«De Kring», «Broeder Beatus» en een en ander daarrond (1) Duizendkoppige menigte te Affligem bidt voor vrede Tweede Schoimersfeesten Aalst zijn meegevallen! Tentoonstellingen in het Waasland Aalsters kunstbezit Achiel Vermeiren vertelt over het Lebbeke van toen De Voorpost - 17.8.1984 - 19 da wo: Traditiegetrouw ging verleden woensdag 15 augustus, feest van O.L.V.-Ten Hemelopneming, rond de abdij Affligem de processie. Waar zulks vroeger gebeurde met veel uiterlijk vertoon, pracht en praal, bloemen, beelden, kostumering en liefst vier muziekmaatschappijen, twee van Hekelgem en twee van Meldert, evolueerde deze processie langs Abdij-, Doment-, Molenstraat en Aalster- sedreef naar eqn avondlijke hulde. Een stille bidtocht, zeker niet minder indrukwekkend. Deze biezondere verering van O.L.V. te Affligem grijpt terug naar het bezoek van St.-Bernardus van Clairvaux in 1146. Op de groet van Bemardus «Ave Maria» ant woordde het mirakuleus O.L.V. -beeld immers «Salve Bemarde». Reden genoeg om een zeer speciale verering tot O.L.V. in het leven te roepen in en rond Affligem. Dit beeld dat de abdij sierde moest er echter tijdens de Beeldenstorm aan geloven en werd stukgeslagen. Rond 1605 werd echter aan een Mechels beeldhouwer de opdracht gegeven uit één van de stukken een beeldje te maken. Beeld dat nog steeds in de abdij wordt bewaard en vereerd. Proost Benediktus Van Haeften organiseerde in de periode van de Contra-Reformatie een biezondere processie met dit genadebeeld waarbij de ganse bevolking van de regio werd betrokken. Abt Dom Joannes Goetghebeur sprak de akte van toewij ding uit en muzikaal werd de plechtigheid omlijst door de Hekelgemse Koninklijke Harmonie St.-Cecilia die de eer te beurt valt tijdens het komend bezoek van de Paus aan Brussel in de basiliek van Koekelberg op te treden. Centraal in de toespraak van Hoogeerwaarde Heer Abt stond de dringende bede naar vrede waardoor hij de voorspraak van de H. Maagd afsmeekte. Hij vroeg tevens dat Maria meer rekening zou willen houden met de goede wil die de meeste mensen dan toch bezielt dan met wat er uiteindelijk uit de bus komt. Aangenaam verrast waren de vele toeschouwers die de ruim duizendkoppige groep zagen voorbijtrekken door de aanwezigheid van een paar toekomstige paters in de kommuniteit van zowat ruim 20 leden. Voor de eucharis tieviering waarmede de plechtigheid werd afgerond bleek de eigentijdse abdijkerk echter te klein. Met voorzitter Erwin Van Espelgem en sekretaris stuwen de kracht van het gebeuren Paul Van Nuffel, kreeg de tweede editie van de «Schoimersfeesten» een heel wat stevigere organisatorische ruggegraat wat de festiviteiten van deze karnavalgroep die uiteraard vooral uit jongeren bestaat alleszins ten goede kwam. Men bracht in de Immerzeel- dreef en omgéving dan ook een programma naar ieders ga ding. Daarenboven gespreid over liefst 6 dagen. Een «zes- daags-entertainment» voor elck wat wils. Voor de ope- ningsbelotting op vrijdag kwa men ruim 40 belotters meedin gen. Er werd immers door de organisatoren 2.000 fr. vooruit aangekondigd. Op zaterdagnamiddag gebeur de dan de eigenlijke opening met de Zwalmfanfare, een heus koperensemble uit de fu siegemeente Zwalm in onze onvolprezen Vlaamse Arden nen. Na enig café-bezoek zoals het voor een fanfare dan toch gebruikelijk is werd op de feestweide zelf in de grote tent - men had een groter formaat aangedurfd dan verleden jaar bij de eersteling toen het nog tasten en zoeken was - werd gezorgd voor ambiance. Nadat dan gestart was met de barbe cue, onvervangbaar element van om het even welk eigen tijds feest, liep de tent eivol (300 stoelen) voor de verkie zing van de «Schoimprins en -prinses». Naast een drietal «theoretische» vragen kwamen er heel wat ludieke praktische opdrachten aan te pas als geld halen uit een badkuip maar dan wel met de mond, evolue ren met ballons en dergelijke dingen meer. Goed voor heel wat hilariteit. Uiteindelijk gin gen de begeerde titels naar Solange Demeester en Francis Smet. Naast prinsen karnaval, bierprinsen, Ajuinprinsen, -princessen en -koninginnen, Arendprinsen e.d.m. heeft Aalst nu ook een «Schoimduo» een "heuse keizerlijke stede waardig. Voor de tekenfilms en de fantastische Walt Dis- neyprent kwamen op zondag namiddag een 70-tal jongeren meegenieten en vanzelfspre kend kon een rommelmarkt, brocante, antiek, okkosje of prondelmarkt, noem het gelijk ge wilt, niet ontbreken. Alle maal met voorwerpen uit de buurt waarbij wel eens een fantastisch koopje op de kop te tikken was. Wat op zondag avond aangekondigd was als een «Schoim-Brasavond» werd gewoon een TD geanimeerd door discobar Fantasy. De tra ditionele koffietafel met een eerste gratis tas en versnape ringen op maandagnamiddag kende een eerder matige be langstelling - wellicht hield de langverwachte zon vele men sen uit de tent - al werd duch tig gebingood onder leiding van Mare Theys. Op dinsdag vond dan een typisch Oilsterse Avond door waarvoor de tent begrijpelijkerwijze eivol liep. Keizer Kamiel en zijn bonte pleiade Kamillekes was ander maal prima en ex-prinsen Michel en Antoine presenteer den hoogtepunten op hun show van enkele maanden te rug. Ook de huidige prins Goebbi en kandidaat-prinsen Paco Milo, Loeken Tatjen, Bert Flosj en Mong Sjakosj presenteerden, gepresenteerd door «De Peosj» heel wat kar- navalhumor. Op de hoogdag tenslotte ging een natuurwandelzoektocht door onder leiding van ex- prins Karei De Naeyer. Het werd een zoeken naar alles en nog wat van aan de Immerzeel- dreef langs Affligemdreef en aanpalende wegeltjes naar de abdij van Affligem waar een gratis trappist te genieten viel met terugkeer langsheen de Kluiskapel. Er waren 47 deel nemers van Aalst maar ook van ver buiten de eigen regio. Francois Blommaert uit Bor- nem werd de winnaar. LH Meer dan ooit dreigen de ko pers van auto's in het alge meen en de werknemers in de Belgische auto-assemblages en -produktie in het biezonder het slachtoffer te worden van een verordening opgesteld door de Europese Kommissie. In het Europees parlement is voorgesteld om de fietspaden in de landen van de Gemeen schap een uniforme aandui ding te geven door gebruik te maken van dezelfde symbolen. Dat is op het ogenblik niet het geval en wekt daardoor ver warring bij Europese fietstoe- risten, die over de eigen gren zen gaan. Eurobed is een nieuw initiatief dat bedoeld is om de jongeren een aantal ovemachtingsmoge- lijkheden te bieden in zeven Europese landen. Het systeem biedt een overnachtingsmoge lijkheid zonder voorafgaande reservatie voor individuele toeristen. Meer informatie is te verkrijgen bij Acotra Express Shop, Bergstraat 36 te 1000 Brussel (02/512.55.40). Werk van Paul FlavienVan Daele, te zien in De Brug te Temse. De tentoonstelling: «Van luistertoestel tot juke box» loopt tot 16 september in het exlibriscentnun, Regentiestraat 65 in Sint-Niklaas. Alle weekdagen toegankelijk van 14 tot 17 uur en alle zondagen van 10 tot 13 en van 15 tot 18 uur. In z'n inleidende toespraak gaf de verzamelaar van de kollektie, Jef De Caluwé, een overzicht van het, enerzijds in de permanente en anderzijds in de tijdelijke tentoonstelling, geëxpozeerde materiaal. Deze laatste is méér dan een aanvulling van de bestaande «Van muziekdoos tot grammofoon». «Van luistertoestel tot jukebox» toont onder andere een reeks amuzementstoestellen met geldinworp. De geschiedenis van deze toestellen begon bij de luister- galerijen en wordt geschetst tot en met de veelkleu rige jukebox uit de veertiger jaren. Daarnaast zien we een didaktische afdeling voor het aanleren van talen met toestellen en de toepassing van de fonograaf en de grammofoon als aanloop tot het moderne dikteerapparaat. Afleeskoppen, postkaarten, picture-platen, posters en ander toebehoren worden getoond naast zeldza me fonografen en grammofonen als de Bettini's, de hand-drive Berliner, de Cannevel, de Stoll-works, de Menstrel met kristallen hoorn, de Boeddha, de Ideal- Mixte die zowel de cilinder als de plaat speelt en de Edison Fireside met mahoniehouten «Music Master» hoorn. De muziekdozen tenslotte zijn alleen al om him verpakking, rijkelijk versierde houten kisten, het bekijken waard. Voor 60fr. koopt unde katalogus deel 2 «Van mu ziekdoos tot grammofoon». Later, als de nu nog «tijdelijke» tentoonstelling bij de vaste kollektie gevoegd wordt, zal een nieuwe uitgave van eerste en tweede deel samen verschijnen. De permanente kollektie spitst zich vooral toe op de fonograaf en bevindt zich eveneens in het exlibris- centrum. Ze kan dus samen met «Van luistertoestel tot jukebox» bekeken worden. De bijhorende diapro- jektie is vernieuwd. De officiële opening van de tentoonstelling Flor Crabeels (1829-1896) heeft plaats zondag 19 augus tus om 11 u. in het stedelijk museum aan de Zamanstraat 49 in-Sint-Niklaas. De inleiding wordt verzorgd door Ugo Prinsen, de opening door Daan Anthuenis, schepen van kuituur. Verder toegankelijk tot 16 september, alle weekda gen van 14 tot 17 uur en alle zondagen van 10 tot 13 uur en van 15 tot 18 uur. De kuituur van de Mongo wordt ons van 26 augustus tot 21 oktober in de stads zalen van Sint- Niklaas in geuren en kleuren voorgesteld. De ten toonstelling zal alle dagen van 9 tot 18 uur geopend zijn. Rondleidingen kunnen schriftelijk aange vraagd worden: stedelijk museum, Zamanstraat 49 in Sint-Niklaas. Telefonisch: 03/776.07.53. Galerij De Brug, Vrijheidstraat 15 in Temse, brengt werken van grafikus Kamiel De Clerck, keramisch beeldhouwer Lebuin D'Haese, tekenaar Rudy Keymeulen, etser Romain Mali liet, keramie- ker en schilder Franky Weyn en van beeldend kunstenaar Paul «Flavien» Van Daele. Toegankelijk van 9.30 tot 12 uur en van 13.30 tot 19 uur. Zondagen gesloten. Paul «Flavien» Van Daele is met een achttal olieverf schilderijen vertegenwoordigd. De natuur, zijn inspiratiebron, spreekt daaruit het meest. Bij de opbouw van de hier getoonde werken vertrekt hij altijd van iets reëels. Dat kan bijvoor beeld zijn: een steen, een boomstam, marmer. Stuk, voor stuk objekten met een boeiende struktuur waardoor Flavien bezield is. Hij vormt de aanvanke lijk abstrakte onderdeeltjes om naar het figuratieve. Het is deze mogelijkheid om ergens iets in te zien die aan de basis ligt van de olieverfschilderijen. Anders is het met zijn etsen. Hij wil ermee tot de kern van de zaak doordringen. Zwarte humor, spot, cynisme en regelrechte kritiek zijn er vaste ingre diënten van. Maar hij springt met die bestanddelen zuinig om. Flavien gebruikt ze enkel omdat hij de kijker een hint wil geven, en met het schilderen van «klassieke» bloemetjesstillevens kan je dat nu een maal niet. «Ik zie de dingen niet als een pessimist», zegt Flavien. «Maar het weergeven van het oppervlakki ge en enkel en alleen dat is voor zondagsschilders. Deze mensen onthouden, zoals de meeste trouwens, enkel de goede kanten van het leven. Over de rest mag niet gesproken, niet geschilderd worden want dan zou je het publiek shockeren. Als schilder moet je niet alléén mooie gedachtjes hebben». «Ondanks mijn spot en cynisme wil ik óók naar het betere, maar niet naar het naïeve. Voor wie dat begrijpen wil geef ik een titel mee, voor de rest moet je je plan trekken, wie het niet ziet heeft dan maar de trein gemist». Over de hierbij afgebeelde ets «Scherpenheuvel by night» vertelt Flavien het volgende. «Het is spelen. Een wedstrijd tussen schijnheiligheid, oneerlijk heid en flauwe kul tegenover «mijn» waarheid. De wereld in zijn blootje zetten, de facades opblazen, voel ik als een mystieke ervaring; alleen met je papier of doel tegen massa's, sekten en partijen, zonder in het zothuis of de gevangenis terecht te willen komen. Ik word wel uitgesloten, maar dat is nog altijd minder frustrerend dan kompromissen sluiten. Vele dingen die hadden kunnen uitgroeien tot hogere waarden zijn kompleet verloederd door kommersie -en shjow. Business. Scherpenheuvel staat hier niet als «ik» tegen de kerk, en kritiek hoeft niet altijd geïnterpreteerd te worden als af braak of moraalridderij; het moet een spel blijven en ik speel liever met verf dan met dynamiet». «Ondanks het speelse blijft het gevecht met de techniek. Het op een blad moeten vastleggen is en blijft een noodzaak want het gewoon zeggen zou logischer en direkter zijn». Momenteel werkt Flavien meer met abstrakte gege vens. Door sommige reakties van toeschouwers op z'n figuratief werk is hij wat van dat genre «afge kikt». De «beelden»-kun8t stuit van het moment dat ze bomen blauw afbeelt op kritiek en met die negatie ve beoordelingen in het achterhoofd heeft Flavien géén lol meer met dat soort werk. een uggenhout. Tijdens het zeer stemmige zomerkoncert in de het hskapel te Buggenhout-Bos (v) Onder het motto «Kunst in stadsbezit» gaat van vrijdag 17 oogst tot en met 30 om, Ernest Van Den Panhuysen, Henri Van den Brouck, Jef Van den Steen, Robert Van september in het stedelijk museum Oud Hospitaal, Oude Vismarkt, een tentoonstelling Kerkhove, Jan Van Malderen, Maurits Van Saene. P. Verbeke, Medard Verburgh. door. Vooropening op vrijdag 17 oogst met o.m. een toespraak door de schepen van kuituur U kan er kennis maken met werken van: René Bekaert, Frans Callebaut-GovaertAlbert Chris Lievens-Borms. Claeys, Cruyssen, Frans De Concinck, Jules Delaforterie, Valerius De Saedeleer, De tentoonstelling is verder toegankelijk voor het pubhek elke weekdag (vrijdag Georges De Sloovere, Piet Gillis, Jan Hutsebaut, Herman. Kekebos, Etienne Le Compte, gesloten) van 14 tot 18 u. Ook op zaterdag Op zondag van I0u30 tot 12u30 en van 14 Fons Macharis. Noël Matthijs, Jozef Meganck, Petrus Mertens, Frans Pereboom, Leo tot 19 u. Piron, Maurice Schelck, Lode wijk Taeymans, Georges Teugels, Guillaume Van Busc- LH ■Re ap I Bijna iedere Lebbekenaar van mijn generatie heeft, als elf- tot veertien-vijftienjarige en sommigen zelfs op oudere leeftijd heerlijke herinneringen aan hun zondagnamidda gen. We hebben ze allemaal, bijna zonder uitzondering, doorgebracht in «de Kring». «De Kring» was het patronaat, waar de jongens na hun plechtige kommunie. op zondag tussen vier en zeven, naartoe konden om zich te vermaken. Soms sprak men wel eens van de «patronage», maar algemeen noemden we dat «de Kring». Alles ging immers door in de Mariakring, de zaal die toehoorde aan de parochiale werken en die aanleunde bij de Broedersschool, om zo te zeggen, er deel van uitmaakte. De school, die ook eigendom was van dezelfde werken men heette dat toen «van de paster» maar waarvan weinige Lebbekenaars op dat ogenblik weet hadden. Ik ook niet. Zeggen dat men naar de «patronaag» ging, was waar schijnlijk te lang om uit te spreken en om een onderscheid te maken met de andere aktiviteiten in de Mariakring toneel door «De Vrede» was ongeveer de enige zei men gewoon «De Kring». Dat omvatte alles wat op het patro naat betrekking had. Meestal spraken we de G achteraan nog uit als K en zo heette het jongenspatronaat algemeen «De Krink». Men moest elf jaar zijn, of beter gezegd zijn Plechtige Kommunie hebben gedaan, om naar de Kring te mogen gaan. In ons leven was dat dan ook een belangrijke datum De meesten onder ons hechtten meer belang aan het feit dat hun kommunie de deur tot de Kring opende, dan aan de kommunie zelf. Plechtige kommunie had voor ons zelf niet zo veel om het lijf. Het was twee jaar «cathechismus» lopen en dan de «zeven weken», die eindeloos schenen en waarbij ge heel de cathechismus met de bijvoegsels bij en dat was wat van buiten moest kennen. Wie best zijn les kende mocht vooraan gaan zitten.- De onderpastoor die ondervroeg was onverbiddelijk en bij een aarzelend antwoord, vloogt ge enkele plaatsen achter uit. Of soms een bank. Diegene die niets van zijn les kende of het te bont maakte, kon op de achterste bank gaan zitten. Thuis vroegen ze dan waar ge ergens zat en wee u als ge moest zeggen, dat ge vandaag meer achteraan zat dan gisteren. De dagen gingen dan ook, naast uw huiswerk maken, door met het hoofd tussen beide handen gebogen, over die cathechismus te zitten. Ge moest immers niet alleen de antwoorden kennen, maar ook de vragen en de ene les na de andere kunnen opdreunen. Er waren veel zaken die we niet begrepen, maar we moesten ze kennen. 's Avonds was er natuurlijk algemene repetitie. Moeder legde haar werk opzij en de ondervraging begon. Soms met dramatische taferelen, waarbij vaak tranen aan de ene kant, gevloek en meppen aan de andere kant, te pas kwamen. De ouders vonden het immers een eer, wanneer hun kind een van de eersten, of de eerste, mocht te kommunie gaan Want dat waren, in hun ogen, de knapsten. Het was een eretitel wanneer men zegde: Hij of zij kent de cathechismus grat (I) van buiten. Met vragen en ant woorden. En de bijvoegsels! De dag van de kommunie zelf was dat nuchter men mocht van de dag voordien geen eten of drinken meer genut hebben! om halfzeven naar de kommuniemis gaan. Meestal speelde het weer lelijk parten. Plechtige kommu nie was toen veertien dagen voor Pasen, soms half maart. Wanneer het regende kon men in zijn nieuw kostuum of kommunieklced, rillend van de kou, onder een grote paraplu van de Breestraat, de Vondelstraat, de Poelstraat of van een andere afgelegen wijk, naar 't dorp komen. De kerk van de Minnestraat-bestond toen nog niet. Het was dan ook vaak triestig om zien hoe de meisjes, kouwelijk en doorregend toekwamen. Sommige boeren, die een over dekte kar hadden, of een «sjees» hadden weten te bemachtigen, spanden hun paard in en kwamen zo naar de kerk. Aan de stok van hun zweep bonden ze dan een wit strikje. Dat waren de geprivilegieerden. De kinderen van de weinige welstcllcndcn die «n'en otto» hadden, deden meestal niet hun kommunie in de parochie, want die «lagen in 't pensionaat». Na de mis ging men dan koffie drinken, meestal bij peter of meter. Om tien uur was er de hoogmis en om.twee uur het lof. Om precies te zijn: vespers en lof. Van een feestmaal was er zelden sprake. Op de middag werd er gewoon gegeten. Na het lof was er op sommige plaatsen dan wel een koffietafel, in beperkte kring. Tussendoor moest ge bij «nonkels en tanten» en enkele goede beken den, u gaan laten zien. Vóór de kommunie werd men daartoe uitgenodigd. Wanneer ge ergens binnentrad wa ren er twee mogelijkheden. Ofwel zegde nonkel of tante: «Komde aa ne kieé loute zien?» of zei het kind in kwestie: «Ik kom mij ne kieé loute zien». De kommunikant moest zich een paar keer omdraaien, kreeg te horen dat hij of zij toch zo schoon was en dat hij of zij zeker wel de schoonste van de kerk was.v Dan kwam het grote moment. Tante zei: «Na goinne kik toch ne kieé in aa zak tasse, zelle!». «In uw zak tassen» betekende dat ze hun hand met een geldstuk, in zeldzame gevallen een briefje erin, in uw zak staken en natuurlijk, het geld in uw zak lieten vallen. Wanneer ge tot de bevoorrechten hoorde, die zich op vele plaatsen mocht gaan laten zien, dan was het resultaat dat ge honderd frank of meer bij mekaar getast kreeg. Dat betekende nog niet dat ge vrij over die centen mocht beschikken. Integendeel!- Het was een geplogenheid dat men de tweede dag van de kommunie. op reis ging. In 't beste geval met de trein naar Brussel. De jongens in hun kommuniekostuum en de meisjes, die 's zondags in 't wit waren, in een nieuw kleed en mantel, met bijhorende «saccoche» en hoedje. De meisjes die in 't gekleurd waren om de kosten te drukken stelden het met één kleed, maar voor de rest hadden ze toch alles. Traditioneel moest ge gedurende die twee dagen, heel de tijd, uw kerkboek meesleuren in een wit zakdoekje. Zodat heel de wereld kon zien «dat ge ne kommunikant waart». De reis gebeurde meestal met moeder, want vader moest gaan werken. Een dag verlet kon er niet af. Ikzelf mocht met moeder naar de markt in Dendermonde. Als jongen van elf, had ik me, van mijn eigen geld, ziclsgraag een boog gekocht. De prijs was tien frank. Daar was echter geen sprake van. Geld uitgeven aan zo'n onnozelheid! Geen kwestie van! Ik ben thuisgekomen met mijn «tastgeld» onaangeroerd, want het moest op mijn spaarboekje. En... 't staat er nog op! Voor ons jongens was het belangrijkste evenement van deze kommunie. dat we naar de Kring mochten. Naar de Kring mogen gaan of niet, was een grenslijn in onze leeftijd. Hij die dat nog niet mocht, was een kleine jongen, die wel mocht was een half volwassene. Een veel gebruikte uitdrukking was vaak: «Zwijgt gij! Ge moogt nog nie eens naar de kring gaan! of «Ik mag al naar de kring gaan!». De pas toegelatenen schepten dan ook de maandag op over de kring. Er was ook een meisjespatronaat. Maar als ik me niet vergis, dan lag de leeftijd daar hoger. Ikzelf ben naar de kring mogen gaan vóór mijn plechtige kommunie. Maar dat was een uitzonderlijk geval. Want aan de grens van elf jaar of plechtige kommunie werd streng de hand gehouden. Voor mij echter was er een motief. Mijn ouders woonden in bij mijn tantes, die stamminee hielden. «Estaminet» stond er op de ruit boven de deur. Ze hadden beneden één plaats die diende als keuken, woonkamer en werkplaats voor vader, die kleermaker was. Een plaats van ongeveer vier bij vier, waarin de deur nog uitgaf op de trap. We waren dus niet erg groot behuisd. Boven hadden we twee slaapkamers. Een grotere voor mijn ouders, waar naast hun bed en een kleerkast ook nog een ronde tafel stond met zes stoelen. Een kleine voor mij, waar plaats was voor mijn bed en een oude lijnwaadkast. Op zondagavond ging vader, samen met zijn schoonbroer Janneke Sis, zijn pintje pakken en met de kaart spelen bij «Callebautens». Moeder, die de doordeweekse besloten heid van haar werk-, leef- en kookruimte wel eens wou ontvluchten, had geen ander terrein dan 't stamminee en dat vonden ze precies niet de gepaste omgeving om als tienjarige knaap in terecht te komen. Vader was de broeder van de «patronaag» gaan vinden, had deze argumenten naar voren geschoven en ik kreeg de toelating, vroeger dan de anderen, naar de kring te gaan. (wordt vervolgd) Pierre Van Rossem

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1984 | | pagina 19