'ER EFFE
De Leeuw: totaal!
I
Vrfjdag 17 februari
BRT 1
12.30 Televox - schooltelevisie - 14.00 De
Bremer straatmuzikanten - 14 30 Aardrijks
kunde - 15.00 Klassieke oudheid - 15.30
Beroepen tot 16.00 - 17.55 Nieuws - 18.00
Tik tak - 18.05 Klein, klein kleutertje - 18.20
Er was een keer - 18.30 Reddingsteam
(serie) - 19.15 Juke box - 19 20 Uitzending
door derden - 19.40 Mededelingen - 19.45
Nieuws - 20.10 De weerman - 20.15 Mini
mikro makro - 20 20 Speurder voor alle
werk (parodiërende film met Peter Falk.
Ann-Margret. Eileen Brennan e.a.) - 2150
Première-extra - 22.50 Nieuws en weerbe
richt tot 23.10
BRT 2
18.50 Teletekst voor iedereen - 19.00 Elek
tron (wetenschap en popmuziek) - 19 40
Mededelingen - 19.45 Nieuws - 20.10 De
weerman - 20.15 Fundamenten (de gebroken
welvaartscirkel) - 21.05 Internationale wed
strijd voor operazangers te Bregenz tot
22.05
NED 1
9.30 Nieuws - 11.00 Schooltelevisie tot 11.30
- 13.00 Nieuws - 16.00 Een paard in de hand
- 16.15 Wordt vervolgd - 16.50 Alleen als ik
lach (serie) - 18.25 Feduoo taal, tekens en
regels - 18 40 Stickers, stokpaardjes, en
standpunten - 18.55 Belfy et Lillibit - 19.15
Cruyf Co (over de voetbalsport, dribbelen
en drijven) - 20.00 Nieuws - 20.28 De wre
kers (filmserie) - 21.10 Brandpunt - 21.45
Olympische winterspelen - 23.05 Nieuws en
nieuws voor slechthorenden tot 23 15
NED 2
Olympische winterspelen - 11 20 Skiën -
13.20 Skiën - 14.40 Bobeleeën - tot 16.00 -
18.15 Nieuws - 18.20 Paspoort - 18.30 Se
samstraat - 18.45 Jeugdjournaal - 19.00
Nieuws - 19.12 Olympische winterspelen -
20.00 Het «reunion concert- van de Everly
Brothers - 20.45 De Elfstedentocht en de
kermis daaromheen - 21 45 Alleen als ik
lach - 22.10 Gesprek met de Minister-presi
dent - 22.30 Nieuws - 22 45 De wereld van
Chaim Potok - 23.30 Veronica's «Late night
concert Tina Turner tot 1.00
RTBF 1
12.00 Teletekst schooltelevisie - 14.30 Leven
en techniek - 15 00 Menswetenschappen tot
15.30 - 16 35 Onem - 16.50 Schooltelevisie -
17,20 Plein jeu (gevarieerd programma) -
19.05 Ce soir - 19.24 Tips voor de konsument
- 19.30 Nieuws - 20.00 Albert I (dokument
naar aanleiding van het feit dat koning
Albert I der Belgen 50 jaar geleden overleed)
- 22.40 Nieuws en weerbericht tot 22.55
RTBF 2
15.30 Teletekst - 17.40 Guillaume le oonque-
rant - 18 30 Image-in - 19 00 Memo-sud -
19 30 Nieuws - 20.00 Contacts - 20.05 La
bonne planque (toneelstuk) - 22.50 Le passé
compose (serie tot 23.20)
RTL
11.45 Bon jour - 12.00 RTL-Flash - 12.18
Betty Boop - 12,30 Nieuws - 12.45 Les aven-
tures de Black Beauty - 17.00 Hit des clubs -
17.10 Co ff re-fort 84 - 17.15 La course autour
du monde - 18.15 Coffre-fort 84 - 18.20 La
grande cuisine des co pains -18.40 Antirouil-
le - 18 45 Clip et gagne - 19 12 Coffre-fort 84
- 19.15 Nieuws - 19.53 L'inspecteur Gadget -
20.00 Stars ky et Hutch (feuilleton) - 21 00
Dynastie (feuilleton) - 22.00 Les intoucha-
bles (gangsterfilm met John Cassavetes,
Britt Ekland e.a.) - 23.30 Ooodnight Videos -
0 20 Weerbericht en horoskoop
TF 1
11.30 Vision plus - 12.00 Le rendez-vous
d'Annik - 12.30 A tout ooeur - 13.00 Nieuws -
14.00 Amicalement votre - (feuilleton) -
14.50 Tempe libre - 18.40 Destination.
Franoe - 17 05 Croque-vac&noee - 18.00 Le
neveu d'Amerique - 18.15 Le village dans les
nuages - 18.40 Variétoscope - 18.55 Nieuw
soverzicht - 19.00 Meteo première - 19.15
Gewestelijk nieuws - 19.40 Olympische win
terspelen - 20 00 Nieuws - 20 35 Les vain-
queurs (variétéprogramma) - 21.50 Déeirs
de fcmme8 - 22.45 Branchee-musique - 23.30
Nieuws
A2
11.15 Nieuws en weerbericht. - 11.20 Olym
pische winterspelen - 12 45 Nieuws - 13.30
Olympische winterspelen - 14.00 Aujourd'-
hui la vie - 14 55 Tètes brulées - 15.45
L'histoire en question - 17.00 Itinerairee -
17.45 Récré A2 - 18.30 Ceet la vie en nieuws
- 18.50 Des chiffrea et des lettres - 19.15
Gewestelijk nieuws - 19.40 Le thé&tre de
bouvard - 20.00 Nieuws - 20.35 La guerilla
(historische reeks) - 21.40 Apostrophes -
22.55 Nieuws - 23.05 Au bord de la mer
bleue (melodramatische film met Elena
Kouzmina, Lev Sverdlin e.a. tot 0.05)
FR 3
17.00 Regionale programma's - 19.55 In
specteur Gadget - 20.05 Les jeux de 20
heuree - 20.30 La minute necessaire de mon-
sieur Cyclopede - 20.35 Vendredi - 21 35
Nieuws - 22.05 Espace Francophone - 22.35
A vee le tempe - 22.45 Prélude la nuit tot
23.00
ARD 1
8.10 Schooltv - 10.00 Nieuws - 10.03 Gün-
ther Pfitzmann: Lach mal wieder - 11.05
Reisebilder aus der DDR - 11.35 Die unglau-
bliche Show - 12.55 Persoverzicht - 13.00
Nieuws - 13.15 Videotext fur alle - 16.00
Nieuws - 16.10 Geechichten aus der Steinzeit
(jeugdreeks) - 17 50 Nieuws - 18.00 Hier und
heute - 18.25 Rummelplatzgeachichten -
19.00 WWF-club - 20.00 Nieuws - 20.15 Wie
Angelt man sich einen Millonar? (komedie
met Marilyn Monroe, Betty grable e.a -
21 50 Plusminus - 22.30 Tagesthemen -
23.00 Die ARD-talkshow - 23.45 Die Geheim-
nisse von Paris - 0.45 Nieuws
ZDF
8.50 Olymp. winterspelen '84 -16.00 Nieuws
- 16.04 ZDF - ihr programm 10 06 Die
Schliimpfe - 16.15 Pfiff - 17.00 Nieuws -
17.15 Tele-illustrierte - 17.50 Pat und Pata-
chon (kluchtfilms) - 18.57 ZDF - ihr pro-
gramm - 19.00 Nieuws - 19.30 James Last
speelt Welthits der Beatles - 20.20 Olympi
sche winterspelen '84 - 23.40 Nieuws - 23.45
Mordsache Randall-Chase (politiedrama met
Anne Meara, Sean McClory e.a. tot 0.55)
Vervolg van blz. 1
gens, een listig man wordt een
oude grijsaard, kortom, er zijn
allerlei van die nogal bij het
haar getrokken komplika-
ties. Dat kan in een film niet,
tenzij in een parodie en dit is
zeker de vorm niet die ik wou
hanteren. Het romantische as-
pekt van Conscience heb ik
dus bijgeveild met reëelere,
historische details.
Hoeveel tijd heeft u nodig ge
had om het scenario uit te
werken?
Wat is het verschil tussen wer
ken bij het opnemen van de
film en van het feuilleton?
Tegelijkertijd voor televisie en
voor film werken is een vergis
sing. De eisen die voor beide
media gesteld worden zijn zo
verschillend, dat het eindresul
taat toch tweeslachtig wordt.
Ritme, grootte van de instel
lingen, tempo, duur, kan je
alleen in funktie van één me
dium bepalen.
Is er verschil tussen werken
met Vlaamse en Nederlandse
akteurs?
Vlaamse Beweging was die van
de literator met ontvankelijk
heid voor het sentiment van de
tijd, de romantische taalstrijd,
die er alleen in bestond dat het
volk zich in zijn eigen taal zou
kunnen uitdrukken in het ka
der van de Belgische staat.
Maar de spanningen tussen
zijn artistieke droom en zijn
verlangen naar de politieke
daad dreven hem uiteindelijk
naar het eenzame eiland van
de literaire scheppingen. Een
bezigheid die hem een royale
plaats heeft bezorgd in de ge-
schiedenisannalen. Immers,
door het scheppen van figuren,
symbolen en leuzen, van de
Leeuw, van Breydel en De
Coninck kreëerde hij een we
reld vol symbolisme en hel
dendom waarmee hij een wer
kelijk lezend publiek kon be
reiken. Op die manier leerde
hij nogal prozaïsch «zijn volk
lezen», maar hij heeft minstens
de sociale en geestelijke groei
van zijn volk naar een volwaar
diger bewustzijn gestimuleerd.
De film
Net honderd jaar geleden
overleed Conscience, de gees
telijke vader van het helden
epos De Leeuw van Vlaande
ren en aangezien er in de
Vlaamse volkskultuur voorlo
pig maar één leeuw zijn klau
wen liet zien, kwamen er nogal
wat instanties met het nodige
geld over de brug. De nationa
le zender stelde haar hele in-
frastruktuur ter beschikking,
de Nederlandse KRO-omroep
en het ministerie van Neder
landse Kuituur brachtten pro
ducent Jan Van Raemdonck
een cheque van 30 miljoen,
wat op nogal wat gemor werd
onthaald binnen het filmbe
drijf. Alles bij elkaar zou deze
naar Belgische normen super-
produktie zo'n 80 miljoen
frank hebben gekost. Een vol
gens insiders lachwekkend be
drag voor een prent met 50
hoofdrollen, 120 bijrollen,
3000 figuranten, meer dan
Ik heb het scenario in opdracht
negen jaar geleden geschre
ven. Het was eerst geschreven
voor een serie van 5 of 6 episo
des voor tv, daarna moest ik
het scenario terugbrengen tot 4
afleveringen, met daarenbo
ven nog materiaal voor een
film van 90 minuten. Daardoor
zijn de karakters schemati-
scher geworden en ik had
schrik dat de toeschouwer zich
tijdens de gevechtsscènes niet
genoeg zou kunnen identifice
ren met de helden. Maar ik
geloof dat hij zich niet zal
vervelen want er gebeurt tel
kens weer iets anders
En, de film
De film leunt aan de ene kant
aan tegen de middeleeuwse
miniaturen, door mooie trou
badours met lange lokken op
een heel liefelijke manier ge
durfde liedjes te laten zingen.
Aan de andere kant komen er
passages als in Mad Max, hefti
ge, wreedaardige akties.
De kritiek zal misschien niet
goed zijn, waarschijnlijk om
dat er andere dingen van mij
worden verwacht, iets met
driedubbele lagen betekenis
sen, maar mensen hebben be
hoefte naar spektakel, dat niet
refereert naar hun dagelijks
bestaan. Het gaat me om het
avontuur en tegen het realis
me, gewoon een ridderverhaal
met alles erop en eraan.
Neen, Nederlanders vragen
meer naar motivatie, achter
gronden. Je moet meer met ze
bezig zijn als personen. Dat
komt omdat ze ook buiten
hun werk meer interesse
opbrengen voor hun vak.
Toekomstplannen?
Ik heb geleerd dat ik daarover
beter mijn mond kan houden!
De schrijver
Hendrik Conscience werd ge
boren op 3 december 1812 als
zoon van een naar Antwerpen
uitgeweken Fransman uit Be-
sanqon. Hij bezocht de school
van meester A. van Rotterdam
op de Grote Markt te Antwer
pen, doch werd een autodidakt
die behalve Frans, zijn moe
dertaal, Nederlands, Engels en
Duits aanleerde en daarenbo
ven een stevige kennis verwierf
op het gebied van geschiede
nis, natuur- en plantkunde. In
augustus 1842 huwde hij Maria
Peinen, dochter van een Ant
werpse spoorwegbeambte. Hij
was hulponderwijzer, vrijwilli
ger in het Belgische leger tij
dens de omwenteling van 1830,
griffier van de Akademie voor
Schone Kunsten te Antwer
pen, arrondissementskommis-
saris te Kortrijk en ten slotte
konservator van het Wiertz-
museum te Brussel van 1869
tot zijn overlijden. De verhou
ding van Conscience tot de
1000 speciaal ontworpen kos
tuums en 450 paarden.
Dit prestigeprodukt moest so
wieso een mini-serie worden
voor televisie, dat medio 1985
op het scherm kan verwacht
worden. En, net daar ligt de
knoop, die de film tot een
kluwen herleidt op kinderfeuil-
letonniveau. Claus vertelt
reeds in zijn interview dat film
en televisie hoedanook twee
verschillende media zijn met
een andere uitvalshoek, maar
dat hoeft nog niet te betekenen
dat hij daarom een slechte film
moet afleveren. Er is een groot
gebrek aan psychologisch pro
fileren van de akteurs, samen
gaand met enorme clichés. De
Fransen zijn per definitie vrou
wenlopers en dekadente ty
pen, de Vlamingen zijn hard
werkende horigen die in op
spraak komen met hun uitzui
gers. Als dat nu eenmaal zo
moet in de filmmakerij, goed,
maar alstublieft een sprankei
tje orginaliteit graag. Er is film
gemaakt waarvan je dacht dat
zoiets niet meer zou kunnen
gebeuren in 1984. Gewoon
fouten die niet zijn gped te
praten zoals bij voorbeeld
zwaar door ruisende wind op
de klankband als de bladeren Hugo Claus geeft zijn laatste richtlijnen.
van de bomen en de kleren van
de ridders niet eens verroeren,
autosporen op de slagweide.
Claus heeft het over een men-
geling van Monthy Python en rm
Mad max, in feite is het noch
het één noch het ander, zelfs in
vervaging niet. De waarheid is
gewoon dat zijn produkt niet
goed is en wc kunnen de me
ning van de selektiekommissie
van het festival te Berlijn bij
treden dat de film afwees voor
haar kompetitie.
ben baetens
Aalst. De winnaars van t
de affichewedstrijd %ÊÊk
Monique Kiekens en Luc Vlasschaert
i r>
't von II
Bijvoegsel
Voorpot! van 10 lebrvari
im lol 17 itbraari 13S4
De geschiedenis, de schrijver, de filmmaker en de film of de leeuw baart een welp!
De Vlamingen waren met zo'n
10.000 man voetvolk, bewa
pend met goedendags en pie
ken. De Fransen beschikten
over 2.000 ridders en 4.000
man voetvolk. Matematisch
gezien stonden de Vlamingen
er slecht voor, zeker in de
verhouding dat 1 ridder gelijk
stond met 10 man voetvolk.
Maar de Vlamingen lokten het
Franse leger in drassige gron
den met katastrofale gevolgen.
Van de 1300 Franse ridders die
de strijd aangingen sneuvelden
er 1100 die koelweg werden
afgemaakt en die daarmee in
de Guldensporenslag de tradi
ties van de Middeleeuwse
krijgskunst naast zich neerleg
den. De Vlamingen doodden
ridders en paarden, terwijl het
de gewoonte was de paarden te
vrijwaren en voor overlevende
ridders een losgeld te vragen.
De Vlamingen verloren zo'n
700 man.
De bevrijding te Kortrijk bete
kende voor Vlaanderen de be
vrijding en de waarborg voor
zelfstandigheid. De Franse ko
ning was echter te machtig om
het hierbij te laten en kwam in
1304 zelf met een leger naar
Vlaanderen. Bij de Pevelen-
berg (tussen Dowaai en Rijsel)
werd slag geleverd: de koning
kon zich overwinnaar noemen
en Vlaanderen werd in 1305
gedwongen de vrede van At-
thus-sur-Orge te aanvaarden:
het moest betalen tot het
kreunde...
Patrick DE VOS
De filmmaker
Hugo Claus, het enfant terri
ble van de Vlaamse literatuur-
wereld is samen met Georges
Simenon de meest bekende he
dendaagse auteur van eigen
bodem. Sinds zijn eerste lite
raire produkt De Metsiers, een
roman die hij op 18-jarige leef
tijd aan het papier toever
trouwde is hij zowat alle rich
tingen opgegaan: dichter, ro
manschrijver, vertaler, scena
rioschrijver en toneelregisseur
en die laatste karwei is voor
velen steeds de sleutel geweest
om de deur naar de filmstu
dio's op een kier te zetten. Hij
maakte zijn debuut met An-
thalogic, een tv-film uit 1963,
gevolgd door Het Speelmeisjc,
De Vijanden, Vrijdag en als
voorlopig hoogtepunt «De
Leeuw».
Een gesprek.
Het begrip «plezier», wat bete
kent dat voor U?
Het plezier is iets dat men niet
kent. Het betekent iets heel
anders dan bevrediging. Het
beëindigen van mijn boek
«Het verdriet van België» was
een grote bevrediging voor
mij, maar niets doen zou voor
mij een plezier zijn.
Vanwaar uw fascinatie voor
«De Leeuw»?
Toen ik nog een kind was, heb
ik De Leeuw voor het eerst
gelezen. Het is een avonturen
boek, een jongensboek en
eveneens een groot Vlaams
epos. Die kombinatie leek me
wel leuk om een scenario te
schrijven. Het werk is natuur
lijk gedateerd. Conscience
schreef in de romantische tra
ditie van Walter Scott en
Alexandre Dumas, met alle
overdrijvingen daarvan: meis
jes vermommen zich als jon-
Vervolg op blz. 8
De geschiedenis
Ondanks de gunstige ekonomi-
sche omstandigheden was het
eind van de 13e eeuw onrustig
in Vlaanderen, toen onafhan
kelijk leen van de Franse ko
ning Filips de Schone. De tex
tielindustrie waarbij Engelse
wol als grondstof werd ge
bruikt, zorgde voor grote in
komsten. Daarenboven was
het ekonomische systeem góed
georganiseerd: ondernemers
beheersten markten en grond
stoffen en zorgden voor effi
ciënte arbeidsverdeling onder
vorm van huisindustrie. Deze
thuiswerkers verenigden zich
tot ambachtsgilden en werden
een roerende massa die zich
tegen het regerende patriar
chaat keerde door middel van
stakingen en gewapende op
standen.
In zijn streven naar een grote
re Vlaamse onafhankelijkheid
keerde de nieuwe graaf Gewij
de van Dampierre zich tegen
het Fransgezinde patriarchaat
dat zeer invloedrijk was in het
bestuur. In 1297 sluit van
Dampierre een verbond met
de Engelse koning Edward 1.
Nu kan hij optreden tegen de
patriciërs, die naar Frankrijk
vluchtten. De reaktie daarop
was, dat een Frans leger
Vlaanderen begon te vero
veren.
In 1300 moesten Gewijde en
zijn zoon Robrecht van Béthu-
ne zich te Parijs in formele
gevangenschap begeven en
Vlaanderen werd als kroondo
mein ingelijfd onder goever-
neurschap van Jacques de
Chatillon. Het Fransgezinde
patriarchaat «De Leliaerts»
kwam terug aan de macht.
In 1301 deed de Franse koning
zijn intrede in Brugge. Het
«gemeen» reageerde bij mon
de van Pieter de Coninck, de
ken van het weversgilde, die
op zijn beurt werd gearres
teerd door de schepenen en
prompt werd bevrijd door de
ambachten. Brugge werd ge
straft voor subversieve aktivi-
teiten; het verloor zijn privi-
lèges en moest gijzelaars over
leveren. Op 17 mei dwingt een
Frans leger Brugge op de
knieën. Allen die zich gekom-
promiteerd hadden moesten
de stad verlaten maar kwa
men meteen terug om in het
ijle van de nacht 120 ridders
naar het andere eind te helpen
verhuizen.
De Brugse metten werden het
sein tot een grote opstand. Ve
le steden verjoegen eveneens
de Franse garnizoenen. De
reaktie van de Franse koning
laat niet op zich wachten. Op 8
juli trekken de Fransen Kort
rijk binnen, maar stuitten er
op heftig verzet. De slag in
open veld zal beslissend zijn.
Jan Lecleir en Julien Schoenaerts plegen even overleg
De misdadigers worden zonder meer opgehangen.
