en de kleine k
De grote
Schitterende Johannes Passion in
Dender mondse Abdijkerk
Schitterend koncertdebuut van De Averulle
Schola Cantorum Cantate Domino
met «H Molle Messe» te Aalst
Mooie
Kunstschilder Jan Heuninckx
te gast in Hamme
liederen en poëzie rond Goede Week te Wieze
«Tussen gisteren en
vandaag»
10 - 28.3.1986 - De Voorpost
waard gebleven passies. °P verschillende toonhoog-
Dendermonde. Veel belangstelling in de Abdijkerk voor het passiekoncert (vh)
sopraan Lieve Jansen (in- loop der tijden met alle «ou- tolking. De Chorale Caecilia
ternationaal bedrijvig in de» muziek voordoet. presteerde in de koorge-
het koncert-, opera-, plaat- ieelten en de koralen wer
en recitalwereldje), alt Loes Uitvoering ielijk prachtig.
Van Tangerak (ijverig wer- De vokale solisten, op de
kend aan een carrière in de evangelist na, hebben ei-
opera-, recital- en kerk- genlijk niet zó gek veel 0°^ het Antwerps Kamer-
zang) en John Dur (een van werk op te knappen in deze orkest presteerde degelijk.-
de meest beloftevolle jonge Johannes Passion. Sopraan Na een te luidruchtig begin
baszangers in Nederland en Lieve Jansen, bariton Lie- viel de klankbalans met het
regelmatig aktief in de ven Deroo en bas John Dur koor en de vokale solisten
Brusselse Munt!). waren schitterend in hun de goede plooi. Vooral de
vokale tussenkomsten. Alt strijkers vielen op door hun
Paul Schotsmans: Loes Van Langerak pres- Prima werk; de blazers
30 jaar evangelist! teerde minder overtuigend: vooral de hobo's waren
Precies dertig jaar geleden waar we in haar eerste aria n*et altijd even akkuraat.
zong Paul Schotsmans voor (Von den Stricken meiner Globaal genomen toch een
het eerst de tenorpartij in Siinden) nog dachten dat het uitmuntende uitvoering
de Johannes Passion van instrumentaal ensemble té door mensen van eigen
Bach. Hij debuteerde in luid en té volumineus ak- bodem.
Amsterdam en kreeg pas teerde, bleek toch ook in Alleen maar jammer dat
jaren later de gelegenheid haar tweede aria (het °°h nu weer de kerk niet
om in eigen land betrokken prachtige «Es ist voll- uitpuilde van geïnteresseer-
te geraken bij de Passionen, bracht!») dat ze volume én den. Zijn de koorleden en
Waar Schotsmans aanvan- vokale zeggingskracht musici (en uiteraard de mu-
kelijk vooral een romanti- miste. ziekhefhebbers) dan alleen
sche vertolking bracht nog- Paul Schotsmans was een maar naar een koncert te
al normaal voor die superieure evangelist, eks- krijgen als ze er zelf aktief
tijd!), dan werden de uit- pressief bewogen en diep bij betrokken zijn? Van
voeringen later meer dra- doorvoeld, al zullen aan- goede voorbeelden kan men
matisoh geladen. Thans hangers van de barokke au- anders altijd nog wel wat
krijgen we een meer serene tenticiteitsuitvoerings- leren!
vertolking te horen. Een praktijk toch wel vraagte-
evolutie dus die zich in de kens plaatsen bij zijn ver-
Op initiatief van het gewestelijk bestuur van de Bond voor Grote en Jonge Gezinnen,
werd vorige week donderdag Joh arm Sebastian Bachs «Johannes Passion» uitgevoerd
in de Dendermondse Abdijkerk. De aanwezigen, veel te weinig eigenlijk want de kerk
was amper voor twee derde gevuld, konden er genieten van een prachtige brok muziek,
prachtig vertolkt door koor, instrumentaal ensemble en vokale solisten.
Johannes Passie
Johann Sebastian Bach zou
eigenlijk vijf passie-kompo
sities gemaakt hebben.
Slechts twee hiervan zijn
bewaard gebleven: de Jo
hannes- en de Mattheus-
passie. Van een derde, de
Markus-passie, is slechts
de tekst bewaard en
men enkele thema's rekon-
strueren. De beide andere
zijn volledig verloren ge
gaan. Waarschijnlijk niet
zo een groot verlies: Bach
zelf verwaarloosde ze later
ten gunste van de twee be-
Muzikaal bestaat er een we
zenlijk verschil tussen de
Johannes- en de Matheus-
passie: de eerste is kwa
vorm strakker gekonci-
peerd, de tweede is jonger,
dubbelkorig uitgewerkt en
ook losser gekomponeerd.
Reeds in de Vroege Middel
eeuwen was het de gewoon
te de vier passieverhalen tij
dens de Goede Week drama
tisch te vertolken, men ver
deelde het lijdensverhaal in
diverse rollen: de evange
list, de individuele perso
nen en «het volk» zongen
te. Wanneer later de meer
stemmige homofone en po-
lifone muziek tot ontwikke
ling waren gekomen, ge
bruikte men ook deze om
een sterkere karakteristiek
te bekomen. Hierin trad
slechts een verandering op
in de zeventiende eeuw,
wanneer opera, oratorium
en kantate ontstonden. De
nieuwe vormen en technie
ken (de door de basso conti
nuo begeleide monodie, de
aria's met zelf koncerteren-
de instrumenten, de kon-
certante koordelen en ten-
Dendermonde. Het Chorale Caecilia tijdens de uitvoering (vh)
werkingen) werden ook
snel op de passiebewerkin
gen toegepast.
Wat de tekst van de passies
betreft, ook hier is er een
evolutie. Oorspronkelijk
benutte men de evangelie
tekst, maar deze werd later
deels vervangen door ande
re bijbelzinnen, vrijere ly
riek en psalmdelen.
Bachs voorganger te Leip
zig, Johann Kuhnau, had
deze muzikaal rijkere pas
sie-uitvoeringen in de
hoofdkerk in 1721 inge
voerd en wanneer Bach in
1723 zelf kantor werd, be
nutte hij deze gelegenheid
om een eigen werk te laten
uitvoeren. Waarschijnlijk
komponeerde hij deze Jo
hannes Passion in de laat
ste weken voor de eerste
uitvoering op Goede Vrij
dag 1724 in de Sint-Ni-
klaaskerk.
De Johannes Passion is be
scheidener van vormgeving
dan de latere (1729) groter
uitgebouwde Mattheus-
Passion, die zowel door
haar dubbelkorige bezet
ting als door haar talrijke
aria's en koorgedeelten
meer aanspreekt. In deze
Johannes Passion ligt het
zwaartepunt nog steeds bij
de evangelietekst zelf, meer
dan bij de weinig talrijke
aria's en koralen.
Tot 1740 bracht Bach voort
durend wijzigingen aan
aan de bouw en de muziek
van zijn Johannes Passion
maar tenslotte opteerde hij
toch weer grotendeels voor
de oorspronkelijke versie.
Het was deze versie (op twee
kleine coupures na) die we
in de Dendermondse Abdij
kerk te horen kregen.
H
Vertolkers
Het Gemengd Koor Chorale
Caecilia, in 1916 door Con
stance Teichmann als da
meskoor gesticht, werd ge
durende 50 jaar geleid door
niemand minder dan Lode-
wijk De Vocht. Van '68 tot
'71 werd het koor gediri
geerd door Frits Celis, eer
ste dirigent van de Opera
voor Vlaanderen, en sinds
dien neemt Frans Dubois de
leiding waar. Naast de gro
te klassieke komposities,
komen ook toondichters
van eigen bodem rijkelijk
aan bod. Het koor verleent
geregeld zijn medewerking
aan prestigieuze koncerten
in het kader van de opvoe
ringen van de Opera voor
Vlaanderen, het Festival
van Vlaanderen en nu, in
1986, het Jef Van Hoof-
jaar.
Het Antwerps Kameror
kest, in 1970 opgericht
door Arnold Brand, staat
nu onder de leiding van
Georges Verwilt. Aanvan
kelijk fungeerde het vooral
als begeleidingsgroep bij
kooruitvoeringen, maar
met Georges Verwilt werd
ook aan de opbouw van een
heus koncertrepertoire ge
werkt. Daarbij verwierf het
zich een benijdenswaardige
faam als begeleider bij be
roemde solisten.
Vijf vokale solisten werk
ten mee aan deze uitvoe
ring: bariton Lieven Deroo
(lid van het omroepkoor
van de B.R.T. én van o.m.
van The Malufi Singers),
Sint-Niklaas
Zondag 23 maart jl. gaf het gemengd jeugdkoor De Op de ereplaatsen bemerk-
Averulle een schitterend debuutkoncert voor een ten we o.m. de voorzitter
bomvolle kollegekerk te Sint-Niklaas. v^n de kulturele raad van
Om en bij de 650 Wase koorliefhebbers waren Sint-Niklaas, superior
samengestroomd om het eerste konoertoptreden ter P vidta.'
van dr nieuwkomers bij te wonen. kuituur Daan Antheunis,
Sint-Niklaas. Het koor De Averulle verzorgde een boeiend passiekoncert (Iv)
schepen J. De Boever, pro
vincieraadslid W. Rogiers,
senator Weckx en dhr. Cor-
veleyn. Uit de muziekwe
reld vermelden we, naast
prof Ign. De Sutter en Jos
DTiollander, ook kannun-
nik G. Van Durme, ereka-
pelmeester Sint-Baafska-
thedraal, Ernest Vanderey-
cken, voorzitter Sabam,
Frans Vos, ere-voorzitter
Vlaamse Vereniging K-or
ganisten, erestadsbeiaar-
dier J. Verniers, koorlei
ders Vandermeulen, De
Meester, G. Van de Vijvere,
Marcel Van Daele, ere-koor-
leider In Dulci Jubilo,
e.d.m. naast heel wat koor
leden en - afgevaardigden
van de Wase koren
Organist Raf Vandermeu
len speelde het koncert in
met de Toccata in F van J.
Bach m een ietwat nerveuze
beweging waardoor de ver
tolking wel fris maar niet
steeds even feilloos over
kwam. Vooral in zijn ko
raalpreludium en in de Ko
raalprelude van Flor Pee
tere op «Ik wil mij gaan
vertroosten» bloeide het or
gel onder zijn vingers en
wist hij het selekte luister
publiek erg te boeien.
Peter De Vleeschhouwer be
nutte de kans om zich te
bevestigen in het Voluntary
m van J. Stanley.
Wat het koor zelf betreft
beleefden we een sterke
Schütz-vertolking in «Also
hat Gott die Welt geliebt».
Het «Aodramu8 te» van
W.A. Mozart werd subliem
geïnterpreteerd met een
grandioze stembeheersing
die een enorme indruk op
de luisteraars maakte. Ook
Rothschuh werd met een
rijke stem- en kleurschake
ring bedacht.
Het tweede deel van het
koncert was integraal ge
wijd aan Vlaamse koormu
ziek. «Maria Magdalena
ontmoet Jezus» op tekst
van Mare Colpaert trof door
zijn rijke expressieve mo
derne koorklanken in een
briljante koorvertolking,
waarmee de diepzinnige
tekst volledig werd ge
diend. Dit tweede deel van
het koncert trouwens werd
gekenmerkt door de her
denking van de honderdste
geboorteverjaring van de
Vlaamse toondichter Jef
Van Hoof door de uitvoe
ring van zijn Kruisliede
ren, in het programma-
Sint-Niklaas. Het passiekoncert van De Averulle werd bijgewoond door o.m. Ignace De
Sutter, burgemeester De Vidts en kultuurraadvoorzitter Daan De Smet (Iv)
Onder de Hoge Bescher
ming van de pauselijke
Nuntius Mgr. Angelo Pe-
droni, van kuituurminister
Patrick Dewael en van de
burgemeesters van Gent en
Aalst Monsaert en Uytter-
sprot en onder de auspiciën
van het ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap,
Dienst Muziek, bijt Aalst de
spits af van een zeer hoog
staand driedaags gebeuren
op vrijdag 2 mei te Aalst in
de Sint-Martinuskerk (20
u), op zaterdag 3 te Brussel
in de Sint-Michielskate-
draal (20 u) en op zondag 4
in de begijnhofkerk, Lange
Violettestraat te Gent (19
u).
De te brengen «H Moll Mes-
se» («H» is de Duitse naam
van de zevende noot van de
toonladder, bij ons «si» of
«B») wordt terecht «de zin
gende katedraal» geheten.
Johann Sebastian Bach
schreef ze tussen 1724 en
1748 voor de Poolse koning
Friedrieh August UI. Ze
geldt als het grootste mees
terwerk van alle tijden en
van alle volkeren Uitvoe
ringen van deze mis in si-
kleine terts waren steeds
uitzonderlijke gelegenhe
den, Bachs «Opus Ulti-
mum», de vervollediging
van de Hohemesse, was de
kroon op zijn leven. Oor
zaak en doel ervan zijn de
lof van God tot vreugde en
verheffing van de zingende
en van de luisterende mens.
Uitvoerders
De «H Moll Messe» met Ky
rie, Gloria, Credo, Sanctus
en Agnus Dei wordt ge
bracht door het Knapen
koor Cantate Domino van
het Sint-Maarteninstituut
Aalst o.l.v. E.H. Michael
Ghijs met aan het orgel
E.H. Jacques De Mey. Het
uitgebreid kamerorkest
staat onder leiding van De-
jan Mijajav en als solisten
treden op sopraan Diane
Verdoodt, sopraan Dka-Ma-
ria Wriedt, alt Dina Gross
berger, tenor Ludwig Van
Gysegem en bas-bariton
Mare Meersman.
LH
boekje ingeleid door prof.
Ignace De Sutter
Deze Kruisliederen waren
n.a.v. het Jef Van Hoof-jaar
speciaal voor koor bewerkt
door de koorleider zelf naar
de stijl en de geest van Van
Hoof. Deze aartsmoeilijke
liederen werden met grote
technische vaardigheid uit
gevoerd en maakten een
diepe indruk op het ingeto
gen luisterpubliek.
In dit Passiekoncert werd
ook een beroep gedaan op
de aktieve medewerking
van het publiek in hun sa-
menzingen o.l.v. R. Van
Huffel. Een meedoen dat
overigens grandioos werd
beantwoord en aan dit kon
cert een grotere dimensie
gaf.
Het gemengd jeugdkoor De
Averulle dat op zichzelf qua
samenstelling en homoge
niteit der stemmen reeds
een unicum betekent, heeft
met zijn debuutkoncert de
gunst veroverd van het Wa
se koorkoncertpubliek. Dit
talrijke publiek dankte de
32 enthousiaste uitvoer
ders met een minutenlange
staande ovatie: een hart on
der de riem van koorleider
■an -zangers, die weten dat
ze op de goede weg zijn.
Voer de inrichters en het
luisterpubliek: een namid
dag die lang zal beklijven.
R.D.
Het optreden van het volwassenen- en jeugdkoor van Sint
Sal va tor, met muzikale en poëtische stemmingsnummers
over de Goede Week in de kerk te Wieze werd een
meevaller, zowel op stuk van publieke belangstelling als
voor de uitvoering. Dirigent Edward Cornelia, die ver
scheidene liederen meerstemmig bvewerkte, had zijn
koristen vast in de hand. En die nummers waren niet
steeds van de gemakkelijkste. De namen Ghesquière,
Schollaert, Jef Van Hoof en zelfs Bach spreken in dit
verband voor zichzelf.
Omlijsting
Koster Eric Pauwels ver
klankte als intermezzo
puik enkele sfeervolle melo
dieën op het orgel, waarvan
we zeker «Looft de Heer met
koperen trompetten» ont
houden. De muzikale ver
tolkingen werden voortref
felijk bijeen gelezen met bij
belse en andere religieuze
teksten (samenstelling van
Staf Moens) door lektor Su
zanne De Bruyne, die de
zegkunst blijkbaar onder
de knie heeft. De techniek
was in (goede) handen van
Johan Mattheys.
Waardering
Dit arti8tiek-liturgisch
spektakel van zang en voor
dracht werd door vele Wie-
zenaars en andere belang
stellenden bijgewoond. Een
hart onder de riem van de
Sint-Salvatorianen, en een
aanmoediging om verder te
gaan met hun initiatief.
Pastoor Paelinck wenste di
rigent Cornelia geluk om
zijn durf tot aanpak, hij
feliciteerde het ganse koor
voor de volharding tijdens
de drie maandenlange her
halingsperiode en de mooie
resultaten die er uit voort
sproten. Tenslotte citeerde
hij enkele liederen uit het
repertorium, die kennelijk
het Goede-Week gebeuren
als onderwerp hadden:
«Toen Jezus in zijn uur ge
komen was» (Witte Donder
dag), «Nu valt de nacht»
(Goede Vrijdag), «In eigen
kracht verrezen» en het
machtige «Alleluia Pascal»
(beide over Pasen). Met een
oproep tot alle gelovigen
om de liturgische diensten
van de Grote Week talrijk
bij te wonen, en een vrome
paaswens rondde hij zijn
dankwoord af.
Dit eerste koncert van het
Allerheiligste Salvatorkoor
over het lijdens- en paasge
beuren was inderdaad een
sukses! j. Van Landuyt
'Heb Kultureel komitee
IHamme viert zijn 25 jarig
bestaan, met een tentoon
stelling gedurende de paas
week. Het Kultureel Komi
tee nodigde hiervoor kunst
schilder Jan Heuninckx uit
voor een expositie van zijn
kunstwerken in de feest
zaal van het gemeentehuis
van Hamme. De voorope
ning heeft plaats op vrijdag
28 maart te 20 u. Inleiding
door de heer Vander-
meersch Rudolf, Voorzitter
van het Kultureel Komitee.
Opening door Burgemees
ter Baert.
Naar aanleiding van de uit
nodiging van het Kultureel
Komitee, ontdekte deze
kunstenaar de stille
schoonheid van de Schelde
en Durmestreek. Naast zijn
gevarieerd artistiek werk
stelt hij ook schilderijen en
akwarellen tentoon uit de
omgeving zoals merkwaar
dige gebouwen, visvijvers
en landelijke wegen. Jan
Heyninckx is niet alleen
schilder, tekenaar en akwa-
relist, maar tevens een ge
waardeerd didacticus voor
al wat vormgeving betreft.
Hij vormde een driehon
derdtal tekenleerkrachten.
Door zijn publikatie bereik
te hij duizenden amateurs
en kunstschilders over heel
de wereld. Tevens is hij,
samen met een bekende fir
ma van verven, de grond
legger van de Rembrandt
Artists Fluid Colours, een
totaal nieuwe verf materie
voor kunstschildersHij is
ook een vaardig restaura
teur.
Deze tentoonstelling is alle
dagen vrij toegankelijk van
zaterdag 29 maart tot en
met zondag 6 april, ook
open opp Pasen, Paasmaan
dag, en op de zaterdagen en
zondagen van 9 u. tot 12 u.
en van 14 u. tot 19 u. Gedu
rende de week van 14 u. tot
19 u- ba
In de reeks «Cahiers van de Generale» verscheen
«Tussen gisteren en vandaag», een dichtbundel van
Firmin van der Poorten verlucht door Walter Schelf
hout, twee Aalstenaars. Een uitgave van «Dialoog»,
vereniging voor kunst, letteren en geschiedenis.
Geen gesloten gedichten. Geen woordakrobatie.
Evenmin spelen met de taal. Maar wél kommunika-
tieve, eenvoudige, heldere poëzie, die meestal zacht-
getoonde melancholie en innigheid ademt.
Van der Poorten was aanvankelijk redakteur en
daarna redaktiesekretaris van het literair tijdschrift
«Nieuwe Stemmen» waarin ook Paul Snoek en Ward
Ruyslinck debuteerden. Hij zelf schreef 5 dichtbun
dels en een bundel aforismen.
Walter Schelfhout is een konstruktivist die in Aalst
Galerij Reform hield en in binnen- en buitenland
exposeerde.
U kan zich het boek aanschaffen door storten van
300 ft-, (met linosnede erin 450 fr.) op rekening nr.
293-0212672-06 van Dialoog Aalst.
LH
