De grote
en de kleine k
Walter Vaes: tekeningen, ak war ellen, pastels
Proklamatie
in Gemeentelijke
Muziekschool Buggenhout
Retrospektieve en kunstboek als hulde aan
kunstschilder Frans Coppens
Liniaal, werkjaar met hindernissen
Cantate Domino naar Spanje en Venezuela
14 - 11.7.1986 - De Voorpost
Stedelijk Museum te Sint-Niklaas
Een opening van een tentoonstelling organiseren op een moment dat onge
veer de helft van de Sint-Niklase bevolking de benen heeft genomen naar nóg
warmere streken lijkt op het eerste zioht niet zo'n verstandige keuze.
De vernissage van de tentoonstelling Walter Vaes, op zondag 6 juli jl., in het
Stedelijk Museum heeft echter het tegendeel bewezen, ondanks het feit dat er
nogal wat belangstelling uit het Antwerpse was. Dus zichtbaar opgelucht om
toch nog zoveel aanwezigen (al had hij er blijkbaar nooit aan getwijfeld!)
presenteerde kuituurschepen D. Anthuenis deze tentoonstelling als een
vakantiegeschenk van het Sint-Niklase stadsbestuur aan de kunstminnende
bevolking.
de, hadden het over kunst
met een grote K; de grote
kunstenaars uit de 19"
eeuw en de liefde voor de
tekenkunst als basis van al
le plastische kunsten. Nog
volgens R. Smits doet de
tentoonstelling zelfs den-
aam het openbaar ma
ken van een geheim. Toege
geven, Walter Vaes geniet
bij de huidige generatie
weinig bekendheid, er be
vinden zich relatief weinig
werken in privé-bezit en bij
na uitsluitend grote musea
vooral in het buitenland
hebben werk van hem
(vooral dan etsen en schil
derijen).
Die grote onbekendheid is
ten onrechte, zoals blijkt
uit de kwaliteit van de over
weldigende hoeveelheid
werken op deze tentoonstel
ling.
Walter Vaes, geboren in
1882 te Antwerpen uit een
kunstzinnige familie, was
op de eerste plaats een
«Antwerpse» schilder.
Maatschappelijk bewoog
hij zich in de betere krin
gen, was een echte aristo-
kraat en zéér gekultiveerd.
Niet dat hij het gewone volk
meed, maar toch gingen be
paalde sociale en maat
schappelijke verande
ringen aan hem voorbij
zonder dat hij het direkt
merkte. Al héél jong schil
derde hij en werd laureaat
van de Prijs van Rome.
Eerst onderging hij de in-
Sint-Niklaas. Eileider Daan Antheunis schetste de figuur van Walter Vaes en ondei
streepte het belang van de tentoonstelling (xl)
door sommigen werd afge
daan als té modern, terwijl
weer anderen hem als voor
bijgestreefd beschouwden.
Zijn de schilderijen en etsen
van Vaes geen onbekenden
in dé kunstwereld, zijn
grootste kraoht lag in het
tekenen. Een discipline die
hij veelvuldig beoefende
maar waarvan niemand
behalve enkele goeie vrien
den ooit het resultaat
zag. Het grootste aantal te
keningen wordt bewaard in
het Stedelijk Prentenkabi-
net van het Plantin More-
tusmuseum te Antwerpen,
een ander deel is nog bij
Sint-Niklaas. In het museum in de Zamanstraat kan men Walter Vaes' stiefdochter
het werk van Walter Vaes in al zijn aspekten bewonderen en 6011 klein aantal maakt
/x[\ deel uit van privé-verzame-
lingen.
vloed van Ensor, later die ook een eigen stijl, waarin
van Whistier en tenslotte die invloeden op een per-
van Fatin-Latour. Maar soonlijke manier werden Voor velen wordt het dus
Walter Vaes ontwikkelde verwerkt. Een stijl die toen een eerste kennismaking
met het werk van Walter
Vaes dat sla er maar eens
een naslagwerk op na
zijn weg al gevonden heeft
in de rijke Vlaamse kunst
geschiedenis.
Bij de tentoonstelling wer
ken zijn knappe tekenin
gen, meestal kleine stukjes
papier die hij overal bij zich
had. Al lijken het studies of
vingeroefeningen, Vaes
weet door zijn meesterlijke
tekenkunst met slechts en
kele, rake lijnen een zeer
intimistische sfeer te schep
pen. En niet alleen de «pu
re» tekeningen bekoren, ve
le akwarellen zijn pareltjes
van kunstzinnige schoon
heid.
Iets anders ligt het bij de
wat vage, donkere pastels
en zware krijttekeningen.
Dat zijn blijkbaar niet zijn
sterkste kanten. Mooi en
kunstzinnig zijn die, voor
mij persoonlijk, allermini
Jammer dat juist dié we
ken de bovenhand halen
de zeer verzorgde katal
gus, maar te begrijpen
over persoonlijke smaj
valt niet te twisten en en
verwantschap met het we:
van K. Mechiels valt niet
ontkennen, vandaar!
Een tentoonstelling die m
zeker kunnen aanbevelen.
Walter Vaes-tekeningenj
akwarellen en pastels blijfl
toegankelijk tot en met z
dag 7 september 1986, i
het Stedelijk Museum, Z
manstraat 49 te Sint-K
klaas. Openingsuren: al
weekdagen van 14 tot l
uur, de zaterdagen van i
tot 12 en van 14 tot 17 uui|
zondagen van 10 tot 13 e
van 15 tot 18 uur.
Jozef Snuf
Sint-Niklaas. Een werk van Walter Vaes die zich vaak in
hogere kringen bewoog (xl)
En wat voor een geschenk!
Volgens K. Mechiels die
door schepen Anthuenis
werd geciteerd één van
de mooiste tentoonstellin
gen die we in 50 jaar (of
was het 500 jaar?) zullen te
zien krijgen.
Vandaar de vele superlatie
ven die we op de vernissage
te horen kregen en niet al
leen van de sprekers!
Zowel inleider R. Smits,
ere-rijksinspekteur, als
burgemeester P. De Vidts,
die de tentoonstelling open-
Liniaal, de kuituurvereniging van Nieuwerkerken,
blikt even terug op het voorbije werkjaar.
De tentoonstelling met Da
vid Smet en Carna Smits
werd een groot sukses en
voor de komende kermis-
tentoonstelling komt er an
dermaal jong Nieuwer-
kerks talent aan bod. Kari-
ne De Muyter exposeert er
inderdaad portretten van
gekende Nieuwerkerkena-
ren. Ze stelt er haar werk
tentoon samen met Maurice
Roels, reeds eerder te Nieu
werkerken te gast.
Drie voorbije aktiviteiten
vielen echter (soms ook let
terlijk) in het water. Het
gepland kerstkoncert kon
niet doorgaan, de 8"* wan
deling regende letterlijk uit
en op de algemene vergade
ring was Freddy De Schrij
ver weerhouden.
De organisatie van de voor-
dracht door Karei De Bra
bander over de Biologische
Waarderingskaart van ons
land liep evenmin van een
leien dakje toen op het laat
ste moment bleek dat de
Volkskring niet verwarmd
was en men zijn toevlucht
diende te nemen tot het
kleine benedenzaaltje van
het parochiaal centrum.
Voor het komend werkjaar,
het tiende reeds, wordt ge
hoopt op meer meeval.
LH
Afdeling Dlktie
Vierde Jaar: Bettens Björn
(80), Bosteels Cecile (84), De
Baerdemaeker Tom (75),
Goossens Annemie (75),
Keppens Sandra (78), Slem-
broeck Eva (80), Van Dries-
sche Saskia (87), Van Lyse-
beth Ilse (88), Van Mulders
Jan (90), en Vlaeminck
Tom (80), Aerts Lieven (80),
Hoppenbrouwers Pieter
(82) en Van Acoleyen Gerrit
(75).
Vierde jaar volwassenen:
Cool Veerle (90), De Clercq
Monique (83), en Hofman
Annick (83).
Afdeling Ballet
Eerste jaar: De Maeyer Dai
sy (90), Goossens Kim (90),
Vackier An (87), Vander-
stappen Wendy (85), Van de
Velde Iris (88), Van Hecke
Anouk (85), en Vermeersch
Annehes (85).
Tweede Jaar: Nuyts Joke
(84), Saeleman8 Petra (82),
Van Praet Veerle (84), Wal-
raevens Anne (84) en Wal-
raevens Sofie (84).
Derde Jaar: Aerts Joke (88),
Aga Ines (80), Florin Kim
(86), De Visscher Geraldine
(84), Meskens An (88), Mes-
kens Leen (80), Robbrecht
Tini (84), Spiessens Els
(84), Thomas Annick (84),
en Vinck Katia (88).
Vierde Jaar: Bosman Tina
(83), De Bont Jill (88), en
Saey Martine (90).
Vijfde jaar: Breda Iris (82),
De Clippeleir Katrien (82)n
De Greve Elke (83), De Gre-
ve Karen (82), Pelaman In
ge (80), Saelemans Kristel
(85), Saeys Tina (80),
Schelfhout Nele (86), Van
Engelgem Sofie (88), Van
Riet Marleen (90), Van
Zeebroeck Vickt (88), De
Clippeleer Nele (82) en
Maes Isabella (90).
Zevende Jaar: De Clercq Ilse
(88), Keppens Nele (84), en
Van der Haegen Inge (92).
Negende Jaar: Biesemans
Veerle (87) en Van de Moor-
tele Els (86)
Klas viool-cello
De Backer Cindy (LA, 81),
Van Hoeck Philippe (LA,
90), De Hauwere Dabine
(LB, 78), De Prins Sofie (LB,
86), Paenhuys Veerle (LN,
70), Reynders Elfrede (LB,
95), De Prins Christine (LB,
82).
Klas klarinet: Cooremans
Kathleen (LB 75), Van der
Stappen Peggy (LB, 75), De
Maeyer Ann (MA, 83), en
De Schuyter Inge (MA, 85).
Klas Blokfluit: Aerts Je
roen (LA, 76), Aerts Lieven
(LA, 83), Keppens Liesbeth
(LA, 88), Pieters Sofie (LA,
84), Van de Velde Johari
(LA, 87) en Verhavert Ka
ren (LA, 82).
Klas Dwarsfluit Baeck Sara
(LA, 80), Buys Joke (LA,
74), Claes Marian (LA, 70),
De Smedt Ingeborg (LA,
85), Jacobs Bart (LA, 90),
Jacobs Greet (LA, 88), Kep
pens Chilla (LA, 86), Mer-
tens Ethel (LA, 71), Van
Bael Heidi (LA, 78), Van
den Bossche Sandra (LA,
83), Van de Velde Henk
(LA, 90), Van Langenhove
Greet (LA, 76), Van Opstal
Annehes (LA, 94), Borre-
mans Helen (LB, 88), De
Vroe Isabel (LB, 83), Wil-
lems Bart (LB, 88), Reyn
ders Aleide (LB, 84), De
Maeyer Katrien (MA, 90),
en Jacobs Katrien (MA, 82).
Klas saxofoon: De Smet
John (MA, 87), Sleebus Kris
(MA, 92), en Horio Gert
(HA, 85).
Klas Kopers: Daelemans
Stefan (bazuin LA, 86), Van
Laethem Steven (hoorn LA,
86), Van Neste Stijn (bazuin
La, 78), De Cock Franky
(trompet LB, 80), Moonen
Bruno (hoorn LA, 88), Van
den Berghe Willy (bugel
LA, 85), Verdoodt Joris
trompet LB, 89)
Klas Gitaar: Adriaensens
Hilde (LA, 85), De Cock Lin
da (LA, 80), Van de Velde
Henk (LA, 86), Van Ingel-
gem Ann (LB, 82), Verhae-
gen Steven (LB, 80), en
MoBtien Eliane (MB, 88).
Klas slagwerk: De Boeck
Evert (LB, 78), en Thomas
Mario (HA, 83).
Klas accordeon: Cooreman
Kurt (LA, 80), De Smedt
Kri8tien (LA, 71) en Mes
kens Emile (LB, 80).
Overgangsexamen piano:
Buys Tom (LA, 70), De Blai-
8er Isabelle (LA, 73), De
Hauwere Sabine (LA, 64),
Dierickx Elke (LA, 87),
Schelfhout Lele (LA, 85),
Vanderhaeghe Lara (LA,
83), Van Opstal Heidi (LA,
92), Aerts Goedele (LB, 84),
De Clercq Johan (LB, 78),
Merckx Gwenny (LB, 85),
Speeckaert Gaby (LB, 74)
en Aga Nick (LB, 93).
Klas Voordracht: Bettens
Björn (MA, 82), Brussel
mans Katrien (MA, 83), De
Blaiser Isabelle (MA, 75),
Decalf Piet (MA, 83), De
Maeyer Patricia (MA, 85),
Van Mulders Jan (MA, 80),
Vlaeminck Tom (MA, 73),
Baeten Barbara (MB, 80),
De Cremer Els (MB, 81),
Heestermans Lieve (MB,
83), Merckx Gwenny (MB,
85), Nerinckx Els (MB, 90),
Verbelen Conny (MB, 88),
De Cremer Hilde (HA, 85),
Jacobs An (HA, 90), Van
der Haegen Inge (HA, 95),
en Van Malderen Griet (HA,
80).
Vlaanderen is bij uitstek een land van kunstschilders.
Een halve eeuw sohetste, tekende en schilderde Frans Coppens (geboren te
Haaltert in 1805, overleden te Aalst in 1974) de dingen om zioh heen: de
rijkdom van de Dendervallei en de Vlaamse Ardennen, panoramische land
schappen met diep golvende vergeziohten. Naast de schilderkunst beoefende
hij ook het koperdrijven.
Deze belangrijke figuur uit het Aalsterse die in 1970 ter gelegenheid van
zijn 75ste verjaardag reeds een grootse retro tentoonstelling kreeg in Affli-
gem wordt dit jaar op passende wijze gehuldigd te Haaltert met een VTB-
VAB retrospektieve (Allerheiligen weekend) en de uitgave van een kunstboek.
(Voorintekening tot 1 september 1986).
Frans Coppens werd op 19
september 1895 als oud
ste van een gezin met acht
kinderen te Haaltert ge
boren. Eerst hep hij school
aan het Jezuiëtenkollege te
Aalst. Het diploma Moder
ne Humnariora heeft hij be-
ghaald aan de RUG, waar
hij het diploma behaalde in
de handels- en konsulaire
wetenschappen. Na deze
studies was Coppens enkele
jaren werkzaam in een
meubelbedrijf te Gent, na
zijn huwelijk (1922) in het
kantbedrijf van de familie
Lauwereys.
Coppens bezat echter vooral
een natuurlijke aanleg voor
teken- en schilderkunst.
Daarenboven had een le
raar aan het kollege te Zin-
nik hem tijdens zijn huma
niorastudies koper leren Leupegem 1952, Sint-Ni- Criok in «De Standaard»:
drijven, een techniek die hij klaas 1953, Knokke 1954. Coppens ziet en geeft het
vrij vlug volledig beheerste. In 1939 vestigde Frans landschap weer bij voor-
En het is vooral op dit dub- Coppens zich te Hekelgem keur in het teken van het
bel terrein dat hij zich van- (Brusselbaan 64). In 1956 grootse, van het panorami-
af de twintiger jaren heeft stelde hij er tentoon in de sche: hetzij hij landouwen
bewogen. Reeds in 1921 zaal Breughel. In 1970 uit de Aalsterse streek of
nam hij dool aan een groep- heeft men in het Kultureel uit het Kempenland met
stentoonstelling te Gent, Centrum van Affligem zijn zijn naaldfijn penseel op
waar hij heel wat kunstlief- 75ste verjaardag gevierd doek brengt, steeds zorgt
hebbers verraste met een met een grootse retrospek- hij ervoor dat het spel van
twintigtal in koper gedre- tieve. Korte tijd nadien een diepe hemel het vereiste
ven figuren van zijn hand. ging Frans Coppens naar kontrastpunt aanbrengt,
Tooh domineerde in hem Aalst wonen. Daar heeft hij terwijl ook zijn belichting,
een voorkeur voor schilder- zijn laatste stukje levens- vaak op subtiele wijze aan-
kunst. In 1928 trad hij, .weg afgelegd en is er ook in gewend, aan zijn werken
eveneens te Gent, voor het 1974 overleden. meestal iets zeer bekoor-
eerst als schilder naar bui- Dit hele kunstvolle levens- lijks en fijns leent»,
ten. En drie jaar later werk is rijkelijk doorspekt In 1970, bij de hulde aan
(1921) pakte hij er opnieuw met lovende kritieken, het levenswerk van de
uit met een keur landschap- Reeds in 1932 schreef JeL kunstenaar, in het Kultu-
pen uit Vlaanderen en de
Kempen, benevens schet-
reel Centrum Affligem ty
peerde Aalstenaar Jan van
der Hulst zaliger hem als
volgt: «Zijn levenstaak is
het geweest de aard en na
tuur van het vlaamse land
schap rond Hekelgem, Asse
en dat van de Vlaamse Ar
dennen onder de afwisse
lende facetten van de vier
seizoenen te doorgronden,
te doorpeilen en vaat te leg
gen... Coppens is en blijft
terecht de ragfijne ontle-
der, de peiler, de dichter
van het rijke vlaamse land
schap zodat hem terecht de
naam toekomt van de Meta
fysicus van het Vlaamse
landshcap...» «Voor kunst
schilder Etienne Le Compte
was «Frans Coppens de stil
le poëtische natuur, die met
rijke doeken vol kleuren
weelde zijn geloof in het
leven heeft bezongen: de
dichter met de kleur...»
En prof. F. Vynoke getuig
de: «In de eerste plaats teke
naar, werkt F. Coppens in
de verhalende techniek der
Vlaamse late Middeleeu
wen, het landsohap uit tot
in zijn fijnste details. Dit
komt vooral tot uiting in
het ragfijn kunstwerk van
bomen en takken, en in het
overal doordringend spel
van het licht over de din
gen. Van meet af aan wees
de kritiek dan ook op affini
teiten van de sohilder met
de Vlaamse primitieven en
miniaturisten, met Brue
ghel en met Valerius De
Saedeleer. Inderdaad
schijnt er zioh in het werk
van F. Coppens, wars van
alle moderne stromingen,
een bepaalde constante van
de openvouwend verge-
zioht, groots en tooh weer
intiem, kleurrijk en toch
weer stil en ingetogen».
Thans is het de bedoeling
van de VTB-VAB afdeling
Haaltert, om tijdens de tra
ditionele tentoonstelling
van deze vereniging,
het Allerheiligenweeken<j
een retrospektieve te org)
niseren rond het werk vaj
Frans Coppens. Alhoew
het nog even duurt
VTB-VAB Haaltert uitpaij
met deze retrospektieve
krijgen we nu toch al
prelude. In samenwerkinj
met het gemeentebestuu
wordt nu reeds een keuri
100 bladzijden telleni
kunstboek verzorgd waart
bijdragen zijn opgenomei
van Jan van der Hulst (f) a
Albert Baeyens (f) v
kunstcritioi professor
Vynoke, Luk Lekens
Eugeen van den Broeok ei
van kunstschilder Etiena
Lecompte en Karei 0
Bauw. Naast een 40-t4
kleuren en 30 zwart-witri
produkties (fotografie Ma
cel Van Cannegem) beva
deze uitgave eveneens vei
soheidene verzen van Vaaa
Roelants en Rudolf van d
Perre. De voorintekenperii
de loopt nog tot 1 septen
ber '86.
De prijs van de gewone uitl
gave (omslag in wit Krom®
kote 250 gr. en omskagl
wikkel met vierkleuren
druk) bedraagt 1100 F. Dj
luxe-uitgave (linnen
slag met omslagwikke®
kost 1.350 F. Na 1 septenj
ber wordt de prijs respen
tievelijk 1.300 F en 1.500
Het boek kan intussen txfl
steld worden door stortinl
of overschrijving van e<J
voorschot van 500 F
postrekening 00®
0107648-75 van VTB-VA®
Haaltert met vermeldinl
gewone of luxe-uitgave. ifl
voorintekenaars worden Ir
het boek vermeld!
Meer informatie is steeds I
verkrijgen op het VTB-VAB
sekretariaat, Diepeweg ir
9450 Haaltert (tel. Oöfyid
21.08.81).
D.ï
sen en tekeningen. In juli
van hetzelfde jaar stelde hij
nogmaals een twintigtal
landschappen tentoon in
het stadhuis van Ninove,
samen met werk van kunst
schilder Theo Praet. In
1932 was hij niet alleen
voor de eerste maal te gast
in de belfortzaal te Aalst,
maar ook nogmaals in
Gent, 't jaar daarop in de
«Petite Galerie» van de
Louisa!aan te Brussel.
In deze galerij werd hij be
slist een vertrouwde ver
schijning. Hij eksposeerde
er persoonlijk in 1935,
1936, 1938 en 1939, 1949
en 1958, kollektief in 1934,
1936 en 1940, 1954, 1956
en 1959. In 1936 was zijn
werk te zien in Kortrijk. In
1939, 1940 en 1955 op
nieuw te Gent.
Kunstminnend Aalst kon
(opnieuw) kennismaken
met Coppens' landschaps
kunst in het belfort van
Aalst, in 1937, 1949, 1952,
1957, 1960, 1962 (kollek
tief), 1963, 1966.
Ook in andere steden van
Vlaanderen is hij doorge
drongen: Turnhout 1951,
De Schola Cantorum Canta
te Domino uit Aalst, door
E.H. Michael Ghijs in 1959
opgericht is een waardig
ambassadeur van de Kei
zerlijke stede. Er werd
naast optredens zowat over
al in Vlaanderen reeds op
getreden bij koncertreizen
in onze buurlanden maar
ook in Spanje, Italië, Oos
tenrijk, Tjecho-Slowakije,
Turkije en Finland. Maar
ook in andere kontinenten
met optredens in Israël, in
Zuid-Afrika, in de States, in
Japan en Taiwan.
Cantate Domino dat reeds
koncerteerde met wereld
vermaarde orkesten en dat
haar zangerspotentieel re
gelmatig moet vernieuwen,
vliegt eerstdaags naar
Spanje. Van 17 tot 20 juli
wordt deelgenomen aan het
Festival Internacional de
Musica de Cantonigros in
Calalonië en van 22 juli tot
2 augustus is het koor te
gast te Caracas in Venezue
la bij de Findacion Schola
Cantorum de Caracas.
De Schola van Aalst ver
zorgt er telkens drie prt
gramma's met o.m. De Gn
te Mis in b-klein van J.i
Bach, De Messias van Haai
del, gewijde muziek en fo
ksongs. Ook kompositii
van stadsgenoot Kristiaa
Van Ingelgem en ex-stad
genoot Gaston Feremans.
L
Aalst. Cantate Domino aan het werk.
