Emanuel Hiel herdacht
met opvoering van Lucifer
Met Speels Podium
en Tante van Dendermonde
naar Zwitserland
Tentoonstelling;
Norma De Vos in
Aalsterse belfortkrypte
Vier verenigingen
koncerteren te Appels
Sint-Cecilia
Wieze speelde
puik lentekoncert
De Voorpost - 20.4.1984 - 27
tuur zijn nog in het Frans.
De komponist was immers
nog maar pas «bekeerd» tot
het nationalistische stand
punt in de muziek, een
e impulsen heeft gege-
Emanuel Hiel en Peter Benoit, een niet te scheiden duo. gendarisch doorzettings-
De Dendermondenaar Hiel en de uit Harelbeke afkomsti- vermogen van Hiel te dan-
ge Peter Benoit werden reeds in de vorige eeuw de ken zijn dat de nederlands-
tweelingbroeders» genoemd. 25e worden ook dit jaar talige uitvoering toch tot
gezamenlijk gevierd naar aanleiding van de 150* verjaar- stand kwam. Het sukses r
dag van hun geboorte. In het kader van dit herdenkings- overtrof de stoutste ver- merkwaardige evolutie
jaar organiseerde de Koncertvereniging van het Kon ink- wachtingen zozeer dat er waartoe Hiel zeker de
lijk Vlaams Muziekkonservatorium van Antwerpen, in dadelijk een tweede uitvoe- krachtigste en meest beslis-
samenwerking met BRT 1, BRT 2 in de blauwe zaal van ring werd voorzien, waarbij
de Singel te Antwerpen, een opvoering van het oratorium Benoit tot Ridder in de Leo-
Lucifer». Emanuel Hiel schreef hiervan de tekst en Peter poldsorde werd geslagen.
Benoit zette het op muziek. De uitvoering (op 6 april) Francis Joseph Fétis, de
werd rechtstreeks uitgezonden door BRT 3. toenmalige direkteur van
Het oratorium handelt over Brussel van de pers. Het Va°
de overwinning van God en tweede deel (God) bleef on- 3 Benoi.ts voor"
de mensen op Lucifer die afgewerkt en het derde deel leermeester, ver-
natuurlijk het kwaad uit- «Hymnus aan het Mensch- klaarde 10611 dat «Lucifer»
beeldt. De solopartijen wer- dom» werd pas in 1894 in de wereld zou rondgaan,
den gebracht door de so- zijn bundel «Symphonieèn Deze voorspelling is voor
praan Jacqueline Van en andere gezangen» opge- 6011 deel °°k uitgeko-
Quaille en de mezzo-sop- nomen. men. Nug in hetzelfde jaar
raan Lucienne Van Deyck, werd «Lucifer» opgevoerd
de tenor Roland Bufkens, Samenwerking met Benoit in Gent. In 1867 kwam Ant-
de bariton Frans Van Eet- In 1865 leerde Emanuel werpen aan de beurt en nog
velt en de bas Dirk Van Hiel te Brussel Peter Benoit later volgden: Amsterdam
Croonenborgh. Aan de uit- (1834-1901) kennen. Deze (1878), Parijs (1883), Lon-
voering verleenden ook een Vlaamse komponist was in den (1889 in de Royal Al-
aantal koren hun medewer- 1863 diep ontgoocheld uit bert-Hall) en Wenen (1899).
king. Zij werden gediri- Parijs teruggekeerd en had tekst werd herhaaldelijk
geerd door Sylveer Van den zich tijdelijk te Brussel ge- vertaald, ondermeer in het
Broeck die ook het BRT Fil- vestigd. Hiel, die weldra Frans door Ad. Van Soust
harmonisch Orkest diri- een goede vriend werd van en 111 bet Engels door Mrs
geerde. Benoit, deed hem de nood Butterfield.
Voor een talrijk opgekomen publiek stuurde regisseur Hendrik Peleman op 14, 15 en Het geheel werd op een zeer van het Vlaamse volk in-
Dendermonde. Een opkikkert je voor Judith (Marline Claessens) (P. Van San)
ti kon hem, zij het met
Zijn tijd vooruit
16 april z*n spelers de scène op. «Wat doen we met tante» was de hamvraag doorheen het voortreffelijke en soms in- zien
ganse stuk. Dit luchtige spel van Philip King en Parnell Bradbury kende veel bijval, drukwekkende manier uit- veel moeite, uiteiüdehjk Het handschrift van «Luci-
zoveel bijval zelfs dat een toeschouwer begon mee te spelen onder de vorm van gehinnik gevoerd. Een spijtige scha- overtuigen om ook zijn bij- fer" bleef bewaard in het
en al dan niet gekontroleerde geluiden. Wie de leukerd achteraan in de zaal was, weten duwzijde - waarvoor een drage te leveren tot de Antwerpse stadsarchief. De
we niet, maar sukses had hij wel, want zelfs de eerste rij wendde met gemengde talrijk opgekomen publiek Vlaamse ontvoogding. Als aanduidingen op de parti-
gevoelens het hoofd naar het storend element.
Terug nu naar het podium.
Tante in Zwitserland maar was het de regisseur staat dan eenheid van speel-
In Zwitserland, een 30 km. bleef bij het stijl,
van Lugano, staat hotel
terlijke vorm worden be- Jerry Burm. De verzorgde.
i-> t-> *--* maar nog niet helemaal uit
gebalanceerde verlichting
oiihni. uitdiepen of aanbrengen
Schweizerhof, waar"van"de van 016 rol_ Een regisseur Aankleding
eigenaar Franz Schneider herschept immers vanuit Het dekor stelde de hall van
pas overleden is. In zijn tes- zn eigen persoonlijkheid het hotel voor en was zeer
tament heeft hij het hotel en moet dus datgene wat in fijn uitgewerkt. Zoals vorig
overgemaakt aan zijn broer hem vorm heeft gekregen jaar trouwens, om nog-
Johannn, onder voorwaar- overbrengen op zijn ak- *- *-**--
de dat deze voortaan het J011"- 00 stemming waarin
rechte pad zou bewandelen. het 8tuk wordt gespeeld,
Johann is immers het hoofd het karakter van de figu-
van een dievenbende. ren> e epeelstijl en de ui-
In de winter trekken ze op terlijke vorm worden be-
rooftocht en in het zomer- personages in het
seizoen fungeren ze als ho- stuk waren volgens ons te
telpersoneel. De laatste naïef getypeerd. De regis-
vracht gestolen goed is ech- ee"1" had er beter aan ge-
ter nog in huis en moet zo daan er iets meer van een
vlug mogelijk van de hand thrüler m te stoppen, zodat
worden gedaan. De eerste de personages 'ernstiger'
toeristen, een jong paar k°nden spelen,
met hun tante, vallen im- we' goed was in de
mers ongelegen binnen en re&ie waren de Plaatsbepa-
willen een kamer huren. bngen van de personages
Door de overhaasting om de (een mankementje hier en
buit weg te krijgen, maakt daar terzyde gelaten) en de
men fouten en loopt alles in verwisselingen van het to-
het honderd. Vooral als de "eelbeeld, Hendrik Pele-
tante dood wordt aange- man bet °°k de sofa bijna
troffen. Mogelijkheden om voUedig met rust en dat is
- - logisch want het centrale
zeer veel begrip betoonde - Peter, zou hij voortaan op
was het feit dat de partij de Vlaamse teksten van
van Lucifer reeds na de eer- Hiel vele liederen en enkele
ste maten volledig de mist oratoria komponeren.
inging, doordat de stem In 1865 zette Benoit zich
van de betrokken zanger aan het werk en voltooide
hem in de steek liet. Verder het werk in augustus 1866.
kan nog worden opgemerkt Eind september 1866 werd
dat men het kinderkoor en- het oratorium Lucifer voor
kei «zag» zingen en dat het de eerste maal uitgevoerd
- gebruik van een modern in het Hertogelijk Paleis te
maals te vergelijken. Vier elektronisch orgel voor dit Brussel in aanwezigheid
monnor. verleenden werk nu niet bepaald aan- van Koning Leopold EE en
koningin Maria-Hendrika.
De vraag hoe Hiel tot dit
onderwerp is gekomen en
waar hij zijn inspiratie
heeft gezocht, werd nooit
afdoende beantwoord. Het
gegeven in zijn tekst is dui
delijk universeel en is in
geen enkel opzicht nationa
listisch. Daar ligt waar
schijnlijk ook de reden
waarom precies dit werk
van alle Benoit-komposities
het best zijn weg vond in
het buitenland. De tekst
■van het oratorium werd
meermaals op de korrel ge
nomen, waarbij nogal ge
makkelijk uit het oog werd
verloren dat het om een li
bretto gaat en niet om de
zuivere poëzie. In deze op
tiek is dit romantisch tekst
boek zeker niet slechter dan
vele soortgelijke produkten
uit die tijd. Verbazend is
wel hoe Benoit dadelijk een
buitengewoon gevoelen
voor het Nederlands woord-
aksent aan de dag legde, hij
die zijn hele opleiding in
het Frans had genoten.
De Duitse musicoloog Ar
nold Schering heeft in zijn
geschiedenis van het orato
rium «Lucifer» vermeld als
een werk dat op zijn tijd
vooruit was, omdat het
praktisch is doorgekompo-
neerd. Toch worden er nog
elf nummers afgebakend,
verspreid over drie grote
delen. In zijn latere oratoria
zoals De Schelde, de Oor
log, de Rijn, bleef deze drie
deligheid steeds bewaard
en zou de komponist tot een
betere klankdosering ko
men. Inzake monumentali
teit en visionaire kracht
bleef «Lucifer» echter het
voorbeeld.
De orkestbezetting van dit
oratorium is zeker niet bui
tensporig, dit in tegenstel
ling tot de vokale bezetting.
Benoit wendt een groot
dubbelkoor aan, waaruit
nog eens een kleinere groep
wordt afgesplitst Daar
naast vormen ook de sofis
ten en het kinderkoor een
aparte koorgroep. Onge
twijfeld is «Lucifer» een
produkt van zijn tijd, doch
dan wel een dat in het kader
van de hele Europese mu
ziek zijn plaats meer dan
verdient.
Het werk waarmee kunstschilderes Norma De Vos van 21 en Kolwezi waar ze ver-
uulUiu« «u oKSGuo april tot en met 6 mei 1984 in de Aalsterse belfortkrypte scheidene jaren heeft ver-
Leeuw Jean Machiels en Hiel, brak door in de zesti- een belangrijke mijlpaal aa11 de beurt komt verdient ontegensprekelijk ruime bleven. Een twintigtal jaren
orrv min no uopinrnHo jaren van de vorige blijven in de geschiedenis belangstelling vanwege het kunstminnend publiek uit geleden heeft ze zich s
er hun medewerking aan: gewezen
Beno Bonnaerens, Luc De De tekstdichter, Emanuel Deze uitvoering zal steeds
g weg te krij-
zijn er niet. Maar dan deel 18 de bar (waar trou-
wordt tante
het reukzout
wens ook de schat verbor-
is).
van haar stokje viel was een ffrete schuldige was dus
Zwitsers oppepmiddel voor de epeelstijl. Een speler kan
Hoe de spelers het
er van af braohten
een rol op verschillende ma
nieren interpreteren. Hij
moet echter door de regis
seur geleid worden in de
Het is niet onze gewoonte bepaalde opvatting van de
een stuk en z'n spelers te regisseur over de speelstijl,
beoordelen in vergelijking D°°r al deze opvattingen bij
met een vorige produktie. abe sPelers te richten, ont-
We willen er zeker geen ge
woonte van maken, maar in
dit geval kunnen we er
moeilijk tussenuit. Want
inderdaad, enkele spelers
die we in vorig stuk (De
huishoudster, een comme
dia dell'arte van Goldoni) op
eeuw. Na de publikatie van van de Vlaamse muziek.
- enkele dichtbundels ver- Niet enkel was dit het eer-
lag m handen van Frank wierf hij voor het eerst na- ste groot werk van de toen
Joos en voor de passende tionale bekendheid in 1864, 32-jarige toondichter op
muzikale tonen zorgde toen zijn cantate «De een Nederlandse tekst, het
Freddy Tonnefier. Wind», getoonzet door Gus- was voor ns land ook de
De grime was weer een an- taaf Van Hoey en J. Van eerste uitvoering van een
der paar mouwen. De Zwit- den Eeden, in de muziek- kompositie van een derge-
sers liepen erbij als bleke wedstrijd van Rome werd fijke omvang en kwaliteit
noorderlingen en de Engel- bekroond. Het was toen in onze taal Gezien de tijds-
se tante scheen recht uit trouwens de eerste maal dat omstandigheden betekende
Afrika te komen, althans er een Vlaamse tekst voor het een daad van grote
wat het gezicht betrof. Bij deze internationale wed- draagwijdte, die overigens
opder wordende mensen strijd werd aanvaard. heel wat tegenstand op-
krijgt het gelaat normaler- Na dit eerste internationale geroepen. Zo was het een
wijze een valere tint in sukses, zette Hiel zich op- probleem gebleken om in de
plaats van een oranje-brui- nieuw aan het schrijven, burgerkringen van de
ne laag grime. Ditmaal aan de tekst voor hoofdstad, hoewel nog niet
Nicole Staelens tenslotte een oratorium, een groot zo verfranst als later, de
koorwerk met orkest. Het nodige zangers en zange-
zou uit drie delen bestaan: ressen te vinden. Naar het
Lucifer, God en de Mens. schijnt wilde Benoit zelfs de
zeker nog krediet, hopen Het eerste deel. Lucifer, inspanningen stopzetten en
dat ze meer gebruik maken kwam reeds in 1865 te zou het slechts aan het le-
van de al iet of wat planken-
vaste akteurs en raden hen
aan de regie nog meer uit te
diepen en aktiever te bele
ven.
(sirou ann)
het hele Land van A al at
nam haar taak als voor
zegster waar.
Wij geven Speels Podium
Wie vorige zaterdag in het Gildenhuis het 4de kunstkon-
oert van de Wiezer muzikanten bijwoonde kan gemakke
lijk het welkomwoord van voorzitter Norbert Willems
beamen: «Het gaat steeds crescendo met de muzikale
met haar gezin gevestigd te
Sint-Martens-Latem. Daar
wist ze intussen haar inge
boren aanleg optimaal uit
te bouwen tot volledig
kunstbeleven. Verscheide
ne van haar werken werden
reeds opgenomen in Belgi
sche en buitenlandse pri
vaat verzamelingen.
Het werk van Norma De
Vos spreekt onmiddellijk
aan in zijn geheel, zowel
door het peil waarop het
staat, als door het gekozen
onderwerp en de voorstel
lingswijze ervan. Haar
kunst spruit ontegenspre
kelijk voort uit een jaren
lange observatie en inner
lijke aanvoeling van de
Leiestreek. Uit haar schil
derijen ademt vooral de
sfeer en de geest van de
toch wel iedereen-boeiende
Leiestreek met eenzame
boerenwoningen, hooimij
ten, korenschoven en de
grillig stromende Leie die
zich in ontelbare bochten
door het kleurrijke land
schap slingert.
De kunstenares ziet dit
landschap echter meestal
op een pikturale wijze zodat
de lokale kleur wel groten
deels uit haar doeken is ver
dwenen. Ze interpreteert
haar onderwerpen gevoels
matig als een getemperde
tonafiste, die intuïtief de lo
kale kleur met de artistieke
de planken zagen hielden Jaarlijks wordt er in Appels cilia» geleid door Albert
precies dezelfde speelstijl een muzikaal avondje uit Smet, zullen tussen de op- -
aan als toen, terwijl dit hier aangeboden. Vroeger werd tredens van de muziekkor- Prestaties van St. Cecilia!». Op het repertorium stonden
helemaal niet paste, gezien de organizatie toever- psen zorgen voor de nodige def® keer ®°ht moemJke nummers. Het feit dat dirigent
het genre van het stuk. De- trouwd aan een muziekve- ontspanning Nadia De Lat- Adolf Breynaert zo'n zware stukken aandurfde en ze met Aalst. Naast landschappen vormen ook wel portretten en N ïandschannen vor
ze commedia dell'arte trant reniging uit eigen midden houwer die reeds een paar Ue) ""voeren, pleit alleszins voor het gehalte van de figuren een voorname rol in de tematiek van M. De Vos. men k fretten en
w® yT°°^°p bÜ d€ «"e dan een gastfanfare uit- jaar druk aan het werk is Wiezerfanfare. figuren waarin ze zowel de
politieagent (Luk Van Her- nodigde om het feest op te aan de uitbouw, is erin ge- Aktie Kouterbaan 43 te Sint-Mar- Schaarbeek en de Stedelijke sierlijkheid als het mooie
reweghe) en hoteleigenaar luisteren of zelf instond slaagd een bezienswaardige gemeten tens-Latem: een prachtig Akademie voor Schone weet te beklemtonen
J Machiels). voor de muziek. Dit jaar show naar voor te brengen. koncert ®®n senkomstin gerestaureerd, oud, typisch Kunsten te Aalst waar ze eminente rol in haar tema-
Meer boeiend waren figu- ligt de organizatie in han- Dat kan ook gezegd worien ïfuA «Preo^fsachtige senkomsten en daarna boerenhuisje. «Huizemin- als bijzonderste leraars Piet tiek.
ren als Alfons Van Weyen- den van het Gemeentelijk van Albert De Smet. afeer: de zaal werd in sche- d® ne» genaamd, in de schil- Gillis. De Coninck, Albert in de techniek van haar
bergh als Albert de portier. Sport-, Feest- en Jaar- De toegang tot deze mani- ^huld; drachtige bestreek. Met- Claeys en Van Malderen kunst manifesteert zich
de Engslae toerist en In dat
Machiels als Carla Verder muziekmaatschappijen van nodigd
zagen we op de scène: Igna- deze Dendermondse deelge- Treden op
ce Van Weyenbergh als de meente samen te laten aan- Kinderen van de Schelde
kelner Pete Magda Berg- treden in de sporthal. onder leiding van Johny
mans als Sandra Braun, Zaterdag 28 april krijgen Eeckout; Sint-Cecilia geleid dirigent,
Martrne Claessens als Ju- we niet alleen vier muziek- door Frederik Den Roover;
"vpctd ttiHuiiiD ia l/ihlim en ïeaer- ..„„„„utiii, - c" umii ire&tuu
geslaagd is de vier een wordt van harte uitge- ^^"werptoia keimelyk °df®eE' werkplaats van kunstena- Ze behaalde
riaatschanniien van noHitrri nn Havo tussenkomst van de St. Jo- "dien gleden ze netjes in res Norma De Vos. waar rpirbmototo
Kerüi reS Norma °e Vos> waar reklametekenen en ontwer- hulp van penseel en pure
St. CeciËaviag, de ™or de verklanking J StgJZZö.'ZJS: clieve.r,„korrehgeonder-
^anri^nn- De ristoneelgüde gericht op hun «Show Boat» (J.
feeuS^Vole ^^ï^ndG ^mwie VtU1 ^cMgen00t'reeds meerdere s°lie Federatie voor Kunste- grond» op vezelplaat/
Lirigent, het g^ti ^t .Mixed Pickles. (Mare iXnT»TsSS£
dith en Ernestine Cordis SXkeldfS ?9JT 6 -
sk. o. laatste eaf bn elk nummer veertien ze als het ware een uiting geeft
als tante Alice. werk, maar ook de majoret- rigeerd door Frans ^Van '""tete gaf bij elk nummer ^^^den ze als het ware een tevens
Abes welbeschouwd moe- ten zullen voor een prima Damme en Fanfare Vreugd deakundige uitleg
™,rt - hond en auteur
biedt een beeld van
ten we bekennen dat eigen- show zorgen. De majoret- in Vrijheid" onder ieicfing boud en a"teur.
lyk geen enkele speler uit- ten van de «Kinderen van van Leo De Smet. De avond En ™en trokken
7" hors d'oeuvre van selekties r3*0"0 •^Wlt vtul "aareloopbaan zich verder, Norma De Vos' talent en
m" met a.m. rSro doble van haar ^gelijkheden,
een passo tioble, natuur in alle seizoenen.
-v - og-VAO .tmtuutra vcui van uev jL/e omet. i>e avono een blues, eenFox, een tan- Dit alles kan je er trouwens
steeg boven een middelma- de Schelde» onder leiding wordt aan elkaar gepraat kanten van leer met de da- g° en een boogie. Sterk kimstvol en duidelijk uitge-
tig peil. Mogelijk voelden van Nadia De Lathouwer en door FVnn» ne Knninr-v v®^fnde Brass Band mars geapplaudisseerd werd ook drukt terugvinden in heel
«On the Road» van de En- de samba «Bresfi» (Barosso) wat waardevol schilder-
gelse komponist A. Calvert, waarbij meerdere Zuid- werk met eigen koloriet
- nop moInHioón to
tig peil. Mogelijk voelden van Nadia De Lathouwer en door Frans De Koninck
de spelers hun rol wel aan, de majoretten van «Sint-Ce-
talrijke geslaagde tentoon- en uiteraard van de echte
stellingen in het hele land resultaten op het plastische
o.a. in Deurle, Gent, Wette-
ren, GeraardsbergenCas-
teau, Laarne, Sint-Martens-
Latem, Merelbeke, Sint-
Niklaas, Knokke, Leuven,
Afffigem, Grimbergen,
Welle enz. en over de gren
zen heen te Elisabeths tad
vlak. Deze expositie is toe
gankelijk van 14.30 u. tot
18 uur op woensdag, don
derdag, vrijdag en zaterdag
en op zondag van 10.30 u.
tot 13 u. en van 14.30 tot 19
De Bruyn
Dendermonde. Het gaat er niet steeds even gemoedelijk aan toe (P. Van San)
Vervolgens konden we luis- Amerikaanse melodieën te van haar hand. Het ligt
teren naar de ouverture onderkennen waren. De hierbij wellicht niet zozeer
«Une soirée d'Automne aux fanfare sloot dan af met de in haar bedoeling haar ei-
Ardennes» (A. Govaert), denderende mars «Schon- gen omgeving te propage-
een pareltje van volkse mu- feld (Ziehrer)» maar op al- ren maar wel doodgewoon
ziek. In «Versmade Liefde» gemeen verzoek speelde ze uiting te geven aan wat ze
een beroemde wals van Paul als ekstraatje nog de sterk als kunstlievende schilder-
Lincke hoorden we een lan- ritmische «Radezkimars». es mooi vindt, met de be-
ge weeklacht over onbegre- Toen de laatste tonen ervan trachting dit aan anderen
pen gevoelens. De musico- uitgedeind waren sprak be- over te dragen Of houd
Beien konden bijzonder ge- stuurslid Mevr. Van Roy- jij het liever bij 'n impressie
nieten van het karakter- Rasson nog een hartelijk en zoek je in sommige kom-
stuk «Op een Perzische dankwoord aan de beide posities het uitdrukken van
Markt» (Ketelbey) met de chefs, de muzikanten, het een zeker heimwee naar
vele gevarieerde geluiden trommelkorps, de (be- wat steeds meer verloren
als het ploffen van de platte stuursheden, de afvaardi- gaat rondom ons aan onge-
kamelenpoten, de smeekbe- ging van het Geheim Leger roptheid, aan ruimtelijke
den van de bedelaars, de (Lebbeke), de ouders (van rijkdom en naar wat de
zang van de prinses (wat de jeugdige muzikanten), mens daarbij reeds in ge-
heerlijke bugelsolo!), het de echtgenoten; de mensen boet heeft aan natuurver-
sissen van de fakirslangen, die instonden voor het de- bondenheid of ongekompli-
de doortocht van de kalief kor en de geluids- en licht- ceerd levensgeluk?
om te eindigen met steeds effecten, de medewerkende Norma De Vos, geboren te
stillere leeglopende St. Joristoneelvereniging, Ninove in 1929, vertoonde
markt.. Dan was er nog de de aanwezige prominenten, reeds in haar jeugdjaren
mooie potpourri van Ween- en de vele muziekvrienden. een opmerkelijke belang-
se liederen «Servus Wien» Als apoteose van die fijne stelling voor de plastische
van Nico Dos tal. avond waren er nog de kunst. De grondslag van
Tussen de nummers door haast klassiek geworden haar kunstenaarsloopbaan
fiet tamboer-majoor Ray De lenterozen voor de muzi- werd echter gelegd in ftet Aalst. Zo geeft Norma De Vos uiting aan haar gehechtheid
Beul en zijn trommelkorps kanten en de dames Instituut St.-Marie te aan de natuur.
