endermonde krijgt een nieuwe kaai
Weekblad van leader-
Burma -1
iehelies!
Aalst met
«Eerste Week van de Immigrant»
Diversiteit en kwaliteit
primeren bij
Lokerse Jazzklub
Twintig jaar na de Comblainuitstapjes
De Voorpost
Van haven naar parkeerplaats f
VRIJDAG 18 J
i NR. 3 - 34 F
Dendermonde is dank zy de samenvloeiing van Dender en Schelde in het verleden steeds
een niet onbelangrijke haven geweest. Maar de tijden kunnen veranderen. Er is niet
alleen de verlegging van de Denderbedding net buiten de stadskom, er is ook en vooral de
snel gegroeide tonnemaat van de schepen die maakte dat bievoorbeeld de Dender niet
langer geschikt was voor het drukke scheepvaartverkeer. Het gevolg was dat de boten
die de Schelde gebruikten, Dendermonde voorbij vaarden wat dan weer leidde tot eerst
een sterke vermindering en later het verdwijnen van de havenaktiviteiten in de
Denderstede. Daarbij is dan ook nog de konkurrentie gekomen van de spoorwegen in het
begin van de twintigste eeuw.
ii «Week van de Immigrant* in Vlaanderen een uniek gebeuren is weten we niet.
I dat het op het vlak van het betrachten van integratie van de reeds lang op wettige
is in ons land verblyvende vreemdelingen een baanbrekende stap is.
p die te Aalst verleden vrydag gezet werd met de organisatie van de «Eerste Week
i de Immigrant* door de Stedelijke Adviesraad voor Immigranten m.m.v. het
>stuur, het provinciebestuur, het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, de
iades van Turkye en Marokko, de Turkse en Marokkaanse gemeenschappen,
i-Wereldwinkel en het Vlaams Overlegorgaan Woon wagen werk.
de opening van deze «Week»
in de belfortzaal dat het de
bedoeling is kennis te maken
met vreemde culturen wat kan
leiden tot meer respect en aan
vaarding. Niet alleen een expo
die het zou hebben over .kunst,
literatuur e.d.m. maar ook
over de alledaagse gedragin
gen, de huisvesting, kledij en
niet in het minst de taal. Waar
bij we wel konden vaststellen
dat de meerderheid van de
volwassen immigranten - de
tweede generatie spreekt Ne
derlands zoals het hoort - zich
alleszins in het Oiljsters ver
staanbaar kan maken.
immigranten
stad als Aalst waar zich
1500 immigranten be-
onder wie zo wat 230
300 Marokkanen en
87 Spaanse families, is
dergelijk gebeuren alles-
5 op zijn plaats. Schepen
Borms stelde dan ook bij
1st. Koen Liebaut centraal op de toeristischeweek van de immigrant (a)
De tentoonstelling met een di
versiteit aan gebruiksvoorwer
pen als tapijten, sjaals, bed
spreien, koperwerk, muziek
instrumenten e.d.m. is een
projekt op korte termijn. Op
langere termijn is er de perma
nente bedoeling de integratie
te promoveren. Integratie die
volgens spreekster een aanpas
sen is aan een niet-eigen leef
wijze met nochtans behoud
van de eigenheid. Een enigs
zins kontradiktorisch proces
dat moet groeien doch door
gebeurtenissen als deze een
sprong voorwaarts doet. Het
gaat om het kunnen respekte-
ren van iedere eigenheid, ook
als het een numeriek geziene
minderheidsgroep betreft.
1500 immigranten noemt de
schepen een aanvaardbaar
aantal. Beleidsmensen moeten
er echter voor zorgen dat een
aangroei ervan geen rem
vormt voor de reële kansen
van wie hier reeds lang op
wettelijke basis verblijft.
Voor de stedelijke adviesraad
rest een permanente opdracht:
opsporen van en een oplossing
zoeken voor hindernissen die
de weg naar integratie verhin
deren.
Gastronomie
De hele avond lang kon Aalst
samen met de immigranten
zich te goed doen aan culinaire
specialiteiten van Turkije en
Marokko. Waarom Spanje
niet aktiever deelnam is ons
een raadsel.
Wetende dat de liefde van de
man door de maag gaat en de
kennis van een vreemd land
Vervolg op b!z. 4
voorzien van stevige kaaimu
ren, zodat daar ook binnen
schepen konden aanmeren. In
1878 kwam er ook een nieuw
Dendersas en in 1896-1899 een
nieuwe Veerbrug en 350 meter
kaaimuren langsheen de Schel
de. De Visgracht werd ge
dempt en vervangen door een
nieuwe kaaimuur. Deze wer
ken hadden een gunstige in
vloed op de scheepvaart. De
tonnemaat liep op tot 522.523
ton in 1887-1888 en tot 785.595
ton in 1909. Een groot gedeel
te was evenwel doorvarend
verkeer. Zo werd er in Den
dermonde in 1904 uit 699 sche
pen slechts 48.763 ton koop
waar gelost en in 265 schepen
in totaal 15.449 ton koopwaar
geladen. In 1909 werden in
Dendermonde 4.467 binnen
schepen versast.
De scheepvaart ondervond
toen reeds de konkurrentie
van de spoorwegen. De invoer
met kleine zeeschepen beperk
te zich tot stokvis en teer.
Deze evolutie zette zich door
in de 20° eeuw. Meer en meer
bedrijven gingen zich buiten
de vroegere stadsmuren vesti
gen, zodat de aktiviteiten in de
binnenhaven praktisch tot nul
werd herleid. De Dender werd
in 1922-1923 rechtgetrokken
en het echte havenleven ging
stilaan aan de stad voorbij. In
1949-1950 volgde dan de dem
ping van 't Vestje en sedert
Dendermonde. Vroeger speelde de havenaktiviteit zich af om en rond de vestingsmuren. 1978 werd de
de koopwaren stond er op de
GESCHIEDENIS
In de inleiding tot de katalogus Werf zelfs een grote houten
uitgegeven naar aanleiding van kraan. Die werd bediend door
de Scheepvaarttentoonstelling leden van de broederschap van
die in juni van vorig jaar op het de kraankinders. De kraankin-
stadhuis van Dendermonde ders waren rr?*inen die in
plaats had, schrijft de stedelij- dienst stonden van de kapel-
ke konservator-archivaris van meesters van de apel van On-
de stad, Aime Stroobants, dat ze Lieve /rouw op de Werf. In
de stad Dendermonde tot in de 1545 werden deze kraankin-
19* eeuw volledig was omslo- ders opgenomen in het pijn-
ten met vestingen. De haven- dersambach.. De pijnders be-
aktiviteiten speelden zich zaten L' alleenrecht op het
vooral af binnen de stadsmu- laden. los?:. vervoeren van
ren, langs de oevers van de onder meer zt, wijn, olie,
kronkelige Dender. Ondertus- azijn, vlas, hop, lijnolie,
sen werd de Dender rechtget- stroop, smout, vis, boter, roet,
rokken (1922-1923) en later uit pakken, koffers en murw
het stadsbeeld geweerd, graan. Die voorrechten moes-
(1978). Daarbij kwam ook nog ten zijn voortdurend bescher-
dat «Het Vestje» werd ge- men tegen de vrije pijnders,
dempt (1949-1950). De eigen- die niet in het ambacht waren
lijke binnenhaven situeerde opgenomen en het recht had-
zich langsheen de Werf, dat wil den op het laden, lossen en
zeggen de kaai vanaf de Bo- vervoeren van onder meer
gaerdbrug tot aan de burcht turf, steenkool. lijnzaad,
van de heren van Dendermon- kemp, raapbrood, sparren,
de praktisch over de hele lang- kuiphout, ander gezaagd hout,
te van de voormalige Schelde- wijmen, de produktcn van de
straat die nu de Franz Cour- marktschepen en alle graan en
tensstraat heet. Op deze plaats zaad en zakken verpakt. In
vertakte de Dender en via een 1672 waren er in Dendermon-
zijarm, de Visgracht, werd de de 79 onvrije pijnders. Later
verse vis naar de nabij gelegen werd hun aantal beperkt tot 60
vismarkt gevoerd. Daar kon de en werden ze zakdragers
vracht ook worden overgela- genoemd,
den op kleine schuitjes om via uivvn vnno
een van de grachten, zoals de B|NNFN 7FFSrHFPFN
Oude Vest, de Torregracht en B,NNEN- en ZEESCHEPEN
de Kerkgracht, dichter bij de De meeste schepen in die tijd
plaats van bestemming te wor- waren natuurlijk zeilschepen
Dendermonding I
den gebracht.
De scheepvaart in Dender- werden de schepen langs een
monde was in hoofdzaak in jaagpad voortgetrokken door
handen van de leden van het ossen, paarden of mensen. De
Dendermonds schippersam- armste schippers moesten zelf
bacht. Zij stonden zowel op de hun 15001 trekken, de meer
Schelde als op de Dender in begoeden konden gebruik ma-
voor een deel van het vracht- 'cen van gehuurde en betaalde
en personenvervoer. Er be- arbeidskrachten. In de nog
stond tussen Antwerpen en smalle stadsgrachten moesten
Dendermonde trouwens een de schippers gebruik maken
overeenkomst betreffende de van een oem een 'ange stok
wekelijkse beurtdienst. Het om zich in het water voort te WWM vu a„utl ,tllllclu
vervoer van allerlei produkten bewegen. Pas vanaf de 19* over de plechtige opening van
ippiiu/ uffrnpn Hp orntp crhpnpn J T D
Dendermonde. De binnenstad was eertijds helemaal inge
nomen door rivieren en grachten. Geen wonder dat de
op de Schelde. Op de Dender
werden de schepen langs een havenbedrijvigheid toen uitermate druk was.
ook de navenakttviteiten aan
de Scheldekaai toegenomen.
Om in de toekomst ook grote
binnenschepen en zelfs kleine
zeeschepen te kunnen ontvan
gen, werden er na 1840 aan
deze kaar werken uitgevoerd.
Drie jaar later waren die wer
ken voltooid. In een stadsvers
lag van 6 september 1843 staat
immers een en ander vermeld
was overigens zeer nauwkeurig eeuw werden de grote schepen de Dendermondse haven, met
aan regels onderworpen. In de °P oe Schelde getrokken door de aankomst van de schepen
18* eeuw ging het de schippers stoomsleepboten. Die zouden -» -
bkeren, vrijdagavond. - Dusko Goykovic en Johnny Griffin waren er
èt, Guido Ros en Mare De Gryze wél. En in het etablissement van de
vereniging langs de Oude Heerweg klonk géén muziek, wel
noes. Ze serveerden drankjes, de dertigers en ook twintigers
fin de ooit upstairs gesitueerde klub, ze praatten zich fluks doorheen
el twéé decennia muziekmakerijNiet dat ze er niet prat op gaan, op
it jubileum, de jazz te no ren uit de Durmestad. Maar 't ging zo te zien
Jemaal zo vanzelf, zo spontaan. Triomfalisme hoeft dus niet. Men
'Bdijt gewoon, men organizeert koncerten, men kabbelt tussen kul-
Tur en amusement in. Twenty, om in het jargon te blijven. Happy
Kek.
in, ging samen platen be
luisteren, trok in groeps
verband naar koncerten en
festivals. Gaandeweg ech
ter werd het aksent ver
legd: men zou zich toeleg
gen op het organiseren van
kluboptredens. Volgens
Guido Ros, voorzitter van
de klub, «benadert deze
vorm van jazz beleving trou
wens het dichtst de essentie
van de gepromote muziek».
Gestart werd in de T-klub
langs de Durme. In 1967
vond men onderdak op de
zolder van Café Handels
huis. Aan deze knusse
ruimte, waar de klub tot
1977 pleisterde, ontleende
de vereniging haar bijnaam
«Lokeren Upstairs Jazz
Club». Sedert 1977 wonen
de jazzferventen van Loke
ren en verre omgeving aan
de Oude Heerweg
Geen etiket
Twintig jaar. Je kan het
samenballen in vijf regels. Sheik vind ik sympathiek
Je kan het ook via het voor- als naam. Neem gerust aan
leggen van een waslijst met dat er sféér was de voorbije
namen memoreren. Ik pij- jaren, kwaliteit ook. Het
nig u met met al die voices, swingde,
Tete Montoliu klinkt mooi, niveau.
Rita Reys vind ik mooi. Kid
het had vaak
Vervolg op blz. 4
«La Philothea» en «L'Emma-
ir kwam toen ook een
reglement en tarief
kaaien. Een eigen ha
ter kreeg de taak de
:n in de haven en de
•luizen te kontroleren.
De plaatselijke industrie, zeg
maar textiel, olie en touwen.
in de tweede helft van
de negentiende eeuw een dui
delijke bloei. Dat had ook zijn
gevolgen voor de havenaktivi
teiten. In 1859 werd de Den
dermondse haven aangedaan
door 78 zeeschepen van in to
taal 6.494 ton en door 109
schepen (103 uit Nederland en
6 uit eigen land) die via de
binnenwateren de haven had
den bereikt. Door de Dender-
sluis versaste men in datzelfde
jaar 3.796 schepen van in to
taal 209.584 ton. In 1863 kwa
men er in de haven recht-
het stadsbeeld weggetrokken.
Dat bracht ook de opheffing
van het gemeentelijk havenbe
drijf met zich mee in hetzelfde
jaar. Meteen was het einde van
de Scheldehaven ook in het
vooruitzicht gesteld en ver
dween een eeuwenoude aan
wezigheid van de scheepvaart
uit Dendermonde.
De kranen van de haven wer
den verkocht en ontmanteld.
Een prive-firma kreeg tijdelijk
nog een vergunning om er te
lossen. Maar omdat er instor
tingsgevaar van de kaaimuur
was, werd besloten alle aktivi
teiten in de haven stil te
leggen.
Dat betekende dat een heel
terrein vrij kwam. Bij de be
langrijke dijkversterkingswer-
ken die het Ministerie van
Openbare Werken, dienst der
Zeeschelde, op het grondge
bied van Dendermonde gaat
uitvoeren (of reeds heeeft uit
gevoerd) vormt de De Bruyn-
kaai vermoedelijk het sluit
stuk. Een ontwerp is er voor
deze werken nog niet gemaakt.
Wel heeft de stad Dendermon
de aan de dienst van de Zee-
schelde gevraagd om, gezien
de zeer bouwvallige toestand
van de huidige kade, deze te
willen vernieuwen. Die vraag
werd in overweging genomen.
In afwachting van een defini-
•keren. Op de foto v.l.n.r. Mark De Gryze en Guido Ros, twee stichters van de
kerse jazzclub die aanwezig waren op de perskonferentie (Polo)
3°e het begon werd in De Comblain- la-Tour plach-
»oorpo8t al vaker verteld, 't ten te reizen anderzijds. Lo-
tan kort wezen. Zeggen keren had z'n jazzklub,
«at op i februari 1965 een plots.
J ,^elanceerd werd Drie pleisteroorden
iik wnH n/KSp°n j Jazz uit de vergeethoek ha-
SL len, dat waa het doel in den
laptqtifhHn bodewijk De beginne, daarrond draaide
ten enerzyds, bet. Initiatie dus. Het akti-
ïaar hof ^OI¥*e die viteitenpakket deinde uit.
jazzgebeuren in ^en riChtte voordrachten
een uitgave van
>x
UITGEVERIJ DE CUYPER
Oude Vest 34
9330 Dendermonde
Tel.: 052/21.40 60
Bankrek. KB 442-8601481-36
Prijs voor los nummer 34 F
Jaarabonnement 1.620 F
6 maand 825 F
3 maand 425 F
D DE CUYPER
streeks 59 zeeschepen (4.764 ,jeVe herinrichting van de ka-
ton) en onrechtstreeks 132 de, zal een nooddijk worden
schepen. Vanuit de haven ver
trokken er 95 schepen recht
streeks naar het buitenland
De invoer bestond hoofdzake
lijk uit katoenzaad. nigers-
zaad, teer. pek. kemp, stokvis.
opgeworpen om overstroming
te vermijden mocht de huidige
kade instorten. De bestaande
huizenblok in de De Bruyn-
straat ter hoogte van de be
staande nooddijk wordt volle-
wijn, haring, pijpen uit Neder- dig onteigend voor de realiza-
land, as, tras, klipzout, slijp- tie van de dijkversterkingswer-
stenen. De uitgevoerde pro- ken Sint-Onolfs tweede fase.
duktcn hadden vooral wat te Die werken zijn echter nog
maken met katoenkoeken, njet goedgekeurd door het
kasseistenen, blokstenen, hoofdbestuur van het Ministe-
zinkstenen en kalk en natuur- ne van Openbare werken
lijk ook afgewerkte produkten Ondertussen zijn dus alle ha-
van de plaatselijke nijverheid, venaktiviteitcn gestopt. Laden
VFDRDirniMr- en 'ossen van schepen is verbo-
vtKUKtutivt, den omwjlle van veiligheidsre-
Daarop brak een periode aan denen. In de toekomst wordt
van tal van openbare werken, gedacht aan een volledige her-
De toegankelijkheid van de inrichting. Dendermonde zal
haven voor de binnenschepen opnieuw een kaai bekomen,
en zeeschepen werd daardoor Maar noch de plaats, noch het
ook verbeterd. In de 60-ger tijdstip noch het uitzicht zijn
jaren werden de oude bruggen op dit ogenblik bepaald. De
vervangen door metalen draai- vroegere haven wordt nu wel
bruggen. De Oude Vest werd druk gebruikt als parkeermo-
in 1868-1874 verbreed en ook gelijkheid.
