouwgeboorte).
In 1767 kwam aan die wederzijdse be
zoeken echter een eind. Omdat, ver
klaart Zjef Dauwe nader, de Dender-
mondenaars de Lebbekenaars toen een
«groot affront lapten». In plaats van de
traditionele handgift geld dus
kregen, de Lebbekenaars toen immers
enkel een rond schaaltje, gewikkeld in
een wit papier. En dat was een «wrieëd-
aardig affront».
De lebbeekse St;-Jorisgezellen reden
bovendien met huppelpaardjes. van in
het begin van de 16de eeuw, tot in het
eerste kwart van de 18de eeuw, in de
Dendermondse ommegang. Als een
soort potsierlijke bereden politie. Hoe
wel dat gebruik ruim verspreid was,
vormt die Lebbeekse bijdrage tot deze
ommegangfiguur, de oudste vermelding
in de literatuur.
Maaltijden
Eten en drinken stond centraal tijdens
het jaarlijks gildenmaal van de St.-
Jorisgilde. Op deze maaltijden werden
ook de vrouwen van de «confeers» uit
genodigd.
Ongelooflijk, likkebaardt Zjef Dauwe,
wat tijdens zo'n maaltijd verorberd
werd. Echte schranspartijen moeten het
geweest zijn. Dat moeten we althans
afleiden uit de rekeningen. Zo blijkt
dat, in een bepaald jaar voor een maal
tijd volgende ingrediënten nodig waren:
een vet rund. twee vette kalveren, spi
nazie en salade, vier vaten tarwe, drie
hespen, drie stenen boter, 180 eieren, 6
tonnen bier, specerijen enz.
Voor die maaltijden werden soms zelfs
verpachtingskontrakten opgesteld,
waarin o.a. gestipuleerd werd wanneer
de gildebroeders mochten drinken. Dat
mocht dan van «na de mis tot aan het
lof». Van na het lof tot 1 uur na
zonsondergang «mochten ze vrolijk
zijn». In de 18de eeuw duurde het feest
zelfs drie dagen.
Klanvorming en sociale inteelt
Voor het eerst ook in de geschieds-
schrijving van het gildewezen werd een
prosopografische studie gemaakt van de
gildebroeders. Aan de hand van bron
nen, wist Jef Dauwe 308 namen van
gildebroeders alle Lebbekenaars, op
een twintigtal naterug te vinden. De
meest voorkomende namen - zijn;
Moens, Moortgat, Ringoot, Beeckman,
Van den Bossche, De Coninck, Van
Damme, De I-Iauwere, Hendrickx en
Van de Voorde.
Lebbeke. Jozef Dauwe, beloond
voor zijn jarenlange inzet (pvs)
Dankzij vroeger werk, gepresteerd door
E H Verberckmoes, wist Jef Dauwe
ook alle verwantschappen tussen de
gildebroeders te ontdekken. Hieruit
blijkt dat zich in de 17de en 18de
eeuw althans een sterke klanvorming
en sociale inteelt manifesteert. Ook de
bezitsstructuren werden vergeleken.
Overblijfselen
Naast de archivalia, getuigen nog een
drietal andere overblijfselen van het
bestaan van deze belangrijke lebbeekse
gilde. Zo wordt de breuk nog altijd
bewaard.
Verder blijkt uit de oudst bewaarde
«penningcohieren» dat de gilde in 1571
een eigen hof met een schuttershuis
bezat. Waarschijnlijk werd dit gebouw
in 1579 geheel verwoest door de Calvi
nisten.
Pas in 1619 was de gilde opnieuw vol
doende op dreef gekomen en kon ze een
nieuw gildenhuis bouwen. De rekening
van deze bouw is ook bewaard geble
ven. De poort van dat gildenhuis staat
er momenteel trouwens nog altijd, nl.
de poort van het café «Trapken af»
langs de Dendermondse steenweg.
Net als alle andere schuttersgilden bezat
de St.-Jorisgilde in de O.L. Vrouwkerk
haar eigen kapel. We zouden dat nooit
te weten gekomen zijn, legt Zjef Dauwe
uit, want er bestaat geen enkel archief
stuk meer dat dateert van vóór 1597.
Een paar jaar geleden echter bij herstel
lingswerken aan het St.-Annakoor,
kwam op de kraagstenen de stenen
waarop de spitsbooggewelven steunen
tweemaal het wapenschild van de St.-
Jorisgildc bloot.
De gilde droeg overigens bij tot de
verfraaiing van de kerk. Zij heeft o.a.
een deel betaald van de prachtige boise-
rie, het muurbeschot. Het laatste deel
van de O.L. Vrouwbeuk heeft de St.-
Jorisgilde geschonken. Het medaillon
vertoont dan ook St.-Joris, de patroon
heilige, die de draak verslaat.
Volgende week woensdag, 26 oktober,
zal Jozef Dauwe de Alfons De Cock
prijs voor zijn studie, op het Lebbeekse
gemeentehuis, ontvangen. Het boek
«De Kruisboogschutters van St.-Joris te
Lebbeke» is nu reeds verkrijgbaar. Via
storting van 480 fr. op pr. 000-0096964-
43 van de Bond der Oostvlaamse Volks
kundigen Gent. Ook bij de auteur zelf
kan het boek besteld worden. Een must
eigenlijk, dit boek, voor eenieder die
zich interesseert voor de geschiedenis'
van de schuttersgilden in het algemeen
en voor de St.-Jorisgilde uit lebbeke. in
het bijzonder
Pierre Van Rossem; tekst
Piet Van San: foto's
