Frere Pachters:
wat een vertoning!
28 - 6.9.1985 - De Voorpost
Berlare. Bij het planten van de vrijheidsboom was er nog vreugde bij de bevolking (jj)
Berlare. De eerste opvoering bijgewoond door 1.600 toeschouwers (jj)
«Al moet ik mijn zoon de 200 fr nog geven, maar komen kijken moet hij. Dat is
het mooiste wat ik de afgelopen jaren in de streek gezien heb.» «Ik heb zeker 5
keer zitten huilen!». «Hebt ge de marktscène gezien op het laatste, dat deed me
nogal iets, zeg!». Enkele van de reakties gehoord na de voorstellingen van
vorig weekend te Overmere van Frere Pachters. En inderdaad: Frere Pachters
is iets prachtigs geworden.
Hoog niveau
Klokslag 21.00 uur
startten de vertoningen.
Dat is op zich al een
prestatie en tekenend
voor het streven naar or
ganisatorische perfektie
die heel het openlucht
spel kenmerkt. Toch be
gon de eerste vertoning
met een klein schoon
heidsfoutje. De
kerkklokken van Over
mere zijn defekt zodat
men niet op de negende
slag kon beginnen. Voor
de 2de opvoering was dit
euvel al verholpen: het
klokgelui werd op band
opgenomen.
Op de voorstelling zelf is
eigenlijk niets aan te
merken. Het verhaal
steekt goed in elkaar en
is op geen enkel moment
langdradig. De akteurs
en figuranten, waarvan
de meesten voor de eer
ste keer op de planken
stonden, hebben zo naar
dit openluchtspel toege-
leefd, dat er echt natuur
lijk en overtuigend ge
speeld wordt. Zelfs be
roepsmensen die de ver
toning zagen, gaven toe
dat 'Frere Pachters' op
een hoog niveau ge
bracht wordt. Dat alles
vooraf opgenomen was,
bevorderde de verstaan
baarheid en bleek ook
voor de spelers geen
moeilijkheid, integen
deel.
Over de technische kant
van dit openluchtspel
niets dan lof. Het po
dium is ronduit prach
tig. Spijtig dat het weg
zal moeten. De kostu-
mes, waarvan de meeste
door eigen mensen ge
maakt zijn, mogen zeker
gezien worden. En waar
zij al die rekwisieten ge
haald hebben? Vermoe
delijk is er bij de Over-
meerse bejaarden geen
enkele schop, dorsvle
gel, kruiwagen of lan
taarn meer te vinden.
Het licht en de klank
brengen de nodige ak
senten in het spel. Er
wordt duidelijk met pro
fessioneel materiaal en
met bekwame mensen
gewerkt. En wie was er
niet onder de indruk van
de grime, vooral dan bij
de peststoet?
«Geen stormenge-
weld...»
Zaterdagavond, 19.45
uur. Een hevige regen
bui valt over Overmere.
Even ontstaat er onrust
bij de mensen van het
openluchtspel "Frere
Pachters'. De spelers,
van wie de meesten al
gekleed en geschminkt
zijn, schuilen in de ten
ten. De hoftaferelen
gaan gewoon door...
Na een half uur lijkt het
ergste voorbij. De tribu
ne is ondertussen nok-
vol gelopen. «We spe
len!», zegt regisseur
Luk Vernimmen. Op het
podium wordt zagemeel
gestrooid opdat de ak
teurs niet zouden uit
glijden.
Het eerste speeluur blij
ven de weergoden gun
stig gestemd. Dan, op
het moment dat in het
stuk een onweer op
komt, wordt de klank
band met echte donder
en bliksem beantwoord.
Het moment kon niet be
ter gekozen zijn. De re
genvlagen volgen de ene
na de andere. 'Frere
Pachters' gaat echter on
verstoorbaar verder. Het
publiek blijft zitten, in
de ban van het gebeu
ren, wat dichter bij el
kaar geschoven, beschut
onder regenjassen en
paraplu's. De akteurs
zijn hierdoor zo onder de
indruk dat ze het stuk zo
goed mogelijk blijven
spelen.
«Vanavond hebt ge mij
bewezen, van klein tot
groot, dat ge echte ak
teurs zijt!» zei een ge
lukkige regisseur ach
teraf. «Ge hebt het pu
bliek gegeven waarvoor
het gekomen is, een
goed toneelspel. En het
pubhek heeft het geap
precieerd. Slechts enke
len zijn weggegaan»
Enkelen beginnen dan
een variante te zingen
van het slothed van het
boerenkrij gspel'O
Krui8e, den Vlaming':
«Geen hand zal u schen
den, geen stormenge-
weld, dat 'Frere Pach
ters' ooit nedervelt».
In de ban van "Frere
Pachters'
Wie de laatste dagen
Overmere binnenreed,
waande zich in een
Frans dorp. Op vele hui
zen hangen Franse vlag
gen. Andere inwoners
voelen eerder het boe
renkrij gbloed door de
aders stromen en hin
gen de vlag van de bri-
gants buiten. In ver
schillende winkelramen
zijn brigants te zien.
Overmere staat achter
Frere Pachters, dat is
duidelijk. Vele mensen
en verenigingen hebben
hun steun aan deze on
derneming gegeven.
«De geest van onze voor
ouders is geruime tijd in
Overmere weergekeerd.
Laten we die geest van
samenhorigheid behou
den» zegt Parebo-voor
zitter Johan Lateir.
Overmere stond echter
niet alleen. Ook vanuit
de andere Berlaarse
deelgemeenten Kalken,
Wetteren e.a., is heel
wat hulp gekomen: me
dewerkers, maar ook fi
nanciële en materiële
hulp.
Wat van 'Frere Pachters'
het langst zal overblij
ven is wel de band die de
afgelopen maanden ge
groeid is tussen al wie er
aan meegewerkt heeft.
«Regelmatig als ik bui
ten kom en mensen ont
moet, is er direkt die we
derzijdse blik van 'gij
doet ook mee, hé'. Zelfs
al ken ik die mensen niet
van naam, toch is er iets
gemeenschappelij ks
Dat alleen al maakte het
de moeite waard meege
daan te hebben», zei Kat-
rien Schepers onlangs.
Ook de regisseur bena
drukt dit: «Ik heb nieu
we vrienden gemaakt:
dat is naderhand de
grootste verrijking die
me te beurt kon vallen».
De mensen van Parebo,
die het allemaal in bewe
ging hebben gebracht,
hebben aangetoond dat
ook in een kleinere ge
meente iets groots kan
uitgebouwd worden. Zij
weten echter heel goed
dat zij dit niet alleen
konden. «Bedankt,
vrienden!», besluit Jo
han Lateir zijn voor
woord in de program
mabrochure. «Het was
een onvergetelijke tijd.
Laten wij de opgedane
ervaringen samen ver
der uitbouwen tot een
nog grotere verstand-
Berlare. Ofschoon de Fransen alle religieuze aktiviteit hadden verboden, ging er toch nog een processie uit (jj)
houding en niet alleen
in ons klein Overmere.
Laten wij hopen dat 'on
ze' Frere Pachters iets
meegegeven heeft aan
allen die deze gebeurte
nis meegemaakt
hebben.»
Overmere en de boe
renkrijg krijgen natio
nale belangstelling
Overmere is de laatste
weken verschillende ke
ren in alle media ge
noemd. Het openlucht
spel Frere Pachters is
voor de Donkgemeenten
dan ook een goede rekla-
me geweest, alleszins be
tere dan het Nieuwdonk-
projekt dat tot nu toe
was In radio, TV, in alle
kranten en in vele tijd
schriften werd over het
openluchtspel gespro
ken of geschreven. Af
fiches werden verspreid
van Hasselt tot Oosten
de. Maar ook de boe
renkrijg kreeg door het
openluchtspel een ver
nieuwde belangstelling.
In onze geschiedenisboe
ken gaat men nogal
vlug over deze histori
sche gebeurtenis over,
ook al omdat ze uiteinde
lijk maar een goede 2
maand geduurd heeft.
Veel onderzoek is over
deze periode dan ook
nog niet gebeurd. «De
Boerenkrijg werd verge
ten omdat hij in het te
ken stond van het An
cien Régime, welke men
in de 19de eeuw be
schouwde als 'roemloos
ten onder zijnde ge
gaan'», schrijft Marijke
Mortier, die als weten
schappelijk medewerker
aan het Boerenkrijgmu-
seum verbonden is.
Volgens haar was de wet
op de conscriptie, de
opeising van jongens
vanaf 25 jaar, de recht
streekse aanleiding tot
de opstand. Een echte
boerenoorlog was het ei
genlijk niet: zowat alle
sociale klassen deden er
aan mee, tenminste in de
dorpen. In de steden was
men niet zo geneigd te
gen de Fransen op te ko
men. Dat zou uiteinde
lijk ook de reden van de
nederlaag worden: de
brigants verloren teveel
bij hun pogingen om
kleinere steden als St -
Niklaas, Dendermonde,
Aalst, Mechelen, e.a. te
veroveren.
De godsdienst was het
hoofdbestanddeel van de
traditie waarvoor men
vocht, maar niet de oor
zaak of de doorslagge
vende faktor», staat in
de programmabrochure.
Ook over het begrip 'va
derland' zouden ver
schillende opvattingen
bestaan hebben. De enen
wilden terug naar de
Oostenrijkers, anderen
liepen achter het vaan
del van de Brabantse
Omwenteling of zelfs
achter de Oranjevlag
van Nederland. Of de do
minerende klassen van
vroeger, adel en geeste
lijkheid, een aandeel
hadden is niet zo duide
lijk, maar kan veronder
steld worden, gezien zij
toch hun privilegies
hadden verloren door de
komst van de Fransen.
In 'Frere Pachters'
wordt de strijd voorge
steld als de opstand van
het volk tegen repressie
en uitbuiting en voor het
behoud van de eigen
Vlaamse waarden
Wat ook de reden moge
geweest zijn, het feit dj
zovele Vlaamse mensa
gewone mensen 'v
kennen zelfs him nan*
niet', zegt Frere voa
hun vrijheid opkwam»
tegen een oppermacht
ge bezetter, en er zelf
voor stierven, is zeke
waard om herdacht t
worden.
Nog 3 voorstellingen
Wie nog niet de gelegen
heid kreeg om 'Fren
Pachters' te bekijken,
heeft daartoe nog 3 kan
sen. Op vrijdag 6, zater
dag 7 en zondag 8
tember te 21 u. stip
worden de laatste voor
stellingen gegeven
Voortgaande op de reak
ties van vorige week, ze
ker een aanrader.
Kaarten kunnen nog
besteld worden op de
nummers 091/67.50.39
of 091/67.53.41
Daarna zal er enkel nog
de video-opname zijn.
Ook deze kan nog altijd
besteld worden op hel
secretariaat van Parebo,
Kruisstraat 2, of na de
opvoeringen, in de bier-
tent.
Niko Keppem
