Monumentale beeld
terug op zijn vertrouwde plaats
in hartje van Dendermonde
Weekblad vas Oender
lelieldestreek
E
Waas muxiehlexihon in de maak
Pater Pieter Jan De Smet in eer hersteld
Vijftiende Pikkeling
van Faluintjesstreek veelbelovend
De Voorpost
1 27 JUU 1884
37* JAARGANG NR. 28 - 34 F
o O ft 1c
een uitgave van
»X
UITGEVERIJ DE CUYPER
Oude Vest 34
9330 Dendermonde
Tel052/21.40.60
Bankrek. KB 442-8601481-36
Prijs voor los nummer 34 F
Jaarabonnement 1.620 F
6 maand 825 F
3 maand 425 F
Verantwoordelijke uitgever
D. DE CUYPER
het onmetelijk Rotsgebergte an Noord-Amerika draagt een berg de naam Mount De Smet, naam die door de
lianen van die streek aan de berg werd gegeven om de herinnering levendig te houden aan de joviale Vlaamse
sionaris Pieter Jan De Smet van Dendermonde. 'y was een reus in de letterlijke en figuurlijke betekenis van het
Zo begint het boekje «De Grote Zwartrok» dat etiristina Guirlande heeft gewijd aan pater Pieter Jan De
die brochure nu verschijnt is geen toeval. Maar om dat te verklaren moeten we een stapje terug zetten, meer
tot 9 juni 1982. Een memorabele woensdag.
onderd jaar staat op het plein voor de grote kerk van Dendermonde het majestueuze standbeeld van de
Pieter Jan De Smet, die man die de Indianen bekeerde. Het monument, gemaakt naar een ontwerp van
C. Fraikin, werd ingehuldigd op 23 september 1878. Het overheerste het plein en de rijzige figuur van de missionaris
neg in de ene hand het kruis als tekenen van zyn evangelizerende opdracht en in de andere hand een palmtak als
ooi van de vrede die hy wenste te brengen,
de vele scholieren die er dagelijks voorbijreden en gingen, hield het beeld ook een opdracht in.
ar op tie bewuste woens-
9 juni 1982 was iedereen
het kerkplein voorbij
t met verstomming gesla-
het beeld was van zijn
kei gevallen en gebroken,
leed aan metaalmoeheid
lerstellcn leek gewoon niet
;elijk te zijn. Het konden-
:watcr vond geen uitweg
ir het binnenin met ijzer en
versterkte beeld dat op
wijze doorroestte. Met een
kraan werd het ge-
tn beeld, dat ook op ver
plaatsen was gebro-
op een vrachtwagen gela-
i overgebracht naar de
agazijnen. Zou het daar
rusten en zou de sokkel
>r bet kerkplein voorgoed
blijven? Zou het beeld
Pater De Smet dezelfde
opgaan als het borstbeeld
baron Franz Courtens, als
gedenkplaat aan het ge-
van Prudens Van
Be?
m een jaar ging er voorbij
iemand sprak nog over het
beeld. Niemand
gzich nog af wat er met de
el aan aan het kerkplein
Bt gebeuren. Behalve
pel Pcleman. een man die
istadsmagazijnen herhaal-
k werd gekonfronteerd
het gebroken beeld. Hij
Ie zijn vingers kriebelen
ras de mening toegedaan
lij het beeld in een meer
zeg maar on-
materiaal zou
namaken, zodat het
zijn vertrouwde plaats
krijgen. Want her-
onmogelijk. Alleen
:t het probleem wie
projekt kon bekos-
ïiekomitee
indercn is het de goede
ite dat wanneer iemand
I doen, mensen gaat op-
I die willen meewerken,
twee kunnen meer dan
p drie allicht nog meer
vee. Zo kwam Michel
In in kontakt met André
Is en met pater Bernard
nan die onmiddellijk be-
fcren zich achter het ini-
■e scharen. Later zou dit
■raat nog worden aange
vuld met enkele andere noeste
werkers die van aanpakken
weten: Francois Schellekens
en Francis Gijsbrecht.
Meteen was de bal aan het
rollen gebracht. Men ging op
onderzoek uit hoe het beeld
kon hersteld worden, hoeveel
dat zou kosten en vooral hoe
men het hele projekt kon fi
nancieren. Half september
De respons was geweldig. De
beeldjes werden vlot verkocht,
ook de plaketten waren spoe
dig uitverkocht, alleen blijven
er van de schaaltjes, die 250 fr.
kosten, nog enkele ter beschik
king.
Dat was één kant van de aktie.
Aan de andere kant ging men
op zoek naar mogelijke spon
sors. Bedrijven en privé-perso-
Dendermonde. Michel Pelentan die met veel kunde het
nieuwe beeld maakte, (vh)
werd het gevallen beeld in seg
menten gezaagd. Dat moest,
want Michel Peleman wilde
het beeld in delen terug op
bouwen.
Ondertussen was ook een pro
gramma opgezet om de kosten
te dekken. Men zou beeldjes
en plaketten met de beeltenis
van pater De Smet te koop
aanbieden. In een beperkt
aantal en net voldoende om de
gemaakte onkosten te betalen.
ncn die op een of andere wijze
financiële en materiële hulp
wilden verlenen. Het resultaat
loog er niet om: iemand was
bereid de sokkel te reinigen,
iemand anders wilde graag de
letters opnieuw kappen en een
derde wilde die weer in het
goud schilderen; een school
wenste een nieuw hekken in
smeedijzer te maken om rond
de sokkel te plaatsen en ecii
tuinier verklaarde zich ak
koord om het bloemenparkje
aan te leggen. Men zat dus op
het goede spoor en het was
hiermee ook meer dan duide
lijk bewezen dat Dendermon
de graag het beeld van zijn
«grote zwartrok» weer graag
op zijn plaats zag.
Deel per deel
De daad was nu aan Michel
Peleman die in de kazerne al
zijn beschikbare tijd besteedde
aan het kopieren van het
beeld. Al is kopiëren te zwak
uitgedrukt. Hij moest in feite
een totaal nieuw beeld maken.
Als model beschikte hij over
een schaalmodel dat in Heren
tals was opgehaald. Op 14 no
vember 1983 begon hij aan het
onmogelijk gewaande werk.
Het beeld werd in een aantal
delen gemaakt, die later in een
laatste stadium aan elkaar wer
den gezet Michel gebruikte
voor het beeld kunsthars. Be
gin van dit jaar was het derde
deel klaar. Restte nu nog het
het hoofd van de missionaris,
zijn armen en handen.
Langzaam maar zeker vorder
de het werk. Michel zag zijn
droom beetje bij beetje in ver
vulling gaan. Nu is het zover.
Het monumentale beeld van
pater De Smet is af. Meer dan
vier meter hoog staat het in
drukwekkend beeld in het ate
lier in de Kazernestraat. Al
leen moeten hier en daar nog
een paar kleinigheden worden
weggewerkt «Maar het zal tij
dig klaar zijn», zegt Michel
met rechtmatige trots. Op don
derdag 12 juli kon het het
bovenste deel van het beeld
omhoog (rekken om het met
veel precisie op zijn plaats vast
te ankeren. Tien maanden
heeft Michel aan dit projekt
het beste van zichzelf gegeven
en het dient gezegd dat het
resultaat buitengewoon fraai
is. Maand na maand heeft hij
het beeld zien groeien: boetse
ren in de klei, het aanbrengen
van gietvormen, zes lagen
kunsthars en glasvezel aan
brengen, een vermoeiend en
vooral moeizaam werk.
Gelukkig stond Michel nooit
alleen. In de Kazernestraat
kreeg hij de daadwerkelijke
hulp van zijn zoon Peter en
moreel werd hij gesteund door
zijn vrienden van het aktieko-
jnitce die op een ander terrein
werkzaam waren. Hun op
dracht bestond er immers in de
nodige fondsen te verzamelen
en vooral er voor te zorgen dat
Michel bestendig kon door
werken. Want de materialen
die men nodig had voor het
vervaardigen van het beeld,
moesten ook worden betaald.
Heel wat mensen kwamen in
de Kazernestraat een kijkje
nemen naar het zo goed als
volledig afgewerkte beeld.
Michel gaf dan steeds op de
hem eigen en spontane manier
uitleg. Leerlingen van het la
ger en middelbaar onderwijs
kwamen ook op bezoek en ook
zij vonden in Michel een gids
die hen niet alleen uitlegde hoe
hij bij het vervaardigen van het
beeld tewerk ging, maar ook
een stukje van zijn bewonde
ring voor pater De Smet bij
deze leergierige jongens en
meisjes overentte. In vele ge
vallen was pater Bernard Dae-
leman trouwens ook ter plaat
se om wat te vertellen over het
leven van de grote zwartrok.
Hoogdag
Op donderdag 30 augustus
wordt het voor de medewer
kers aan aktie pater De Smet
een hoogdag. Dan wordt het
beeld plechtig ingehuldigd. In
het bijzijn van heel wat voor
aanstaanden uit binnen- en
buitenland.
Maar daaraan gaan nog een
aantal plechtigheden vooraf.
Vermelden we vooreerst dat
op zaterdag 18 augustus om 8
uur 's morgens het beeld op
zijn sokkel zal worden ge
plaatst. Frans De Ridder zal
ervoor zorgen dat dit met een
uiterste precisie gebeurt. Hij
staat in voor het kraanwerk.
De volgende aktiviteit is dan
voorzien op zaterdag 25 augus
tus en dat is meteen de aanzet
van de grootse feestelijkheden
die hun bekroning krijgen op
30 augustus.
Tijdens een gezellig onderons
je in de lokalen van Brouwerij
De Smedt te Opwijk zette An
dré Pauwels, die de leiding van
de hele aktie op zich heeft
genomen, uiteen wat er alle
maal te gebeuren staat.
Zaterdag 25 augustus wordt op
het stadhuis overgegaan tot de
voorstelling van het lijvige en
goed gedokumenteerde boek
dat pater J, Windey over het
leven van pater De Smet
schreef. Een Jezuïet schrijft
over een Jezuïet. Pater Win
dey heeft liefst 15 jaar lang het
leven en werk van de Dender-
mondse missionaris bestu
deerd en beschikt over een
enorm archief dat hij op steek-
Vervolg op blzA
er pakweg anderhalf jaar hoopt men in de Sint-
klase stadsbibliotheek klaar te zijn met het verza
ten van het materiaal en, zo mogelijk, met het
rwerken of uitschrijven van de gegevens voor een
las muzieklexikon Twee btk-ers werden met het
g op de realisatie van dat projekt ter beschikking
Bteld
it Land van Waas heeft in de loop der eeuwen
gal wat eminente musici of belangrijke muziekge-
ischappen voortgebracht. De faam van de Sint-
Iklase muziekakademie, aan het eind van de acht-
inde eeuw opgestart door A. Furstenberg, is tot
buiten de regio uitgedeind en dèkr werden heel
lat van de in het lexikon op te nemen zangers of
Btrumentalisten geschoold. Wase komponisten als
nel, de Van Durmes, de D'Hooghes, Camil Van
lulse, enz. zijn begrippen in de wereld van noot en
Jk Koren als In Dulci Jubilo, Canteclaer. de
ariakantorij hebben al voor zoveel markante mani-
•taties gezorgd. Solisten als Guy De Mey, Mireille
Weizes, Hilde Pas of beiaardier D'hollander (vader
zoon) moeten beslist een plaats krijgen in.dit
loek
'oor de hand ligt het dat dit een (alfabetische)
Undeling wordt van wat het Land van Waas op
zowel érnstig muzikaal als op licht muzikaal gebied
presteerde en presteert. Jo Van Eetvelde, Ignace De
Sutter, Cesar Hinderdael en de tenor Emiel Blau-
waert dus, maar ook Bob Benny, Fancy, Fenna en
John Larry, jazzvakman Mare Van Garsse, de Blue
Birds Big Band, Buddy Heyninck etc.
Een boeiende opgave alvast, een uitdaging ook voor
het team dat door hoofdbibliothekaria André Stoop
van Sint-Niklaas gesupervizeerd wordt. Bij ons- we
ten zijn er niet zoveel gewesten in dit land die over
een eigen muzieklexikon beschikken. Zoals er al
even weinig regio's zijn die kunnen bogen op een
initiatief als de Bibliotheca Wasiana. Die Wase bi
bliotheek omvat vele honderden dokumentatiemap-
pen over mensen en dingen in het Land van Waas,
het is een archief van wel veertig meter lengte.
Dè&ruit zullen de samenstellers van de Wase
muziekencyclopedie natuurlijk putten, maar hun
oor zullen ze ongetwijfeld óók te luisteren leggen bij
harmonieën, fanfares en ensembles. Het ligt immers
in de bedoeling, van dit lexikon (ongeveer synoniem
met encyclopedie) een zo kompleet mogelijk naslag
werk te maken.
Veel speurwerk vergt dit allemaal. Ervaren werd
inmiddels zelfs dat sommige mensen het niet op
prijs stellen, in dit lexikon te worden opgenomen.
Wat vreemd is zoiets kén je gewoon niet weigeren
en de degelijkheid, de wetenschappelijkheid van
dit werk schaden zou. Als het materiaal dan verza
meld is moet het nog geordend, geschikt, geselek-
teerd en in reliëf gezet worden. En het is niet omdat
men in de Sint-Niklase stadsbibliotheek over onge
veer élles in verband met de Sint-Niklase Amerikaan
(Tucson) Camil Van Hul se beschikt dat diens levens
loop over meer dan één pagina zou mogen uitge
smeerd worden. Voortdurend wikken en wegen
wordt het dus, de muzikale kerk in het midden
houden. In de trant van: heeft Lode Mortelmans
recht op meer, evenveel of minder lijntjes dan Flor
Sax? En hoe vergelijk je de verdiensten van Jacques
Raymond met die van Gerd Mertens?
Een veeleisende, op sommige punten zowaar hache
lijke onderneming. Maar een die zéér de moeite
loont. Hoofdbibliothekaris André Stoop hoopt ter
bekroning van het projekt de naar het buitenland
(Duitsland, Spanje) uitgezwermde leden van de Sint-
Niklase (Nieuwkerkse) muziekfamilie EUegiers
naar Sint-Niklaas te halen en te herenigen.
Er zit dus heel wat muziek in het aanmaken van zo'n
lexikon. Als het meevalt zou men, aldus André
Stoop, kunnen overwegen om b.v. een Waas kunst-
lexikon samen te stellen, een verdienstelijke poging
in die zin werd b.v. al gedaan door George E. Demey,
die enkele jaren geleden dank zij de Rotary Club een
gedegen publikatie over kunst in 't Land van Waas
kon laten uitgeven.
Middels het realize ren van zo'n Waas muzieklexikon
zet de Sint-Niklase stadsbibliotheek, onder impuls
van André Stoop, haar reputatie van leesinstel^ing
en archief van regionaal (beslist) en landelijk (bijna)
belang kracht bij. Zo bouwt men een unieke, ordelijk
bijeengeschikte en goed doorwrochte schat aan ge
gevens op, waaruit het nageslacht dan putten kan.
Het kulturele erfgoed koesteren is een nobele doel
stelling. Heel verdienstelijk is het dat men nu alvast
dit deelaspekt van het kulturele leven, de muziek,
eens op wetenschappelijke wijze aanpakt. Een lo
gisch verlengstuk van de Bibliotheca Wasiana, dat
komplex van mappen en gegevens dat bestendig
evolueert en aangedikt wordt en als het ware een
immense stapel bouwstenen vormt tot het oprichten
of uitwerken van een heuse Wase encyclopedie.
W.V.
Als U deze regels onder ogen krijgt is de 15* editie van de Pikkeling van de Faluintjesstreek
die dit jaar plaatsvindt F9 ete Moorsel op de Hoeve Muylaert, Eikenstraat, weer van start
gegaan.
De happening op de Grote Markt met vlegeldemonstraties door dorsploegen van Meldert
en Herdersem op de tonen van de Faluintjeskapel is reeds voorbij en gisterenavond vond,
in ludieke sfeer, voor de eerste maal een café-chantant met vedetten uit de streek en van
elders met sukses plaats. Ook de zoektocht, niet kompetitief maar gewoon met de
bedoeling de streek beter te leren kennen, kreeg reeds heel wat deelnemers en ook nu nog
kan U uw kans wagen. Formulieren nog steeds te bekomen in het belfort te Aalst of op het
VW-sekretariaat, Dorp 63 te 9392 Meldert (052/35.65.16).
Een nieuw kleedje kreeg deze editie verder met een geleide wandeling die U vandaag
vrijdag ook in het Moorsels Waterkasteel brengt, met een speciaal bloementapijt dat het
schild van «Het Land van Aalst» voorstelt, met een machinerie die U de hele gamma brengt
vanaf het gewoon (winters) vlegelen tot en met de eigentijdse machines met alle
tussenstadia, getrokken door paardenmanège, stoommachine of statische dieselmotoren.
Een belevenis op zichzelf.
Tenslotte wil de V.V.V. zich verder inzetten om de «Leirekensroute» te laten voltooien. Ze
is in orde tot aan de grens van Baardegem. Het stuk, de oude spoorwegbedding op gebied
Baardegem dient nog aangekocht, doch dat op Moorsel is reeds gemeente-eigendom. Aalst
wil, m.b.t. het nieuw stedelijk zwembad werk maken van een fietspad tot aan «De Rozen»
zodat fietsen van in Baardegem tot Aalst mogelijk zou worden met slechts op één plaats de
kans wagens te zien.
Wat de festiviteiten op de Pikkeling daarenboven alleszins nog interessanter maakt blijft
het feit dat de toegang er totaal gratis is en dat U er kan flaneren van de ene aktiviteit naar
de andere en genieten van allerlei animatie in het landelijke genre.
Hierbij trouwens het volledig programma:
Aalst. Faluintjesdorsers met de vierslag aan het werk (a)
Vrijdag 27 juli
15 uur: Geleide wandeling naar het Waterkasteel met vertrek aan de «Hoeve Muylaert».
19 uur: Inhuldiging door burgemeester Raymond Uyttersprot van het bloementapijt
gespreid aan de St.-Gudulakapel op het Dorp te Moorsel.
19 uur: Vinkenzetting in de Eikenstraat.
20 uur: Opening van de tentoonstelling en bekroning van de laureaat op de «Hoeve
Muylaert».Waarna vlegeldorsen.
Zaterdag 28 en zondag 29 juli
15 uur: Verzameling aan de «Hoeve Muylaert» en vertrek naar het korenveld met «De
Vlaamse Geuzen».
15 uur: Wipschieting op zondag met 7000 fr. gratis.
16 uur: Schaftijd op het korenveld waarna verder pikken en oogsten.
16.30 uur: Optreden van «De Jonge Wacht».
17 uur: De oogst wordt binnengereden, hoeve-aktiviteiten, dorsen op de boomgaard,
demonstraties met machine en paardenmanège.
Faluintjesspedaliteiten: hete o.enkoeken met «smout» en/of gezieden «geregeld», vla,
boerenworst met bruin brood, kop, boerenwormkruid- en pannekoeken, platte lambiek.
Faluintjesjenever en vocht allerhande.
17 uur: Volksdansgroep «De Veldte» (Kuurne)
17.30 uur: «De Vlaamse Geuzen»
18.15 uur: Vlegeldans door dorpsploegen begeleid door Faluintjeskapel
21 uur: Doorlopend programma met Anna van de Kuiper, Marcel en Pierre, «De Jonge
Wacht», dorsers en Faluintjeskapel.
22.30 uur: Feestvuur op de boomgaard geanimeerd door «De Vlaamse Geuzen».
Nadere informatie
Op het V.V.V.-Secretariaat, J Muylaert, Dorp 63 te 9392 Meldert-Aalst (052/35.65.16) of
bij de Dienst Toerisme, Belfort (Gebiedshuisje), Grote Markt Aalst (053/77.11.11,
binnenpost 240).
LH
y
Aalst. Dat beeld kan men tijdens het komende weekend allicht ook zien op de
vijftiende Pikkeling (a)
