Duizende toeschouwers
woonden jaarlijkse ommegang bij
Kermisdinsdagstoet: folkloristisch hoogtepunt in Grembergen
Toeristisch
open-deur-weekend
in de Ros Beiaardstad
Dendermonde
WF-Dendermonde
druk werkjaar tegemoet
Grembergse landelijke
gilden feestten in pompgemaal
8 - 6.9.1985 - De Voorpost
Reuzen dansten in Dendermonde
Donderdagavond. Dendermonde krijgt nauwelijks de tijd om op adem te komen van de
warme zomerdag. Stralend weer zonder meer en reeds vroeg is men zich aan het
opmaken voor de jaarlijkse weerkerende reuzenommegang. Het is immers de eerste
donderdag na de laatste zondag van de maand augustus en dan dansen Indiaan, Mars en
Goliath door de straten van de binnenstad. Ofschoon velen de mening zijn toe gedaan dat
men jaarlijks hetzelfde te zien krijgt, toch blijft niemand in de huiskamer. De dansende
reuzen, de aparte sfeer, de Dendermondse uitgelatenheid die wil men voor geen geld van
de wereld missen. Reken daarbij nog dat de televisie present was om de hele stoet vast te
leggen op beeldband - pas in de loop van volgend jaar volgt de uitzending - dan heeft
men voldoende redenen om het allemaal van dichtbij mee te maken.
Belangstelling uit de eigen
stad, ook uit de regio en zelfs
uit het buitenland. Op de tri
bune hadden naast de stedelij
ke vooraanstaanden, ook de
nieuwe wethouder van Gel
drop, Nederlandse stad bij
Eindhoven waarmee Dender
monde een broederband heeft
gesloten, en de voorzitter van
het CDA uit Den Haag. Voor-
name gasten dus die met bie-
jrfj-; - zonder
f ft naar het majestatische spel van
de middeleeuwse roem en glo-
■ijk i t~| T Omwille van de televisie had-
den de organizatoren de om-
1^09 l°°P lichtjes moeten aanpas-
M FFfEL sen, maar niemand zal er zich
v ft aan gestoord hebben dat de
V A ru'm 600 figuranten tweemaal
t Jf t voor de eretribune stapten. In-
J tegendeel, voor de duizende
I wH j»M -1 toeschouwers die zich rjen dik
I \f -JWSL verdrongen aan de kermiskra-
:WJ ^^^^B men' '<on 1,01 lang
i Bi genoeg duren. De herbergen
9 X puilden van de
^&Li- terrasjes waren op
V-' "^B|r if de punten
f 4 - JE jH van omloop kon men nog
i I "^4 "*3 nauwelijks enige doorgang vin-
■F -F -4 "4. den en n'et voor 19.30 uur
-** :V een weten te
'S den, kon alleen maar reke-
nen meeval om toch
H maar een glimp op te vangen
van de ommegang.
Dendermondse trots
Dendermonde. Terwijl de ene er kan om lachen, keert de andere er zich met de rug naar De middeleeuwse reuzenom-
van angst. Ook dat hoort bij de ommegang (v) megang die met Katuit door de
straten van de stad trekt, is het
onbetwistbare hoogtepunt van
het aan folklore zo rijke Den
dermondse verleden. Dagen
op voorhand doft men zich
voor dit gebeuren op, men
leeft er naar toe en ook al
duurt het feest maar enkele
uren, de Dendermondenaar
wil er geen sekonde van mis
sen. Ofschoon de verschillende
groepen en praalwagens in fei
te de spot met hem drijven,
geniet hij met volle teugen van
dit heerlijk schouwspel. Al te
gek wordt het wanneer de reu
zen, gedragen door de sterke
leden van de pijndersgilde, al
dansend door de straten trek
ken en het ritme opgezwiept
wordt door de tonen van het
Ros Beiaard en Ons Banier om
tot een uitbarsting te komen
wanneer de «gruute mannen»
weer in de stedelijke magazij
nen verdwijnen voor 365 da
gen.
Dan plegen de Dendermonde-
naars tranen. Van vreugde of
van verdriet, men weet het niet
Dendermonde. Kopvlees wordt zeer naar waarde geschat, ook door de Dendermondse 'f„fe^?fn ^aar *!et
r e> z,jn momenten die men met
schepenen (v)
meer vergeet, die men telkens
weer wil bijwonen en wil bele
ven. Van het eerste tot het
laatste moment Waar men
zich ook bevindt, men wordt
meegesleurd door het dende
rend enthousiasme dat zich
van de hele binnenstad heeft
meester gemaakt en het lijkt er
sterk op dat iedereen er ieder
een al jaren kent. Ook al komt
men er voor het eerst, men
wordt dadelijk opgenomen in
de feestende menigte die u
spoedig duidelijk maakt dat
Dendermonde een stad is om
lief te hebben.
Terwijl de Drumfanfare Boe
merang met klaroengeschal de
komst van de reuzen aankon
digt, bereidt het publiek zich
voor op de grote konfrontatie.
Nieuw in de stoet was dit keer
de wagen met «de verdrinking
van het Ros Beiaard», speciaal
ingelast omdat het hele gebeu
ren dit keer in het teken stond
van «herdenking 10 jaar Ros
Beiaardommegang». Menig
Dendermondenaar met een
week hart en een hang naar
folklore moest een traan weg
pinken Daarop volgende de
uitbeeldingen van de spotna
men.
Bekende groepen als de
Flauzemakers, de Makeleters
die aan iedereen die het wilde
hun mysterieuze vis uitdeel
den. Dan kwam de Hellewa-
gen met het onvermijdelijke
duivelsballet. Dit keer was de
duivelsgroep extra geoefend,
want ze sloeg er aardig op los
met varkensblazen. Traditio
neel komt dan reus Indiaan,
indrukwekkend hoog met zijn
4,45 meter hoogte. Hij wordt
omringd door de leden van de
handboogschuttersgilde Sint-
Sebastiaan.
Dan in een vlot
tempo de vendeliers en de
tweede reus van Dendermon
de: Mars, die op de voet ge
volgd wordt door de kolve-
niersgilde Sint-Andries. Een
praalwagen waar men ook tel
kens weer naar uitkijkt is deze
van het wereldberoemde Den-
dermonds kopvlees dat door
stoere mannen op een grote
tafel wordt aangesneden en
door lieftallige juffrouwen
wordt uitgedeeld. Al moet je
rap zijn, want de knaptanden
staan echt te wachten om twij
felaars tot spoed aan te zetten.
Dat betekent meteen dat reus
Goliath in aantocht is met zijn
gevolg: de kruisboogschutters-
gilde Sint-Joris.
Ruiters met de Ros Beiaard-
vaandels sluiten deze hele om
megang af. De reuzen kunnen
rekenen op muzikale begelei
ding en ook hiervoor heeft
men specialisten: de Harmonie
Vandemeulebroucke. de Fan
fare Sint-Cecilia uit Appels en
de Kon. Katholieke Show- en
Marchingband de Eendracht
uit Baasrode.
Apotheose
Waar de ommegang uitdeinde
op de Grote Markt, was dit
keer het hoogtepunt verscho
ven naar de Kerkstraat, waar
ter hoogte van het Kerkplein
ook het vuurwerk was opge
steld. Daar werd de stoet ont
bonden. Zo bleven reus BeRT
en zijn eega moederziel alleen
achter aan de pui van het stad
huis. In dichte drommen trok
de menigte naar de Kerkstraat,
waar tegen het invallen van de
duisternis een spetterend vuur
werk werd afgestoken.
Zo bereikte men het eindpunt.
Het vuurwerk doofde uit en
het moment brak aan waarop
de reuzen terug naar hun rust
plaats werden gebracht. Een
apart gebeuren. Druk omringd
door duizende toeschouwers,
velen tot tranen toe bewogen,
verdringen zich dan rond de
dansende Mars, Indiaan en
Goliath die maar geen afscheid
kunnen nemen van het trouwe
jubelende en juichende pu
bliek. Tot uiteindelijk dan toch
de poorten van de stadsmaga-
zijnen opengaan, als het ware
de reuzen opslorpen en zich
weer sluiten Het moment om
zijn vreugde of droefheid te
overspoelen met het geestrijke
nat dat Vlaanderen zo groot
heeft gemaakt.
KAJ a
roek i
bere e
larocl
al ter
Br
Op zaterdag 14 en zondag 15 september 1985 organiseert
de Federatie voor Toerisme in Oost-Vlaanderen, in samen
werking met de VVV's en toeristische diensten van de
provincie Oost-Vlaanderen, een open-deur-weekend.
Vanzelfsprekend werken de dienst voor Toerisme en de
VW van Dendermonde hier aan mee.
Het onthaalbureau gevestigd in het stadhuis op de Grote
Markt zal toegankelijk zijn van 13.00 tot 16.00 uur
Volgende monumentale gebouwen zijn op hetzelfde tijd
stip gratis te bezoeken:
Stadhuis: De voormalige Lakenhalle dateert uit de jaren
1336-1337 De Belforttoren (1337) bezit een volledige
beiaard volgens de Mechelse standaard.
Stedeljjk Oudheidkundig Museum: De vroegere Vleeshal-
Ie dateert van 1460, men kan er prehistorische stukken
Op d
an he
luiten
nten.
en
:rghe
tuyek.
dit jaa
$er
waaronder een mammoet, evenals gilde- en folklorevoor- j
werpen bewonderen.
Begijnhofmuseum: De woning nr. 11 van het St. Alexius
begijnhof werd ingericht als museum, men kan er een
huisje bezichtigen zoals diegenen waarin toendertijd de
begijntjes woonden.
Museum voor Volkskunde: De woning nr. 25 van het St.
Alexiusbegijnhof werd ingericht als museum, volgende
zaken zijn er te bezichtigen: oude herberg, oude keuken,
brouwerijafdeling.
St. Alexiusbegijnhof: Het begijnhof bezit 61 huizen waar
van de meeste dateren uit de 17e eeuw; het is een zeer
schilderachtig plekje en een oase van rust te midden van
het drukke stadsgewoel
Onze Lieve Vrouwekerk: De 13e eeuwsc gotische kerk
bezit een prachtige romaanse doopvont, prachtige fresco's
uit de 15e eeuw en schilderijen o m. van Teniers, Van
Dyck en De Craeyer.
Rondleidingen met vertrek aan het onthaalbureau van de
dienst Toerisme worden voorzien om 13.30 uur. 14.30 uur
en 15.30 uur.
Personen die Dendermonde met de trein bezoeken wor
den in het station onthaald door een personeelslid van de
dienst Toerisme welke hen een foldertje met klein stads- ifl r»
plan en het prosramma overhandiet. De NMBS voorziet
gevoe
mrspl
dooi
fan M
aan dc
AJ-af
lokaa
eren
ïoetin
k
ernst:
het v
rdvoe
Wil
pla
voo:
lebbe
plan en het programma overhandigt. De NMBS voorziet
een prijsvermindering voor diegenen die deze formule
verkiezen.
Dendermonde. De reuzen dansten weer (v)
Grembergen
9 september 1985
Voor de vierde keer wordt er
in samenwerking met de scho
len en ouderverenigingen een
kinderjaarmarkt georgani-
zeerd voor kleinvee dit naar
aanleiding van dc Grembergse
jaarmarkt die dit jaar plaats
vindt op maandag 9 september
1985 van 10 u. af in de Sint-
Elooistraat
Het idee tot de organisatie van
een kinderjaarmarkt komt van
de oudervereniging van de
Grembergse gemeenteschool
die zowat vier jaar geleden met
heel wat sukses de kinderen
aanspoorde om op de jaar
markt ook hun licvelingsdier-
tjes te tonen aan het grote
publiek Men kreeg onmiddel
lijk de medewerking van het
feestcomité en de jaarmarkt-
commissie omdat dit initiatief
de heropbloei van het Grem
bergse jaarmarktgebeuren in-
(de wi
luidde.
Naderhand sloten ook
Grembergse rijksschool en de -
vrije meisjesschool bij dit jaar
marktgebeuren aan zodat m
alle Grembergse scholen aaml
deze kinderjaarmarkt dcel-1
nemen.
Een paar honderd kinderen
nemen aldus deel aan dit jaar-
marktgebeuren waarbij
door de scholen gezorgd wordt
voor een degelijke nawerking rati
van deze activiteit door o m inji 1"
de namiddag creatieve a
teiten te voorzien rond dieren y
en de jaarmarkt. j^j.
In sommige scholen is er 's ^n|
middags nog een gezamenlijke
pick-nick zodat dc jaarmarkt
te Grembergen voor de kinde- "4te
ren geen verloren dag meer is.
Wie het allemaal wil meema- |jss
ken is welkom in de Sint-1
Elooistraat te Grembergen op ir v
maandag 9 september vanaf 10
Dc afdeling Dendermonde van de VVF Vlaamse
Vereniging voor Familiekunde die de beoefenaars van
de familiekunde uit de regio Dendermonde groepeert,
publiceert in haar jongste tweemaandelijks informatie
blad het aktiviteitenprogramma voor het werkjaar 1985- ente
'86.
Al deze aktivitcitcn hebben Aalsters Genootschap vocH i
plaats op de tweede donderdag Geschiedenis de WF-ledei akt
van het Land van Dcndermon- eg I
de onderhouden over «Instel i ie
lingen uit dc 18de eeuw en hun ziek
nagelaten archief»
Op donderdag 13 februar
staat een genealogische tei
toonstelling en een snuffela i
vond geprogrammeerd. Guide iwci
Vangansewinkcl, penning- mis»
meester van de VVF-Brabant, akb.
zet op 10 april uiteen hoe je ent<
van «Klasseren tot familiegi
Daarnaast verzorgt Robert schiedenis» komt en Raymond lgei
de Forche, VVF-behcerder en g.
ere-voorzittcr VVF-Mcchclcn inde
verzorgt in de loop van mei '8i ilioti
Hcral- kos
van elke maand in dc schepen
zaal van het Dendermondse
stadhuis.
Belangrijk bij de beoefening
van de familiekunde is dc ken
nis van het oud-schrift. Lessen
hierin staan dan ook om de
twee maand geprogrammeerd.
T.w. op dc donderdagen 12
september, 14 november, 9 ja
nuari, 13 maart en 12 juni.
Lesgever is de h. Paul Behets.
Daarnaast verzorgt Rober
Ruys, voorzitter van het Ver
bond voor Heemkunde van de
provincie Oost-Vlaanderen,
op 10 oktober een voordracht een voordracht over
over «Familiekunde en Heem- diek of wapenkunde»,
kunde, hand in hand», geeft Meer informatie omtrent deze
Pierre Clcys, gouwsekretaris aktiviteitcn en de VVF-Den-
VVF-Oost-Vlaandcren en me- dermonde kan bekomen
op dinsdag 10 september
Dinsdag 10 september beleeft Grembergen weer het folkloristisch hoogtepunt van het
jaar. Dan trekt de traditionele «kermisdinsdagstoet» door de straten van de Scheldege-
meente. Een unieke gebeurtenis die men nergens anders aantreft ook al omdat de
benaming «stoet» toch wel wat overdreven is.
De optocht van de deelnemen- Ondertussen is een massa toe- 'cn niissen.
de wagens en één of andere schouwers samengetroept op Het hele gebeuren draait im-
groep samen met de Koninklij- het dorpsplein waar reeds lang mers rond de wagenspelen die
ke Harmonie Sint-Cecilia die voordien de beste plaatsjes °P het dorpsplein worden op-
traditioneel dit gebeuren muzi- zijn ingenomen door hen die gevoerd en waarbij de kleine
kale kleur bijzet duurt hooguit toch niets van het spektakel cn grote, plaatselijke, nationa-
een half uurtje. dat daar wordt opeediend wil- 'e en soms internationale ge-
Zondagnamiddag kreeg het nieuwe pompgemaal in de Grembergse broek heel wat
bezoekers, jonge en al wat minder jonge die biezonder veel belangstelling betoonden voor
dc werking van het pompgemaal en zich dan ook in de geheimen ervan lieten inwijden door
deskundigen.
De landelijke gilden van Grembergen en Hamme-Zogge organizeerden er meteen een feest
dat verliep in de typisch volkse stijl. Met de gebruikelijke ingrediënten van een landelijk
feest: volksdansen, vendelzwaaicn en ook een lekker gedekte tafel. Voor de fervente
wandelaars was er zelfs een prima wandelzoektocht doorheen het Grembergse broek dat
wemelt van heel wat landelijke en dus rustige wegen. Die nu ook goed begaanbaar zijn,
want liefst 14 kilometer van die wegeltjes werd de jongste tijd bedekt met een keurige laag
asfalt.
Was het wel een beetje aan de winderige kant, het pompgemaal ligt dan toch verscholen
tussen het groen, net beneden aan de Scheldedijk en dat maakte dat het er nog lekker zitten
was cn dat men best kon genieten van het vele sport en spel.
beurtenissen door een al dan
niet gekleurde humoristische
bril worden bekeken.
Hierbij wordt niets of niemand
gespaard. Menig politieke fi
guur die vanop de tribune het
ganse spektakel meemaakt
kijkt dan ook soms sip of lacht
groen wanneer zijn doen en
laten tijdens het voorbije jaar
via spot en leute wordt op ce
korrel genomen.
Sfeer
Het Grembergse kermisdins-
daggebeuren heeft zo zijn ei
gen sfeer. Zo worden de the
ma's van de wagens angstvallig
geheim gehouden zodat de or
ganisatoren en dat is de Grem
bergse feestcommissie soms
voor rare verrassingen komen
te staan. Daarom moeten de
deelnemers sinds een paar ja
ren het thema van hun wagen
spel tijdens een speciale zitting
van de feestcommissie op het
gemeentehuis van Grember
gen bekend maken.
Dat gebeurt op zondag 9 sep
tember om 11 u, en dan wordt
ook de volgorde van optreden
geloot.
Van de deelnemers aan deze
kermisdinsdagstoet wordt bo
vendien ook heel wat ver
langd. Tekst, zelfgebrouwde
liedjesteksten op een bekende
melodie, wagenopbouw, gri
me, kostumering en regie moe
ten allemaal origineel werk
zijn van dc deelnemende groe
pen die reeds weken vooraf
druk in dc weer zijn met de
voorbereidingen.
Het feestkomitee voorziet wel
zo'n 40.000 fr. aan prijzen
maar om de kosten te dekken
moeten er toch nog andere
inspanningen worden gedaan.
En aldus trekken de verschil
lende deelnemende groeperin
gen van 's morgens vroeg op
pad om de liedjesteksten huis
aan huis te verkopdn. Geen
enkele echte Grembergenaar
durft het dan ook aan zo'n
liedjesverkoper wandelen te
sturen. De kans is immers
groot dat ook hij dan het voor
werp wordt van spot op de
eerstvolgende kermisdinsdag
stoet.
Ontstaan
Hoe deze kcrmistraditic is ont
staan te Grembergen weet ei
genlijk niemand. Plaatselijke
gcschicdenisvorscrs zijn het
hierover eens. Er doen zo'n
viertal versies de ronde om
trent de oorsprong van deze
traditie.
Maar wellicht moet men het
ontstaan zoeken bij één van de
twee volgende versies. Vol
gens dc enen ontstonden de
wagenspelen vol spot en leute
omdat Grembergen destijds
geen schandpaal bezat zoals de
andere gemeenten waaraan
men de inwoners die iets mis
peuterd hadden toonde aan
het publiek. Daarom toonde
men de veroordeelden vanop
een wagen aan de mede-inwo
ners en waren ze aldus dc spot
van de inwoners.
De tweede versie verhaald dat
een vrouw van licht allooi door
de Dendermondse rechtbank
was veroordeeld. Zij kreeg er
echter nog een extra straf bo
venop vanwege de medebur
gers die haar op een wagen
doorheen het dorp voerden zo
dat iedereen nog eens extra
haar kon bespotten.
Maar nu zijn het vooral de
plaatselijke bekende politieke
figuren die ten tonele worden
gevoerd. Kortom spot en leute
zullen op dinsdag 10 septem
ber weer hoogtij vieren op het
Grembergse dorpsplein vanaf
15 u. en dat is een uitstapje
waard naar dit Scheldedorp
Persnota - Feestkomitee
Grembergen
Kinderjaarmarkt te
