Reinaerdiaan Jozef De Wilde
wordt gehuldigd
Oostvlaamse heemkringen
zaterdag samen in Sint-Niklaas
Wase Oudheidkundige Kring
bestaat bijna 125 jaar
Grote wedstrijd Stekense heemkring D'Euzie
De sociale ingesteldheid
van Sint-Niklazenaar
Edmond Meert
Waaslander leidt handelsdelegatie
naar Australië en Nieuw-Zeeland
Alles over Sint-Niklaas
voor tien frank
SN
te(
10 - 25.10.1985 - De Voorpost
maakte hij. Voor het door Fer-
nand Van Durme getoonzette
Maria-oratorium en voor het
heimatlied "Waasland" schreef
hij de tekst.
Talrijke voordrachten hield
Jozef De Wilde over onder
werpen als Pieter Breughel, de
heren van Beveren, de Boe
renkrijg, oude kunst in het
Waasland enz. Hij publiceerde
over de priorij Kluize in Sint-
Gillis, de heerlijkheid Voor
hout in Kemzeke, de Slag bij
Kallo, over watertoponiemen
in noordelijk Waasland, etc.
Behalve voor bladen als We
tenschappelijke Tijdingen en
Hoger Leven leverde hij ook
teksten voor de Annalen van
de Oudheidkundige Kring van
het Land van Waas, waarvan
hij bijna tien jaar lang sekreta-
ris was. De Wilde lag in 1946
mee aan de basis van de op
richting van de Bibliotheca
Wasiana, de vereniging voor
bio-bibliografie van het Land
van Waas waarvan ook André
Stoop, stadsbibliothekaris, en
kunstschilder Jacques Belpaire
het vaderschap mogen
opeisen.
Schilder
Jozef De Wilde ontpopte
zich ook als verdienstelijk
amateur-schilder. Een dertig
tal olieverfschilderijen pen
seelde hij in z'n leven bijeen.
Maar vooral toch als snuiste-
raar in historische dokumenten
en de verwoording van zijn
bevindingen terzake naar een
groter publiek toe heeft de
pastoor heel wat verdienste.
En Reinaert is zijn troetelkind
natuurlijk.
De toekenning van de De Potter- en Broeckaertprijs aan
heemkundige Jozef De Wilde, zaterdag 26 oktober in Sint-
Niklaas, kan beschouwd worden als bekroning van een
loopbaan of zelfs een léven van voortreffelijk vorsen en
speuren naar de identiteit van de Oostvlaamse en vooral
Wase samenleving. De Wilde heeft zich de laatste jaren
zéér verdiept in het Reinaertepos en probeert te ontrafelen
wie d échte held van dat verhaal wel mag geweest zijn (een
telg uit de dynastie der Vilains wellicht?). Dat napluizen
moet resulteren in het op de markt brengen van een
imposant Reinaertboek; de provincie Oost-Vlaanderen
zou in 1986 voor de uitgave daarvan instaan. Maar
pastoor De Wilde leverde nog ander opzoekingswerk dan
alleen maar in verband met Reinaert.
Jozef De Wilde werd op 12 wude was er toen biJ-
september 1906 in Sint- v
Amandsberg (Gent) geboren. Kunst en geschiedenis
"Van een simpele schilder
Hij studeerde aan het Sint- en O.L.Vrouw" of "Zegeba-
LievenskoUege in Gent, het mer" riin Otels van verhalen
Klein-Seminarie van Sint-Ni- die De Wilde ooit publiceerde,
klaas en dan het Groot-Semi- Heel wat gedichten, liederen-
narie in Gent. In 1929 werd hij teksten en toneelstukken
priester gewijd.
De Reinaerts treek
De Wilde werd onderpas
toor in Doel en (vanaf 1932) in
Vrasene. Van 1935 tot 1950
was hij onderpastoor op de
Sint-Niklase O.L.Vrouwpa-
rochie. In 1950 verliet e.h. De
Wilde voorlopig het Land van
Waas. Achtereenvolgens werd
hij onderpastoor in Semmerza-
ke en (1959) Lembeke (bij
Eeklo). In 1975 ging hij op
rust. Hij kwam zich dan aan de
Broedersstraat in Sint-Niklaas
vestigen.
Al die Oostvlaamse oorden
waar hij pleisterde situeren
zich in of aan de rand van het
z.g. Reinaertgebied. Zijn
heem- en geschiedkundig vor-
singswerk heeft dan ook in
grote mate met Reinaert te
maken. Het in de vijftiger ja
ren tot stand gekomen Rei-
isCteen initiati®* Se" Sint-Niklaas. De bijna tachtigjarige pastoor Jozef De Wilde wordt zaterdag gehuldigd.
weesi van otiin Mreuvels, Jet r.rr
Goosen.erts i.a. en ook De (aTch,e
De Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land
van Waas werd op 16 mei 1861 opgericht. Sedert
bijna 125 jaar dus levert men knap werk inzake
heemkunde en regionale geschiedenis, ter vrijwaring
ook van het kultureel patrimonium van het gewest.
De vroeger in de Cip(i)erage gehuisveste vereniging
kreeg bij het begin van deze eeuw onderdak in het
museum aan de Zamanstraat; daar werd overigens
onder impuls van de kring de indrukwekkende
Mercatorverzameling uitgebouwd.
Oprichters van de KOKLW waren o.m. Siret en J.H. Van
Raemdonck. Jan-Hubert Van Raemdoncks studie «Gérard
Mercator. Sa vie et ses oeuvres» lag aan de basis van de
Mercatorkollektie van Sint-Niklaas. Van Raemdonck,
geneesheer van beroep, verzamelde ook prehistorische
vondsten en wat hij bijeenbracht kwam in het museum van
Sint-Niklaas terecht.
Uitgelezen gezelschap
Van in den beginne was ook Norbert-Lodewijk Billiet
erbij. Deze stadhuisbediende bracht het tot hoofdinspek-
teur van het lager onderwijs en zou ook een aantal
verdienstelijke gelegenheidsverzen plegen. Ook in de
beginperiode van de Wase Oudheidkundige Kring diende
zich iemand als Amadeus de Schoutheete de Ter Varent
aan. Deze nobele heer was gemeenteraadslid en provincie
raadslid, bewoner van het Moerlandkasteeltje in Sint-
Niklaas, auteur van publikaties over o.m. de familie De
Castro en medeoprichter van behalve de Wase Oudheid
kundige Kring ook de Académie d'Archéologie de Belgi-
que. Ook Lodewijk Hoornaert richtte mee de Wase
vereniging op. Hij schreef historische verhalen die met het
Waasland te maken hebben en zo nu en dan ook een
romantisch verhaal of een gelegenheidsgedicht.
Nadien duiken al even eminente vorsers-schrijvers op.'
Onderwijzer Jozef Van Vlierberghe bijvoorbeeld, wiens
publikatie «Kapellen in het Waasland» nog steeds dapper
wordt geraadpleegd. Of de uit Wallonië stammende Albert
Buvé die in z'n Sint-Niklase woonst een toeristisch infor
matiekantoortje zou openen, bij de uitbouw van de
Mercatorkollektie een rol speelde en ook de schenking
Mathys-Vanneste in goeie banen leidde. Wisselagent
Louis Laevaert schreef over de oorsprong van de Sint-
Niklase straatnamen en dat werk werd nadien door André
Stoop en Marcellijn Dewulf aangevuld. En dan was er
Hubert Venvilghenadvokaat, arrondissementskommissa-
ris voor Waasland-Dendermonde, voorzitter van de
KOKLW, van 1928 tot 1950 gouverneur van de provincie
Limburg (hij liet het domein Bokrijk aankopen door die
provincie) en kabinetschef van koning Boudewijn nadien.
De Reinaertvorserij is van latere datum. Op dat vlak
verrichten o.m. Jozef De Wilde en ook Broeder Alois
verdienstelijk werk. Broeder Alois (1881-1973). Limbur
ger van origine, heette Jaak Van der Vee met z'n wereldse
naam. Hij onderscheidde zich als kenner van het volksle
ven én als promotor van het landbouwonderwijs in het
Waasland.
De Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, de
oudste vereniging op dat vlak in Oost-Vlaanderen, kon en
kan bogen op de inzet van een zéér uitgelezen schare
publicisten en specialisten. Zonder de inbreng van al deze
mensen zou de geschiedenis van dit gewest niet zo
toegankelijk zijn als ze nu is.
(wv)
Het tweejaarlijks kolloquium van het Oostvlaams Ver
bond van Kringen voor Geschiedenis wordt georganiseerd
door de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land
van Waas op zaterdag 26 oktober in Sint-Niklaas.
Omstreeks 10 uur worden de belangstellenden verwacht in
de konferentiezaal van de stedelijke bibliotheek aan het
Hendrik Heymanplein.
Het voormiddagprogramma
omvat twee spreekbeurten
waarvoor eminente historici
werden uitgenodigd. De voor
dracht van prof. dr. M. Bael-
de, hoogleraar geschiedenis
nieuwe tijden R.U.G., heeft
als titel «Willem van Oranje -
politicus of staatsman?» De
spreker belicht «de stichter van
de Verenigde Provinciën» en
evalueert de strevingen en rea
lisaties van deze markante his
torische figuur. Dr. G. Jans-
sens, assistent bij het alge
meent rijksarchief houdt een
dissertatie over «De hertog Al-
va, gesel der Nederlanden».
Deze uiteenzetting handelt
over de diverse aspekten van
Alva's bewind, dat in de ge
schiedschrijving met tirannie
wordt vereenzelvigd.
De voormiddagsessie wordt
besloten met de toekenning
van de Frans de Potter en
Jan Broeckaert-prijs en het
stadsplaket aan e.h. Jozef De
Wilde voor zijn historisch en
heemkundig oeuvre.
Het zangkoor De Averulle
zorgt, onder leiding van de
heer G. D'hollander, voor de
muzikale omlijsting van dit
voormiddagprogramma met
eigentijdse historische lie
deren.
Vóór de door de stad aangebo
den receptie zal dit «a capel-
la»-koor «Het Waaslandlied»
uitvoeren als hulde aan e.h. J.
De Wilde die zich hiermee ook
als tekstschrijver verdienstelijk
maakte.
Gedurende de lunchtijd kan
men zich vrij naar één van de
eetgelegenheden van de stad
begeven.
Tentoonstellingen
Het namiddagprogramma
biedt de mogelijkheid onder
deskundige begeleiding een
bezoek te brengen aan de vol
gende tentoonstellingen.
«Van muntslag tot muntschat»
is te bekijken in de lokalen van
de Nationale Bank, Prins Al-
bertstraat 39 te Sint-Niklaas.
Deze met munt- en biljetten-
materiaal geïllustreerde expo
sitie toont de evolutie van de
muntomloop in Vlaanderen
door de eeuwen heen.
De Romeinse muntschat van
Belsele en het Wase noodgeld
zijn enkele streekgebonden
blikvangers van deze unieke
tentoonstelling die in samen
werking met de Nationale
Bank tot stand kwam ter gele
genheid van het 125-jarig be
staan van de Wase Oudheid
kundige Kring.
«Middeleeuwse vloeren» is te
bekijken in het Exlisbriscen-
trum, Regentiestraat 65 in
2700 Sint-Niklaas. Aan de ma
nifestatie brengt men een edu-
katief bezoek o.l.v. Alfons De
Belie. De verzameling middel
eeuwse vloeren uit de archeo
logische site van de voormalige
Boudelo-abdij (verwoest in
1578) is zeer de moeite waard.
Beide tentoonstellingen liggen
op loopafstand van elkaar en
kunnen eventueel beide be
zocht worden.
Ruim vier jaar ijvert de Stekense heemkundige kring
D'Euzie ervoor om het verleden van Stekene te bewaren
voor de toekomst. Volgend jaar viert men z'n eerste
lustrum en dan wordt een teken-, schilder- en fotowed
strijd georganizeerd met als onderwerp «euzies» te Steke
ne, Kemzeke en Klein-Sinaai. De bekroonde werken
zullen ter gelegenheid van de jaarmarkt 1986 worden
tentoongesteld.
wat werk afgelegd. Een hand-
Jan van Steene voi mensen had toen de handel
Toen in 1981, op het markt- en wandel van de Stekense
plein te Stekene, de heksen- «heks» ofte tovenaar uit de
meester Jan van Steene in het 17de eeuw waarheidsgetrouw
openbaar werd verbrand trachten te rekonstrueren. Die
het gebeurde in het massaspel werd in 1637 in het openbaar
met dezelfde naam bestond verbrand.
«'D'Euzie» nog niet echter. Voortgaand op de wetenschap
maar de Stekense heemkundi- pelijke nauwgezetheid van
ge kring had toen al wel heel pastoor F.J. Annaert (Stekene
Ik neem de pen ter hand
Vanuit de textielnijverheid klinken meer en meer positieve
geluiden door. Het heeft er alle schijn van dat het ergste
wat de krisis betreft voorbij is. Voor het Nationaal
Verbond der Tapijt-, Fluweel- en Meubelstofwevers geen
reden om victorie te kraaien, alleen een spoorslag om met
nog meer dynamische een volledig herstel na te streven.
Sekretaris-generaal van boven
vermelde groepering is Raoul
Syts. Hij is ook direkteur van
de Kamer voor Handel en Nij
verheid voor het Waasland.
Onder zijn enthousiaste lei
ding reisde zopas een delegatie
van dat verbond af met be
stemming Australië en Nieuw-
Zeeland. Zij zijn er te gast bij
het International Wolsekreta-
riaat (I.W.S.) dat het hele tex-
tielgebeuren op wereldvlak
koördineert en promoot.
Deze uitnodiging door het
I.W.S. aan het adres van het
Nationaal Verbond der Ta
pijt-, Fluweel en Meubelstof
wevers onderstreept eens te
meer het belang dat op inter
nationaal vlak wordt gehecht
aan de Belgische textielpro-
dukten.
Geen beleefdheidsbezoek
Dat het niet zomaar om een
beleefdheidsbezoekje gaat is
evident. Samen met zijn dele
gatie wil Raoul Syts van deze
uitzonderlijke gelegenheid ge
bruik maken om het imago van
de Belgische textiel- en vooral
van de Belgische tapijtindus
trie op wereldniveau merkelijk
te versterken. Verder willen zij
zoveel mogelijk kontakten leg
gen in funktie van het aan
zwengelen van onze export «ail
over the world».
De dynamische wind die sedert
enkele tijd doorheen het tex-
tielverbond waait schijnt stil
aan vruchten af te werpen.
Ondernemingen en initiatie
ven zoals deze kunnen alleen
maar bijdragen tot een groter
vertrouwen in de toekomst van
onze textielnijverheid en het
verhogen van onze reputatie
als leveranciers van kwaliteits-
textiel.
"Op ontdekkingsreis door
Sint-Niklaas" is de titel van
een door de Sint-Niklase toe
ristische dienst uitgegeven bro
chure die informatie voorlegt
over een aantal wandel- en
fietsroutes, gerangschikte en
historische gebouwen, openba
re diensten en instellingen en
jaarlijks terugkerende evene
menten.
Deze handige gids kost
slechts tien frank en is zowel
op het stadhuis als bij het info-
kantoor aan de Grote Markt
46 te verkrijgen. Bel naar
776.26.81.
(w.v.)
De Belgische delegatie die te gast is bij het IWS in Australië. Derde v
Budget en Recht van Test-
Aankoop bestudeert in zijn
jongste nummer het voor en na
van een omnium verzekering
voor de auto. Er blijken op dat
vlak nogal wat verschillen te
zijn tussen de maatschappijen.
Alles over dit onderwerp kan
je lezen in Budget en Recht
dat verkrijgbaar is op het adres
Hollandstraat 13 te 1060 Brus
sel (02/537.42.65).
Op vrijdag 23 maart van vol
gend jaar zal in het kasino van
Middelkerke de derde Grote
Prijs Chateau Dauzac voor
Belgische. Nederlandse en
Luxemburgse amatcurkoks
plaats vinden. Iedereen kan
aan deze wedstrijd deelnemen.
Voor meer informatie: Kasino
te Middelkerke, Zeedijk te
i rechts: R. Syts, 8430 Middelkerke.
In de gemeenteraadszitting van vrijdag 18 oktober in Sint-
Niklaas liet de S.P.-fraktie eens te meer blijken tot welke
dubbelzinnige en onverdraagzame houding zij in staat is.
De heer WUlockx kwam tussen in verband met de bedragen die
toegekend worden aan de kandidaat politieke vluchtelingen.
Hiervoor kreeg hij, volgens zijn zeggen, een telefonische oproep
van zijn partijgenoten uit de OCMW-raad. Er mag gesteld
worden dat zijn partijgenoten in het O.C.M.W. mee stemden
met de overige frakties wanneer het ging om de vaststelling van
de financiële tussenkomst van het O'CMW voor voornoemde
mensen. Wanneer dc tussenkomst van het OCMW verminderd
werd voor kandidaat-politieke vluchtelingen is dit bedoeld om
de misbruiken te beperken die zich in het verleden reeds hadden
voorgedaan. Het normaal uit te betalen bedrag aan bestaansmi
nimum werd in afwachting van een definitieve erkenning als
politiek vluchteling teruggebracht van 9.844 fr tot 7.320 fr, dit
bedrag wordt afhankelijk gesteld van het feit of zij alleen, dan
wel met enkelen samenwonen. Dit is een totaal andere situatie
dan wat Willockx in de gemeenteraad komt te stellen. Dat hij
eerst zijn mensen een duidelijk antwoord vraagt vooraleer een
standpunt in te nemen, dat regelrecht ingaat tegen wat zijn
mensen in de OCMW-raad goedkeurden; of is deze dubbelzinni
ge houding opzet?
Wat de onverdraagzame houding van de heer Matthys betreft
moet het mij van het hart dat het schandalig is dat mensen het
pluralisme preken en in openbare zittingen getuigenis afleggen
van het tegenovergestelde. Hij valt uit tegen de heer Edmond
Meert omdat deze lid was van de loge. Het is toch zo dat
iedereen het recht heeft op een eigen filosofische overtuiging en
het recht heeft toe te treden tot verenigingen die niet in strijd
zijn met de goede zeden of met 's lands belangen.
Over de sociale ingesteldheid van deze liberale voorman Ed
mond Meert meent Matthys een negatief oordeel te moeten
vellen, maar hierbij verkracht hij de waarheid, een waarheid die
ik hierna in enkele punten wens samen te vatten;
Als klein ondernemer gestart wist de heer Meert zijn zaak uit te
breiden en op te werken tot een toonaangevend textielbedrijf in
het Waasland. Zijn bedrijf betaalde omzeggens de hoogste
lonen uit in het Waasland. Dat bleek duidelijk naar aanleiding
van een staking uitgelokt door de vrouwen van de werknemers,
waarna de lonen officieel werden gepubliceerd en er bleek toen
dat de meeste werknemers slechts een gedeelte van hun loon
afgaven. Er werd toen in vele gezinnen een hartig woordje
geplaatst en deze staking bleek ten onrechte te zijn gevoerd.
Op sociaal vlak was de heer Meert een voorman die zijn gelijke
niet had. Hij richtte in de Lamstraat, tegenover zijn bedrijf, een
schooltje op waar de ouders hun kleine kinderen konden
onderbrengen tijdens de werkperiode; hij stelde op het Zonne-
ken een vakantiepatronaat in zodat de zwakkere kinderen van
zijn werknemers een gezonde vakantie konden doorbrengen (in
die tijd was het Zonneken nog een bosrijke omgeving); hij
stichtte een bibliotheek in de Kalkstraat om de werknemers de
kans te geven zich op geestelijk vlak te verrijken; in de
Lindestraat stelde hij verschillende huizen ter beschikking van
zijn gepensioneerde werknemers, eerst gratis en daarna, om
fiskalc redenen, tegen een symbolische frank; hij richtte een
boekenfonds op voor het koninklijk atheneum en de rijksmid
delbare meisjesschool, waar de leerlingen van gelijk welke
filosofische overtuiging konden beschikken over de nodige
studie- en leerboeken. Hierbij mag gesteld worden dat dit
boekenfonds ook godsdienstboeken ter beschikking stelde in de
tijd dat het boekenfonds van de vrienden van het officieel
onderwijs zulks weigerde. Een hele prestatie wanneer wij deze
houding vergelijken met deze door een vrijzinnige als Matthys
thans aangenomen.
Wanneer ik het voorgaande in ogenschouw neem meen ik in alle
oprechtheid en objectiviteit te mogen stellen dat Edmond Meert
als voorbeeld mag gesteld worden op gebied van verdraagzaam
heid en sociaalvoelendheid en dat in tegenstrijd met de houding
van Matthys die getuigt van een verregaande onverdraagzaam
heid.
A. Schelfhout, PVV raadslid OCMW, Sint-Niklaas
en zijne kerk) en het aansteke
lijke enthoesiasme van Maurits
Nonneman werd in 1981 dan
de heemkundige kring ge
sticht.
D'Euzie
De heemkundige kring tracht
enerzijds een verzameling aan
te leggen van voorwerpen die
op één of andere manier ken
schetsend zijn voor de gebrui
ken, leefgewoonten, kunstui
tingen of het politieke en so
ciale denken van de vroegere
Stekenaar. Veel van die objek-
ten dreigen verloren te gaan en
de kring tracht die nu onder
«haar euzie» te bewaren. De
hoop is groot dat binnenkort
een ruimte wordt gevonden
om deze dingen permanent
aan de belangstellenden te
tonen.
Anderzijds wil de kring alles
wat nog leeft onder de bevol
king over vroeger in schrift
bewaren. Ook wil men de ge
schiedenis van Kemzeke,
Klein-Sinaai en Stekene on
derzoeken. De resultaten van
dit werk worden gepubliceerd
in het tijdschrift «D'Euzie».
Wedstrijd
Ter gelegenheid van dit vijfja
rig bestaan organiseert de
kring een teken-, foto- en dia-
wedstrijd met als onderwerp:
«Stekense euzies».
Voor de deelnemers komt het
erop aan, een «euzie» ofte
«ozing» onderste deel van
het dak dat een eind over de
muur uitsteekt en waarvan de
regen afdruipt) op een artistie
ke manier uit- of af te beelden,
met of zonder kleur.'
Alle technieken zijn toegela
ten (foto's, tekeningen, schil
derijen, dia's). Met uitzonde
ring van de dia's moeten de
andere inzendingen 40 op 30
cm zijn. Indien kleiner moet
een «passe-partout» ze tot die
afmetingen brengen.
Naam en adres van de deeln
mer dienen op de rugzijde
elke inzending te worden ve
meld. Onder de 16 jaar ma
de geboortedatum worde
vermeld.
Ook moeten de straat en hi
nummer van de afgebeelde ei
zie worden vermeld. Het aai
tal inzendingen is onbeperk
De uiterste datum van inzet
ding is 1 februari 1986.
werken moeten terecht komt
bij Ivo Dewulf, Dorpsstra
115 te 9090 Stekene, tel. 0
779.72.34 waar ook alle inlid
tingen en het reglement kut
nen worden bekomen.
Prijzen
Naderhand zal een katalogu}1
samengesteld worden van d pv
geselekteerde inzending©
De werken zullen tijdens d
tentoonstelling te koop worde
aangeboden.
De samenstelling van de jut
is als volgt: voorzitter is He
man Heyse (heemkundig te
kring-voorzitter) en de lede
zijn Karei Mechiels (direktei
akademie schone kunsten)
e.h. Louis Van Overloop, At
dré Roelant, Paul Vereecka
Juul Vandevelde, Etienne Pit
ters en Ivo Dewulf. Alle jurylt
den zijn stemgerechtigd en
betwisting is de stem van d
voorzitter van de jury doo
slaggevend.
De proklamatie en de uitre
king van de prijzen gebeurt
de opening van de tentooi
stelling, op 7 maart 1986.
Volgende prijzen zijn voorziet
1. gouden euzie, 2. zilvere
euzie, 3. bronzen euzie, e
verder de prijs van de gt
meente Stekene, de prijs vzi
Jan van Steene, de prijs va
de kultuurraad van Stekent
Het gaat samen om 15.000
in speciën en bijzondei
prijzen.
Sint-Niklaas. De opbrengst van de aktie Sint-Nikla
Hand in Hand werd aan de begunstigde vereniging
overgemaakt: Licht en Liefde voor de blinden, revalidat
centrum Het Veer en het Doorgangshuis kregen elk e
deel van het batig saldo van tweehonderdduizend fran
Boven: de penningmeester geeft aan de burgemeester
drie cheques in bruikleen. Onder: een afvaardiging
i.~./
