Middeleeuwse reuzenommegang
van devote processie tot folkloristische
happening van tormaat y
Veelbelovende Aalsterse Avond
Beverenaar dr. Gerard De Paep overleden
our
mts5
Vlaamse televisie maakt opnamen in Dendermonde
Daniël Ost:
zilver in Detroit
Populair geneesheer, konsekwent Vlaamsnationalist
I De Voorpost
S 23 AUGUSTUS 1SS5
33' JAARGANG NR. 33 - 38 F
,»^uids mensenheugenis trekken op de eerste donderdag na de laatste zondag van de
maand augustus de drie Dendermondse reuzen, Mars, Goliath en Indiaan, begeleid door
hun entourage", door de straten van de Dendermondse binnenstad. Het is een jaarlijks
weerkerend evenement dat door geen enkele Dendermondenaar wordt gemist. Meer
nog, uit het omliggende en zelfs vanuit het buitenland, zakken die donderdagavond tel
kens weer een massa toeristen naar Dendermonde af, om het machtige en nooit meer te
vergeten schouwspel van de dansende reuzen mee te maken. Menigeen voelt zich die
avond sterk verbonden met de weemoedige Dendermondenaars die een traan wegpinken
wanneer de reuzen op de tonen van het Ros Beiaardlied hun stelplaats opzoeken. Tranen
van vreugde omdat de reuzen weer gezorgd hebben voor een onvergetelijk ogenblik van
intens genot. Tranen van verdriet omdat daarmee ook het doek is gevallen over
Dendermonde kermis: katuit is voorbij.
fa vrijdag 30 augustus heeft in de Keizershallen vanaf 21
p zowat 24 u. de 14e editie van de Oiljsterse Oaved
lats. Een voor de rasechte Aalstenaar niet meer weg te
faken esbattement.
xhtans liep de voorberei- schrijven nog niet ge-
ag ervan niet van een leien bruiksklaar het wordt een
kje. De Keizershallen zijn ren tegen het uurwerk zodat
i het ogenblik dat we dit er (nog) niet kan gerepereerd
zwier zal zijn en dat alles op
dat vlak dan wel in orde zal
zijn.
Maar ook kwa programma zijn
er moeilijkheden geweest ver
mits de Prinsencaemere, naar
ons op de perskonferentie
werd verklaard, eerder schoor
voetend medewerkt met be-
Aalst. De Keizershallen hebben een nieuwe zoldering gekregen a
worden en men geen idee heeft
van de akkomodaite, de ver-
mlichting. de geluidsverster
king en noem
organisatoren maken zich cch
ter sterk dat tegen de datutn
van de Oiljsterse Oaved de
Jaarbeurs reeds zes dagen in
een uitgave van
UITGEVERIJ DE CUYPER
Oude Vest 34
9330 Dendermonde
rel.: 052/21.40.60
Bankrek KB 442-8601481-36
Prijs voor los nummer 36 F
Jaarabonnement 1.720 F
875 F
3 maand 450 F
erantwoordeh|ke uitgever
D. DE CUYPER
perkte middelen en personeel.
Het A.K.V., Aalsterse Kama-
valverbond, maakt zich echter
sterk de Oiljsterncirs drie uur
lang in haar ban te kunnen
houden. Het Feestkomitee zou
daartoe wel de laatste tijd vol
doende stof hebben gegeven
Bij het ter perse gaan vernemen wc dat Sint-Niklazenaar
Daniël Ost op de wereldkampioenschappen bloemensier-
kunst in Detroit (USA) tweede is geëindigd.
Zflvcr dus voor de talentrijke Waaslander. Die overigens
nog met pech had af te rekenen: naar verluidt werd een
bord van zijn tafelservies, dat dienst deed als entourage,
gepikt. Maar die zilveren medaille heeft Daniël, als 2de op
38 deelnemers, beslist niet gestolen.
(W.V.)
en uiteraard wordt ook al eens
naar het verleden teruggegre
pen en wil men bij gelegenheid
ook de nationale toer op. Of
ook de verkiezingen aan bod
zullen komen willen we nog
liever afwachten.
Programma
Nadat Mare De Cock via een
blikvanger met een poëzietje
de avond heeft gestart en het
voorbij zijn van de «mooie»
zomer heeft betreurd, grijpt
het prinsenduo Michel en An-
toine naar de schlager -Bleif
van m'n flosj», kwestie van aan
te knopen bij het verleden.
Voor de presentatie staat an
dermaal prins Johny Cooman
in en an een paar nummers
komt een eerste hoogtepunt
met een 25 minuten durend
non-stop-programma «Op ta
lentenjacht» door het A.K.V.
waarbij heel wat jeugdigen aan
bod komen gevolgd door een
optreden van prins Antoine
met een conférence en een
lied.
Nadat Don Kroes met zijn
Dolle Mina's aan bod is geko
men en Netteken van Poel
voorde de lof van «Dat kleine
café» heeft bezongen is het de
beurt aan Prins Michel om een
conférence te brengen «op de
preikstoel».
Aalsterse ex-prinsen en ex-
kandidaat-prinsen brengen
dan hun lievelingsstuk, waarna
Simon D'Hondt, deken van de
prinsenkamer zijn behendig
heid toont met een aantal bor
den. Iets wat hij verleden jaar
ook zou doen doch «door om
standigheden» kwam het zo
ver niet.
Michel en Antoine grijpen dan
nog even terug naar hun ver
blijf op Tenerife, Nicole Rin-
goir bezingt de lof van Aalst
als karnavalstad en Johny De
Mol pompt «den Iëndracht»
nieuwe moed in bij de aanvang
van het seizoen. The new Che
valiers memoreren Lidan Ap
pelmans, mardom Lepomme
en Michel en Antoine kunnen
niet zonder «Popie Jopie». Na
nog een paar optredens ver
zorgt de Prinsencaemre «tra-
vestietentoeren» en nadat de
FS-band «Oh Remongsken»
heeft gebracht valt het doek.
Als er een is.
LH
Dit jaar krijgt deze
megang een nieuwe dimensie.
De Vlaamse televisie zal im
mers present zijn om de om
megang op beeldband vast te
leggen en «Boeketje Vlaande
ren», het alom geprezen toeris
tisch programma met Gertie
Christoffels als lieftallige en
goed van de tongriem gesne
den gids, wijdt er op 24 augus
tus zelfs zijn toeristische agen-
Daar heeft men zich in Den
dermonde, dat altijd al een
biezondere aandacht heeft ge
had voor geschiedenis en
folklore, steeds aan gehouden.
Geen wonder dat, toen in
1967, een totale vernieuwing
van de ommegang zich op
droeg, de drie reuzen een cen
trale plaats kregen.
De ommegang werd nu inge
past in het kermisgebeuren.
bij de elementen van eertijds
nog zouden terug te vinden
zijn, maar waarbij men even
zeer aandacht diende te beste
den aan de nieuwe eisen van
de moderne mens. Een niet
eenvoudige opdracht, maar
ondertussen is gebleken dat hij
wonderwel is geslaagd in zijn
taak. Bewijs daarvan: de vele
duizenden bezoekers die elk
jaar naar Dendermonde ko
op het eenvoudige tromgerof
fel. Een ferme aanwinst dus.
Het jaar daarop werden de
harmonie en de fakkeldragers
in een middeleeuwse kledij ge
stoken en de stoet won heel
veel aan allure. Katuit was in
zijn volle glorie herboren en
het entoesiasme van de bevol
king nam telkens toe. Toen
groeide de idee om op verschil
lende plaatsen een wagenspel
op te voeren. Franki Hervent
sprak de Dendermondse to
neelgezelschappen aan, die
prompt op het voorstel ingin
gen. Maar om allerlei techni
sche redenen heeft men in de
loop der jaren van dit spel
moeten afzien. Er kwam dan
nog wel een mimespel en nog
later optredens van volksdans
groepen. Maar ook dat is nu
verleden tijd.
In 1972 werd Dendermonde
enkele gemeenten groter en de
Dendermonde. Zo wordt de stoet feestelijk geopend: bazuingeschal kondigt de komst van de reuzen aan (arch)
da aan. Niet te missen dus. De
opnamen die op donderdag 29
augustus worden gemaakt, zul
len op verschillende gelegen
heden worden gebruikt. Zodat
Dendermonde bestendig in de
kijker zal staan: letterlijk en
figuurlijk.
Eerst een processie
Zoals de meeste historische
ommegangen is de Dender
mondse reuzenommegang ont
staan uit een processie die op
de dag van de kerkwijding (29
augustus) uitging. Ze dateert
uit het einde van de veertiende
eeuw. Het moet midden van
de vijftiende eeuw zijn geweest
dat de drie reuzen Mars, Go
liath en Indiaan in de omme
gangen en volksfeesten hun
vaste plaats hadden opgeëist.
Want ook tijdens de Kermis
Katuit gingen in Dendermon
de de reuzen uit. Het was een
stoet die eigenlijk maar gauw
gauw was samengesteld en eni
ge lijn moest men in het hele
opzet niet gaan zoeken. Maar
de stoet had zijn charme en
elke rechtgeaarde Dender
mondenaar keek er elk jaar
met veel belangstelling naar
uit. De drie reuzen werden
alleen begeleid door een drie
tal trommelaars en een tiental
fakkeldragers. Zowaar een
schamele bedoening voor eer
biedwaardige reuzen.
De grote ommekeer kwam er
dus in 1968. Franki Hervent
kreeg van het toenmalig VW-
bestuur de opdracht een nieu
we ommegang te maken, waar-
men om de reuzen te zien
dansen. Blijven de drie reuzen
het centrale punt waarrond de
ommegang draait, er zijn nu
meer dan zeshonderd middel
eeuws geklede figuranten, mu
ziekmaatschappijen en praal
wagens die het geheel biezon-
der stemmig en kleurrijk
maken.
Het verleden
Men begon in 1968 met een
eerste vernieuwing. De trom
melaars werden opzij gescho
ven en de Harmonie van de
Katolieke Burgerskring nam
de plaats in. Men stelde vast
dat de ervaren reuzendragers
hun kunstige danspassen veel
beter konden uitvoeren op de
harmoniemuziek van «Het Ros
Beiaard» en «Ons banier» dan
VW werd ook aangepast.
Waar stoetenbouwer Franki
Hervent in het prille begin al
leen maar kon rekenen op de
gewaardeerde hulp van kon-
servator Emiel Verstrepen,
kreeg hij nu de ruggesteun van
onder meer Etienne Van Hec-
ke en Gust Dierick. Nog later
voegden Robert Korte, Erwin
Vergeylen, Roger Dierickx en
Mit Windey zich bij dit drietal.
Zo werd de reuzenommegang
op enkele jaren tijd helemaal
omgebouwd tot een prachtig
en kleurrijk geheel, tot een
stoet die vele grote steden
Dendermonde benijden. Elk
jaar opnieuw voerde men een
aantal nieuwigheden in.
Vervolg op blz. 4
De rangen der 'oudgedienden' van de Vlaamse beweging
in het Land van Waas raken gaandeweg uitgedund. Jan
Seghers (De Klinge). Clemens De Landtsheer (Temse -
Oostduinkerke), 'kasseilegger' Amedee Verbruggen (Ba
zel), Gerard Verniers (Sint-Niklaas), Willem Melis (Kem-
zekc) verdwenen de jongste jaren helemaal uit het blik
veld; veelal op (hoog)bejaarde leeftijd overleden ze en
hun politieke impakt was doorgaans gering geworden
tijdens hun levensavond. Toen enkele jaren geleden
Amedee Verbruggen in de Beverse Sint-Annakliniek
stierf had dokter De Paep hem nog, naar best vermogen,
verzorgd. Dr. Gerard De Paep, de stoere en zéér populai
re arts, leek niet klein te krijgen; maar zondag jl. 18
augustus overleed ook hij, op 86-jarige leeftijd.
VNV, VU...
Telkens er verkiezingen öp til waren, aan 't eind van de
jaren zeventig en vooral na 'Egmont', werd in Vlaamsna-
tionale kringen in Beveren en omgeving de naam De Paep
genoemd. Gerard De Paep had wel in 1974 de politieke
arena verlaten, maar z'n invloed in de VU-Waasland was
ook sedert dan niet gering. De familie De Paep, met
vertakkingen vanuit Melsele naar Vrasene, Beveren en
Kruibeke toe, had naam en faam verworven. Vader
Gerard mengde zich, na z'n afscheid, niet écht meer in het
politieke debat en zoons Guido en Raf namen enigermate
de fakkel over.
In Beveren was de Volksunie spontaan, volks ook ge
groeid. Daar ook bereikte de partij in 1968 een uitzonder
lijk hoge piek, bij de parlementsverkiezingen: meer dan 35
procent van het aantal uitgebrachte stemmen De Wasc
politieke geschiedschrijver Bert De Cock becijferde dat
bij de (parlements)verkiezingen van 1965 op Gerard De
Paep liefst 46 procent van het totaal aantal stemmen voor
de VU werd.uitgebracht: fenomenaal gewoon, vooral in
een periode toen de 'personalizering' nog niet zo 'in' was.
In 1968 kreeg De Paep nog ruim 38 procent van de Wasc
VU-scnaatsstemmen, in 1971 bijna 34 procent.
Beveren boven bij de VU, zo is het sedert '62 geweest en
zo zou het tot zowa» '76 blijven. Naderhand werd het
zwaartepunt naar Sint-Niklaas verlegd en Maurits Coppie-
ters 'rijfde' een groot stuk van de aanhang van De Paep
binnen. In de zeventiger jaren vertroebelden de Vlaams-
nationale geesten, ook en vooral in Waas, tussen links en
rechts werd ferm geruzied. De Paep hoorde, van nature
bijna, tot de zgn. rechterzijde binnen de partij.
In 1965 deed Gerard De Paep, als eerste Wase VU-
verkozene, z'n intrede in de senaat. Hij zou tot 1974
senator blijven. Decennia eerder ook had hij een wezenlij
ke rol vervuld op Vlaamsnationaal en partijpolitiek vlak in
het Land van Waas. In 1919 stond hij mee aan de wieg van
de oprichting, in het Waasland, van de Frontpartij en in de
periode 1929-1945 had hij zitting in de provincieraad (eerst
als Fronter, nadien namens het VNV). Gerard De Paep
zou als vertegenwoordiger van de Vlaams-nationale partij
in de periode 1931-'32 en 1936-'45 bestendig provinciaal
afgevaardigde zijn en in 1943 gedurende een tweetal
maanden zelfs waarnemend provinciegoevemeur.
Geneeskunde, repressie
De op 22 november 1898 in een Melscels landbouwersge
zin geboren Gerard De Paep ging aan het Sint-Jozef-
Klein-Seminarie (kollege) in Sint-Niklaas studeren. Na
dien, in 1918, liet hij zich inschrijven aan de vernederland
ste Gentse universiteit. Na de oorlog echter stonden de
sfudenten van die met het goedvinden van de Duitsers tot
stand gekomen hogeschool aan alle Belgische universitei
ten voor gesloten deuren. De Paep trok naar de Université
Libre de Bruxclles, maar moest zich van een list bedienen:
als Jan (z'n tweede voornaam) De Paepe zette hij z'n
studies in de geneeskunde verder.
In 1925 vestigde hij zich als arts in Beveren. waar hij aan
de basis lag van de oprichting (1927) van de Sint-
Annakliniek. Over z'n politieke loopbaan tussen beide
wereldoorlogen heb ik al bericht. Na de tweede wereld
oorlog moest De Paep de gevangenis in. Na zowat vier
jaar hechtenis werd hij vrijgelaten. Liefst dertienduizend
handtekeningen werden gezet onder een petitie waarin op
z'n vrijlating was aangedrongen. Gerard De Paep kon
opnieuw aan de slag als geneesheer Hij leidde mee het
Algemeen Boerensyndikaat en kwam in de vijftiger jaren
niet op het politieke voorplan omdat hij vertrouwen had in
de VNV-vricnden van vroeger (o.m. Victor Leemans) die
inmiddels bij de CVP waren verzeild. Na de goedkeuring
echter van de zgn. Wet Degrelle trad De Paep opnieuw
voor het politieke voetlicht; door dat besluit werd de
verjaring van de terdoodveroordelingen-bij-verstek (kol-
laboratie) van twintig op dertig jaar gebracht. Met welke
allure De Paep de Volksunie in het Beverse tot bloei
bracht weet u al.
Beveren boven
In 1970 werd een naar hem genoemde vzw opgericht ter
bevordering van de geschiedschrijving van de Vlaamsna-
VS'k -
Dr. Gerard De Paep in 1978, in gesprek met de
weduwe van Raf Alderweireldt (archieffoto).
tionale strijd. O.m. de studie «Het Frontblaadje Onze
Tcmschcnaars» van Jan Torfs werd bekroond met de.prijs
van de Stichting Gerard De Paep.
Hoe historisch de rol is geweest die De Paep zélf speelde
in en om politiek Beveren moet de toekomst uitwijzen.
Feit is dat zich in de dertiger jaren heroïsche elektorale
'gevechten' hebben voorgedaan tussen de drie Gerards:
Lesseliers, notaris, die burgemeester bleef tot Marcel Van
der Aa het roer overnam; De Paep, volbloed-Vlaamsna
tionalist; en Gerard Eykerman, niet enkel als vertegen
woordiger van de Katholieke Partij maar ook als genees
heer verbonden aan de Sint-Martinuskliniek rivaal van De
Paep.
Het is trouwens in de ziekenhuizen-omgeving van de grote
baan in Beveren, aan de (Oude) Zandstraat 30. dat dokter
Gerard De Paep woonde, in een negentiende-eeuws
herenhuis dat destijds eigendom was van de familie de la
Kethulle de Ryhove. Wat verderop, naar de «nieuwe
parochie» toe de OCMW-instelling en aan de overkant
van de baan «zijn» Sint-Annakliniek waar hij dag in, dag
uit in de weer was en tienduizenden patiënten opereren
zou.
«Je mocht alles aan hem vragen, hij deed steeds wat hij
kon», zei zoon Guido me deze week nog. «Hij heeft nooit
z'n verantwoordelijkheid geschuwd». En die inzet, die
benadering beperkte zich niet tot het geneeskundige vlak.
Zoon Guido herinnert zich hoe in 1944 zeven inwoners
van Beveren, leden van de Witte Brigade, een uur lang
tegen de muur hebben gestaan en hoc Gerard De Paep bij
de Duitsers hemel en aarde heeft bewogen om hun leven
te redden; ze wérden gered... Een en ander belette echter
niet dat De Paeps woning na de oorlog kort en klein werd
geslagen.
Gerard De Paep stamde uit een gezin met tien kinderen.
Zelf kregen hij en z'n vrouw Adriana Van Goethem vier
kinderen. Guido is huisarts, Raf baat in Kruibeke het
bekende zuivelbedrijf Hollebeekhoeve uit. Dochter Ingrid
woont in 's Gravenwezel, haar man werkt als financieel
direkteur bij Monsanto. En dochter Godelieve woont in
Tongeren, waar haar echtgenoot chirurg is.
Gerard De Paep was beheerder van de Eural-spaarkas, die
in de jaren zeventig voor een nieuw geluid in de financiële
wereld zorgde en naderhand wegdeemsterde. Tot bij z'n
overlijden was De Paep nog erevoorzitter van de plaatse
lijke VOS-afdeling. In de politiek bleef hij' de ingeslagen
weg bewandelen. recht(s)lijnig, konsekwent Z'n partij,
de Volksunie, liet hij in moeilijke tijden niét in de steek
ook al kwam er een aanbod uit andere kringen.
Beveren, het Land van Waas, de Vlaamse beweging... Zij
verliezen een vinnig voorman, een volksverbonden ge
neesheer. Dr. Gerard De Paep wordt zaterdag 24 augustus
om 12 u. in de Sint-Martinuskerk van Beveren uitgeleide
gedaan
W.V.
(Lees over Gerard De Paep ook blz.
