pad van het Wase socialisme liep
immer over rozen
iciaal Centrum in Sint-Niklaas
fiat de zwaksten metterdaad bij
een tentoonstelling in Sint-Niklaas
Jubileum - Driekoningenstoet in
Sint-Niklaas
ACV informeerde bouwlustigen
De Voorpost - 13.12.1985 - 3
omstandigheden w rd vorige
in zaal Forum aan de Truweelstraat in Sint-
n retrospektieve tentoonstelling geopend over
Waas en verre omgeving. Vernissage in
terwijl de aanhangers nipten van een pint en
iw bijna de Internationale zong. De vrouw in
was, is Madeleine Van der Borght, dochter van
inand Van der Borght, de man die in Sint-Niklaas de
mgratieve De Toekomst stichtte en in 1922 de publika-
°P[)ertig jaren strijd en organisatie (van de Belgische
J Sint-Niklaas» realiseerde. Uit dat
werd voor de gelegenheid, citeer ik
op de expositie (die kaderde in de
socialisme») was Van der
uit Blankenberge overge-
organisator van «het rode gevaar». De kamera-
had het even den begrepen het. Terloops:
aarop de socia- het is me een raadsel waarom
onlangs, uit de men in de rode gelederen
werden geweerd, steevast de aansp .ektitel 'ka-
Steenhaut wees erop meraad' hanteert eu het bij de
burgerij schrik had van kristelijke arbe '~rs even
hardnekkig op 'vriend' houdt;
zou de roepnaam 'gezel' de
verzuiling niet kunnen door
breken?
Valentino en de
sigarenmakers
Het Wase socialisme kiemde in
de negentiger jaren van de vo
rige eeuw op in de omgeving
Truweelstraat - Ankerstraat.
In de winter van 1890-91 kwam
Ward Anseele een meeting
houden in de Salie Mobile aan
de Kokkelbeekstraat. Maar de
eigenlijke bakermat van het
Sint-Niklase (en dus Wase) so
cialisme was de Valentino in de
Ankerstraat. Daar werd op 23
juli 1893 een Propagandaklub
gesticht en gaf eind april 1894
de Antwerpse vereniging De
Zuidergalm een optreden sa
men met harmonie De
Werker.
Vüdaas. In zaal Forum woonden de dochter en kleindochter van pionier Frans Van
brght de opening bij van de tentoonstelling rond honderd jaar socialisme (Iv)
Wezenlijk in die beginperiode
van het socialisme in Waas was
ook de deining, de strijdvaar
digheid bij de sigarenmakers.
Men nam het niet dat patroon
José Tinchant (Mercator-
straat) aan het loon der wer
kers knabbelde en er brak een
staking uit. In het markante
boekje van F.V. (Fernand Van
der Borght) wordt nog gewag
gemaakt van konflikten bij
Verfaille in de Nieuwstraat
(1907) en Van Lierde in de
Plezantstraat (1911). «Het is in
het sigarenmakersambacht
eene gedurige worsteling tegen
al de slechte inzichten en heb
zuchtige praktijken vanwege
de fabrikanten, die op den ar
beid hunner werkers geld won
nen als slijk», aldus F.V. in het
jargon van de jaren twintig.
De socialisten begonnen aan
kuituur te doen. In 1894 sticht
te men een toneelafdeling op,
onder de kenspreuk «Hand
aan Hand». Er ontstond ook
een zangkring, maar die hield
het niet lang vol. «Het
Schootsvel», «Roode Paschen»
etc. waren stukken die men in
lokaal Valentino vertolken
zou. In 1895 kwam ook de
textiel bond tot stand en die _af
zelfs aanleiding tot het opstar
ten van een eigen koóperatieve
onderneming die vanuit eerst
Vijfstraten en dan de Truweel
straat opereerde en het tot
1907 volhield. Wie interesse
heeft voor de sociale geschie
denis van het Waasland vindt
in het boekje ook gegevens
over een staking, in 1909, bij
de toen aan de Zamanstraat
gevestigde fabriek Peeters -
Van Haute en over konflikten
bij andere bedrijven. De socia
listische textielbond was in
1922 goed voor 3070 leden,
«regelmatig aanbetalend en
voorbeeldig gedisciplineerd».
De Sint-Niklase socialisten be
gonnen in 1895 zelf brood te
bakken (De Toekomst) en ze
kregen in 1905 op dat vlak
konkurrentie van «de klerika-
len». De in 1895 gestichte
Trompettersklub kwijnde weg,
maar zou in de gedaante van
fanfare De Toekomst (vanaf
1903) herrijzen. Houtbewer
kers en bouwvakkers verenig
den zich, hoe zulks gebeurde
leest u in het boekje van F.V.
De in 1904 opgerichte drukke- v V.•- 1
ui* ?e zou ^et week" Sint-Niklaas. Een foto uit de oude socialistische doos: de ontvangst van de zangkring
blad De Volksstem op de n.a.v. een provinciaal tornooi in januari 1949 (lv)
markt brengen. Onthou nog
^hekoenel te bekijken kregen in zaal Fo- Heel lakoniek meldt de kata- negentig van vorige eeuw
makersbond en een schoenmak f""1 *as in 3,16 opzichten loog van de expo, onder de schrijft hij in z'n boekje. «Bi;
kersbond ook de vrouwenbond ^oe,efld' .Y001-.^ samens«el- rubriek «Pers», dat het par- de stichting der Socialistische
ontstond en dat in 1990 'mg lPngMarc Terreur te raden tijorgaan Voor Allen vanaf 1 Partij haalden de onverschillige
turnkring Moedig en Vrij werd aSwS'jSÏS'nÏ 5F* f T
ODeericht ABVV en ATB-De Na- schijnen zal. Men weet dat rijken vervolgden ons, de pries-
tuurvrienden, heel wat parti- Voor Allen-Waasland zich en- ters verdoemden ons en de kwe-
Fifniren en feiten kulieren ook (van de familie kele jaren geleden van de zelaars^en andere verdwaalden
Van der Borght in Sint-Niklaas Waas-Dendermondse uitgave dreven de spot met ons. Later
De tentoonstelling die de be- tot Bernard Van Hoeylandt in 'losmaakte' en op eigen benen deed het gerecht mede en straft
langstellenden drie dagen lang Temse). gjng staan. Voor Allen ver- bij iedere gelegenheid die zich
scheen in het Waasland vanaf aanboodNa een jaar of der-
1934. Het verdwijnen van het tig klonk het bij F.V. aldus:
partijblad is hoe dan ook een Wanneer ieder onzer leden
verarming voor het Wase pers- ons terzijde staat en medehelpt
landschap. naar vermogen, dan wordt on-
Verkiezingsaffiches kon je op betwistbaar de tijd bespoedigd
de expo bekijken, pamfletten dat men recht zal laten weder-
van de diverse vakverenigin- varen aan de zoo diep verachte
gen, foto's uit het leven van de en miskende arbeiders, die
Bond Moyson, oproepen tot door hunnen strijd niets anders
huisvrouwen om zich in de betrachten dan het stichten een-
winkels van De Toekomst te
bevoorraden, impressies van 1
mei-optochten vanzelfspre
kend, strijdliederen van ter
betere samenleving, waar
voor eenieder die van goeden
wil is, een leven van geluk,
voorspoed en... vrede wordt
1 Veracht en miskend
Het laatste woord in dit artikel
Sint-Niklaas. Karei Van Hoeylandt, één der spilfiguren over de socialistische strijd in
van het socialisme in Temse (lv) Waas verleen ik aan Fernand
Van der Borght. Over de jaren
plekke, boeiend materiaal van voorbehouden
de afdeling Temse (met figu- Geluk, voorspoed en... vrede,
ren als Karei Van Hoeylandt, Van d^r Borght liet het in 1922
Isidoor De Bruyne, Leon Bau- 'n kapitalen (hoofdletters) af-
welinckx en Jan Van Lomber- drukken. De Van Miert- en
gen). Vlaggen, gedenkplaten, Willockxboys die met het oog
speldjes, een manchetknoop, °P s,embusslag van 13 oktober
reglementen, verslagboeken, i'- naar <*e guns' van de kiezers
hengelden pleitten wat minder
voor geluk en voorspoed, maar
legden het aksent op een van
daag zo essentieel gegeven:
werk. Het verlangen naar vre
de bleef, 63 jaar later, intens
opklinken...
pancartes e.d.m. waren te zien
in zaal Forum.
\ekteweekend op 14-15 december
"JVentsaktie Welzijnszorg is reeds aan zijn 15de editie
schpk jaar opnieuw komt deze aktie van de Vlaamse
0n|emeenschap op voor het recht van de zwakste
en in onze samenleving. Ze informeren ons over de
^omstandigheden van de zwakste mensen en groepen
x wat er in de samenleving op struktureel vlak moet
(wieren. Politiek verantwoordelijken worden gekon-
erd met deze noden en de mogelijke oplossingen.
"Velzijnszorg-aktie doet echter nog meer.
ar worden een 100-tal kleinschalige wel: jnsprojek-
aancieel gesteund. Het Sociaal Centrum is er één
orig jaar ontvingen ze 200.000 fr.
>riaaJ Centrum, gevcs-
de Prins Albertstraat 35
•Niklaas, is reeds meer
Sntig jaar aktief in de
(lappclijkc hulpvcrlc-
terking en aktivitciten
irdk uitgebreid en liggen
nertp het vlak van de mate-
lagjülpverstrekking als op
lingeau van dc huwclijks-
:h liebegeiciding.
at Hór het jaareinde 1985
ristten is, heeft het Sociaal
venn weer een n
dij rekord gebroken a
beside situaties. Meer
krJDO mensen hebben zich
t <5 voor één of ander pro-
latkangcmeld bij deze in-
oi
fotstc deel van de hulp-
'iittien komt aankloppen
ndéentrum op eigen initia
ls j dienen zich aan met
vaite verscheidenheid aan
ken.
msfle problemen: onvol-
Erlinkomen, te hoge uit-
bcheer, verkrij-
vergoedingen allcr-
problemen: gebrek
1, hulp bij verhuis,
igsproblemen: zoe-
gcschiktc woning,
'lemen, etc.
iroblemen: werkloos-
t ics too missen op het
kz.
jgsproblemen: opname
irdcntehuis, pleeggc-
sproblemen.
ijke problemen: kon-
levensmoeheid,
vereenzaming.
&n<Msproblemen: relatie-
echtscheiding,
itelijke verhouding,
levenspartner,
laan moeilijkheden, huwc-
ving, e.a.
roblemen: rclatic-
auders- kinderen,
roblcmcn, kinder-
kinderverwaarlo-
1 deze problemen zit
l alleen op
Inaar de oplossing van
plcem. Hij heeft vooral
i menselijke warmte
Dc behoefte
wat waardering c
erkenning is dikw:
ter dan het aar
blcem laat verin»
Is tenslotte iede
bij deze dienst
eenzaam, alleen
blcem?
Het typerende i
brachtc problemat
Icn zich aanmeld
diversiteit aan pi
ogenschijnlijk
elkaar te maken
Problemen in dc
gezinssfeer meng»
met flnanciêlc/mai
lijkheden ais met I
en arbeidsproblem
is het een kluwen
men dat zich ne
dezelfde probleem
komplexitcit erv
steeds maar groter
rend voor onzi
verziekte same
krisis?
Het Sociaal Centrum heeft
voor zijn hulpverlening een
grote ploeg medewerkers: 5
beroepskrachten, maatschap
pelijk assistenten, 1 bediende
en een honderd) vrijwilli
gers. Deze vrijwillig rs hebben
een erg verscheidt-taak: be
zoeken, nachtwaal personen
vervoer, huishout; jke hulp.
boodschappen do
van kinderen of
voor korte of lang
babysit, diverse ka
voer van meubelei
enz.
positieve
s veel gro-
Idingspro-
dic zich
!dt niet
ijn pro-
aange-
s dat ve-
nct een
ten die
ets met
;n.
ionele en
ch zowel
iele moei-
isvestings-
Dikwijls
in problc-
't binnen
jatie. Dc
wordt
dit typc-
totischc,
ring in
opname
Iwassencn
periode,
eien, ver-
i huisraad
In samenwerking
willigersgroep
Hulpbetoon word
'vestiaire' Prins
31 kleding bezoi
sarmen.
In het meubelde
twecdchandsmcuta
huisraad gestock
mensen met matei
men. De vrijwilli
ook voor het vervi
meubelen.
De vrijwilliger het
king van het Soci
een bijzondere j
gen. Hij is er ze!
weg te denken. I
inzet worden jaarl
den konkretc km
gelost.
Sinds enige jaren
Sod,„l Centrum
i de vrij-
v'ederzijds
r via de
>ertstraat
aan kan-
worden
u en
d voor
problc-
zorgen
van deze
i de wcr-
Centrum
s gekre-
iet meer
Sint-Niklaas. Door het ACV werd een informatieavond rond «Nu bouwen» op het
■erkt het getouw gezet. Daarvoor was, vorige donderdag, ruime belangstelling. Men kreeg
diiUlitajÉiBlttiigliiiidiÉiflUirilÉiÉHIiaÉIIÉMÉri'
Harmonie Excelsior begeleidt
zaakvoerder René De Clercq vun de Wase Landmaatschappij e.a. Gewezen werd op de
wettelijke
Zestig jaar geleden, in 1925, trok de Driekoningenstoet voor de eerste maal door de straten
van Sint-Niklaas.
Het initiatief kwam van Zeereerwaarde heer Nobels, direkteur van de «filosofie», en zijn
bedoeling was de Pauselijke Missiewerken te steunen (o.a. door het betalen van de studie-
en onderhoudskosten van een seminarist in de missie) en wat hulp te geven aan de
missionarissen van Sint-Niklaas.
Behalve in de oorlogsjaren is de stoet ieder jaar tijdens de Kerst- en Nieuwjaarsvakantie in
het stadsbeeld verschenen en nooit werd van het principe afgeweken dat de opbrengst
integraal voor de missies was. Dit principe wordt ook nu nog gehandhaafd.
Jarenlang trok de stoet iedere dag van de Kerstvakantie erop uit. Er is zelfs een tijd geweest
dat er vier stoeten rondgingeh. Nu wordt de aktie beperkt tot één stoet en één ommegang.
Maar wel wordt nu een geldinzameling georganiseerd aan de kerkdeuren, na de missen van
het weekeind. In 1985 zal de stoet door enkele straten van de stad trekken op
zaterdagnamiddag 21 december. Om het jubileumkarakter van de ommegang te beklemto
nen zal hij niet alleen begeleid worden door de «drum band» van de scouts, maar ook door
de Koninklijke Harmonie Excelsior. Dezelfde avond begint de buskollekte aan de
Paterskerk en de Don Boscokerk; de week daarna is het de beurt aan de hoofdkerk en de
Onze-Lieve-Vrouwkerk; het tweede weekend van januari 1986 aan de parochiekerken van
Sint-Jozef, Kristus Koning en Sint Jan de Doper, in de parochies waar een bijkerk is wordt
de kollckte gehouden op dezelfde dag als in de eigenlijke parochiekerk.
Onnodig hier een pleidooi te houden over het belang van de missiebedrijvigheid van de
kerk in de wereld van vandaag en over de plicht van iedere gelovige om daaraan mee te
werken. Wel is het misschien nuttig even te herinneren aan het speciale aspekt van de
geldinzameling van de Driekoningenstoet.
Zoals bekend gaat het overgrote deel van de opbrengst naar de missionarissen van Sint-
Niklaas. Hel is zoveel als een nieuwjaarsgift van de bevolking van onze stad aan haar
missionarissen. Zoals we de eenzamen en veriatenen in de parochies met een feestje of een
kerstpakket wat vreugde willen brengen, zo doen we dat ook met onze missionarissen langs
de Driekoningenstoet.
Naar aanleiding van het 60-jarig jubileum willen we, zoals we dat 10 jaar geleden bij het
gouden jubileum ook deden, ook iets geven aan de missionarissen op rust in het vaderland.
Daarom moet de opbrengst opgevoerd worden. Ik doe daarom een dringend beroep op de
edelmoedigheid van de bevolking. Wij aanvaarden vanzelfsprekend in dankbaarheid om
het even welke bijdrage maar we durven toch de aandacht vestigen op het feit dat de
missionarissen voor wie we uw hulp vragen in het buitenland verblijven, waar onze
gedevalueerde munt thans veel minder waarde heeft. Wat een belangrijke gift was 10 jaar
geleden, is op dit ogenblik slechts een klein geschenk. Een vergelijking tussen het bedrag
van de wedden en pensioenen in 1975 en 1983 zal daarvan een duidelijk bewijs geven.
Nogmaals: we zijn dankbaar voor iedere gift. Geef dan edelmoedig en blijmoedig, 't Is voor
de mensen van bij ons. Geloof me: het doet zo'n deugd aan missionarissen te ondervinden
dat ze niet vergeten worden, vooral op Kerstmis en Nieuwjaar!
In naam van alle Sint-Niklase missionarissen bij voorbaat hartelijk dank!
Pater dr. Jan Joos, Scheutist
Ondanks de erkenning en sub
sidiëring door het ministerie
van de Vlaamse Gemeenschap
ministerie van gezins- en
welzijnszorg, komt het Sociaal
Centrum jaarlijks nog vele
honderdduizenden franken te
kort. Dank zij dc steun van
velen overleven ze reeds meer
dan twintig jaar. In het kollek-
teweekend van 14-15 decem
ber kan u ook uw steuntje
bijdragen.
Het Sociaal Centrum is elke
werkdag open van 8.30 u. tot
18 uur. dinsdag tot 22 uur,
donderdag tot 20 uur. Prins
Albertstraat 35. Tel.
776.82.71-72.
De hulpverlening gebeurt
gratis.
Diensthoofd Jan Foubert van het Sociaal Centrum in Sint-
Ni klaas (lv)
begeleidingsgroep voor echtge-
scheidenen Deze groep wil
mensen helpen bij hun schei-
dingsproblematiek: steun en
leiding geven bij de twijfel
rond het al of niet hernieuwen
van de relatie, leren afscheid
nemen, groep vormen om uit
de eenzaamheid te geraken,
morele steun bieden en soms
daadwerkelijke hulp, hulp
bronnen aanreiken om zichzelf
beter te leren kennen, aan
moedigen om tot nieuwe inte
gratie te komen in de samenle
ving.
