Monika Lenssens over het kunstonderwijs
in Dendermonde
La Petite Bande koncerteert te Herzele
De Voorpost - 21.9.1984 -
De Voorpost sprak met:
gename mensen met een
echt kunstgevoel.
Verder zijn er de vele prij
zen die ons elk jaar ter be
schikking gesteld worden
door verenigingen en bank
instellingen.
Welke kwsussen worden
er precies gegeven in de
akademie?
Van 6 tot 11 jaar kan men
terecht in de voorbereiden
de afdeling Het scheppend
vermogen is immers in ie
der kind aanwezig. De
evenwichtige ontwikkeling
van het kind is slechts mo
gelijk indien de aanwezige
kreativiteit tot ontplooiing
kan komen door middel van
estetische opvoeding. In de
jeugdafdeling worden de
verschillende technieken
bijgebracht zonder de per
soonlijke initiatieven van
het kind af te remmen.
Vanaf 12 jaar kan men
naar het lager sekundair.
Het waarnemingstekenen
naar de natuur is een onuit
puttelijke bron. Het ontle
den van een voorwerp naar
vorm, kleur en materie is
voor de jonge student, be-
Wie haalt het in zijn hoofd
een orkest van wereldni
veau als La Petite Bande
van Sigiswald Kuijken
naar een dorpje als Herzele
te halen? Dit is een beden
king die velen zich waar
schijnlijk zullen stellen bij
het doorbladeren van de
brochure van het Festival
van Vlaanderen. Het is
reeds de vierde maal dat in
Herzele. in het kader van
het Festival van Vlaande
ren, een koncert met een
uitzonderlijk ensemble
georganiseerd wordt.
Gamma v.z.w.
De Kulturele Vereniging
Gamma bestaat reeds tien
jaar en werd indertijd opge
richt met als doel: «De ver
dere kulturele ontwikke
ling van de aanstaande fu
siegemeente Herzele door
het nemen van gerichte ini
tiatieven en de praktische
organisatie van een dege
lijk kultureel aanbod» Niet
minder dan zeven verschil
lende werkgroepen rond
voorzitter Marc Van Impe
en sekretaris Chris Borloo
zorgden voor een steeds
groter wordend gamma
van kulturele aktiviteiten.
Dit jaar plande Gamma
twee festivalmanifestaties:
een jazzkroegentocht (met
o.p. The Jeggpap N.O. Jazz
band) op vrijdag 7 septem
ber en dan het grote barok-
koncert met La Petite Ban
de op vrijdag 28 september
om 20.30 uur in de zaal van
het Koninklijk Technisch
Atheneum.
La Petite Bande
La Petite Bande werd on
1972 opgericht door Sigis
wald Kuijken in opdracht
van de Duitse platenfirma
Harmonia Mundi voor de
opname van Lully's «Bour
geois Gentilhomme» onder
leiding van Gustav Leon-
hardt. De bezetting van het
orkest en de naam ervan
werden ontleend aan Lul
ly's eigen orkest aan het
hof van Lodewijk XIV.
Het ensemble speelt onder
leiding van Gustav Leon-
hardt of van Sigiswald
Kuijken die er de vaste aan
voerder van is.
La Petite Bande dat tel
kens per projekt wordt sa
mengesteld gaf koncer-
ten over gans Europa en
trad op in de grote Europe
se muziekfestivals.
Programma
Corelli, Geminiani, Haëndel
en Bach, een barokprog-
ramma voor fijnproevers.
De koncertavond staat in
het teken van de Italiaanse
stijl; muziek dus die in de
eerste plaats welluidend,
ekspressief en kontrastrijk
wil zijn en die getekend is
in barokke bogen en
golven.
La Petite Bande opent met
het «Concerto grosso in
Bes, opus 6 nr. 5», een vijf
delige kompositie van Ar-
cangelo Corelli (1653-
1713), de komponist die de
verworvenheden van zijn
voorgangers en tijdgenoten
tot een verbluffende een
heid en vanzelfsprekend
heid wist samen te mengen.
Van Franceso Geminiani
(1687-1762) staan twee
werken op het programma,
het «Concerto grosso in g»
naar de vioolsonate opus 5
nr 5 van Corelli en het
«Concerto grosso in c opus
2 nr 2». Geminiani was een
leerling van Corelli en één
der invloedrijkste versprei
ders van de Italiaanse viool-
kuituur.
Het vierdelige «Concerto
grosso in F, opus 6 nr. 2»
van Haëndel (1685-1759)
opent het tweede deel. Dit
koncerto is een van de 12
die samen opus 6 vormen
en in London gedrukt wer
den. Haëndel had als jonge
man nog met Corelli ge
werkt Corelli's invloed en
trekken zijn hier nog niet
uitgewist en was dus met
de Italiaanse stijl ver
trouwd.
Het koncert sluit met het
«Concerto in d voor twee
violen, strijlensemble en
basso continuo, B.W.V.
1043», een driedelige kom
positie van Johann Sebas
tian Bach (1685-1750).
Hoewel puur Italiaans van
stijlrichting kan men van
deze muziek slechts zeggen
dat het Bachs muziek is,
onvergelijkbaar, anders
dan alle andere. Het stuk is
eigenlijk een concerto gros
so (vaak zijn de beide viool
solisten alleen door de bas
begeleid," waardoor we heel
dicht staan bij het concerti-
no-idee a la Corelli), maai
de invloed brengt ons vei
weg van de konventies en
van de tijdgenoten.
Toegangskaarten, aan 300
F kunnen bekomen worden
bij het Gemeentekrediet
van België, Kerkstraat 7,
9550 Herzele; telefonisch
op nummer 053/62.39.20
(van 9 tot 12.15 en van
14.30 tot 18.30 uur; op za
terdag van 10 tot 12 uur).
Vermelden we nog dat dit
zelfde koncert uitgevoerd
wordt in het Gentse Con-,
grescentrum op 29 septem
ber (hiervoor zijn alle kaar
ten echter reeds lang uit-,
verkocht!) en op 30 septem
ber in de Brusselse Kapelle-
kerk.
Manuela laureate te Lede
Na de periode van de crochets en vóór die van de
play-back vierde de ontdek-de-ster-rage hoogtij.
Wat verleden zaterdagavond te Smetlede in de tent
bij «Roste Mon» vlakbij de parochiekerk nog maar
eens het geval was.
Uit de vele kandidaten die
hun kans wilden wagen
werden er een dozijn gese-
lekteerd die op het podium
door een jury ook bestaan
de uit plaatselijke notorië-
teiten op het gebied van
zang en muziek zouden
worden beoordeeld.
Het werd een amusante
sluiting van de jaarlijkse
gemeentekermis waarbij
jong en oud aan zijn trek
ken kwam en diverse gen
res werden beoefend.
De ter plekke wonende van
Duitse afkomst zijnde Ma
nuela Schubert wat voor
een naam voor een muzi-
kante bracht met «La Pa
loma» van de Franse vedet
te Mireille Matthieu de zaal
in vervoering en haar eer
ste plaats werd dan ook
door het publiek van harte
goedgekeurd. Met een an
der suksesnummer dat
tegenwoordig opgeld doet,
Ciske de Rat, werd Erwin
Pannewaert ei zo na eind
overwinnaar en Veerle
Coctsier uit Erpe, klarinet-
tiste haalde de derde plaats
met een suksesnummer
van «Stampen en Dagen».
De eerste drie kregen naakt
een prijs in geld ook een
luchtdoop.
Vierde werd trompetter Ro
bert Van der Stuyft (Oorde-
gem) met een prachtige uit
voering, virtuoos gebracht
en met mooie sonoriteit var
«II silencio». Verder werdei
geklasseerd Chris Moreels
Mieke Matthijs, Patricl
Van Kerckhova, Katris'
Matthijs, Kerekoetentrio er
meidengroep De Gendt-De
Croock en Rudi Van Geert
met Gilbert Van der Stuyft.
LH
A. Cool, twintig jaar burgemeester
Twintig jaar. het is een hele tijd. Zeker voor een
politicus die het lang niet makkelijk heeft om gedurende
die lange periode zijn ambt te bekleden
De Dendcrmondsc burgemeester Albert Cool heeft er dit
jaar twintig jaar als eerste man van de stad opzitten en zal
die verjaardag vieren met iemand die evenlang in de
wereld van de glitter en glamour staat: Jimmy Frey.
Die viering heeft plaats op zaterdag 22 september in de
sporthal te Appels tijdens het traditionele bal van de
burgemeester.
De Studio van het Gemeen- Japanse krijgers. Meer dan 250
tekrediet, passage 44 te Brus- voorwerpen, zullen van 21 sop-
sel zet het najaar in met een tcmber tot 18 november aan
grote tentoonstelling, gewijd het publiek getoond worden,
aan de Samurai, de vermaarde
«Onderwijs in de plastische en toegepaste kunsten moet in de eerste plaats
artistieke initiatie betekenen naast de onontbeerlijke technische vakkunde die
de verschillende kunsttakken met zich meebrengen. Kunstscholen met
beperkt leerplan hebben een speciale opdracht. Met de totale verscheidenheid
in de schoolbevolking kan men steeds een richting uit. Of het nu jonge
leerlingen zijn in de voorbereidende afdeling of opgroeiende jeugd uit het
lager secundair, tot studenten en volwassenen in de hogere afdelingen, er is
bij ieder van hen die specifieke aanleg tot het zich uiten in eigen beeldende
taal.
Het is aan de leraars de persoonlijkheid van iedere leerling in kontakt te
brengen met de vormentaal van de plastische kunsten, hen te stimuleren, te
initiëren en technische vaardigheid bij te brengen.»
Aan het woord is Monika Lenssens, direktrice van de Koninklijke Akademie
voor Schone Kunsten. Wij zochten haar op in de Dijkstraat, waar de
Dendermondse akademie is gevestigd.
Wanneer we de wankele
trappen opgegaan zijn en
het grote, kille sekretariaat
betreden hebben, informe
ren we direkt naar de toe
stand van de gebouwen.
Naar we vernomen hebben
in een krant zou hier heel
wat aan schorten.
Monika Lenssens: Ik heb
ook in een dagblad gelezen
dat de toestand van de elek
triciteitsleidingen m de ge
bouwen erbarmelijk zouden
zijn. Mocht dat twee jaar
geleden geschreven zijn,
was dat goed. Nu is het een
leugen. Twee jaar geleden
is er een staat opgemaakt
van de gebouwen en is er
met de elektriciteitswerken
begonnen. Op dit moment
zijn de elektriciteitsvoorzie
ningen wel in orde.
Deze grote ruimte voelt
toch kil aan, hoewel er twee
radiatoren staan.
Inderdaad, verklaart de
direktrice Maar het is een
oud gebouw dat niet meer
aangepast is aan de noden
van deze tijd. De radiatoren
staan op de verkeerde
plaats, de ruimte is niet
funktioneel verdeeld. En
dat geldt zo voor het hele
gebouw Er zijn bijvoor
beeld heel brede gangen die
echter weinig nut hebben.
Men zou het gebouw bin
nenin moeten herindelen.
Ik begrijp dat het veel geld
kost, maar de stad belooft
toch de nodige inspftinin-
gen te doen op langere ter
mijn. Als ik het grootscha
lig bekijk, zou de stad bij
voorbeeld de krotwoningen
aan de achterkant van het
gebouw kunnen kopen zo
dat de muziekakademie en
deze in één gebouw geves
tigd zouden zijn. Dan zou
den bepaalde uitgaven toch
beperkt worden. Dat zal
misschien voor mijn tijd
niet meer zijn, maar dat is
niet van belang. Belangrijk
is wel dat de stad zich daar
over zou bezinnen en dat
men zoiets op langere ter
mijn zou realiseren. Een
akademie is toch van be
lang voor de maatschappij
Want. als je het nu begint te
ontleden naar de normen
van een hedendaagse
school, laat er veel te wen
sen over. Er is bijvoorbeeld
onvoldoende sanitaire voor
ziening, rekening gehou
den met het groot aantal
leerlingen.
Is er dan zoveel belang
stelling voor de akademie?
De belangstelling groeit
zienderogen En het pu
bliek dat we krijgen ligt
anders. Het zijn niet alleen
de Jonge mensen die naar
de akademie komen, maar
ook veel volwassenen. Men
sen die hun studies reeds
achter de rug hebben. Er is
immers meer en meer vrije
tijd. Ook werklozen zien we
hier, of ouders die met hun
kinderen meekomen. Bij
velen is de drempelvrees
weg. Ik denk dat de akade-
mies in de grootsteden een
kleinere toeloop kennen
omdat er meer vormen van
ontspanning aanwezig
zijn.
We hebben meer dan 500
leerlingen, alhoewel er
slechts 412 officieel erkend
zijn en in aanmerking ko
men voor subsidies. De
verificateur kijkt de aanwe
zigheidslijsten na en op ba
sis van het aantal regelma
tige leerlingen worden de
subsidies toegekend. Ie
mand die maar één keer per
week naar de akademie
komt, wordt gewoon ge
schrapt. Maar ik kan die
mensen niet bui te naturen
omdat de verifikateur ze
schrapt. Iemand die slechts
de helft van de tijd kan ko
men mag er gewoon twee
jaar over doen. Vroeger ge
beurde de subsidiëring
door de stad, maar dat is
lang geleden. Met het
schoolpakt heeft de staat
dat op zich genomen. Dan
zijn de scholen als padde
stoelen uit de grond ge
schoten en daar moeten wij
nu voor boeten. Waar vind
je immers 80 kunstscholen
zoals in België? Maar het
koet enorm veel geld aan de
gemeenschap
Ja, maar als do scholen
nu voldoende bevolkt zijn?
OK, maar ze werken niet
allemaal volgens de regels
van het spel. Ik vind dat je
daar eerlijk moet in zijn.
Als een leerling slechts drie
keer geweest is is hij maar
drie keer geweest. Punt uit.
Ik vind het oneerlijk tegen
over de gemeenschap om
subsidies te gaan lostrek
ken waar je geen recht op
hebt.
Het groot aantal leerlin
gen, gekombineerd met een
gebrek aan ruimte, brengt
toch moeilijkheden mee?
Door de overbevolking
van de klassen zijn we ei-
genlijk tot een numerus
clausus gedwongen. Op be
paalde momenten moeten
we leerlingen op een wacht
lijst plaatsen, die we pas
een kans kunnen geven als
er ergens een andere leer
ling tussenuit valt. Maar
tot nu toe geldt dat slechts
voor de jeugdklassen.
Ook ten opzichte van af
gestudeerde leerlingen is
dat een spijtige zaak. Waar
deze mensen vroeger nog
als vrije leerlingen moch
ten komen en met het mate
riaal van de akademie kon
den werken, kunnen we
ook hen niet meer aanvaar
den. Ik zou die mensen
graag opvangen, maar er is
te weinig plaats, te weinig
materiaal en te weinig le
raars. Maar ze kunnen ons
niet blijven beknotten, het
onderwijs moet toch de
kans hebben om uit te
breiden.
De grote hall neemt ook
veel ruimte in. Die zou ook
kunnen omgevormd wor
den. Of wordt ze misschien
gebruikt voor tentoonstel
lingen?
Neen. Ik heb een aparte
tentoonstellingszaal, maar
die speel ik niet graag
kwijt. Het werk van de leer
lingen moet toch eens ge
zien worden. Daar komt
nog bij dat Dendermonde
eigenlijk geen zaal heeft die
echt geschikt is voor dat
doel. Het stadhuis wordt
soms wel eens ingericht
maar je werkt er met pane-;
len en er is een slechte ver
lichting. Men zou hier ook
kleine koncerten kunnen
geven, want muziek en
beeldende kunsten gaan
toch samen. Hier worden
ook andere tentoonstellin
gen gegeven, maar dat valt
steeds minder voor omdat
de ligging van het stadhuis
beter is.
Wordt kunstonderwijs
nog altijd als een luxe be
schouwd?
Ja, het wordt nog niet
helemaal aanvaard. Men
vergeet nog te gemakkelijk
dat een volk maar groot is
door z'n kuituur. Maar
wanneer die kuituur ont
breekt, tja...
Het is jammer, maar
kunstonderwijs is nog een
beetje misdeeld. En dat
merk je wanneer je met
sommige mensen praat. Die
staan er gewoon buiten. De
bedoeling van een akade
mie is dan ook de mensen
smaak bij te brengen en
hen een goede basis mee te
geven. Het is tenslotte on
derwijs. Maar sommigen
komen dan naar de schil
derklas om zo gauw moge
lijk een paar schilderijtjes
te maken en er mee tentoon
te stellen. En dat is dus niet
de bedoeling.
Is het nog verantwoord,
leren tekenen naar plaaste
ren model?
Ik vind van wel. Het is zo
moeilijk voor de leerlingen
om direkt aan levend model
te beginnen: ze hebben geen
houvast. En je moet ook al
een heel goede leraar heb
ben die anatomisch juist
kan uitleggen. En dat zit er
niet meer in, de jongere le
raars hebben het zelf niet
mee. Na slechts drie jaar
hoger kunstonderwijs te
hebben gevolgd, mogen zij
lesgeven. Ik vind dat je toch
zelf nog wat moet presteren
om les te geven. Wij dien
den vroeger zeven jaar te
tekenen alvorens we moch
ten overstappen naar le
vend model.
Geef jijzelf les?
Nee, niet meer. Er bleef
geen tijd meer voor het
ambt van direktrice. In
1969 ben ik hier beginnen
lesgeven en toen ik in 77
direktrice werd ben ik er
maar eventjes mee doorge
gaan. De tijd die ik nu heb,
20 uur, is zelfs nog te kort.
Maar een leraar is enorm
belangrijk. Een school
staat of valt met z'n leraars.
Een aanwezigheidslijst
zegt mij heel veel over een
leraar. Als je bijvoorbeeld
een lijst ziet waarop in het
begin 40 leerlingen staan,
maar waarop je na een paar
maanden veel lege lijnen
ziet, dan klopt er iets niet.
Maar we beschikken hier
wel over een paar zeer goeie
leraars.
Was jij het, of vergissen
wij ons, die ooit gestart
bent met een jeugdatelier?
Ik ben er inderdaad mee
gestart. Er was niet veel
geld beschikbaar, maar er
werd toch het nodige ge
daan zodat ik kon begin
nen. Het was toen nog zo
dat je pas officieel erkend
werd indien je al een jaar
bezig was. Ik ben dus ge
start en na verloop van een
jaar had ik 80 leerlingen.
Het was een enorm sukses.
Krijg je spontaan hulp
van firma's of bankinstel
lingen?
De folder die wij uitgeven
is tot stand gekomen dank
zij de hulp van C A. Bij de
bouw van de zaak op de
Oude Vest hadden deze
mensen gevraagd of leer
lingen van de akademie pa
nelen zouden kunnen schil
deren om voor de gevel te
zetten, terwijl de bouw bin
nenin verder ging. Als
kompensatie betaalden zij
onze folder. Het waren aan
geleid door de leraar, een
boeiende ervaring. Het on
derricht van aangepaste ba
sistechnieken is een niet te
verwaarlozen onderdeel
van de driejarige opleiding.
Er is ook een initiatiekur-
sus voor volwassenen. Deze
kursus richt zich tot de vol
wassenen die voor hun ar
tistieke aanleg nog geen
kans kregen en op deze ma
nier hun ambities kunnen
realiseren. In deze éénjari
ge initiatie wordt het waar
nemen op een intensieve
manier toegepast.
Het afwisselend studie
programma van het oriën
tatiejaar heeft naast een al
gemene kunstvorming tot
doel de leerlingen kennis
en inzicht te laten krijgen
in de verschillende discipli
nes om er later een eigen
keuze uit te bepalen.
Vanaf 15 jaar kan men
terecht in het hoger secun
dair kunstonderwijs en op
19 jaar kan men naar het
hoger kunstonderwijs-fina-
liteit. De specialisaties van
af het 2de jaar hoger secun
dair zijn tekenen, schilde
ren, beeldhouwen, grafiek,
sierkunsten en keramiek.
Het leren tekenen is vooral
het leren observeren of
zien. In elke kunsttak is het
nodig een goede basisvor
ming van het plastisch te
kenen te bezitten. Naast de
ze is de doorgedreven
tekenopleiding een vol
waardige kunstvorm.
Het beoefenen van de gra
fische kunsten vergt een
grondige tekenvaardig
heid. Naast etsen en diep
drukken denken we aan de
mogelijkheid in de toe
komst dit atelier in de gele
genheid te stellen de kur
sus uit te breiden met steen
druk en zeefdruk. Beeld
houwen dan is één van de
zuiverste en oudste vormen
van de beeldende kunsten.
Keramiek: deze toegepas
te kunstvorm legt de na
druk op een artistiek en
harmonieus inzicht en op
het verwerven van techni
sche kennis voor het ver
vaardigen van gebruiks
voorwerpen of andere
skulpturale vormen. Tradi
tiegetrouw behoren de
schilderklassen tot de
meest bevolkte ateliers. Het
programma voorziet in
waarnemingstekenen
kunstgeschiedenis en toe
passingen in kleur. In de
finaliteiten wordt de visie
van de leerling persoonlij
ker. Men werkt monumen-
taler.
De sierkunst tenslotte is
een kunsttak die behoort
tot de toegepaste kunsten
en is vooral gericht op het
funktionele. Naast een ba
siskennis van het tekenen
moeten de leerlingen krea-
tief begaafd zijn. En verder
zou ik nog graag een kur
sus fotografie inrichten,
omdat ik vind dat het eert
zeer aktueel iets is.
Tekst
Ann Smoü
Foto's
Piet van San
