Als je een kerstroos
zo groot als een boom wil zien,
vlieg dan mee naar Tenerife...
Ronde Tafel 57 Dendermonde haalt
revalidatiecentrum «De Wende» uit anonimiteit
16 - 25.4.1986 - De Voorpost
De serviceklub Ronde Tafel 57 Dendermonde overhandig
de in de loop van verleden week enkele checks tot
ondersteuning van enkele sociaal gerichte groeperingen in
de regio Dendermonde. Eén van de gegadigden was het
Revalidatiecentrum De Wende, gelegen in de Baleunis-
straat 70 te Dendermonde. Meteen voor onze redaktie een
gelegenheid om dit centrum aan onze lezers voor te stellen.
Historiek
De Wende startte haar wer
king te Buggenhout in 1978
met een relatief homogene
groep patiënten. Het betrof'
jonge mensen die de school
ontgroeiden, maar voorlopig
ongeschikt waren om een
plaats in te nemen in een ge
richt werkmilieu. Sociale ver
waarlozing en een duidelijke
mentale achterstand kenmerk
ten de groep. In 1981 vestigde
het centrum zich te Dender
monde. Dit vergemakkelijkte
de samenwerking met andere
dienstverleners uit de regio.
Stilaan volgden verwijzingen
vanuit de psychiatrische instel
lingen. Voor deze groep lag de
klemtoon vooral op de nazorg.
Ondertussen ontwikkelde zich
een nieuw fenomeen. Werklo
ze licht mentaal gehandicap
ten, met een specifieke sociale
of psychische problematiek,
werden naar De Wende door
verwezen. Een tewerkstel
lingsprobleem manifesteerde
zich sekundair. Ook de Jeugd-
rechtbank deed beroep op de
diensten van het centrum en
ondertussen nam de vraag toe
naar dagvullende bezigheids-
terapie en aktiveringsprogram-
ma's voor volwassen minder-
validen.
Groepen
In de huidige werking kan men
twee groepen onderscheiden:
'de revalidatiegroep' en 'de
emancipatiegroep'. De eerste
bestaat uit jongvolwassen en
volwassen licht mentaal gehan
dicapten met een eigen proble
matiek. De meesten volgden
BLO-onderwijs en behaalden
geen, ofwel weinig waardevol
le diploma's. Ze beschikken
vooraleer aan een eventuele
tewerkstelling kan gedacht
worden. De werking van 'de
emancipatiegroep' richt zich
tot normaal begaafde volwas
senen met diverse problema-
tieken. Personen met relatie
problemen, persoonlijkheids
stoornissen en/of licht psychia
trische problemen kunnen be
roep doen op De Wende. De
begeleiders gaan uit van de
noden en verwachtingen van
de deelnemers zelf. Via ver
scheidene benaderingsvormen
en aktiviteiten wordt er inge
speeld op de behoeften van de
groepsleden.
Het team
Om de globale werking van het
centrum te kunnen verzeke
ren, bestaat het team uit 2
ergoterapeuten, een kinesite-
rapeute, een logopediste, een
sociaal assistente, een psycho
loge en een neuropsychiater.
De ergoterapeuten staan
hoofdzakelijk in voor de doe-
aktiviteiten. Zij plannen akti
viteiten die deels funktioneel,
deels sociaal gericht zijn. De
opdrachten dragen bij tot een
grotere zelfstandigheid en zelf
waardering van ide patiënt.
Winkelen, koken, wassen,
strijken en handwerk staan we
kelijks op het programma voor
het vrouwelijke kliënteel.
Tuinwerk, handenarbeid en
semi-industrieel werk worden
aangeboden aan de mannelijke
patiënten. Deze opdrachten
kaderen niet in een specifieke
beroepsopleiding. De ergote
rapeuten trachten wel elke pa
tiënt naar zijn hoogste niveau
te tillen, zodat de mindervalide
toch in aanmerking kan komen
voor een bepaald arbeidscir-
situeert zich op een heel ander
vlak. Zij onderzoekt in welke
mate de lees- en schrijfmoge-
lijkheden nog kunnen verbe
terd of onderhouden worden.
In een individuele situatie kun
nen ook stemproblemen (o.a.
heesheid) of spraakmoeilijkhe
den behandeld worden. Stot-
terproblemen b.v. kunnen de
patiënt afremmen in het leggen
van sociaal kontakt. Vertraag
de taalontwikkeling of later
ontstane moeilijkheden zoals
afasie (bv. ten gevolge van een
ongeval, hersenbloeding) wor
den ook behandeld. Met het
oog op een grotere maatschap
pelijke betrokkenheid en inte
gratie, richt de logopediste
zich eens per week tot heel de
groep. De gebeurtenissen van
de voorbije week worden dan
op een aangepast taalkundig
niveau vertaald naar de patiën
ten toe. De psychologe van
haar kant is nauw betrokken
bij het eerste onderzoek van
de terapieaanvraag. Via een
individueel gesprek en even
tueel bijkomende testing,
werkt ze mee aan de diagnose
bepaling en het opstellen van
het meest geschikte behande
lingsprogramma. Ze werkt af
wisselend individueel en in
groep. Via rollenspel wordt
o.a. aandacht besteed aan het
aanpassings- en integratiever
mogen van de patiënt en wor
den remmingen weggewerkt.
De mindervalide moet leren
omgaan met zijn gevoelens en
spanningen. Elementen uit het
groepsgebeuren kunnen later
uitgediept worden in een indi
viduele situatie. Sommigen
hebben nood aan koncentra-
tieoefeningen, geheugentrai
ning of strukturele oefeningen.
In andere gevallen worden
dag- en gedragsschema's opge
steld die van nabij opgevolgd
worden. Er wordt ook gewerkt
aan het verruimen van de kom-
munikatiemogelijkheden van
dische konsultaties en teambe
sprekingen helpt hij met het
evalueren en bijsturen van lo
pende terapieprogramma's.
Elke terapeut benadert dus de
mindervalide hoofdzakelijk
vanuit zijn eigen specialisatie.
Gemeenschappelijk overleg en
strategiebepaling blijken ech
ter even belangrijk. Dit laatste
gebeurt tijdens de wekelijkse
teamvergadering.
Verwyzers
De patiënten worden vanuit
verscheidene diensten verwe
zen naar De Wende. Een aan
tal mindervaliden worden ver
wezen door de huisarts of ge
neesheer-specialist. Via de so
ciale dienst van de mutualitei
ten kwamen ook een aantal
personen in begeleiding. De
Centra voor Geestelijke Ge
zondheidszorg maken tevens
gericht gebruik van de dien
sten van De Wende. Tenslotte
komen een groot aantal ver
wijzingen uit de psychiatrische
sektor. Op dit vlak biedt het
centrum een ambulant begelei
dingssysteem als alternatief
voor langdurige opnamen in
psychiatrische instellingen.
Leefbaarheid
De revalidatiesektor liet de
jongste maanden regelmatig
van zich horen. Momenteel
protesteert men fel tegen de
besparingsmaatregelen van het
Rijksfonds. Een Rijksfonds
dat ondertussen werd afge
bouwd. De toekomst van het
revalidatiecentrum is eerder
duister door het ontstaan van
een bevoegdheidsvakuum. De
centra zijn echter van mening
dat in de toekomst dezelfde
verstrekkingen en werkkwali-
teit moeten kunnen verleend
worden aan dezelfde groep
mindervaliden. Door de be
sparingsmaatregelen moet de
mindervalide voor het eerst in
de geschiedenis betalen voor
de kosten die voortvloeien uit
zijn handicap. De federaties
van de revalidatiecentra wen
sen bovendien de afschaffing
van vergoedingen per presta
tie, ten voordele van forfaitai
re betoelaging. Deze en ande
re voorstellen werden in het
verleden reeds geformuleerd
vanuit de federaties naar het
Rijksfonds toe. Tot vandaag
werd hieraan geen gehoor ver
leend. Afgezien van deze glo
bale problematiek die geldt
voor heel de sektor, kampt het
centrum ook met een aantal
specifieke moeilijkheden. De
werking van De Wende si
tueert zich tussen een schooi
en werksituatie voor een aan
tal personen. Dit betekent dat
enkele kinderbijslagfondsen
het centrum wel, en andere
weer niet, erkennen als zijnde
Lebbeke. Ronde Tafel 57 Dendermonde stelde een flinke geldsom ter beschikking voor
een liefdadig doel. Onder meer De Wende genoot ervan. (g. breckx)
een noodzakelijke schoolver-
vangende begeleiding. Hier
door verliezen een aantal pa
tiënten hun recht op
kindergelduitkering. Een an
der probleem is de tewerkstel
ling van de mindervalide. De
realistische mogelijkheden,
zoals de biezondere leerove
reenkomst en de beschermde
tewerkstelling, zijn in werkge
verskringen te weinig gekend.
De nood om de werkgevers
hierover te informeren, in sa
menwerking met de RVA,
dringt zich op. Tenslotte rest
er nog het probleem van de
onbezoldigde stage. In een
aantal gevallen wenst het team
één van zijn mindervaliden on
bezoldigde werkervaring te la
ten opdoen. De privésektor
komt hiervoor het best in aan
merking omdat daarin de
grootste verscheidenheid van
beroepen voorkomt. De be
doeling van deze 'stage' is het
toetsen in een reële werksitua
tie in welke mate aangeleerde
werkhoudingen echt verwor
ven zijn. De (onvolledige) wet
geving op vlak van tewerkstel
ling en/of arbeidsinspektie laat
dit echter niet toe. Dit bete
kent uiteraard een flinke rem
op de pogihgen van het team
om mindervaliden nog te reva
lideren naar een geschikt ar-
beidsniveau en -plaats. On
danks deze situatie blijft het
team van De Wende zich inzet
ten voor de mindervaliden.
Mindervaliden, die zich leren
evenwaardig voelen en die met
de hulp van het personeel de
eenzaamheid binnen zichzelf
en de onmacht van eigen kun
nen leren relativeren en ver
zachten.
(A.BL.)
Lebbeke. Nog een financiële bijdrage van de Ronde Tafel 57. (g. breckx)
doorgaans over onvoldoende
werkkwaliteïten en ze zijn
zwak in het leggen van sociaal
kontakt. Voorlopige arbeids
ongeschiktheid, schoolmoe-
heid en beperkte tewerkstel
lingsmogelijkheden betekenen
evenveel problemen. Andere
tekorten zijn een gemis aan
zelfstandigheid en aan zinvolle
vrijetijdsbesteding. Bij deze
groep ligt de nadruk vooral op
drie terreinen. Op zuiver reva-
lidatievlak richt de begeleiding
zich op het stimuleren van aan
wezige mogelijkheden die mo
menteel nog niet of onvol
doende ontwikkeld zijn.
Verworven vaardigheden wor
den verder ondersteund en on
derhouden. Op sociaal vlak
wordt er gewerkt aan het leren
leggen van relaties, aan het
samen leren werken en praten.
De mindervalide moet zich een
eigen mening leren vormen
over bepaalde situaties, en die
mening zo vlot mogelijk kun
nen verwoorden. Tenslotte
wordt er aandacht besteed aan
een vorm van arbeidstraining.
Er moet voldoende handvaar
digheid, uithoudingsvermogen
en koncentratie aanwezig zijn
cuit. Indien iemand inderdaad
een tewerkstellingsniveau be
reikt, dan wordt vooraf de mo
gelijke arbeidsplaats grondig
ontleed. De kinesiterapeute
behandelt voornamelijk licha
melijke klachten (zoals alge
mene spierzwakte, houdingsaf
wijkingen, evenwichtsproble-
men, beperkt uithoudingsver
mogen), die remmend kunnen
werken bij een latere tewerk
stelling of opleiding. Voor de
aanpak van elke patiënt blijft
de situering in een ruimere
sociale kontekst noodzakelijk.
Dit werk behoort tot het do
mein van de sociaal assistente.
Zij zorgt voor belangrijke in
formatieuitwisseling in beide
richtingen. Zo kunnen rele
vante gegevens uit de thuissi
tuatie aangewend worden voor
de terapie en kan een bepaalde
aanpak doorgetrokken worden
naar huis. De sociaal assistente
verzorgt tevens de kontakten
met andere dienstverleners,
overheidsdiensten en scholen.
De benadering van de patiënt
vanuit een zo ruim mogelijke
sociale basis, draagt bij tot een
meer adekwate hulpverlening.
De taak van de logopediste
de patiënt. De mindervalide
moet leren luisteren naar en
inspelen op mekaar. Verdraag
zaamheid, zekerheid en per
soonlijkheidssterkte spelen
ook in hun leven een belangrij
ke rol. In de individuele tera
pie wordt meer aandacht ge
schonken aan het vergroten
van de zelfakseptatie en het
zelfinzicht, zelfvertrouwen
doorzettingsvermogen, verant
woordelijkheid en zelfkontro-
le. De medische leiding wordt
waargenomen door een neu
ropsychiater. Hij zorgt in de
eerste plaats voor de diagnose
bepaling bij de intake. Nadien
worden de mogelijkheden en
problemen van de terapieaan
vraag besproken in teamver
band. De dokter staat ook in
voor de medisch-psychiatri-
sche informatie van het perso
neel. Als teamlid heeft hij
eveneens een inbreng in het
opstellen van de behandelings
programma's. De geneesheer
onderhoudt tevens de nodige
kontakten met de huisarts, de
behandelende geneesheer-spe
cialist of de medisch verant
woordelijke van verwijzende
instanties. Via regelmatige me-
Het zou wel een beetje prijzig uitvallen als je al
leen om die kerstroos naar Tenerife heen en weer
zou vliegen. Maar als je er toch bent is het meege
nomen. Familie en vrienden met enige belang
stelling voor leven en laten leven zullen alvast ge
boeid naar die foto van je kijken.
En je bent er gratis als je de wedstrijd wint van
TV-EKSPRES. Een kans om niet te missen.
Tweehonderd deelnemers gaan mee. Helemaal
gratis, mkluis een heel programma dat speciaal
voor de gasten van TV-EKSPRES wordt opgezet.
En wat doe je met vrouw (man) en kind Meene
men kan best, tegen een heuse voordeelpnjs (de
speciale initiatieven en gratis extra's voor.de win
naars gelden ook voor de partners).
Kindvriendelijk Ten-Bel laat jonge mensjes tot 2
jaar gratis meegaan, van 2 tot en met 5 jaar betalen
ze halve prijs, en voor de jongens en meisjes van 6
tot en met 11 gaat er 30 af.
Je kan ook je verblijf op Ten-Bel met één of meer
weken verlengen: Ook tegen voordeelprijs. De
vertrekdata17 en 24 augustus (nog net terug voor
de school), 7 en 10 september.
Als je weet dat je gewonnen hebt nog tijd genoeg
om plannen te maken. Heel kort na de sluiting van
de wedstrijd worden de winnaars trouwens uitge:
nodigd op een informatie-avond waar alle moge
lijkheden duidelijk worden uiteengezet. Geen
droge praatmaraton... het wordt integendeel een
daverende show met optreden van een boeket
bekende Vlaamse artiesten
