Maurits Coppieters
nu toch Wase jaarfiguur
Bezieling, scherpte, verdraagzaamheid,
taaiheid
Een greep naar de sterren
Maurits
ley se C
De Voorpost - 25.1.1985 - 13
in viervoud. Links een opname van zaterdag meteen na z'n uitverkiezing tot Wase jaarfiguur. Dan Coppieters aan het woord tijdens een bijeenkomst van VU-Waasland, in gezelschap van Nelly Maes, Arnoud
en Wies Govaerts (Beveren). De derde opname: Maurits op stap met echtgenote. En tenslotte Coppieters omringd door Nelly Maes en Hugo Schiltz, op een meeting in hotel Senvir, negen jaar geleden (foto's Iv en
Bekroning van een drukke loopbaan
Omtrent Maurice Coppieters
farige week zaterdag 19 januari kwamen zo'n dertig van
Ie meer dan vijftig leden van de «Wase Persklub» bijeen
n hun stamlokaal, de vroegere «Stad Nantes», om hun
aarfiguur 1984, de zevende Figuur in de ry, aan te
luiden. De kandidaten die uit een voorafgaande rond
draag naar voren kwamen, waren het Alfabetizeringspro-
uekt Waasland, de veelzijdige politikus Maurits Coppie-
%rs, de kulturele vzw De Spiegel uit Beveren, klokkebou-
Ver Edgar Heirman uit Waasmunster en de Stichting
[unst in de Stad. In de laatste kiesronde spraken de
journalisten zich uit voor Maurits Coppieters. Alfa-
:ring Waasland, dat tot dan mee in de run was
ileven, kreeg enkele stemmen minder achter zijn naam.
Spiegel en Edgar Heirman vielen het eerst af, dan
lunst in de Stad. De stemming verliep vrij onbewogen al
;k wel enige ongenoegen na de vroege afvoering van
'"Vzw De Spiegel, een vereniging van vrijwilligers die in
^Antwerpen, Sint-Niklaas, Boechout en Beveren theater
voorstellingen programmeert, een vereniging ook die
vorig jaar al tot de kanshebbers behoorde. Toen werd ze
r de loef afgestoken door Drieske Nij pers, de volkskunst-
e. groep uit Sint-Gillis.
m Evenmin werd VU-voorman Maurits Coppieters voor het
eerst genoemd i.v.m. de verkiezing tot jaarfiguur. Begin
;dtvorig jaar immers verliet hy na een verdienstelijke
°TK>litieke loopbaan het politieke bedrijf. De Nieuwkerke-
"jiaar was gemeenteraadslid, senator, voorzitter van de
)ar*aad voor de Nederlandstalige kuituurgemeenschap en
Ic jen (yd lang ook Europarlementslid. Alhoewel Coppieters
salelde enigszins verrast te zjn over zijn verkiezing, omdat
hïjeen jaar voor hem totnogtoe zo onverdienstelijk was als
-p 1984, bly'ft hy toch door zijn aanwezigheid in een aantal
Maurits Coppieters meteen na z'n uitverkiezing tot Wase
jaarfiguur in gesprek met Leo De Bock en Wouter
Vloebergh van De Voorpost en met de kersverse
persklubvoorzitter Gerard Bontinck (dw)
Turken of Marokkanen langrijkste gebeurtenis van het
ilk zag deze verkiezing waar- voorbije jaar op persoonlijk
schijnlijk iets té Waaslands»
meent Coppieters: «Ik had
vlak was voor hem de China-
die hij in september op
verwacht dat jullie Bert De uitnodiging van het Volksinsti-
Cock zouden kiezen. Mis- tuut voor Internationale be-
schien heeft hij zijn afscheid trekkingen ondernam. Coppie-
iets te laat gegeven, misschien ters bezocht de volksrepubliek
wordt hij het volgend jaar
wel».
Misschien, inderdaad, huldigt
de Wase Persklub met enige
I eerder: in '78, als partijvoor
zitter, samen met zijn toenma-
's Jos Van Eynde,
lige kollega'
Willy De C
Clercq i
nauw betrokken bij de items die hem altyd
hart lagen: de ontwikkelingssamenwerking, de vredes-
natiek en de ontvoogding van geografische minder-
Zo is hy voorzitter van het Nationaal Centrum
Ontwikkelingssamenwerking (het NCOS), een koepel
;e!van alle niet-goevernementele organizaties gestut op een
i militante 11.11.11.-basis, ondervoorzitter van het Inter
n-nationaal Vredesinstituut te Antwerpen, lid van de kom-
missie Noord-Zuid van Pax Christi en voorzitter van de
bestuurskommissic vande stedelijke akademie te Sint
-Niklaas. De aandacht van Maurits Coppieters bly'ft ook
uitgaan naar de Europese Vrye Alliantie en vooral naar de
f kritiek op het plan Spinelli die ondertussen byna het
waarmerk van deze partyenbond is geworden.
I
B-'De Wase Persklub stelde za- pektievelijk Gerard bontinck
terdag ook een nieuw alge- en Hugo De Looze aan als
meen bestuur samen en wees nieuwe voorzitter en sekretaris
—in opvolging van Guido De van de vereniging.
Munter en Jo Van Duyse res-
vertraging. De verkiezing van Martens. Nu begeleidden hem,
deze flamingant ware vorig onder andere de charmante
jaar, na de afronding van zijn Wivina De Meester (CVP) en
uitzonderlijke loopbaan, logi- Lydia De Pauw (SP). De
scher geweest dan ze dat nu is, Vlaamse raad was pas weg uit
geef toe. God weet echter door dit Oosterse land. O ja, men
welke overwegingen de Wase voe'1 China veel sympathie
regioverslaggevers zich laten voor de Belgen. Wij zijn gin-
leiden bij het aankruisen van der nummer één vertelt Mau-
die en geen andere naam. rits Coppieters: gewone stu-
I.v.m. de kandidatuur van het denten ginds weten méér over
Alfabetizeringsprojekt Waas- de Europese Gemeenschap
land (Walburgstraat, Sint-Ni- dan de meeste van hun leef-
klaas), b.v. werd mij met arg- tijdsgenoten hier. Ze zijn ook
waan gevraagd of ze «daar z° verschrikkelijk nicuwsgie-
toch zeker geen Turken of Ma- rig, praatziek. Voor het eerste
rokkanen leren lezen en schrij- °°k werd in het Chinees parie
ven». ment de lof gesproken van de
Maar goed, het werd Maurits Vlaamse pater Verbiest. Op
Coppieters, een veelzijdig, een die passus van bewondering
boeiend man en beslist een voor een missionaris van bij
passend figuur in het rijtje van ons had de Belgische ambassa-
vroegere laureaten. De be- de 'ang gewacht.
Wie is Maurits Coppieters, hoe situeer je hem, wat is
z'n geaardheid? Bij enkele medestanders van toen en
nu peilde ik naar reakties op de uitverkiezing van de
eresenator tot Wase jaarfiguur.
Burgemeester Paul De Vidts van Sint-Niklaas: «Ik ben
verheugd dat de persklub eens te meer één van onze
stadsgenoten geëerd heeft. Ten tweede ben ik blij dat men
een oude vriend van me heeft gelauwerd. En ten derde
moet ik zeggen dat Maurice Coppieters veeleer de figuur
van een léven is i.p.v. een jaar. U weet dat ik hem op 't
kollege gekend heb en in de scoutsbeweging. Politiek
mogen we dan al enigszins anders denken, fundamenteel
gaan we toch akkoord, we vertrekken van dezelfde
gronden. Ach, Coppieters is een ander type dan ikzelf. Hij
had en heeft een zeker charisma, ik sta meer met beide
voeten op de grond, ben een manager. Hij behoort dan
weer tot de bezielers. We zijn altijd komplementair
geweest».
Ignaas Lindemans, voorzitter Pax Christi-Vlaanderen:
«Coppieters is ec'n buitengewoon man. ik zeg dat zonder
reserve. Hij is erin geslaagd, z'n idealen gaaf te houden en
toch stap voor stap en met veel overleg en rekening
houdend met de mogelijkheden, vooruit te gaan met de
koppigheid en de vastberadenheid die niet veel anderen
hebben. Op velerlei vakken is hij altijd een wegbereider,
een baanbreker geweest. Maar toch weet hij goed wat
behouden moet worden uit het verleden, wat waardevol is.
Overal wordt hij gerespekteerd, ook bij mensen die zich
politiek of ideologisch anders opstellen. Maurits Coppie
ters weet wat hij wil, hij is niet de vage of schimmige
figuur. Hij is even scherp als zijn profiel».
Senator Nelly Maes, van de Volksunie, Sint-Niklaas: «Ik
heb hem altijd heel erg bewonderd. Hij is één van die
mensen die erin geslaagd is, gedurende z'n hele loopbaan
kreatief te handelen en openheid en luisterbereidheid aan
de dag te leggen. Nooit heeft hij zich aan de ambten
vastgeklampt, hij is altijd vrijwillig gekomen of ook
weggegaan. Maurits is boeiend als politikus en als mens.
Hij is het bewijs dat je jong kunt blijven ook als je de
zogenaamde aktieve leeftijd voorbij bent. Hij heeft het
Waasland méé een identiteit helpen geven, hij heeft z'n
stempel gedrukt op de niet-politieke Vlaamse Beweging.
Ook z'n onderwijsaktiviteit mag je niet vergeten. En een
aantal nieuwe thema's: zijn aktie i.v.m. de Orde van
Geneesheren, z'n belangstelling voor de buitenlandse
politiek (die hem naar Europa leidde). Z'n aktiviteit bij de
NCOS illustreert zijn daadwerkelijke verdraagzaamheid.
Maurits Coppieters deed in 1965 z'n intrede in 't
parlement, als volksvertegenwoordiger. Tegelijk zou
de Wase VU Gerard De Paep naar de senaat
afvaardigen
al heb ik hem nog nooit horen pleiten voor verdraagzaam
heid, wat impliceert dat hij verdraagzaam is. Hij heeft
altijd de vrije handen t.a.v de machthebbers bewaard,
maar Maurice Coppieters beseft wel de betekenis van
macht, het belang ervan».
Oud-senator Maurits Van Haegendoren, Heverlee: «Mau
rits Coppieters zie ik als idealist, in welke beweging hij
ook terechtkwam. En als een man die taaiweg, maar
zonder koppigheid, de idealen volgt. Hij heeft z'n hele
leven lang veel diensten bewezen aan Vlaanderen. Toen ik
verbondskommissaris was bij WKS was hij adjunkt in die
scoutsbeweging. Kardinaal Van Roey heeft mij eruit
gegooid, Coppieters volgde me op. Ik was misschien
stouter dan Maurice Coppieters.
W.V.
Coppieters koos rechts,
tegen diarree
Maar er roert entwat in het
land van de rijzende zon.
«Enerzijds is het nog tijdlozer
dan zelfs Latijns-Amerika. als
ie er een mis bijwoont, waan je
e vijftig jaar terug», aldus de
jaarfiguur. «Anderzijds weekt
de trage, maar bestendige eko-
nomische liberalizering van het
land de tongen los. De vleien
de houding voor Japan valt op.
Confusius is weer «in». Hij
past goed in het kraam van de
zachte hervorming. Zes jaar
tevoren verpestte een Vlaamse
partijvoorzitter nog een avond
door de geloofsethikus te ver
dedigen. Niemand liep toen
hoog met hem (Confusius) op.
Ambtenaren zijn niet bepaald
tevreden met de hoge winsten
van de boeren. Het is zo nu,
dat de rollen omgekeerd zijn in
China, het land wordt nu be
stuurd door de slachtoffers van
de Kulturele Revolutie. De li-
Twintigjaar Wase Volksunie in 'tparlement
«Links? Rechts? Gemakshalve wordt Coppieters nogal
eens ingedeeld bij de progressieve vleugel van de Volksu
nie. What's in a name? Op de keper beschouwd is hij
nergens indcclbaar. Tenzij bij de allerbeste en de aller
breedste traditie van het Vlaams-nationalismc. Moyson de
socialist. Dosfel de nationalist, Daens de kristen-demo-
kraat: bij Maurits Coppieters vloeien ze samen tot de
brede syntheze van een nationalisme dat Vlaams is,
zonder het klassieke verbindingsstreepje. Van gisteren en
van altijd, maar voor de mensen van vandaag».
Wie de auteur van deze karakterizering is weet ik niet.
Misschien Joris Dedeurwaerder wel, want die heeft ooit
met het oog op een bij de Sint-Niklase uitgeverij Danthe
te verschijnen boek over Coppieters een biografie geschre
ven van Maurits. A propos: een liber amicorum M.C. zou
boeiend zijn, zou gelezen worden. De proeve tot omschrij
ving van hierboven heb ik geplukt uit een druksel dat
n.a.v, de Europese verkiezingen in 1979 naar me toewaai
tic. Het is min of meer rcklametaal natuurlijk, maar
eerlijk. Daarom nog een vleug impressies.
«Witte kuif boven een warm hart». «Besneeuwde vuur
berg». «Een politikus met groot gezag, breeddenkend en
pluralistisch cn naar de wijde wereld gericht, maar onver
valst Vlaams-nationaal». «Federeren betekent voor Cop
pieters «verbinden», vanuit en met deugdelijke eigen
schakels, gesmeed in het vuur van eigen kuituur en
volksgemeenschap» (dat doelt op de Europese eenwor-
tling). «Een hart van koekebrood. Maar lastig. Lastig als
het gaat om de dingen die hij verafschuwt. Geweld.
Ideologische oogkleppen. Liefdeloosheid». «Zijn kracht
cn ook zijn zwakte. Moeilijk neen kunnen zeggen. Mens
|c zijn tussen mensen. Emotioneel en dus beïnvloedbaar.
Naast de koude berekenaars in de politiek iemand die naar
de sterren grijpt. Soms naast de sterren grijpt. Maar het
nooit lager gaat zoeken».
Vlaanderen en vrede
Verwacht van me geen komplete, èffe biografische notitie
°vcr Coppieters 't Zou op herkauwen neerkomen van wat
eerder, vaak ten voeten uit, in De Voorpost heeft gestaan.
Eind december verliet Maurice Coppieters de Sint-Niklase
arena, konsekwente afronding van een in het vooruitzicht
gestelde beslissing tot afschcidnemcn: stapsgewijs haakte
hij af, nationaal, Europees en tenslotte lokaal. De uitver
kiezing tot jaarfiguur van Waas en héél verre omstreken
had begin vorig jaar horen te geschieden, maar Drieske
Nijpers won het, was een niet onterechte keuze overigens.
Eind '83 heb ik in De Voorpost onder de titel «Maurice
Coppieters exit: twintig jaar politieke bewogenheid» het
breedgeschakeerde leven van de Wazenaar getracht na te
vertellen. De hoofdlijnen daaruit dan maar, enkele sleu
telwoorden.
De tussentiteltjes uit dat artikel van ruim een jaar geleden.
Geschiedenis, rechten, scouts. Federalisme. Vlaamsge
zind, progressief. De VU in 't Waasland. Macht niet,
rechtvaardigheid wel. Kultuurraad, Europa. De Sint-
Niklase koalitie. Bitter kruid.
Waar slaat dat laatste op? Op de teneur van een toespraak
die Maurits eind '83 in de gemeenteraad van Sint-Niklaas
hield. Politiek mag dan al een bitter kruid zijn, bittere
kruiden zijn de sterkste. Zo ongeveer.
Zeg dus gerust dat Coppieters het overleefd heeft. En
voeg erbij dat menigeen daar wél is bij gevaren. In het
Land van Waas gaat het natuurlijk over de Volksunie.
Nelly Maes attendeerde me deze week op het feit dat het
Wase gewest twintig jaar in 't parlement vertegenwoor
digd is. De viering, door de perslieden, van binnenkort
krijgt dus toch enigermate een politiek tintje, in de
jubileumsfecr. In 1965 belandden immers zowel Gerard
De Paep uit Beveren (senaat) als Maurits Coppieters
(kamer) in het parlement. De hoogkonjunktuur zou tot
aan 't begin der zeventiger jaren aanhouden. In 1971
maakte Coppieters de baan vrij voor de politieke karrière
van Nelly Maes: Nelly kwam in de kamer, Maurice ging
naar de senaat.
De Vlaamsgezindheid van Coppieters werd vrij laat naar
de Volksunie toe gekanalizeerd. In 1958 zwenkte hij weg
van een (aangeboden) karrière bij de CVP, een partij die
naar zijn oordeel op Vlaams gebied te kort schoot.
Federalist Coppieters kreeg onderdak bij een bij de VU
aanleunende partij, hij deed z'n intrede in de gemeente
raad van Sint-Amandsbcrg (1964). In 1965 al mocht hij de
kamerlijst voor het arrondissement Sint-Niklaas aanvoe
ren, de lijst van de Volksunie. Hij was toen 45 jaar. In
breed-flamingantische kring genoot Coppieters aanzien.
Tot in 1963 was hij immers voorzitter van de Vlaamse
Volksbeweging, een pressiegroep die hij samen met o.m.
Paul Daels, Ferdinand De Bondt en Wilfried Martens op
de been had geholpen.
Vlaams, maar ook maatschappelijk engagement. In het
federalisme zag, ziet hij de hefboom tot pluralistische
maatschappijhervorming. Pleidooien voor rechtvaardig
heid cn tolerantie in het onderwijs, in de héle samenle
ving, hield hij. Tegen de vestiging van Shape in België
stelde hij zich in 1966 op en de macht van de producenten
van kernenergie zinde hem niet zo. Solidariteit dan: het
Europa der volkeren b.v., of de door hem in 1983
gelanceerde kampagnc ten bate van Saint-Nicolas, Waals
gastarbeidersnest en naamgenoot van Sint-Niklaas, geteis
terd door een aardbeving. Rechtvaardigheid, vrede: Cop
pieters' inzet ten bate van de Derde Wereld (via het door
hem voorgezeten NCOS, Nationaal Centrum voor Ont
wikkelingssamenwerking), zijn aktiviteit ook als lid van de
beheerraad van Pax Christi-Vlaanderen en van het aan de
Kerkstraat in Antwerpen gevestigde internationaal vrede-
centrum.
Brede interesse
Maurits Coppieters ("Sint-Niklaas, 14 mei 1920) heeft op
velerlei gebieden een toonaangevende rol gespeeld Bij de
scouts ook (WKS), by de Bond voor Grote en Jonge
Gezinnen, bij het vormingscentrum Dosfelinslituut, bij
akties ten bate van amnestie. Een autodidakt: licentiaat
geschiedenis (aan de RU Gent), doctor in de rechten (via
de Centrale Examenkommissie). Steeds de horizon verrui
men, door veel lektuur én door heel wat te publiceren.
Twintig jaar beminnelijk boegbeeld van de partij, zijn
partij. Landelijke politiek, lokale, internationale. Voorzit
ter van de VU-fraktie in de Nederlandse kultuurraad, kort
nadien voorzitter van de hele kultuurraad. En in 1979
Europees parlementslid, voor de VU -Europese Vrije
Aliantie.
Grijze eminentie nu. Geleerd, geëerd man. Volksverbon
den toch, en populair. Zelfs bij de regionale persmensen,
zoals gebleken is.
Wouter Vloebergh
beralizering nochtans, blijft
een gekontroleerd proces: met
kapitaalsopname wordt alsnog
uiterst voorzichtig omge
sprongen».
Een anekdote i.v.m. het ver
blijf van drie weken van Cop
pieters in China betreft de
darmloop waardoor hij steeds
erger geplaagd werd. Qe dele
gatieleidster nam hem mee
naar een soort van dispensa-
rium waar hij kon kiezen tus
sen twee gangen: links alterna
tieve en rechts traditionele ge
neeskunde. Coppieters koos
rechts. Na één dag was zijn
darmflora gestabilizeerd. «De
Chinezen zijn meesters in de
geneeskunde», meent hij, «op
het vlak van de chirurgie zijn
wij tegenover hen kleine jon
gens». Op het vlak van de
medische industrie krijgt Bel
gië vaste voet in de Volksrepu
bliek. De firma Jansens Far
maceutica bouwt haar vierde
bedrijf daar. «Die weigeren ze
daar niets», weet Coppieters.
Toespraak
In zijn toespraak voor het Chi
nese parlement benadrukte de
politikus de belangrijke rol die
beide blokken spelen inzake
ontwikkelingssamenwerking.
Hun beider bijdrage zou een
stuk vruchtbaarder zijn dan
het door de V.S. en de
U.S.S.R. gevoerde, polarize-
rende uitkopingsproces. De
hulp van China is onvoorwaar
delijk en van hoog kwalitatieve
aard. In Afrika slagen de Chi
nezen er het best van allen in
de. autochtone bevolking te
benaderen en bij de projekten
te betrekken. Door hun lig
ging, zo stelde Coppieters nog,
kunnen de "Volksrepubliek en
China een middenpositie inne
men die van groot belang kan
zijn voor de vrede in de
wereld.
Boek over 1920
Al heeft Maurits Coppieters
zich dan teruggetrokken uit de
politiek, hij rust allerminst op
zijn lauweren Minder dan
twee jaar geleden haalde hij
nog een postgraduaat in de
Oost-Europakunde. Nieuw is
wellicht dat hij een boek in
voorbereiding heeft over 1920:
zijn geboortejaar. Het handelt
over de wassende droom van
een volkerenbond en het ont
waken daaruit, de vele ont
goochelingen. «Het Jaar van
de Klaproos», zo zal het werk
heten, wordt «een doorsnede
van hoop en wanhoop in de
wereld». Het treurt over de
teloorgang van een militant
avant-gardistisch verleden.
Wanneer het boek zal uitko
men kon Coppieters nog niet
zeggen.
Nieuw bestuur
Bij het begin van de algemene
vergadering van de «Wase
Persklub» vroeg uittredend
voorzitter Guido De Muntei
om één minuut stilte ter nage
dachtenis van Flor Van Was-
senbergh. Flor van Wassen
bergh was lid van de joumalis
tenvereniging en overleed vo
rig jaar. Volgens Guido Dt
Munter zal de doelstelling var
de «Wase Persklub», het ijve
ren nl. voor betere werkom
standigheden voor de bes
tendige Wase regionale be
richtgeving, in de toekoms
een uitbreiding van de vereni
ging met vertegenwoordiger
van vrije radio's en televisie
zenders noodzakelijk maken
Een vereiste is wel dat die vriji
media beroepsjournalisten ir
dienst hebben. Tegelijk za.
men dan voor de be-
stuursstruktuur een nieuwe
vorm moeten bedenken.
Na de verkiezing van de Jaarfi
guur 1984 duidde het nieuw
samengestelde algemeen be
stuur voor een periode van
twee jaar een nieuwe voorzit
ter en sekretaris aan: Gerard
Bontinck en Hugo De Looze,
een persmedewerker en een
zelfstandig journalist. Samen
met het bestuur, penningmees
ter Frank Van Poucke en zijn
kommissaris Marcel Verniers,
zullen zij de «Wase Persklub»
naar haar tienjarig bestaan lei
den. De bestuursleden zijn in
alfabetische volgorde: Gerard
Bontinck, Walter Clippeleyr,
Leo De Bock, Hugo De
Looze, Pol De Malsche, Guido
De Munter, Micl Dullaert,
Gerard Lyssens, Marcel Oel-
brandt, Wim Persoon, Frans
Van Egghen en Frank Van
Poucke. Karei Van De Velde
en Roland De Block werden
gekoöpteerd als bestuursleden
omwille van het geografische
evenwicht in de vertegenwoor-
diging.
Leo De Bock
