einaertspel in Sint-Niklaas een produkt
m sobere massaspelmakers
[Ballons bij ons, Sint-Niklaas
[worldwide
Nieuwe
kleuterafdeling
in school
te Belsele
Burgemeester De Vidts niét
op Wase CVP-lijst
Denise Caspendakis:
ontslag uit LVMS
Reinaert in Sint-Niklaas,
Temse en... Leuven
Sint-Niklaas-Lucca:
najaarsuitstap
Wase middenstanders
bij de paus
De Voorpost - 23.8.1985 - 23
iderschool aan de Nieuwstraat te Sint-Ni
jg een voorbije donderdagavond. De door gene-
jt studenten al uitgesleten trappen op naar wat
i van het huis de Groene Zaal noemen. Daar
k afgesproken met Jaak Van der Helst, regis-
}van het Reinaertmassaspel dat tijdens de
i helft van september negen keer in het stads-
lal worden opgevoerd. Geleden van '73 is het
o'n groots spektakel, toen in een regie van
i Mark Liebrecht, van Sint-Niklaas maakte
Ihet zo graag was, is en zou willen blijven: een
Lertstad, trefpunt, centrum voor al wat en wie
Imet de middeleeuwse volksheld kan identifice-
een vossehol. In die oude vos zouden de
©aren hun identiteit herkennen, datgene wat
Iran de anderen onderscheidt, tot spijt van wie
nijdt, vindt Jos Houben, auteur van het spel en
Cntwerpenaar wellicht in staat een klaardere
Ina te geven dan elke plaatselijke fanaat.
p tussen de Vos Rey-
vermoedelijk
len 1230 en 1240 door
|em werd 'gemaect' en
a Houben en Van der
p bestaat een groot ver-
l Voor de massaspel-
brs is Reinserts univer-
Jboodschap van belang,
Irijn historische en let-
Imdige kontekst... Zij
het publiek een
|gel voor. Als enig her-
kleinmenselijk
i doorheen de mas-
een belachelijke in
druk laat, dat is dat de be
doeling geweest. Vervreem-
dingseffekt? Een Brech-
tiaanse Reinaert? Komt en
ziet op 5, 6, 7, 8, 11, 13, 14,
15 en/of 16 september a.s.
Intimistisch
Of er behalve de nieuwe lo
kaliteit het stadspark
i.p.v. de markt nog be
langrijke verschilpunten
zijn met de realizatie van
twaalf jaar geleden?
halve?!!!» reageert Van der
Helst met een vanachter
1 naertspel in Sint-Niklaas. Willy De Greef, akteur in het
aspel en spilfiguur bij de organisatie (archieffoto).
een dikke bril door grote
ogen gemarkeerde veront
waardiging. Hij neemt een
flinke haal van zijn sigaret
alvorens zich te verduidelij
ken: «Die nieuwe lokaliteit
is bepalend voor zowat Mie
overige verschilpunten.
Van toen we enkele jaren
geleden met de idee speel
den het Reinaertspel een
'nieuwe uitgave te geven,
was dat al een eis: niet meer
op de markt! We wilden het
Reinaertgebeuren in zijn
kader brengen, tussen de
struiken en bomen, langs
de vijver in het stadspark.
In zo'n milieu huisde de
vos. Als gevolg hiervan is
het 8pel kleinschaliger op
gevat en krijgt het een inti-
mistischer sfeertje mee. Het
podium van '73 was 84 me
ter lang. Wij babbelden te
gen mekaar onderweg:
«Nog twee meter Willy en
ge zijt er». De plek waarop
zich in september alles zal
afspelen, is de helft kleiner
Er worden ook minder fi
guranten ingezet, het ge
heel is overzichtelijker. In
dertijd had ik het wel eens
voor dat mensen me zeiden:
«Ik heb het stuk nu al drie
keer gezien en nog zijn mij
dingen ontgaan.» Tja, dat
was massaspel met een
breedhoeklens. Uit de ge
luidsband zijn hele stukken
weggelaten, de muziek
werd aangepast - die is mo
derner nu de choreo werd
aan dit nieuwe koncept on
derworpen, alles in het
voordeel van een vlotter rit
me. een spitantere stijl.»
Jaak Van der Helst vertelt
verder, een waterval van
woorden. Af en toe wordt
hij weggeroepen, onder
houdt zich dan even met
iemand uit de massa van
het spel. Kleine meisjes lo
pen af en aan, moeten ge
schminkt worden. Eén van
hen daagt maar niet op en
dochter Carla moet een tele
foontje naar d'r plegen. Gri
meman Raymond Schrij
vers komt even gedag zeg
gen. Akteur Stefan Van
Pottelberghe ook. Willy De
Greef zat er al De plan
ning? Allemaal in orde,
wuift Jaak Van der Helst
weg. «Het werkschema kon
tot vandaag in grote lijnen
geëerbiedigd worden. Met
de akteurs zijn we in okto-
november begonnen en
ondertussen hebben we er
toch al zo'n 50 repetitie
avonden opzitten. Het na-
lippen van de band vormt
geen probleem meer. De
140 figuranten - pages,
ruiters, hippies, bavianen,
vendeliers enz zijn ook in
aktie geschoten, de 400
dansers van Clapaja nemen
nauwelijks rust, echt.»
Promotie
Toch wel, we hebben zeker
voldoende promotie ge
voerd, alleen niet zo dat het
op een moment tot een over-
spoelingseffekt zou hebben
geleid, pareert de regis
seur. We hebben nu een
brochure op zo'n 70.000
exemplaren verspreid in
het Waasland en het Den-
dermondse. Eerder was er
de stickeraktie, er gingen
1.600 affiches de deur uit,
we schreven werkelijk jan
en alleman aan... Tot 26
augustus loopt in het Koop
centrum Waasland de ten
toonstelling 'Reinaertspel
1973-1985'; elke dag wan
delt daar nog iemand in
vossekleren rond, en tel
daar dan nog de weekend
animatie bij. Volstaat het
zo?»
Als Van der Helst 'we' of
'ons' zegt dan bedoelt hij de
ene keer 'wij, massaspelma
kers' en de andere keer 'wij,
leden van de Orde van den
Vos Reynaerde', de in 1976
gestichte vereniging die
voor het initiatief en de or-
ganizatie ervan tekent Het
onderscheid tussen beide iB
soms moeilijk te maken, ge
zien de sterke vertegen
woordiging vah ordeleden
in de cast van het spel.
Geen foefjes
mense belichtingstechniek,
rookslierten en ontploffin
gen, banieren en vanen...
kortom een toneelspektakel
rond 'den Iepen met den
rossen baerde'». Wordt het
Reinaertspel 1985 dan een
spektakel, terwijl toch Van
den vos Reynaerde allesbe
halve een spektakelstuk
was? De 46-jarige regisseur
uit Belsele geeft toe dat dit
oorspronkelijk inderdaad
de bedoeling was. Maar de
initiële plannen bleken niet
te betalen: «Wij zijn nu so
bere massaspelmakers». De
inhoud primeert op het
spektakel. Het wordt een
reinaerdiaanse happening.
En trouwens: de Reinaert
heeft geen foefjes nodig om
te tonen wie hij is en wil
zijn.» Cijfers toch maar.
Daar maakt de orde geen
Reinaertspel in Sint-Niklaas. Regisseur Jaak Van der
Helst: tussen de struiken en de bomen, in een
natuurlijk kader» (archieffoto).
geheim van: het stadsbe
stuur tekende een verhes-
saldodekking van een half
miljoen frank, de be gin in
vestering beliep 3 miljoen
frank. En verder: er zijn
duizend zitplaatsen en
kaarten kosten 150 en 200
frank... Nee, op dat vlak
maakt men zich met al te
veel
Dier zijn!
«Het Reinaertspel 1985 is,
evenmin als het dertiende-
eeuwse dierenepos, door ve
len gelezen, door weinigen
doorgrond en waarop het
gebazeerd is, een makkelijk
stuk. Je konsumeert het
niet zoals je dat met Colum-
bo of Dallas doet. Als je wil
weten waar de klepel
hangt, is niet alleen je aan
dacht vereist, maar ook nog
enige wat je zou kunnen
noemen reinaerdiaanse
ontvankelijkheid. Een ver
duidelijking van de regis
seur: «Eigenlijk vertrekt
het verhaal met een aller
minst ongewoon gegeven:
een koningshuis in feest.
Men zoekt al eeuwen naar
de oplossing van het Rei
naert vraagstuk, naar de
oorsprong van het verhaal
en zijn held, naar diens be
doeling, naar de man die
misschien model heeft ge
staan voor de vossefiguur,
naar de precieze kontekst.
Rik Van Daele doet dat,
Wenseleers ook, Gyselinck,
Jozef De Wilde, Het ge
beurt allemaal zonder dat
men al te veel dichter bij
een konsistente oplossing
komt. Integendeel: men
spreekt elkaar steeds ster
ker tegen.
Voor ons is .die diskussie
van ondergeschikt belang.
Reinaert is een wereldher
vormer gearceerd op een al
ledaags beeld. Zijn bood
schap, een universele bood
schap. dié is van tel en onze
bedoeling is het ze herken
baar te houden. Het ver
schil tussen de historische
Reinaert en de onze zit hier
in: de eerste is een mania
kale egoïst, een sadist bijna
die over lijken stapt, de
tweede een vrijbuiter die de
massa wil meetrekken om
ze uit haar slaapdroom
[Ballons in Sint-Niklaas: safety first. Jef Vanhoyweghcn, Lieven Lenaerts, Jean Sax
le/i stadsontvanger Maurice Rouvroy gaven enige toelichting bij de strakse
tallonevenementen in de Wase hoofdstad (delro)
'Als dc bliksem éénmaal inslaat op zo'n waterstofballon op de Grote Markt in Sint-Niklaas
[mag je de óppers-lakte van Bclgies grootste marktplein met drie vermenigvuldigen» Boude
{Uitspraak van de oppcrbaas onder ons, de veiligheidschef der ballons: burgemeester Paul
Ke Vidts.
e Sint-Niklase burgervader is behalve met het financiële, sportieve, kultureie en veel
idere heil van de Wase hoofdstedclingen óók met hun veiligheid begaan. «Ik wens géén
[waterstof in mijn stad. Dus is het helium», zei hij dinsdagavond tijdens een persbijeen-
jkomst die dermate druk bijgewoond dat het op een heuse ballonbriefing geleek De
burgemeester van Sint-Niklaas had zich voor de gelegenheid het aeronautische jargon
hgengemaakt: «Ik kom hier binnenvallen zoals een parachutist» liet hij zich beleefd en
>cminnelijk ontvallen Maar het belangrijkste wat hij, in verband met dc a.s. ballonhappc-
ning in «Sint-Niklaas-ballonstad», te zeggen had. dinsdag, was toch dat het Sint-Niklase
Stadsbestuur zéér bekommerd blijft om de veiligheid der Wazenaren.
De Sint-Niklase burgemeester verklaarde zich bovendien bereid, een politiereglemcnt
inzake dc wijze waarop ballons horen neer te dalen, door juristen te laten voorbereiden.
Men weet dat in landbouwerskringen nogal wat ongenoegen heerst over de hele
ballonnerij. Zeugen en koebeesten zouden bangelijk wegvluchten als een luchtschip in dc
buurt is, schade aan akkers en weilanden zou schering en inslag zijn... Maar de Sint-Niklase
balloncxpert Jean Sax heeft onlangs nog vergaderd met dc landbouwers en heeft het
geklaag opgevangen, afgezwakt Ook de boeren moeten zich naar zijn oordeel terzake
wat soepeler opstellen. De ballonvaarders zijn overigens voor élke vlucht wel voor twintig
miljoen verzekerd tegen derden.
Wedstrijd- en feestballons
Aan de elfde internationale landingswedstrijd voor warmeluchtballons op zondag 8
september nemen 22 ballonvaarders (van wie pakweg dc helft uit het Waasland) deel Nog
eens 9 'fiestaballons' komen dc hoop vergroten, maar nemen niet écht aan de wedstrijd
deel. Zaterdag 7 september is men aan de 36ste internationale meeting voor gasballons toe,
met toch nog 3 piloten; de landingswedstrijd voor gasballons werd om veiligheidsredenen
van het programma geschrapt.
Organisator van het hele ballongebeurcn is de stad Sint-Niklaas, die een paar honderddui
zend frank uittrekt voor de dubbelmanifestatie. Via het sponsorship bekostigt men de rest.
«Dc gasballon is de crème van de ballonluchtvaart» zei Jean Sax dinsdag in de marge van de
konstatering dat er slechts een gering aantal gasballons op post zijn op 7 september. Sax
had het over de wereldwijde faam van Sint-Niklaas als ballonstad. Samen met de
Alpenovertocht, een befaamde manifestatie in Amerika en een bailontrcffen in Münstcr
hoort het ballonweekend van Sint-Niklaas tot dé topevencmenten op ballonvlak in de
wereld.
«Cowboys worden geweerd», aldus Jean Sax. In Sint-Niklaas gaat het er dus ernstig toe. De
ballonvaarders die straks in Sint-Niklaas opdagen hebben stuk voor stuk hun maturiteit
bewezen. Volgende week meer gegevens over het ballonweekend in de Wase hoofdstad.
W.V.
Op 1 september start de afde
ling Belsele van het stedelijk
basisonderwijs Sint-Niklaas
met een eigen kleutcrafdeling.
Dat werd door de gemeente
raad beslist. In het raam van
het Vernieuwd Lager Onder
wijs (VLO) wil de school daar
door zorgen voor de kontinu-
iteit van het opgezette onder-
wijsprojekt en ook de door
stroming van het stedelijk basi
sonderwijs verzekeren.
In afwachting van dc uitvoer
ing van het modemiserings- en
vernieuwingsplan voor dc hele
school (dat in verscheidene fa
sen zal uitgevoerd worden
dit om de normale werking van
de onderwijs- en opvoedings-
aktiviteiten niet te hinderen)
wordt de kleuterafdcling voor
lopig ondergebracht in moder
ne en nette geprefabriceerde
lokalen. De klassen worden
ingericht volgens dc eisen van
de huidige kleuterpsychologie
en -pedagogie en ze worden
uitgerust met de modernste
leer- en speelmiddelen.
Om alle geïnteresseerden de
gelegenheid te geven een kijk
je te komen nemen, organise
ren het ouderkomité en de di-
rektic een gelegenheid tot ken
nismaking op zaterdag 24 au
gustus van 14 tot 17 uur.
Om 9.30 uur worden dc ouders
en kinderen verwacht die reeds
inschreven (alsook zij die zin
nens zijn van dat te doen).
Tijdens het gesprek met de
ouders worden dc kinderen
zinvol en prettig bezigge
houden.
Informatie en inschrijving, zo
wel voor de lagere als voor de
kleuterschool, blijven moge
lijk elke werkdag van 10 tot 11
en elke zaterdag van 10 tot 12
y. Men kan ook de direktie
opbellen via nummer
776.38.16 (D. Grumiau)
Burgemeester De Vidts van Sint-Niklaas in een
onderonsje met stadsontvanger Rouvrou en onze
verslaggever Wouter Vloebergh (delro)
«Ik ben beschikbaar tot en met voor de kristendemokratie
Maar ik blijf gaaf". Aldus burgemeester De Vidts van Sint-
Niklaas in verband met het al dan niet aanvaarden, door
hem, van een plaats op de CVP-lijst voor de a.s. parle
mentsverkiezingen. De Vidts zal niét op de lijst staan,
zoveel is nu duidelijk.
Burgemeester Paul De Vidts heeft het overigens héél druk
met z'n ambtsuitoefening. Dat komt omdat Sint-Niklaas
een vinnige stad is, waar (aldus de burgemeester) zéér veel
voor de bevolking gedaan wordt, op gewoon alle vlakken.
Maar niet dlle kranten of bladen zouden begrip opbrengen
voor de dynamiek waarmee Sint-Niklaas bestuurd wordt en
spuien zo nu en dan berichten over beekjes die her en der
voor overlast zorgen".
Hoe kan De Voorpost de burgemeester troosten? Door hem
voor zondag 25 augustus (tweede dag van het 'ambachtelijk
weekend' in Waas) een gelukkige 63ste verjaardag toe te
wensen. De zonneschijn komt steevast na de regen. Zo kon
De Vidts deze week ervaren, ook al nadat hij dinsdag
voor het éérst in z'n leven enigermate overhoop heeft
gelegen met de Hoge Raad van de Middenstand, tijdens een
bijeenkomst op hoog niveau in Brussel.
W.V.
De in Sinaai wonende voorzitster van de Leraarsvereni-
gi'ng van dc Muziekakademie (LVMS) in Sint-Niklaas
heeft zo wordt bij het ter perse gaan vernomen haar
ontslag gegeven bij die vereniging. Het motief luidt; «Om
persoonlijke redenen».
Mevrouw Caspendakis, die we niet meer voor kommen-
taar konden bereiken, was de stuwende kracht achter deze
vereniging die massa's koncerlen en muziekmanifestaties
opzet in de Wase hoofdstad. Uit de LVMS moet, heel
binnenkort, ook de vzw Muziak groeien. Dat nieuwe
initiatief te vergelijken met de vzw Kunst in de Stad
werd al enkele maanden geleden door me in De Voorpost
toegelicht
Ongetwijfeld is het weggaan van mevrouw Caspendakis
bij de LVMS een verarming voor deze instantie.
W.V.
waarin ze is gewiegd door
allerlei instanties zeker ook
nog vandaag, wakker te
schudden. In het begin van
het spel stelt de schrijver
zelf - Willem die Madoe
maecte aan enkele men
sen voor, zijn verhaal te
spelen. Hij zet het vosse-
masker op. Middenin het
stuk willen de akteurs zich
van hun masker ontdoen.
Iemand zegt: "Dit is een be
lediging aan mijn blazoen,
mag ik hara kin doen?" Ze
kregen een masker opgezet
om te ontdekken wat voor
een masker ze dragen wan
neer ze geen masker dra
gen. Wij geloven nl. dat het
tonen van fouten kan leiden
tot een oplossing; wij hou
den de toeschouwers een
spiegel voor, gooien de
zwakheden van het mens
dom via de allegorie van het"
dierenrijk te grabbel. De
boodschap van het stuk is
die van een vrije wereld,
van de mens die niet met
een masker op hoeft rond te
lopen, de niet-gekonditio-
neerde mens dus. Op het
einde schreeuwt de massa:
«Dier zijn! Dier zijn! Dier
zijn!...» Dat is synoniem
voor 'vrij zijn'. Overigens:
"Van den Vos Reynaerde'
was al evenmin een allego
rie om de allegorie. De au
teur koos voor deze vorm
omdat hij zo én zijn bood
schap kwijt kon én zijn vel
redden kon. Dus was hij
een vos en dus heeft zijn
story ook voor ons nog be
tekenis.»
Het Reinaertspel wordt op
gevoerd op 5, 6, 7, 8, 11,
13, 14, 15 en 16 september
a.s. in het stadspark (toe-
gang langs Parklaan) tel
kens om 21 uur. Het spel
duurt 1 uur en 37 minuten.
De tekst is van Jos Houben,
de muziek werd gesonori-
zeerd door grootvos Fer-
nand Van Durme, Claire
Panniez van Clapaja leidde
de choreografie. Vera Neels
en Jeanne Smet verzorgen
de kostumes. Jos Loyens de
maskers, Piet Velghe de
klanktechniek, Jo Van
Britsom de geluidsverster
king, E. Hendrickx de py-
ro-techniek (een mode
woord voor de bijzondere
effekten, neem ik aan), Ben
Van den Hende het dekor,
Dirk Meul staat in voor de
rekwizieten, Raymond
Schrijvers is 'in charge'
voor de figuratie. Mare Phi-
Uppo neemt de behchting
voor zjjn rekening, Ray
mond De Roeck geeft gri
me-advies en Jaak Van der
Helst regisseert. In de
hoofdrollen zie je: Eddy
Van Steelandt (Reinaert),
Marie-Rose De Vriese, Wil
ly Coppens, Jefke De Vrie
se, Marcel Van Brussel,
Marcel Smet, Guido Lutin-
Smet, Stefan Van Pottel
berghe en onze medewer
ker Willy De Greef als Bru
ne, de beer.
Leo DE BOCK
Volgende week wordt in De Voorpost bericht over het
Reinaertboek dat op initiatief van de uitgeverij Rinda
(Hamme-Lokercn) tot stand is gekomen (tekeningen Dolf
De Rudder uit Sint-Gillis, hertaling door dichter Bert
Decorte).
Nieuws is er ook over dat andere Reinaertboek. Zoals
eerder in De Voorpost gemeld realizeerde Sinaainaar
Clement Vermaere (overleden in 1983) een hertaling en
die wordt nu met voorwoord van Anton Van Wilderode
bij het Davidsfonds uitgegeven. Dat boek wordt
geïllustreerd met gravures van Gustave Van de Woestijne,
telt 160 pagina's en zal in dc handel 645 frank kosten, maar
voor Davidsfondsleden slechts 515 frank.
Van Sint-Niklaas via Leuven, waar de Davidsfondsuitge-
verij is gevestigd, opnieuw naar 't Land van Waas. En wel
naar Temse. De Scheldcgemeente heeft niet zóveel met de
vos te maken, al vind je ergens op een dak in het centrum
van de gemeente toch óók een Reinaert. Nu echter heeft
het gemeentebestuur van Temse de idee opgevat, een
Reinaert uit aardewerk te laten aanmaken door de beken
de pottenbakker Henk Cruyssaert, die in de deelgemeente
Tielrode woont. Een souvenir. De vos houdt in z'n hand
(poot?) de raap vast.
Vernomen wordt nog dat in Temse, en ook door Henk
Cruyssaert te realizeren, een toeristisch souvenir met veel
folkloristische charme zou worden uitgebracht: een azijn-
pot of zo, voorstellende de azijnzekers (spotnaam voor de
Temsenaren, «tegenhanger» van de Sint-Niklase olieze-
kers). w.V.
O.l.v. de Sint-Niklase VTB-vertegenwoordiger Herman
Cole plant men vanuit de Wase hoofdstad een reis naar de
Sint-Nildase zusterstad Lucca en omgeving. In Lucca zelf
zijn zeven overnachtingen voorzien. De reis wordt per
trein en bus ondernomen.
Pisa, Firenze, enz. worden ook bezocht. De reissom
bedraagt zowat 15.000 of 19.000 frank per persoon,
afhankelijk van de formule waarvoor gekozen wordt. Men
kan kontakt opnemen met o.m. het VTB-kantoor in Sint-
Niklaas aan de Kokkelbeekstraat 7. (WV)
Woensdag 30 oktober om 11 u. wordt een Wase delegatie
bij de paus ontvangen. Het gaat om een gezèmcnlijke
ontvangst, .d.w.z. dat ook andere groeperingen dan bij de
paus in Rome in audiëntie zullen worden ontvangen.
Wavcctro, dat is de bij het NCMV aangesloten vereniging
van verkopers van elektrische en huishoudtoestellen in het
Waasland, onderneemt van 26 tot 31 oktober een (twee
jaarlijkse) reis naar Italië. Men doet o.m. de Sint-Niklase
zusterstad Lucca aan, bezoekt ook Firenze en Rome. Er
zijn, buiten de ontvangst bij dc paus, nog enkele min of
meer officiële recepties voorzien. Hoewel het om een door
Wavectro te organizeren trip gaat mogen ook knderen
meereizen, zélfs journalisten. Toch wil men het gezelschap
beperkt houden tot 44 mensen, die zich per vliegtuig
Italiëwaarts zullen spoeden.
