De grote
en de kleine k
Etienne De Munter, een jong;
talentvol kunstenaar exposeert in
zijn Hamme
Die van Aalst die zijn zo kwaad,
vrij naar Raymond Vernaeve
I WËÊBBSSÉ t-i ZIT elkiar regel'
Toondichter tussen water en wolken
f ,5ri731-28,„Noteer "r,10"6 SÏïïSjS T t
ÏSSRL'TK.TSSS -
wfc'a»T;
De Voorpost - 14.2.1986 - 9
Aalst. Een ajuin als prinses of koningin? (P. Van San).
In het kader van de kulturele maand, werd vrijdagavond de tentoonstelling van de
kunstwerken van de jonge Ham we kunstenaar Etienne De Munter officieel geopend, in de
feestzaal van het gemeentehuis van Hamme. De genodigden werden verwelkomd door de
voorzitter van de Kulturele Raad, Gustaaf De Keyser. De werken van Etienne De Munter
werden ingeleid door Walter Van den Berghe en schepen van kuituur André De
Ruysscher verzorgde de opening. Het geheel werd muzikaal omkaderd door Pieter Van
de Vijver gitaar en Thérèse Smet zang.
Hamme. Ook voor de opening van de tentoonstelling van Etienne De Munck was er veel
volk (vh)
Na de verwelkomingstoe
spraak van Staf De Keyser,
die nogmaals wees op de
aktiviteiten die de kulturele
raad organiseert in het ka
der van de kulturele maand,
schetste inleider Waiter Van
den Berghe het kunstwerk
van Etienne De Munter. De
kulturele raad laat jong ta
lent aan bod komen.
Kunstschilder Etienne De
Munter kwam in 1972 als
12 jarige naar de kunstaka-
demie in Hamme. Reeds
van jongsaf was Etienne
met sohilderen en tekenen
begaan. Naast zijn studies
in de dagschool was schil
deren een tweede leven.
Perioden
Na enkele jaren van oriën
tering waarbij hij begeleid
werd door Franklin Ver-
cammen, Raymond Coore-
mans en Georges Beckets,
maakte hij een bepaalde
keuze, het stilleven. Later
werd hij in zijn akademi-
sche opleiding vertrouwd
met het ambachtelijke en
schone o.l.v. zijn leraar Luc
DUanis.
Etienne De Munter ontdekt
de tastbare omgeving en de
visuele realiteit als model,
Voor deze jonge kunste
naar, aldus de inleider,
blijft kunst, kunst en leeft
hij mee in een wereld van
verbeelding en fantastisch
realisme.
Opening
Schepen De Ruysscher
dankte de kulturele raad
voor de inspanningen die
zij doen bij het organiseren
van de kulturele maand. De
ze opening is zeer stijlvol,
stelde de schepen. Dat deze
jonge kunstenaar zo inge
wikkeld in mekaar zat, wist
blijkbaar niemand. Etienne
De Munter brengt iets fris,
zegde de schepen, de toe
komst zal uitwijzen welke
wegen hij zal opgaan.
Etienne is een kind van het
huis (hiermee bedoelde hij
het gemeentehuis) want hij
is werkzaam op het gemeen
tehuis als tekenaar. Ik wens
u veel sukses met deze ten
toonstelling en hoop dat u
veel publieke belangstelling
moogt genieten, aldus de
schepen, die tot slot de ten
toonstelling voor geopend
verklaarde. Staf De Keyser
dankte het gemeentebestuur
voor de materiële steun in
het kader van de Kulturele
maar vooral als voorbeeld
en inspiratiebron. Het is als
het ware een fotografische
waarneming der dingen,
waaraan de kunstenaar zijn
eigen interpretatie geeft. Hij
transformeert de werke
lijkheid. Hij is rusteloos,
zoekend, onzeker, maar
vechtend en vol verwach
ting en hoop. Hij piekert en
is bang voor het onzekere
element in zijn inspiratie,
maar dan wordt zijn kreati-
viteit zekerheid, zijn schil
deren wordt direkt, werkt
soms uren na mekaar, met
een grote preciesheid.
De Munter zoekt zijn verpo
zing in zijn expressie. Hij
geeft de voorkeur aan acryl
verftechniek.
In het tentoongestelde werk
merken wij vier perioden
op.
Een eerste periode, het aka-
demische, was een tijd van
studie en technisch aftasten.
Dan volgt het tijdvak van de
blauwe luchten. De onder
werpen zijn suggestief en
de onsamenhangende ele
menten roepen vragen op,
In een derde fase komt de
figuratieve abstraktie aan
bod, de voorstelling van een
Tussen karnaval Aalst en Dendermonde:
werkte hij aan wat men het pronkstuk van zijn beeldhouwpassie kan noemen: een verdriet kwam de merrie te-
groepje beelden in klei, betiteld als -Die van Aalst die zijn zo kwaad». m^^^t met ^Lw
Hoewel de afspraak voor het interview op voorhand gemaakt werd, komen we blijkbaar Vaf Raymradtoontind^r
nogal ongelegen. Raymond Vernaeve, 83 jaar jong, amuseert zich kostelijk in het gezel- daad^SnSral SS
schap™ drie vrolijke dames rond de kaarttafel.
yS fto dag bezocht het veulen, ge-
yS J0' naamd het Ros Beiaard, de
Jr C' J J f .{}m^msssssi£ ve©lbssproken stad Aalst en
v ontmoette daar de dochter
ujaM I WWjF I van de ajuinboer, beiden
-1- §5d jjjSr Jyjjr werden op elkaar verliefd
*1 v en deden vele wandelingen
ÊKËÈSUf W f langs de Aalsterse vesten,
«w fjf En zoals alle paartjes be-
Aalst. Een ajuin als prinses of koningin? (P. Van San).
Hun vurig minnespel was
zo volmaakt dat het overal de
ronde deed en veel bespro
ken werd aan de Aalsterse
haard - tot schande van Den
dermonde - met het onver
mijdelijke gevolg dat de een
en de andere mekaar het i
vuur aan de schenen legden
in vinnige verwijten: de
Dendermondenaars verwe-
ten de Aalstenaars van re-
pers, saucisseneter8, wit-
voeten, ajuinboeren, enz.
Het Aalsters antwoord i
klonk daarop: kopvleese-
ters, klappertanden, uilen, j
De magistraten zongen:
«Dendermonde, laag van
grond, klein van goed, i
oog van moed», waarbij
nen geringschattend zei: «'t j
gene meer versiert alswaar-
achtig 't achten is». j
Hamme, De Hamse kunstschilder Etienne De Munter
expozeert in het gemeentehuis (vh)
onwezenlijke
f Deze tentoonstelling is nog
kjkheid. hl mjn meeat re- gratis toegankelijk tot son-
cente werken treft men flgu- dag 10 februarilt de feest-
ratieve elementen en zaal van het gemeentehuis
abstractie aan met vlakken van Hamme. Zij is beslist
en lijnen. een bezoekje waard, want de
De ontwikkeling in het kunstwerken van deze jon-
werk van De Munter bewijst ge Hamse en talentvolle
zijn steeds blijven zoeken kunstenaar
naar vernieuwde kreativi-
teit. De kunstenaar werkt
graag op klein formaat.
Men wordt er door
trokken.
Munter, zijn anders dan
anders.
Een moedig man
In de jaren twintig besloot
Raymond Vernaeve lessen
beeldhouwen te volgen in de
akademie. «Op het eind van
het jaar», glundert hij, «be
kwam ik de eerste prijs met
bronzen medaille en de ge
lukwensen van de jury».
De euforie duurde echter
niet lang, want het jaar na
dien maakte pa een eind aan
de prille beeldhouw-liefde
en daarmee ook aan de aka-
demielessen van zoon Ray
mond. «Hij wou geen ar
moezaaiers in huis», ver
klaart Raymond Vernaeve.
«Nadien ben ik dan ge
trouwd. In 1936 ging ik te
rug naar de akademie,
maar dit keer was het mijn
vrouw die er tegen was».
Voor de tweede keer pech
dus. Mare De Bruyn, leraar
aan de Aalsterse akademie
en met wie Raymond een
haat-liefde verhouding
heeft, adviseerde hem «het
thuis af te stappen». «Maar
mijn huishouden in de
steek laten om te kunnen
beeldhouwen, nee hoor!».
Na het overlijden van z'n
vrouw zag Raymond de
kans schoon om de beitel
weer op te nemen en de les
sen in de akademie verder te
zetten. Hij was toen 69 jaar.
Een moedig man dus.
«Ja», beaamt hij, «en ik ben
naar de akademie geweest
tot ik niet meer kon. Ik had
nog slechts één jaar voor de
boeg om mijn Al diploma te
bemachtigen. Maar onder
tussen ben ik vier keer
geopereerd, ik hoor niet, zie
slecht en ga niet meer ge
woon naar het toilet. Neem
daarbij nog mijn suiker
ziekte en ge begrijpt dat ik
geen lessen meer kon vol
gen. Spijtig, want ik had
hier al één diploma liggen».
Volkskunst
De dagen waarop er in de
Aalsterse akademie geen les
gegeven werd, trok Ray
mond naar de akademie
van Dendermonde. «De di-
rekteur, De Decker, vertelde
mij dat m'n werk juist goed
was voor de vuilnisbak.
Maar ik wist wel beter. Je
moet mijn werken maar
eens vergelijken met wat op
TV in Kunstzaken getoond
wordt. Mijn beelden mogen
er gerust naast staan».
Intussen worden wij meege-
toen de dader was is onge
weten!? Feit is alleen dat het
beeld op een dag in honderd
stukken lag. «Ik had hulp
nodig om het beeld terug op
z'n poten te zetten. Mare De
Bruyn heeft echter niet ge
holpen. Hij zou gewild heb
ben dat ik alles in één keer
deed. Maar dat gaat niet zo
maar. Je kan niet aan alles
gelijk beginnen. Maar nu is
het beeld eigenlijk kom
pleet. En er bestaan plannen
om het werk op te nemen in
de karnavalmuseum van
Aalst»
Niet alleen omwille van z'n
pronkstuk kwam Raymond
met mensen van akademie
in konflikt, ook waar het
andere beelden betrof waren
er diskussies. «Wanneer ik
een beeld maakte», vertelt
Raymond, werkte ik met
ronde spieren, zoals de gro
te Rodin. Direkteur De De
cker wou echter platte spie
ren zien. Maar ik was niet
zo voor platte spieren.
(Raymond voegt aan z'n le
gende nog toe waarom hij
honde-, varkens-, vosse- en
kattekoppen, smeulend in
het vuur, heeft afgebeeld: de
Dendermondenaars eten al
les op wat in de Dender aan
Armand Preud'homme en het Scheldeland
betekende tussen de beide
Armand Preud'homme in 1979 op het Mercatoreiland in Rupelmonde, tijdens de viering
van zijn 75e verjaardag. De manifestatie werd ingericht door de vzw Mercatoria en de
Bond van Grote en Jonge Ge finnen.
Dat voor de betreurde toondichter Armand Preud
'homme het Scheldeland speciaal het stroomgebied
betekende met als omvang Klein-Brabant en het
Land van Dendermonde met inbegrepen het Land
van Rupelmonde beseffen onmiddellijk allen die de
indrukwekkende lijst overlopen van liederen door
de populaire kunstenaar geschreven. Opvallend is
daarbij dat vrijwel alle liederen hieromtrent door de
Kempenaar geschreven getoondioht werden op tek
sten van de «Klein-Brabantse Wazenaar» Bert
Peleman.
Wat de geboortestreek van
de tekstdichter, afkomstig
uit Puurs, betreft zijn er al
dus o.m. het vurige «Klein-
Brabant-lied» naast het lied
O. L. Vrouw van Schemel-
bert» ontstaan te Liezele, het
lustige lied «De Karekiet»
destijds opgedragen aan de
gelijknamige volksdans
groep, het jubelende lied
«De Meivis is geboren» des
tijds te Mariekerke geschre
ven en het breedgolvende
lied «Schoon Scheldeland».
Het hoogtepunt uit deze
reeks vormt echter ongetwij
feld het nog steeds door dui
zenden gezongen «Laat ons
liefste samen varen» dat bo
vendien in figuurlijke en
letterlijke zin een bindteken
Van Bornem-Sas naar
Temse
Wetenswaardig is inder
daad dat bedoeld lied, ge
schreven in 1943 in het
toenmalige Veerhuis te
Weert tientallen keren weer
klonk in de veerboot die de
leden van de kunstenaars
groep De Meivis overzette
van Bornem-Sas naar Tem
se. Zo gebeurde het dat niet
alleen een groep Klein-Bra
bantse kunstenaars, maar
eveneens een belangrijke
groep Wase kunstenaars
w.o. wijlen romancier Filip
De Pillecyn en de kunst
schilders Tony Van Os,
Sander Wijnants en Arthur
Meersman voor het eerst
«Laat ons lief:
ren» tijdens een Schelde-
vaart gezamenlijk ver
tolkten.
Wat speciaal het Waasland
en het Land van Rupelmon
de betreft zijn er o.m. zijn
pittig «Rupelmondelied»
naast een vrolijk liedje spe
ciaal geschreven vóór het
eertijdse Rupelmondse kna
penkoor «De Schelde-
meeuwkes».
Tussen Rupelmonde en
Dendermonde
Dat, naast Klein-Brabant,
ook het Zoete Land van
Waas een geliefd reisdoel
was werd duidelijk voor al
len die de toondichter her
haaldelijk ontmoetten te Bor
nem-Weert of te Rupelmon
de. Maar ook het Land van
Dendermonde was hem bij
zonder lief en doorkruiste
hij meer dan eens met zijn
tekstdichter. In dat opzioht
ontstond te Vlassenbroek-
Baasrode bij Dendermonde
in de vijftiger jaren één der
meest tedere Preudhomme-
liederen eveneens op tekst
van Bert Peleman en gewijd
aan «O.L.Vrouw van de
Schelde». Enkele jaren later
werd haast gelijktijdig, op
een terras nabij het stadhuis
van Dendermonde, een
strijdlustig «Ros Beiaard
lied» geschreven.
Eén der heerlijkste herinne
ringen aan deze jarenlange
vriendschap en samenwer
king bewaarde Armand
Preud'homme evenwel aan
zijn geestdriftige viering op
het Mercatoreiland te Rupel
monde n.a.v. zijn 75ste ver
jaardag in 1979 Een ont
roerende plechtigheid werd
het waarbij o.m. het Hobo-
kense koor Hoge Beuken
o.l.v. de betreurde dirigent
Eugeen Provoost allerlei
Preudhomme-liederen
zong en een paar kinderen
namens de Bond van Grote
en Jonge Gezinnen hulde
brachten aan de toondichter
van de «Poppenstoet» en
Aah'- 0ns Peird n°8al wa anders va Derremonne (P. Van San).
troond naar z'n atelier, waar Doch niet alleen in de beeld-
Om dit alles kan terecht wor- we eerst een levensgroot houwklas vielen er woor-
SSdf^rïo^^diJh" 1)6610 Van 6611 j°nge Vr°UW den' °°k 111 de keramiekaf-
ter die niet alleen otTonver" zien- "Dat was n°g plezant»deling, waar hij later te-
getehlk^SSmKemTOn- haalt Raymond herinnerm- rechtkwam, werd Ray
ing bezontr maar eveneens gen op'. "Dat model bracht monds werk niet altijd geap- daar verscheen zij, een lans
in ziin ruimste zin het Schel haar kindJe mee naar de precieerd. Hij legt uit: «Ik in de hand en gezeten op het
.SemldJS" het hon^r had bad een heel grote vaas ver-
water en wolken» on klin mocht het daar 8311 de 1501,84 vaardigd in vijf delen, maar
P van de moeder zuigen». die moest ook hoi ten in rie
kende wijze heeft verheer- Daarna worden we
lijkt. Vermelden we in dit
't Sas komt toegestroomd).
Vier Aalsterse rechters, ver
zeild in Dendermonde, en
Beiaard goedgezind zijnde,
kwamen Aalst ter hulp t
die moest ook buiten in de
het akademie. Dat was geen ke-
bewuste pronkstuk «Die van ramiek meer. Vonden ze!»
Aalst die zijn zo kwaad» ge-
opzicht dat inzake Preud-
'homme-fonoplaten alle be-
gericht aan de Arm. Preud-
"homme-stichting, Paarden
markt 95, 2000 Antwerpen,
gazet die het ziet. Het is ge
maakt in '79, maar ik ben er
nog niet mee buitengeko-
kaderat voonadlgnin by mode,
2000 Antwerpen, tel. 03/
dat de laatste geperste fono- „ou DendermSnde immers
Alvorens bij Raymond Ver-
haeve weg te gaan, vertelt
hij ons nog graag de legen
de van het Ros Beiaard, ge
zien door een Aalsters oog,
of bril. Het verhaal over die
van Aalst die kwaad zijn
omdat hier het Ros Beiaard
gaat. «Op een mooie zomer- ben, dan moet hij eerst van
verliefde Ros. Ontstuimig
zag hij zijn geliefde en
stormde op haar toe. De
merrie riep voldaan: «zie
eens wat er daar gebeurt».
De ajuinboer berispte zijn
dochter en riep woest: «gaat
gij mij verdriet aandoen van
met die Dendermondse bas
taard te verkeren, en nog
wel zonder eerst van onze
ajuinen geproefd te
hebben».
Daarop antwoordde de
dochter: «Wil hij mij heb-
plaat «De Poppenstoet» met
kinderliedjes uitgegeven
ne kl... aftrekken. (Later, in
3h tT -a T T het gezelschap van de drie
werd door het Davtdafonds Raymond z'n
nnaorrma* T7L1T.fi, Tk in licht gewijzigde vorm. Zo
hij de Dendermonde-
lïl'oil^twe^S"'™/ S2,)'™ Pat6r af80M1"
SS Êlte vMLSS: ^rh~midWer.
dag 15 februari te 11 u. in Ben l8ta ande™
de basiliek »an O.L.Vrouw En Raymond zal het hen
te Edegem. ^ten ^en de yer_
schillende elementen van
het beeld ontwaren we onder
«Henegouwen 86» is de titel andere het Ros Beiaard, het
van een nieuwe brochure die Ros Balatum, een ajuin
door de Toeristische Federatie boer, een puit en een heie
van de provincie Henegouwen boel varkens-en honden-
werden uitgegeven en waarin koppen op een vuur.
men een bron aan informatie «Noohtans», gaat Raymond
vindt over het natuur- en stede- verder»met dit beeld heb ik
schoon in deze provincie. De al veel-tegenslag gehad. De
brochure kan geheel kosteloos direkteur van de akademie
worden aangevraagd bij de Fé- zei dat het beeld bij hem
dération du Tourisme de la buiten vloog, dat het volks-
Province de Hainaut, 31, rue kunst was, maar niets voor
des Clercq, 7000 Mons. een akademie». Wie of wat
se dag verliet een Aalsterse
merrie haar stoeterij. Ze
trok langs het jaagpad van
de Dender naar Dender
monde. Aan de samenvloei
ing van Dender en Schelde,
in de vette groene weiden,
vleide de vermoeide merrie
zich neer. Opeens ver
scheen vanuit Dendermon
de een vurig Arabisch ros.
Het was liefde op het eerste
gezicht... Voldaan van het
spel en genot keerde de
merrie naar Aalst terug. La
ter, op een vroege karnaval-
morgen door heimwee ge
dreven, vertrok de merrie
terug naar het geliefkoosd
plekje van haar eerste lief
de. Weinig later verscheen
mijn ajuintjes eten». Hierop
stak de hengst zijn paarde-
kop in haar met ajuinen ge
vulde schoot!
En gedwee vloog het Ros
Beiaard, bereden door de
vier Aalsterse rechters, naar
Aalst met de rechtbank, die
te Aalst werd opgericht,
(maar in 1813 door Napo
leon naar Dendermonde
werd overgebracht), en het
Ros bleef voor altijd.
En de puit spitste zijn oor:
piep, zei hij, mijn vertelsel
ken is uit.
En inderdaad, gans de le
gende werd geboetseerd
naar het beeld in klei van
ook haar gehefde Arabische Raymond Vernaeve. Graag
hengst. Als gevolg van haar we
minnespel wierp zy enkele men over R^ond en z'n
SLnu5dessml™Ünde™ *fzl8heden'
^l.sSSSPei!,'inde de.n 2dnder d° d8"
eigenaardig veulen,
merrie wou met haar veulen w.2hten7iimers
terug naar Aalst, doch stoot
te op verzet van de Arabi
sche hengst en deze trok met
Tekst: Sirou Ann
Foto's: Piet Van San
