Tijdloze, meditatieve landschappen
Oud-Leerlingen
van Rik Bettens expozeren
in Dendermondse akademie
Monika Lenssens ook
in Polen
Landschappen uit eigen vertrouwd milieu
als eerbetoon aan vlakke Scheldeland
Keramiek
voor alle dag in Aalst
22 - 21.12.1984 - De Voorpost
stellen hun
straat. Van
tekeningen
projekt en
Monika Lenssens in BP Gallerij - Antwerpen
Tot 6 januari 1985 exposeert Monika Lenssens, directrice van de Koninklijke
Akademie voor Schone Kunsten van Dendermonde in de BP Gallery, Jan Van
Rijswijeklaan 162 in Antwerpen. Deze tentoonstelling die later ook naar
Brussel gaat wordt begeleid door een mooi uitgevoerde brochure waarin R. De
Cnodder een merkwaardige beschrijving geeft van Monika's werk. De titel
van die beschrijving is «Het doorbroken landschap», maar toch voelen we
meer voor de Franse vertaling, «Le paysage réinventé».
De heer Theo Van Looij, voorzitter van de Vereniging der Direkteurs van het
Kunstonderwijs met beperkt leerplan, heeft in zijn inleiding het werk van
Monika Lenssens en de evolutie er naartoe zo treffend beschreven, dat we niet
anders kunnen dan zijn toespraak citeren.
Monika Lenssens, gebo
ren en getogen bij" de sa
menvloeiing van Dender en
Schelde, heeft van hui suit
(en van in haar jeugd) met
de behoefte geleerd om door
een kreatief «beleven» de al
ledaagsheid te ontstijgen.
Het land van dijken en wa
ter, van landerijen en koei
en, waar ook modder en
ruwe taal tot de realiteit
behoren, hebben haar ge
raakt. In een onbewuste
reaktie heeft ze dan steeds
met het licht en de warmte
van zekere positieve erva
ringen de zware (en voor
haar storende) indrukken
willen terugdringen
Aanvankelijk heeft ze, voor
haar aangeboren artistieke
gevoeligheid, de muziek ge
kozen, Ze kreeg een oplei
ding als alt-violiste wat,
voor wie haar inmiddels als
volwassen talent en als
mens heeft leren kennen,
volledig met haar fysiek en
haar zieletoestand overeen
stemde. Een intens muzi
kaal natrillen bij elke aan
raking met de bewegende
droom of werkelijkheid,
iets warms in elk van haar
woorden en buigingen, iets
van hoop en verwachting
die een latente desillusie of
een zachte pijn proberen te
verdringen.
Toen Monika Lenssens dan
haar schilderkunstige am
bities begon te onderken
nen, werd ze leerling van de
Koninklijke Akademie van
haar geboortestad waar ze,
in het atelier van de direk-
teur (kunstschilder Hugo
Van Beveren) definitief in
de ban van olieverf en doek
kwam.
Monika was een zeer
goed leerling en eigenlijk
een handig kunstenaar die,
in die aanvangsjaren van
een zelfstandige ontwikke
ling, de kool en de geit wist
te sparen zonder daarbij
zondermeer weg te zinken
in het kielzog van naar
meester. Ze woonde toen
aan het Sas te Dendermon
de, en ik herinner mij meer
dere studies uit die omge
ving waarin ze zeker de
kompositie, de bladschik
king volgens alle regels
wist te respekteren, de te
kening (zeg maar de vor
men) duidelijk en korrekt
noteerde, maar waar ze te
gelijkertijd met een zeker
persoonlijk palet een trans
parant harmonieus geheel
wist op te bouwen, dat ze
ker niet meer in de smeuige
toets van de school viel.
In die tijd heeft ze ook reeds
heel wat met pastel ge
werkt, iets wat ze inmiddels
tot een hoog niveau heeft
opgevoerd, en had ze mas
sa's tekeningen, schetsen,
natuurstudies en ook ver
dienstelijke portretten,
vooral dan van kinderen.
En ware Monika Lenssens
nu zonder meer een braaf
produkt van deze gewaar
deerde scholing gebleven,
dan zou ze zeker geen gek
figuur geslagen hebben m
de lokale en zelfs nationale
kunstkringen.
Maar deze sensibele dame
bleef m waarheid onver
vuld. Niet dat ze als vrouw,
als echtgenote of als moe
der onvoldaan of ongeluk
kig was, zeker niet. Maar ze
voelde in zich nog zo veel
meer, zou nog zoveel meer
willen geven en beleven,
meer willen veruiterlijken
van wat haar wat donkere
maar doordringende oog
kon ontwaren, van wat
haar hele zintuigelijkheid
haar deed vermoeden of
ervaren.
Zo trok ze, op zoek naar
andere gezichtspunten, an
dere artistieke benadering
eerst naar St.-Niklaas waar
ze bij Bérénice Devos een
gevoeliger perceptie en een
meer transparante voor
stelling leerde kennen, om
ten slotte te Etterbeek aan
het RHOK, op het atelier
van Maio Wassenberg
zoiets als een hersenspoe
ling te ondergaan.
Het leek inderdaad een her
senspoeling wanneer die
eerste resultaten van een
Dendermonde. Meester Bettens en zijn leerlingen (v)
In de Akademie voor Schone Kunsten van Dender
monde loopt momenteel een tentoonstelling met
werken van 17 leerlingen van Rik Bettens, leraar
schilderen finaliteitsjaren aan de akademie van
Dendermonde en Antwerpen.
Frans De Meyer, Eddy De
Nul, Ronald De Preter,
Etienne De Vis, Huguette
De Wit, Paul Dyckhof, Fri,
Louisa Hofman. Rik Slem-
brouck, Guy Smet, Georges
Thomas, Felix Van Der Go
ten, Germaine Vandermei-
ren, Maurits Van Dries-
sche, Jos Van Geldorp,
Frank Van Leer en Jeanin-
ne Van Leugenhaeghe zijn
de zeventien kunstenaars
die als gemeenschappelijke
noemer Rik Bettens heb
ben, de leraar bij wie ze
hebben gestudeerd Deze
zeventien kunstenaars ko
men uit gemeenten die
grenzen aan Dendermonde
en Antwerpen en vormen
samen een bont allegaartje.
Onder hen vindt men niet
alleen schilders terug,
maar evenzeer tekenaars.
Het zijn lotgenoten, die el
kaar na een aantal jaren
opnieuw hebben gevonden
en via een gemeenschappe
lijke tentoonstelling op
zoek gaan naar een zekere
verbondenheid. Het initia
tief van een groep die stil
letjes hoopt op een blijvende
werking. De spilfiguur in
de groep is de leraar die hen
in de finaliteitsjaren heeft
begeleid. Rik Bettens met
andere woorden.
In zijn openingswoord on
derstreepte schepen van
kuituur Hubert Maes dat de
inbreng van een leraar ook
aan een akademie voor
schone kunsten van uiter
mate groot belang is. Het is
inderdaad zo dat velen zich
plots onwennig voelen,
wanneer de poort van de
akademie achter hen is
dichtgeklapt. Zij
steun van de leraar, zijn
ontgroeid aan de vertrouw
de sfeer van de medeleerlin
gen waarin men zoveel be
grip en aanmoediging had
gevonden.
De idee om samen te gaan
exposeren is louter toeval
lig ontstaan. Op een feestje
bij de leraar-gastheer. De
leerlingen willen dan ook
met deze expositie een hul
de brengen aan de
«meester» naar wie ze op
kijken. In Rik Bettens heb
ben zij de man gevonden die
eerbied heeft voor de eigen
stijl, maar die evenzeer niet
mals is waar het de «schil
dersstiel» aangaat. Wat
hem vooral boeid is het in
prenten dat ieder zijn eigen
strijd te vechten heeft voor
het witte schildersdoek en
de grenzen van zijn kunnen
steeds moet weerleggen en
verruimen. Ook steeds met
nieuwe bewondering de
dingen moet kunnen bekij
ken en interpreteren. Rik
Bettens, aldus de schepen,
is een streng leraar in de
goede betekenis van het
woord. Hij streeft eerlijk
heid na, relativeert, slaat
maar zalft ook. Hij bekriti-
zeert en moedigt aan, kort
om hij maakt wie open staat
voor zijn raadgevingen,
rijp om verder te werken
aan zijn vervolmaking, ook
na de akademie. Dat bewijs
vindt men in deze tentoon
stelling.
Georganizeerde werking
Het fijne van de tentoon
stelling is volgens de inlei
der dat hieruit een min of
meer georganizeerde wer
king in de richting van een
nieuwe, volledig naar ab-
straktie zwemende kunst
onder haar handtekening
verschenen, en toch... Spre
kend met Monika, en haar
volgend in haar ontleding,
kwam weer de oude, ern
stige, toegewijde en eerlijke
kunstenares naar voor.
Zeker! De losse «schilder
achtige toets» of wat daar
voor doorging was volledig
verdwenen en een totaal
gladde struktuur met
scherp afgelijnde kleur
vlakken (meestal geome
trisch en vaak rechtlijnig)
was in de plaats gekomen
van de vertrouwde beel
den.. Maar in de blauwe en
paarse vlakken traden ethe
rische gradaties op, het
groen kreeg een nieuwe di
mensie tussen gras en ver
droomde fantasie die zelfs
ietwat als «tegennatuur
lijk» overkwam.
Het is deze nieuwe, jonge
Monika Lenssens die dan
weer zeer snel de beperkin
gen en de relatieve leegte
van deze abstrakties heeft
aangevoeld en die er haar
geleidelijk en bijna onbe
wust toe bracht, weliswaar
verrassende, soms zelfs
vreemde, maar toch weer
herkenbare elementen uit
onze visuele realiteit te
doen invoeren in die haar
zo eigen wereld.
Het werden staken en ge
kleurde stokken,
len die verspreid opgesteld
afgebeeld, het schilderij
diepte en menselijkheid
gingen geven.
Het werden keien die ge
zaaid lagen in een vlak dat
weer gras werd, of aarde,
materialen die vooral ook in
haar voorstudies en de
daaruit gegroeide litho's en
sereens die zacht verdroom
de, stille, intieme sfeer kom
posities dragen.
En zo is Monika Lenssens
geworden wat ze nu is,
daarbij een brug leggend
tussen de natuur, de mate
riële realiteit waaraan ze
met ziel en lichaam ver
knocht is en de abstraktie
die zoveel onzegbaars kan
overdragen.
Ze brengt nu tijdloze, medi
tatieve landschappen die ze
tegelijk systematisch en
bijna koel beredeneerd kon-
struktief opbouwt, maar
toch ook weer met haar zo
vrouwelijke gevoeligheid,
poëtisch weet te doen zin
deren.
Ze heeft nu duidelijk de
synthese van haar artistie
ke omzwervingen en eska-
pades gevonden: een verwe
ven van oude landschap
pen, weilanden, duinen,
water met eenvoudige maar
edele stillevens, stillevens
met zwoele schelpen en
strenge kristallen, roze
kwarts, fruit, wat tekstiel
of zuiver geometrische vo
lumes, kegel, pyramide,
kubus en prisma.
De ernst en de latente on
rust vinden we terug in het
deels seriële van haar oeu
vre dat dan eenzelfde stille
ven op diverse plaatsen op
de als landschap voorko
mende doeken gaat integre
ren. Het staat op de hori
zon, komt op een tafel voor
op het veld, dat dan zelf
weer evolueert naar een ta
pijtachtige vloerbedekking.
Met haar inmiddels virtuo
se acryltechniek kan ze
daarbij de fijnste kleur
schakering aan en verras
sende visuele effekten sug
gereren zoals bv. in haar
graspartijen.
De kimstenare8 die ook
als grafica ondermeer in
het Masereel Centrum te
Kasterlee kostbare lithos en
vooral ook virtuose zeef
drukken in ontelbare kleu
ren heeft gerealiseerd, is
volledig uit de artistieke
twijfels losgeraakt omdat
ze door hard en met volle
inzet te werken de volledige
beheersing over haar ex
pressiemiddelen heeft ver
worven.
Na een recente reeks klei
nere en middelgrote kon-
frontaties in exposities met
het bredere publiek, na en
kele niet onbelangrijke
Dendermonde. Stilleven in tuin.
Van 8 mei tot 30 oktober 1985 zal in het Poolse
Lublin, in het kader van de Internationale Driejaar-
se tegen de oorlog een tentoonstelling gehouden
worden met schilderwerken, geselekteerd uit inzen
dingen vanuit de ganse wereld. j
Voor deze belangrijke tentoonstelling werden twee
werken van Monika Lenssens geselekteerd, een
steendruk met als titel «Ik heb honger» en een l
zeefdruk met acht kleuren die «Terug naar de ai
natuur» werd gedoopt.
Daarmee bewijst Monika Lenssens eens te meer dat i(
haar talent de grenzen van dit kleine land ver
overstijgt. fa
prijzen en selekties in den
lande, als lerares en nu ook
direktrice van de Koninklij
ke Kunstakademie van
Dendermonde, is deze ten
toonstelling (eerst hier te
Antwerpen en weldra te
Brussel in de B.P. Art Gal
lery) een bekroning voor
haar die de bevestigii
moet worden van de re
dat: wanneer inhoud en
zet van de kunstenaar,
oi ui
over de werken heen wet< sl
te beroeren, we zeker voi r£
een waardevolle vorm v
beeldend kunnen staan...
Tuur De Rij bel in Dender monds stadhuis
Tuur De Rijbel, die zijn atelier heeft gevestigd in Buggenhout en vanuit zijn
schuilplaats een weids uitzicht heeft over de velden, expozeert zijn werken in
de Aymon- en Reynoutzaal van het Dendermonds stadhuis. Het is een echt
gezellige tentoonstelling, waarin de bezoekers zich direkt weet thuis te
voelen. Misschien wel omdat de doeken die er te bekijken zijn, stuk voor stuk
doen wegdromen naar de tijd van weleer, omdat de kleuren zacht en teder zijn
gehouden, maar meest van al omdat Tuur De Rijbel de landschapsschilder bij
uitstek is. Zijn werken zijn stuk voor stuk enkele rare uitzonderingen niet
te na gesproken weergaven van het vlakke land van de Schelde, het land dat
hij kent als geen een en dat hij met zorg en liefde ook koestert, het land dat hij
niet graag ziet teloor gaan aan allerlei kapers op de kust.
Voor de vooropening van de
tentoonstelling, die werd
opgezet door het Willems
fonds Dendermonde dat
daarmee zijn werkjaar af
rondde, kwam heel wat be
langstelling opdagen. De
komst van Guy Verhof-
stadt, nationaal voorzitter
van de Partij voor Vrijheid
en Vooruitgang, zal daar
lang niet vreemd aan ge
weest zijn. Maar de natio
nale PVV voorzitter, die de
exposant zou inleiden, liet
een tijd op zich wachten.
Toen hij dan toch arriveer
de, werd hij eerst heel even
tjes verwelkomd door bur
gemeester Cool waarna het
gezelschap zich vlot en ge
zwind naar de tentoonstel
lingsruimte begaf.
Meester Verwilghen, voor
zitter van de Dendermond
se Willemsfondsafdeling
verwelkomde de vele gasten
en onderstreepte dat deze
aktiviteit zowat een buiten
beentje vormt in het geheel.
Maar naar zijn gevoelen
mag dat wel eens, temeer
omdat het gaat om een af
sluiten van een vruchtbaar
werkjaar. Hij noemde het
Willemsfonds een kulturele
organizatie bij uitstek die
werkt in een geest van libe
raliteit en Vlaams gebon
denheid. Daarna stelde hij
zeer in het kort inleider
Guy Verhofstadt voor, al
thans voor zover dat nodig
moest zijn. Afkomstig van
Dendermonde, heeft de na
tionale PW voorzitter zijn
geboortestad nooit ver
loochend, hij zei dat trou
wens ook in zijn toespraak.
«Ik heb bindingen met deze
stad en deze streek», aldus
de inleider die verklaarde
alle waardering te hebben
voor de kunstenaar Tuur
De Rijbel die precies deze
streek in al haar schoon
heid, grootsheid en lieftal
ligheid op het doek brengt.
Hij feliciteerde het Willems
fonds met zijn werking en
met deze aktiviteit om ver
volgens dieper in te gaan op
het werk van de schilder.
Tuur De Rijbel, aldus Ver
hofstadt, zou men eigenlijk
in zijn vertrouwde omge
ving, dat wil zeggen zijn
atelier 't Hoeveke, moeten
bezoeken om hem te door
gronden. Daar leeft De Rij
bel tussen zijn boeken en de
verftubes. Hij sluit zich
daar niet op. Integendeel,
zijn deur staat er steeds wa
ge wijd open voor de bezoe
kers. In dat intieme milieu,
in die aparte sfeer schildert
hij zijn 8treekland8C hap
pen. Vanuit zijn atelier
kijkt hij trouwens uit over
het vlakke land van Den
dermonde. De schoonheid
van het Scheldelandschap
ontplooit zich als het ware
aan zijn voeten.
De Rijbel werd geboren in
februari 1927 in Lebbeke.
Hij is een leerling van de
alom bekende en geroemde
kunstenaar Herman Ver-
baere Eerst maakte hij zich
verdienstelijk met tekenin
gen, later kwamen de schil
derijen, vooral landschap
pen. Maar weinigen weten
dat De Rijbel zich ook heeft
gewaagd en met veel
sukses aan de binnen
huisinrichting. Daarvan is
hij nu afgestapt. Het schil
deren neemt hem helemaal
in beslag. Begin van de ja
ren vijftig exposeerde hij
een eerste maal in Lebbeke,
zijn geboortedorp. Daarop
volgden een resem tentoon
stellingen, zowel in binnen-
als in buitenland. In zowat
alle grote steden hebben
zijn werken goede kritie
ken gekregen. Ook in de
Verenigde Staten heeft men
het werk van Tuur De Rij
bel naar waarde weten te
schatten.
Nog een ander facet van De
Rijbels veelzijdigheid is wel
dat hjj een tijdlang kar-
toens heeft gepubliceerd in
dag- en weekbladen. Maar
ook die periode is voorbij.
Hij koncentreert zich nu
volledig op zijn olievei
schilderijen die fel in
smaak vallen en waar d
veel vraag naar is. «Zij
geboortestreek boeit hen
De kleuren zijn tinten v
geel die evolueren naar hè*3
bruine toe. Misschien ee ni
tikkeltje te weinig blauw
zo voegde Verhofstai
eraan toe, waarmee hij ir
werken van Tuur De Rijbi
waarin hij vooral het talei u
bewonderde om ieder jaai
getijde tot in het kleins 1
detail weer te geven. To< )Tr
beperkt De Rijbel zich r
tot de landschappen uit
eigen streek. Wanneeer
zon te laag t
voldoende licht meer geeftF
trekt hij naar onze kunst 01
streek, waar hij met eveix110'
veel liefde en kunnen i
mooiste marines schildei 6'
«Tuur De Rijbel, zo besla
de inleider, is een man va
penseel en palet». Daaro e
werd de tentoonstellin
voor geopend verklaard e
werden de genodigden g< 00
trakteerd op een verzorgt 181
receptie Aan voorzitti ïn
Verhofstadt werd een va ;ec
de werken van de expoei
rende kunstschilder «1*le
blijvende herinnering
handigd.
groepstentoonstelling zou
kunnen ontstaan Rik Be
ttens wil daaraan graag
meewerken en begeleiden
Dat deze tentoonstelling
uitermate gevarieerd is,
laat geen twijfel Dat is nor
maal ook. Het is het bewijs
dat iedere echte kunstui
ting zeer individueel is en
in feite ook uniek, zoals ie
dere mens ook uniek is. Het
is goed dat er een dermate
grote samenwerking tus
sen de oud-leerlingen tot
stand is gekomen. Het is
een boeiende konfrontatie
te noemen tussen een selek-
tie van hun werk en een
breed publiek, dat ruimer
moet worden gezien dan de
ouders van akademieleer-
lingen die langs komen.
Schepen Maes onderstreep
te dat hij hoopte de geboor
te te hebben mogen beleven
van een blijvende en
vruchtbare groepswerking,
die aanleiding kan geven
tot talrijke tentoonstellin
gen, die zowel individueel,
partieel of temagebonden
zouden kunnen zijn.
Hij
verheugde zich erover dat
het kunstleven in Dender
monde weer eens is verrijkt
en was ervan overtuigd dat
hoe gevarieerder en facet-
rijker de aktiviteiten op
kunstgebied in Dender
monde worden, hoe meer
en boeiender het kunstmin
nend publiek in de stad en
het omliggende geneigd zal
zijn het artistiek leven hier
te volgen.
De openingsuren van deze
tentoonstelling zijn op za
terdag 22 december van 14
tot 18 u., vrijdag 21 decem
ber van 17 tot 21 u. en op
zondag 23 december van 10
tot 18 u.
Dendermonde. PW voorzitter Verhofstadt wist de talrijke aanwezigen te boeien met zijn
toespraak (c)
Reeds vele jaren zijn Hilde De Bruyn en Karin
Wauters doende als pottenbaksters in hun eigen
atelier. Ze vervaardigen er steengoed en siervoor
werpen voor dagelijks gebruik: spaarpotten, fruit
schalen, vazen, kruidenpotten, sierbloempotten,
lampevoeten, kaarsepannetjes, wijn- en jene
verkruiken, theepotten, botervlootjes, eet borden,
tassen, wijnbekers, bierpotten, eierdopjes tot volle
dige thee-, koffie- en eetserviezen toe. Geen dure
luxe stukken doch betaalbare gebruiksvoorwerpen
die onze dagelijkse leefwereld veraangenamen.
Ter gelegenheid van de eindejaarsfeesten houden
beide dames in het atelier, Moutstraat 17 (vlakbij de
Varkensmarkt) speciale opendeurdagen met demon
straties op vrijdag 21. zaterdag 22 en zondag 23
december, telkens van 10 tot 20 u.
LH
Aalst. De Pottenbaksters van eigen bodem (a)
Dendermonde. Meester Verwilghen leidde de avond in (c)
Van Gijsegem en Vercaemer
in Netwerk Aalst
René Van Gijsegem en Geert Vercaemer stellen
werk tentoon in Netwerk, De Ridderstraat.
Gijsegem exposeert de voorbereiding in
en schilderijen van het Orlando-(teater)
Geert Vercaemer brengt ruimtelijk werk.
Opening door Eddy Muylaert op tweede kerstdag
december te 20.30 u. De tentoonstelling is toeganke
lijk op 26, 27, 28 en 31 december en op 2, 3 en 4
januari van 10 tot 17 u. Op 29 en 30 december en op
1 januari van 11 tot 20 u.
