De Wilfordboten en de V.V.V. 1 Toelagen aan kulturele- en jeugdverenigingen in Temse Eerherstel voor «gifmengster van Steendorp» DE GIFHOORI De geschiedenis van Temses toerisme (1) van STEENDORP jos cels Greenpeace in Temse 14 - 31.1.1986 - De Voorpost De geschiedenis van Temses toerl'^e kan in drie luiken ingedeeld worden. Een eerste deel situeert zich vanaf 1857 tot 1938, met het verhaal van de Wilfordboten. Een tweede deel is een teruggang van het toerisme (1933 tot 1982) waar de plaatselijke V.V.V. ijvert voor heropstanding van het toerisme met medewerking van het gemeentebestuur van Temse. Sedert 1983 neemt het gemeentebestuur zelf het initiatief in handen, met de V.V.V. als bondge noot en nauwe medewerker. Wilfordboten Deze week willen we nader ingaan op de geschiedenis van de Wilfordboten en de inspanningen Van het V.V.V. Volgende week bespreken we de come-back periode van het toerisme in Temse sedert 1983. De legendarische Wilfordboten (1857 - 1938), die de Schelde en Rupel afvoeren tussen Antwerpen en Temse, hadden er hun wieg en zetel. Zij brachten duizenden belangstellenden naar Temse en zorgden voor een grote toeristische bloei. Tussen 1835 en 1857 deden speciaal daartoe opgerichte maatschappijen enerzijds en de staat anderzijds verschil lende pogingen om een stoomvaartlijn te organiseren op de Schelde van Antwerpen naar Temse. Hun pogingen mislukten. Op dat ogenblik was er hoegenaamd geen transportmogelijkheid van Antwerpen naar Temse. Tem se en het Land van Waas vormden een erg geïsoleerd gebied, met alle gevolgen vandien. Op 11 april 1857 stichtten William Wilford (nijveraar, 1803-1868), Eduard Muys (schipper, 1809-1874), Augus- tien De Landtsheer (handelaar, 1816-1860) en Karei De Landtsheer (goudsmid 1792-1866) de Vaartmaatschappij E. Muys, De Landtsheer Cie, met als doel: de bevorde ring van handel en nijverheid. De leidende figuur was William Wilford, een Engelsman die zich in 1828 in Temse had gevestigd en er in 1835 de eerste zeildoekweverij van België had opgericht. De stoombootdienst Temse-Ant- werpen ging van start op 1 augustus 1857 met één boot, die de naam droeg van William Wilford. Wat had Temse toen aan de toerist te bieden? Wat was aantrekkelijk voor de toerist, benevens de boot- of treinreis, want die vormden in die vervoer-arme tijd op zichzelf grote sensaties. Er was de Schelde, toen nog tegelijk «zwembad» én «visvijver» (meivis, paling, spiering, brasem, snoek, steur, steurkrab, baars, zalm, elft...). De monumentale Schelde- brug was (en is) met haar lengte van 343 m (nu 365 m) de grootste van België. De Grote en de Kleine Kaai vormden met hun nijverheids- en handelsaktiviteiten hét ware centrum van de gemeente en wonnen bovendien aan kleur door de aanwezigheid van de schilderachtige «kaailopers», de laders en lossers van de schepen, die door hun krachtpatserijen en fratsen uitgroeiden tot legendarische figuren. De dorpskom telde een onvoorstelbaar aantal cafés, spijshuizen en pensions (er waren ook 13 brouwe rijen!). Als gastronomische specialiteit was er de paling, bereid op allerlei wijzen maar met de paling in 't groen als dé specialiteit der specialiteiten. Er waren ook tal van merkwaardige gebouwen die de aandacht trokken, zoals de O.L.Vrouwekerk met haar kunstschatten, het kasteel, het gemeentehuis, de Watermolen en talrijke fraaie bouw werken die Temses centrum een extra charme en bekoor lijkheid gaven. Bovenal was Temse een gezellig, schilder achtig dorp. Tot de uitstraling van de gemeente mogen ook bij de aanwezigheid van de twee cinema's, een wekelijkse markt dag, jaarlijks twee kermissen en één jaarmarkt. De gemeente vormde het centrum van niet minder dan vijf weekbladen die in het kanton verschenen... Het weze onderstreept dat Temse tussen 1885 en 1914 een onwaarschijnlijk hoog peil kende op kultureel vlak en als dusdanig - alle verhoudingen inachtgenomen - tot de koplopers in Vlaanderen behoorde. Talrijke verenigingen ontstonden en kwamen tot bloei in die periode. De uitstraling van een aantal daarvan overschreed de gemeen telijke grenzen. Ekonomisch stond Temse al evenzeer op een onwaar schijnlijk hoog peil. Rond de eeuwwisseling was de Temse. De Wilfordboten zorgden decennia lang voor de bloei van het toerisme in de Scheldegemeente (kollektie Erwin De Meirleir ver destijds schreef). Van 1922 af diende de Wilfordmaatschappij - die verschil lende naamwijzigingen onderging (o.a. Stoomvaartmaat schappij Schelde en Rupel) en in 1921 was heropgericht onder de naam «Naamlooze Vennootschap Steamers Wil ford - de winterdienst voor de passagiers stop te zetten. Tot 1929 bleven de Wilfordboten (en daarmee onverbre kelijk verbonden: het toerisme) op een zeer degelijk niveau. Van dan af ging het echter opvallend bergaf. De ekonomische wereldkrisis en de opkomst van weer ande re, snellere vervoermiddelen (auto, autobus, electrische tram) waren daarvan de oorzaken. In 1932 vierde de Wilfordmaatschappij nog wel uitbundig haar 75-jarig be staan, maar dat kon de terugval slechts eventjes doen vergeten. Het einde was onvermijdelijk. Op 23 december 1937 besliste de raad van beheer de dienst te schorsen vanaf 29 januari 1938. Op 1 maart 1938 verlieten de Wilford I, II en III Temse, zij werden aan een buitenland se firma verkocht. In ruggespraak met de raad van beheer van de Steamers Wilford werd de dienst Antwerpen - Temse overgenomen door Flandria. Op 14 juni 1938 werd de «Naamloze Maatschappij Steamers Wilford» ont- bonden. De Wilfordboten zijn van zeer grote betekenis geweest. Door het scheppen van een bestendige verkeersweg droe gen zij in belangrijke mate bij tot de sociaal-ekonomische ontsluiting van het voorheen erg geïsoleerde gebied tussen Antwerpen en Temse en hun hinterland. De gemeenten aan de Scheldeoever kwamen mede daardoor tot bloei. Naast hun bijdrage tot de economische ontwikkeling waren zij ook van essentiële betekenis voor het personen vervoer in het algemeen en het toerisme in het bijzonder. De grote figuren van de Wilfordmaatschappij waren William Wilford, zijn zoon John en diens zoon Ernest. Ter nagedachtenis van en uit erkentelijkheid aan deze voor aanstaande familie - die ook 140 jaar een weverij leidde in Temse (1835-1976) - noemde het gemeentebestuur de kaai naar deze familie: de Wilfordkaai. De verdwijning van de Wilfordboten betekende een gemeente het grote centrum van de juteverwerkende nijverheid in België én Europa. Daarnaast floreerden er de manden- en klompenmakerij én de scheepswerf Boel, die, gesticht in 1829, vanaf het laatste kwart van de 19de eeuw in een stroomversnelling terechtkwam. Verder wa ren er een zeildoekweverij, een katoenspinnerij, een haarfabriek, een stoomhoutzagerij, steenbakkerijen, een maalderij, e.a. Kortom: Temse was een pittoresk Scheldedorp dat lééfde. Die hoogbloei werkte de toeristische hoogconjunctuur in de hand. Temse kende voor 1914 dan ook zeer talrijke hoogtepunten inzake kuituur en/óf toerisme met telkens massale belangstelling. Absolute uitschieters waren het bezoek van kroonprins Leopold II aan Temse (1865), de openstelling van de Scheldebrug (1870), het bezoek van koning Leopold II aan Temse (1885), indrukwekkende praalstoeten (1833, 1888, 1897, 1902), muziekfestivals waaraan telkens tientallen muziekverenigingen deelna men, de viering vn de 75ste verjaardag van de stichting van de Belgische staat (1905), de inhuldiging van het nieuwe gemeentehuis (1906), de viering van de 50ste verjaardag van de maatschappij der Wilfordboten (1907), de (hoog staande!) koncerten van de Peter Benoit-vereniging (1904, 1905, 1906, 1907, 1908, 1910, 1911, twee in 1912) en de internationale vliegweek voor watervliegtuigen (1912), een uitzonderlijk evenement met internationale weerklank. Wereldoorlog I legde het leven stil. Op verzoek van de Britse admiraliteit (1916) stelde de Wilfordmaatschappij drie van haar boten ter beschikking van de Engelse vloot. Geen van de drie vaartuigen zou ooit naar Temse terug keren... Na de oorlog herstelde het toerisme zich geleidelijk, maar het zou nooit meer het niveau van voor 1914 halen. De voornaamste oorzaak daarvan was de opkomst van ande re, snellere vervoermiddelen. Al voor wereldoorlog I was het spoorwegnet op de rechter-Scheldeoever uitgebreid en in verbinding gesteld met de aangroeiende nijverheden, op de Linker-Scheldeoever was een stoom-buurtspoorweg (stoomtram) aangelegd (1904-1908), die de reizigers «schier van bij de deur oppakte» (zoals de kroniekschrij- nekslag voor Temses toerisme. Flandria zou immers slechts okkasioneel aan de Scheldegemeente aanleggen. Als één van de eerste gemeenten in Vlaanderen kende Temse in 1933 de oprichting van een V.V.V. Gesticht door Frans Boel, baas van de scheepswerf, burgemeester en beheerraadslid van de Wilfordmaatschappij, was de vereniging opgericht niet zozeer «ter bevordering» van het toerisme, dan wel «ter afremming» van de terugval. V.V.V. Is het eerste deel van de geschiedenis van Temse toerisme bepaald door de Wilfordmaatschappij, het tweede deel is «geschreven» door de V.V.V. In 1939 gaf de V.V.V. de eerste toeristische folder van Temse uit. na wereldoorlog II vonden in het maatschappijbeeld wezenlijke verschuivingen plaats, die zeer nadelig waren voor het buurttoerisme. Als gevolg van de groeiende welstand, de uitbreiding en de verbetering van het wegen net en het vervoer, én de demokratizering van het reizen werden steeds grotere en verdere reizen ondernomen. Er was ook de toenemende vervuiling van de Schelde. Temse geraakte als toeristische trekpleister op de achtergrond. Niettegenstaande deze zwaar-nadelige omstandigheden voerde de V.V.V. een intense werking. De klemtoon werd vooral gelegd op het organiseren van manifestaties en feestelijkheden (meestal in samenwerking met het ge meentebestuur) zoals: 1946-1949: waterfeesten op de Schelde 1956-1960: Scheldefeeërieën (totaalspektakel op de Schelde) 1961-1962: palingfestivals (tent, Markt) 1969-1978: Eurogalakoncerten (gemeentelijks schouw burg) 1969: «intrede Keizer Karei V» ter gelegenheid van de 450ste verjaardag van de wekelijkse vrijdagmarkt en zomerjaar- markt. 1969: Europese dagen der vlaggenkundigen (in samen werking met de Stichting Heraldiek Benelux) 1971: prinsenkamavalfeesten. Daarnaast werden talrijke tentoonstellingen georgani seerd. Ingevolge de dalende belangstelling zette Flandria rond 1959 zijn boottochten naar Temse stop. Ondanks hevig verzet (o.a. vanwege V.V.V. en Gemeen temuseum) werd het kasteel afgebroken (1965) ten einde er een zwembad te kunnen bouwen. Eerder was het gemeentebestuur eigenaar geworden van het omliggende Scheldepark (1958). In 1970 stortte de kaaimuur in. De kaaiwerken, die tussen 1973 en 1976 werden uitgevoerd, omvatten o.m. de bouw van een nieuwe kaaimuur, die merkelijk hoger was dan de vorige. Door deze verhoging - noodzakelijk ter voorko ming van overstromingen - werd de Schelde vanop de begane grond aan het oog onttrokken. De toeristische folder werd heruitgegeven in 1956,1968 en 1981De V.V.V. lag ook aan de basis van de verbroede ring met Eupen. Via de media (van dagblad over gespecia liseerde toeristische magazines tot radio) verzorgde zij de public relations van Temse. De jongste jaren had zij o.m een wezenlijk aandeel in de totstandkoming van de bloemenmarkten (sinds 1981) en karnaval (sinds 1977). Vanaf 1982 ontwierp en opende zij verscheidene wandel paden. De grote bezieler van de naoorlogse V.V.V.-werking was Martin De Ryck, sekretaris 1953-1982, ondervoorzitter sinds 1983. Alle inspanningen ten spijt kende Temses toerisme geen nieuwe doorbraak. M.R. Volgende week: de heropbloei van het toerisme in Temse... Honderd jaar geleden - op 8 oktober 1886 - werd in Steendorp Clementina Lyssens geboren. Dat «eeuwfeest» zou vermoedelijk onopgemerkt voorbij zijn gegaan ware het niet dat de vrouw, moeder van vier kinderen later, in de jaren twintig-dertig, de hoofdrol zou spelen in een drama. Een rol die ze node op zich nam. Het drama werd in juli 1927 ontketend bij het overlijden van haar echtgenoot, Frans Teugels. Net zoals het meren deel van de inwoners van de Scheldegemeente werkte Frans op het gelaag. Daar manifesteerden zich bij hem op zekere dag ziekteverschijnselen. Was er wat aan de hand met de koffie die hij van moeder-de-vrouw had meegekre gen? Teugels moest van Temsenaar dr. Frans Dierickx het bed houden, voelde zich na een paar dagen merkelijk beter maar sukkelde nadien weer erg met de nieren en in de nacht van 16 op 17 juli 1927 overleed hij. In het kleine Steendorp kwamen de tongen los. Men had het blijkbaar niet op Clementina Lyssens begrepen. Ze had, zo werd beweerd, een verhouding met de vroegere schipper en later rentenier Karei Vercammen. Men wist ook te vertellen dat de vrouw in de drinkbus van haar echtgenoot gif, arsenicum, onder de koffie had vermengd. De fantasierijke prof Waarheid? Laster? Roddelpraatjes? Feit is dat Clementi ne Lyssens van dan af getekend, gegriefd door het leven zou gaan. Ook al had een eerste lijkschouwing géén sporen van gif aan het licht gebracht, bij een tweede «expertise» door de Gentse toxikoloog Felix Daels werd wél gif gevonden. De Steendorpse vrouw vloog de gevan genis in. Voor het beroepshof in Gent werd ze uiteindelijk tot twintig jaar dwangarbeid veroordeeld. Haar vermeende kompagnon Karei Vercammen werd na voorarrest van zes maanden in vrijheid gesteld. Clementina Lyssens bleef haar onschuld staande houden. De gewichtigheid, de befaamheid van de Gentse hoogle raar Felix Daels woog zwaarder door dan de verklaringen van de huisvrouw uit Steendorp. In mei '32 deed zich echter een kentering voor, Clementina Lyssens werd in vrijheid gesteld. Van dan af werd het duidelijk dat men de bal deerlijk mis had geslagen in «de zaak Steendorp». Dat proces kreeg overigens een bredere dimensie. En er daagde een nieuwe hoofdrolspeler op: professor Daels, Nederlandsonkundig, een zogezegde autoriteit in juridi sche en ook akademische kringen. In het boekje «De gifmoord van Steendorp» krijgt de figuur van Daels bijna méér reliëf dan Clementina Lys sens. Gaandeweg wordt zijn autoriteit in twijfel getrok ken, z'n deskundigheid ontmaskerd. Hij modderde nogal aan in z'n laboratorium, was bovendien in een fameuze verduisteringszaak verwikkeld. «De zaak Steendorp» wordt in het boekje opengetrokken tot andere processen waarbij Daels betrokken was. Auteur Jos Cels, de man die in het in '79 verschenen boek «Ik zweer de waarheid te zeggen» al het tragische avontuur van Clementina Lyssens te berde had gebracht, verwijst in de recente publikatie een gerechtelijke dwaling naar o.m. het proces rond de Vlamingen Coucke en Goethals, dat model staat in de rij gerechtelijke dwa lingen. Het zowat 90 pagina"'s dikke en met een tiental foto's geïllustreerde boekje rond «de zaak Steendorp» - versche nen bij De Roerdomp in Brecht, prijs 395 frank - kreeg de ondertitel «een gerechtelijke dwaling mee». Clementina Lyssens, bijgestaan door haar raadslieden Paul-Maurice Orban en Gerard De Cleene (geen onbe kenden in 't Land van Waas) versus professor Daels, versus de roddelende dorpsgemeenschap ook. «De gif mengster van Steendorp» kreeg eerherstel. W.V. Tydens de jongste gemeenteraadszitting werden aan kul- turele- en jeugdverenigingen van Temse in totaal 533.850 fr. toelagen toegekend. De 69 kulturele verenigingen beschikken over 343.850 fr., terwijl de 19 jeugdverenigin gen het met 190.000 fr. moeten stellen. Door de kulturele raad van Temse krijgt 7.050 fr. Temse werd de lijst ingestuurd Een zevental verenigingen van de punten die werden toe- krijgen 6.000 fr. en meer toe gekend aan die verenigingen, gewezen. De A.T.B.-vrienden aangesloten bij de gemeen- uit Temse krijgen 6.300 fr., telijke kultuurraad, na onder- C.M.B.V. krijgt evenveel. Da- zoek van hun werkingsverslag vidsfonds Temse ontvangt over het jaar 1984. De bereke- 6.550 fr., Het Sint-Gregorius ning van de toelagen werd uit- zangkoor van Temse ontvangt gevoerd op basis van dit pun- 6.200 fr. De K.A.V. van de tenstelsel. Tijdens de raadszit- deelgemeente Steendorp in- ting werd gevraagd de bedra- kasseert een bedrag van 6.650 gen voor het dienstjaar 1985 fr. De K.W.B. van Steendorp toe te kennen. heeft 6.400 fr. De filmklub Fade In van Temse krijgt 6.400 Kulturele vereningingen fr. Fotoklub Hash uit Temse Negen gepensioneerde vereni- ontvangt 6.900 fr. gingen beschikken over 44.000 1° de reeks van 5.000 fr. en fr. De socialistische gepensio- meer zijn 9 kulturele vereni- neerden van Steendorp en gingen. Dit zijn K.V.L.V. Temse krijgen elk 4000 fr. De Temse 5.550 fr., Davidsfonds socialistische gepensioneerden Steendorp 5.150 fr., oudleer- van Tielrode krijgen 3.000 fr. lingenbond V.T.I. 5.700 fr., De katholieke verenigingen K.W.B. Tielrode 5.500 fr., van de gepensioneerden van Sint-Gregoriuskoor uit Tielro de drie deelgemeenten krijgen de 5.400 fr., Foto- en diakring elk 6.000 fr., deze van Temse Boelwerf Temse 5.800 fr., de krijgen 7.000 fr. De liberale Culturele Centrale 5.100 fr., gepensioneerden van Temse dansklub Erato 5.450 fr., en Steendorp ontvangen elk V-T.B. afdeling Temse 5.600 4.000 fr. fr. Verdere koplopers van de kul- In de kategorie van 4.000 fr. en turele verenigingen zijn de meer zijn vijf verenigingen bij oudleerlingenbond A.V.T. de gelukkigen. Het zijn: Ame- (10.000 fr.), het wijkkomitée dée Verbruggenkring Temse Sompershoek Temse (10.000 4.500 fr., Temse Fotoklub fr.), en de oudleerlingenbond 4.700 fr., K.A.V.-K.W.B. El- van de akademie (prijs Jos versele 4.600 fr., K.V.L.V. Hoste) met eveneens 10.000 fr. Tielrode 4.700 fr,, De Ro- toelagen. Het Davidsfonds van zenknop uit Temse 4.700 fr. Tielrode krijgt 9.800 fr. In de Negen verenigingen ontvangen reeks van 8.000 fr. en meer 3.000 fr. en meer. De liberale zijn 5 kulturele verenigingen, vrouwenbond uit Temse ont- Het zijn: K.A.V.-Center met vangt 3,400 fr. De socialisti- 8.000 fr., K.A.V. Kristus Ko- sche Vooruitziende Vrouwen ning Temse met 8.200 fr., uit Steendorp krijgen 3.000 fr. K.W.B.-H.Hart Temse met Het N.C.M.V. uit Temse 8.850 fr., K.A.V. Tielrode met krijgt 3.400 fr. K.V.L.V. uit 8.650 fr., de kulturele vereni- Temse Veile ontvangt 3.600 ging Spirit uit Temse 8.200 fr., fr., en het ouderkomitée van en de heemkundige vereniging El versele eveneens 3.600 fr. Braem uit Elversele met 8.850 De toneelgroep Oberon uit fr. De K.A.V. heilig Hart-ver- Temse krijgt 3.900 fr. en het- cniging in Temse ontvangt zelfde bedrag gaat naar Krab- 7.950 fr., terwijl de Breughel- beke Steur uit Temse. Kom- klub van Temse 7.100 fr. toela- kommer uit Temse 3.400 fr. en gen ontvangt. Azurea van De Zonnebloem uit Steendorp ontvangt 3.450 fr. Negen kulturele verenigingen krijgen 2.000 fr. en meer. Het zijn de Socialistische Vooruit ziende Vrouwen 2.350 fr., C.S.C. Temse 2.450 fr., volks dansgroep De Hakketenen uit Temse 2.800 fr., de liberale vrouwenbond uit Steendorp 2.600 fr., de socialistische vrouwen uit Tielrode 2.700 fr. K.W.B. Kristus Koning Temse 2,400 fr., K.V.L.V. Elversele 2.550 fr., de Unie van Belgi sche Amateurs in Temse 2.000 fr.de Cappaertsvrienden 2,200 fr. Zeven kulturele verenigingen ontvangen elk 1.000 fr. en meer toelagen. Dit zijn: de Landelijke Gilde uit Temse 1.500 fr., de oudervereniging Sint-Henrikus uit Steendorp 1.100 fr., de Landelijke Gilde uit Tielrode 1.000 fr., de ruilklub uit Temse 1.000 fr., de kunstkring Boelwerf uit Temse 1.800 fr., de koninklijke schip persgilde uit Steendorp 1.000 fr., en de Pallieters uit Steen dorp 1.950 fr. Jeugdverenigingen De waslijst van subsidies aan de jeugdverenigingen is heel wat korter dan bij de kulturele verenigingen. Naar jaarlijkse gewoonte ontvangt de v.z.w. j Mariahoede uit Temse de hoofdprijs met 25.000 fr. De toptien ziet er voor de jeugdi- gen als volgt uit: V.V.K.S. i Willebrord uit Temse 18.450 j fr., de v.z.w. Veldstraat uit Temse 15.750 fr., Chiro Sint- Aloysius 15.350 fr., Chiro Pri- pojo 12.550 fr., K.S.A. Temse Voorwaarts 11.050 Fr,, V.K.S.J. Temse 10.550 fr„ I V.V.K.S.M. Temse Sint-Jan 10.300 fr., Chiro O.L.Vrouw Temse 10.150 fr., Chiro Pri- pom 9.400 fr., E.K. Jongens Temse 8.550 fr., V.V.K.M. Sint-Rita 8.300 Fr., E.K. Meis- j jes Temse 7.400 fr., Chiro Kri- ko Temse 7,150 fr., Milac Temse en Steendorp elk 5.000 fr., K.L.J. Tielrode 3.850 fr., Jeugdatelier Bieke 3.850 fr., K.L.J. Temse 2.350 fr. Op 7 februari komt op uitnodiging van de plaatselijke leefmilieuvereniging Ecotest vzw een medewerker van Greenpeace het probleem en de aktie met betrekking tot Antarctica, aan de hand van dia's, uiteenzetten. Na een aantal akties tegen zure regen, kemproeven, zeehon- denjacht en dumpen van ge vaarlijke (o.m. radioaktieve) afvalstoffen in zee wil Green peace zijn aktieterrein uitbrei den naar de zuidpool. Dat er daar problemen zijn, en dat Greenpeace het gebied in de aktualiteit brengt weet on dertussen iedereen, waar het precies om gaat is nog weinig gekend. Wie beslist over Antarctica? De rol van België? Wat doet Greenpeace? Wat kunt u zelf doen? Wie er meer van wil weten komt op 7 februari om 20 u. naar het gemeentehuis van Temse. Inkom gratis! Voor de leden van Ecotest vzw wordt er de aandacht op geves tigd dat er voorafgaand om 19 u. de algemene vergadering plaatsvindt. Op de agenda staat o.m. de verkiezing van vijf bestuursleden en een over zicht van 1985. 1985 was be langrijk voor de milieuvereni ging van groot-Temse. Ver noemen we maar de akties en de resultaten in verband met het Fort van Steendorp, de Bronbosjes in Elversele, de buurtwegels in Elversele, het Park Verbeeck, de kaai en ha venuitbreiding en de uitgave van de waardevolle brochure «Schauselbroekpad»

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1986 | | pagina 14