Filip De Pillecijn
tussen Schelde en Durme
«Dendermonde» koncerten in
Dendermondse festivalafdeling
J aar ver gader ing
Ernest Claesgenootschap
Edgar Heirman te gast in
Kultureel Centrum Affligem
CLEMENT LEYBAERT
WIM LEYBAERT
Feestelijke, volkse voorsmaakjes in Sint-Niklaas
nbachtelijke» fietstocht
Verongelukt In Doel
De Voorpost - 15.8.1986 - 7
Fr. Courtensstraat 33
DENDEBMONDE
stellen tentoon
Kunstschilder
schilderwerken en aquarellen
•n zoon
aquarellen
student-architectuur Sint-Lucas Gent
Toen de v.z.w. Mercatoria besliste, te Rupelmonde
in de reeks tentoonstellingen «Bescheiden mpar
boeiend» een zoeklicht te richten op wijlen Filip De
Pillecijn (1881-1962) werd meteen de voorkeur
gegeven aan het belichten van zijn werk dat is
ontstaan tussen Schelde en Durme, het Land van
Waas en Klein-Brabant. Van de man die in Hamme
geboren werd kan inderdaad in geweten worden
getuigd dat er tussen Dender- en Rupelmonde geen
Scheldedijk bestaat die de schrijver van «Mensen
achter de dijk» niet heeft bewandeld. Hetzelfde
trouwens kan worden beweerd van de dijken aan de
overkant, van Vlassenbroek tot Hingene-Wintam
Waar wezelf herhaaldelijk de «soheldediepe» vreug
de beleefden dit met hem te mogen doen, beklemto
nen we graag dat zijn voorkeur zonder twijfel ging
Hamme-Driegoten. Het Filip De Pillecijn-gedenkteken naaf de «UP»* te Hamme-Driegoten en meer be- Verbonden door beide
van beeldhouwer Albert Poels, aan de monding van de naar paradijselijk natuurreservaat De oevers
Waar de hoofdfiguren uit
zijn onvolprezen «Mensen ïrtteSïï
achter de dijk. leven in het 1
armoedige Hamme uit zijn
hooflSSne™ «ne^J ?njmier
anderT romans kende <1» schitte-
Kleinbrabantse landschap. ^^kte'£li.in '0?
Aldus zien we «Blauw- ™p™ht door Boekengüde
De Clauwaert, waarbij te
Aldus zien we «Blauw
baard» in het Gravenkas- -
teel te Beman. «Jan Ter- Rupelmonde door Ernst
aan t.\in „lri-illoernHo
Claes aan zijn «kollega» de
eerste exemplaren van zijn
verzameld werk werden
vaert» in het Boerenkrijg-
gebied alweer rond Bor-
nem, Hingene en Natten-
haasdonk en de reeds ver-
noemde novelle «De Veer- Van Mercator tot
manden de Jonkvrouw, in Pmecijn
Aan dit alles wordt
Durme. Op de voorzijde «De Veerman en de Jonk
vrouw
Bunt.
Deze geografische onver
breekbare eenheid tussen
woord en beeld herinnerd
in de tentoonstelling «Filip
De Pillecijn tussen Durme
en Schelde»ingericht in de
Dat deze «brandende liefde»
tot de geboortegrond zwie
rig gestalte kreeg in het
monumentale granieten
beeld, een forse schepping
van wijlen Albert Poels, dat
de Vrë-VAB er oprichtte
aan de monding van de
Durme, weten de vele hon
derden, zoniet duizenden,
die er langsheen wandelden
of er even stil stonden.
Vooral de velen die ooit zijn
meesterwerk «Mensen ach
ter de dijk» hebben gelezen
zullen er ontroerd hebben
teruggedacht aan de hoofd
figuren die er gebeeld
houwd staan. De Soldaat
Johan evenals De Veerman
en de Jonkvrouw.
«Oeverloze» liefde
Waar de wereld van de uit
het slagveld te Nancy weer
gekeerde «Soldaat Johan»
dient te worden gezien aan
de Oostvlaamse kant van de
Schelde tussen Hamme-El-
versele en Sombeke, ligt de
In 1960 vond in Rupelmonde een «Internationaal folklore- en wijnfestival» plaats, in wereld van «De Veerman en
lanwezigheid van o.m. de Luxemburgse wijnkoningin en Bacchus. Filip De Pillecijn en de Jonkvrouw» aan
Ernest Claes dronken op eikaars gezondheid...
uiocaucut; TOimciu tuobcu TTr
beide Scheldeoevers werd Watermolen op het Merca- Filip De Pillecijn tijdens een toespraak aan de Oude
steeds weer door Filip De Schelde in Weert op een vergadering van kunstenaars-
Pillecijn op weergaloze wij- groep De Meivis- Rechts naast hem: zijn echtgenote en de
ze belicht. Chivergetelijk is J^leriei^Sn en hLd kunstenares Bertha Schiltz. Ook hier toonde De Pillecijn
rSl dïï oï 2 akwarellen en te- zich een schitterend tafelredenaar.
taL^rortretten betekend daar gewi-'d 32X1 het twaaif Scheldekunste-
dnor Jan Verhaert naast roemde «Twistgesprek tus- naars, ook een Filip De Pil-
Jan vernaert Da&st sen Schelde en Demer» ge- lecijn-bank staat is een re-
1943 samen met Filip De
Pillecijn, Wies Moens en
Willy Kessols gestichte
u„, 0011 LJI'UC1UC ucmci» te- icvjijii-uojiji autüL is een re-
kunstenaarsgroep waarvan rt houden door Emeat Claea den temeer om eerstdaags
eveneens de Wase kunst- d mLI? JcSf en Filip De Pillecijn tijdens Rupelmonde tot een reis-
schilders Tony Van Os. hogervemoemde Schelde- doel uit te kiezen. Tenslotte
Sander Wynants, Lea Step- ?"»d, rVwiëïëëëSê I vaart mgericht door Boe- kan er de Graventoren met
pe, Arthur Meersman en de ï-ï? kengüde De Clauwaert. het Scheldemuseum wor-
onlangs overleden beeld- Een bescheiden maar den beklommen, om te te-
houwer Karei Aubroeck 8?!?»boeiende tentoonstelling, landen op de torentinne
deel uitmaakten. Ook nu uxniasten. En jf^dht in het stemmige vanwaar in zijn voUe glorie
nog herinneren wij
glashelder de dag dat Filip °°k de zeven P^P®11 van Fi-
De Pillecijn er te Bomem- lip De PUleoyn. naast zijn
kader van de eeuwenoude het land dat wijlen Filip De
watermolen waarin ook het Pillecijn samen met Emile
Europese Reinaartmuseum Verhaeren, Jan Hammene-
ïa.toc„d.e,.lkndel«ke.herb"« ZlrsSSTtëf enkele ÏSZiï ï'fZ'*"*' T*
persoonlijke «souvenirs, te
twaalf rustbanken, op ge- schouwd.
bewonderen.
Een speciale toonkast is
richt ter nagedachtenis aan
Bert Peleman
Behalve de Internationale Zomerkursus voor Oude Muziek met o.m. ook koncerten, zijn
de 7koncerten in het kader van het Festival van Vlaanderen. Maar om het niet
té moeilijk te maken, is er nog een derde soort koncerten: deze die wel plaats hebben onder
de benaming Festival van Vlaanderen, maar niet voorkomen in de publikaties van het
Festival-nationaal én alleen plaatselijk belangstelling krijgen. Over deze drie koncerten
deze korte bijdrage.
Deze koncerten brengen vooral musici van bij ons voor het voetlicht. Zo op maandag 22
september Dirk Vermeir en Maria Tomasino, piano, Diane Verdoodt, sopraan, Chris Pée
alt, Ludwig Van Gijsegem, tenor en Mare Meersman, bas. Op het programma treffen wé
komposities van Franz Schubert («Fantasie in f, voor pianoduo»), Robert Schumann
(«Spamsches Liederspiel, opus 74», vertaalde volksliederen en romancen uit het Spaans op
tekst van E. Geibel, voor éénhandig klavier en zangstemmen), Johannes Brahms («Aus
«al,3",™" Daumcr mit Ausnahme von nr. 15 von Goethe: Neue Liebeslieder - Opus
65 (Walzer für 4 Singstimmen und Klavier zu 4 Hande»). Dit koncert heeft plaats om 20u30
in het Stadhuis. Toegangsprijs: 200 BF.
Een tweede koncert in deze mini-serie is het orgelrecital door Kristiaan Van Ingelhem op
zondag 5 oktober in de Abdijkerk om 20u30. Hij vertolkt werk van Dupré, Messiaen,
Vicrne, Alain en Langlais en zal ook improviseren. Toegangsprijs: 100 BF.
Op zaterdag 25 oktober is er het slotkoncert van het Festival met een optreden van het Sint-
Jozefskoor o.l.v. Mark Goossens en van het instrumentaal ensemble Musici Academi van
p 'an Mfjajev Zij vertolken om 20u30 in de Abdijkerk werken van de Italiaan Antonio
Laldara (zijn «Stabat Mater in g» en de «Missa Dolorosa in e») en verder instrumentale
werken van Durante en Unico Graaf van Wassenaar. Toegangsprijs is 150 BF.
Onder de ritel «Zondagsmuziek» worden, in samenwerking met het Festival van Vlaande
ren, muzikale.herdenkingen georganiseerd tijdens drie plechtige eucharistievieringen. De
eerste heeft plaats op zondag 14 september om 11 u. in de Sint-Egidiuskcrk (Sint-Gillis-
Binnen). Dit wordt een huldiging Ingnace De Sutter naar aanleiding van zijn 75ste
verjaardag. Vertolkers zijn de Mariakantorij uit Sint-Niklaas, o.l.v. Kris Soetens en
organist Peter Pieters. Deze huldiging gaat in samenwerking met de Kerkfabriek van Sint-
tgidius, het Algemeen Nederlands Zangverbond v.z.w. en het Davidsfonds Dender
monde.
De Italiaanse komponist, zanger en dirigent Andrea Gabrieli stierf te Venetië in het najaar
van 1586, vierhonderd jaar geleden dus. Hij zou een leerling geweest zijn van onze Vlaamse
«prins van de Muziek» Adriaan Willaert, die vorig jaar in het kader van het Festival ruim
nerdacht werd, o.m. te Brugge maar ook in Dendermonde. Aan deze belangrijke muzikale
nguur worden twee herdenkings- eucharistievieringen gewijd. De eerste «A. Gabrieli én
leerlingen» tijdens de mis van 11 u. in de Onze-Lieve-Vrouwekerk, op zondag 21
%n september. Het ensemble «La Dolce Vista» onder de leiding van Marcel Ketels voert de
lelof «Missa Pater Peccavi» uit van Andrea Gabrieli en daarenboven ook nog komposities van
H L. Hassler, Orlandus Lassus, Giovanni Gabrieli en Claudio Merulo. De tweede «A
uabncli en Tijdgenoten» wordt door het koor De Minnezangers uit Zele verzorgd op
zondag 5 oktober om llu30 in de Abdijkerk. Op het programma onder meer de «Missa
Brevis» van A. Gabrieli zelf.
Misschien eindigt het daarmee nog niet. Vorige vrijdag 4 juli overleed op de dag dat hij 83
jaar werd, de Mechelse orgelkunstenaar baron Flor Peeters, één van onze meest
gerenommeerde Vlaamse eksportartikelen op kultureel gebied. Dendermonde was voor
eeters geen onbekende, Peeters voor Dendermonde evenmin. Misschien komt er nog wel
een herdenkingskoncert voor deze grote komponist, organist en muziekpedagoog?
Ie gelegenertijd komen we op al deze manifestaties uitgebreider terug met meer
bijzonderheden. Voor meer gedetailleerde informatie nu reeds verwijzen we u naar de
21 39 56 e" ToCrisme' Stadhuis' Grote 1, 9330 Dendermonde, tel. 052-
Jonkvrouw»
Kleinbrabantse overkant
tussen Weert en Bomem.
Te Weert zelf is het waar
aan de Oude Schelde de
Veerman, samen met de
Jonkvrouw, de bedevaar
ders komende uit Hamme
naar O.L. Vrouw van de
Krocht overzet.
Van het werk dat De Pille
cijn schiep, met als inspira
tiebron het land van Durme
en Schelde en dit zowel door
de linker als rechteroevers,
kan echter worden beweerd
dat het uiteindelijk getuigt
van zijn «oeverloze liefde»
tot beide gebieden.
mend glas "Duvel de eerste
hoofdstukken voorlas uit
zijn Boerenkrijgroman Jan
Vervaert om daarna met
ons tussen Bomem en Sint-
Amands de Scheldedijken
te bewandelen.
Even onvergetelijk blijven
daarnaast de naoorlogse
plechtigheden rond de hul
diging in Hamme, het op
richten van het VTB-VAB-
monument op Driegoten en
de kleurrijke hulde die hem 1x3 1985 was het Preoies honderd jaar geleden dat op: de jaarlijkse byeen-
te Rupelmonde in 1961 in Ernest Claes werd geboren. Vlaanderen (en gedeel- komst van het Emest Claes-
het toenmalige SraiHinnn telijk ook Nederland) heeft dat passend gevierd, genootschap,
werd gebracht. Het werd een druk «Claes-jaar», met een zeer groot °°k dit jaar - op zaterdag 6
In aanwezigheid van de aantal tentoonstellingen, speciale publikaties, een ^Ptember - worden zij in de
schrijver zelf, vergezeld postzegel, tv- en radiouitzendingen, ontelbare addliAverbode ver-
door zijn echtgenote en voordrachten en vele literaire avonden rond de ^t.,"8'^ogTMmna 061
Rupehnonde^in een^veer «guur v^ deM uitmuntende Vlaamse verteUer llu30: verwelkoming op
boot niet alleen de soldaat Waarsohijnlijk was een jaar te kort voor de hulde het binnenplein vaS de
Johan maar ook Jan Ter- 6 men aan Ernest Claes wou brengen, want de abdij
vaert, Het Loze Vissertje, Culturele aktiviteiten in verband met het eeuwfeest 11 u.: konventamis ter na-
Tijl Uilenspiegel, allen in dé zijn nog een stuk in 1986 verdergegaan. gedachtenis van Emest
gestalte van een aant.ni ie- Claes en zijn vrouw Stepha-
den van de toneelkring Nu allee rond Claes officieel Vlaamse letterkundigen nie Vetter en de overleden
Tril1 - Tri TT woor nti 1 irouo Hou 1 c mnn Vil in roonolrtohola looffilJ .Tri» 1- - -
Bloeiende Rozen-Concordia weer stilgevallen is, men hun respektabele leeftijd leden van het genootschap,
uit Wintam de Schelde over- yoloP het Timmermans- vieren, maken de Emest na de misvierag wordt een
.isar zit en nog enkele Claes-getrouwen de balans groet gebracht aan het graf
van E. Claes en zijn vrouw,
13 u.: maaltijd in het nabij
gelegen «De Vijvers».
15 u.: bijeenkomst in het
poortgebouw van de abdij.
Na een korte inleiding door
Jan Van Hemelryck en een
Edgar Heirman wetenschapsmens, uitvinder, klokken- toelichting bij het voorbije
maker, uurwerkmaker, juwelier, goudsmid, schrijver en J 1983 m de "Gazet lans. Zijn palet is voornaam en komende, werkingsjaar
kunstschildor, geboren en getogen in het Soete Waasland v5ï Antwerpen») lezen wij: en zijn koloriet zacht. Alles door Carry Verbeek, heeft
is voor velen beslist geen onbekende meer. «Edgar Heirman roept in schildert hij met karakter, Anton Van Wilderode het in
Voor een verrijkende kennismaking met de beeldende Z1,j",.werk 11161 0011 maar schrille blikvangers zijn gelegenheidstoespraak
ia i invllmrh nf nTvhoioch houlH nv.a.nucr T-Iot tt«.
kunst van deze veelzijdige Waaslander kan je, van 23
augustus tot en met 7 september, op zaterdag van 14.30
u. tot 20 u., op zondag van 11 u. tot 13 u. en van 14.30 u.
tot 20 u., terecht in het Kultureel Centrum van Affligem.
Een bijzonder boeiende fl- talrijke tentoonstellingen
guur, ook in de beeldende volgden. In het Kultureel
kunstwereld, uit het Waas- Centrum Affligem wist hij
land is beslist Edgar Heir- verleden jaar nog hnel wat
man. 67 jaar geleden werd kunstliefhebbers te verras-
hij geboren te Waasmuns- sen niet alleen met ge-
ter. Zijn ouders waren van slaagd werk maar tevens
Moerbeke afkomstig en ook met een uiterst boeiende
hijzelf woonde er verschei- kunst. Heirman getuigt:
dene jaren. Hij studeerde te «Sinds mijn kinderjaren
Sint-Niklaas, waar eens heb ik getracht al het scho-
«zijn» klok stond. Thans ne om mij heen, het echte,
woont hij (terug) op de wat voor mij een bron was
heide van zijn geboorte- van gelukkige gepeinzen,
plaats die hij reeds van de natuur met haar bezige
jongsaf aan in zich opnam mensen in het Waasland,
als een zalvend geluk. overspannen door de sei-
Edgar Heirman schildert zoenen, in mij te bewaren,
reeds geruime tijd. Zowat uit te beelden en samen te aantoont. In zijn werk
een halve eeuw geleden, in vatten door ze in tijd om te merk je dat hij houdt van
november 1936, toopde hij zetten». Volgens Heirman alles wat mensen hebben
zyn eerste werk m een ge- bestaat de tijd niet. «De tijd gemaakt en wat na hun le-
zamenlijke tentoonstelling. i8 geen aaneenschakeling ven blijft bestaan. Hij ver-
Het jaar nadien exposeerde van gebeurtenissen, maar wierf faam als fijnschilder.
idyllisch of archaisch beeld gaat hij uit de weg. Op een over: «Het verdriet van Er
op. De technologie fasci- haast vanzelfsprekende nest Claes».
neert hem en hij evokeert manier, die nergens gefor- Will Ferdy en het trio Del-
de chemische industrie. In ceerd aandoet, introduceert n°y zorgen voor de muzika-
het kontrast van vroeger en hij zinnebeelden, zoals de 1© omlijsting,
nu zat stof voor heel wat roos en de hand, in zijn Wie aan deze jaarvergade-
composities. Zo roept hij de werken. Op zijn best is hij ring van het Emest Claes-
tegenstelling tussen ouder- misschien wel als hij de genootschap wil deelnemen
wets werkende boeren en de werkelijkheid, de droom en I^en 300 fr. per persoon
oprukkende moderne in- het symbool in een eigen overmaken op rekeningnr.
du8trie in de achtergrond geaard geheel verweeft...». 431-0313761-33 van E.C. -
°P- Zo plaatst hij de fabrie- Tijdens de komende week- genootschap, Brusselse-
ken en rokende schoorste- ends van 23 augustus tot steenweg 142, te 3009
nen tegen een vredig ge- en met 7 september is Winksele.
hucht met een kerkje.Fi- Edgar Heirman te gast in D® uiterste datum van beta-
losofische bespiegelingen het Kultureel Centrum te üng is 25 augustus 1986.
Affligem. Een ideale gele- Voor meer inlichtingen
genheid om opnieuw of over het Emest Claesge-
voor 't eerst van dichtbij nootschap, de doelstellin-
kennis te maken met het gen en de werking, kunt u
werk van deze allround fi- altijd terecht op volgend
guur, die men alvast niet «rires: D. Dedeurwaerder-
meer kan wegdenken uit Lievens, Vlyminckshoek
het Waasland waar hij ge- 57, 2700 Sint-Niklaas, tel.
boren en getogen is! 03-776.41.00.
(D.B.)
J.S.
over leven en dood komen
in zijn werk ook veel voor.
Hij toont zich hoewel in
wezen romanticus met
blind voor de zwakheden en
de verslaafdheden van de
mens, zoals o.a. zijn schil
derij «De grote waarheid»
hij in het stedelijk museum wel de observatie van die Nauwkeurigheid
in Sint-Niklaas met schil- gebeurtenissen».
werking liggen
zyn
derijen en zijn befaamde in een recensie (n.a.v. zijn aard. Zijn komposities aim
«Heirmanklok»waarna tentoonstelling te Bouwel - bestudeerd en flink in ba-
I In afwachting van het heuglijke «losbarsten», op 23 en 24 augustus, van een ontzettend
grote vloed festiviteiten kunnen de mensen van Sint-Niklaas (en omgeving) tijdens het
lange 15 augustus-weekend al een voorproefje krijgen.
Een drietal manifestaties die burgerrecht verworven hebben kan je dan in groot-Sint-
Niklaas meemaken.
IAllereerst de volkskunstweek, met zondag 17 augustus b.v. een oogstfeest op de
I Lindcnhoeve aan de Gentstraat 38 in Belselc, maandag om 14u30 een optreden voor de
derde leeftijd in de stadszalen en 's avonds een optreden in 't gemcentepark van
Nieuwkcrken.
Verder het alreeds twintigste Klokkenlappersfestival van de KWB in Belsele. De
■openingsreceptie begint vandaag donderdag 14 oogst zo rond zessen in 't parochiecentrum
|van Belsele-ccntrum en na de drankjes te hebben weggespoeld kan je een avondschicting
beleven. Vrijdagnamiddag groot interklubspel, zaterdag tekenwedstrijd voor de jeugd en
playbackwedstrijd, zondagavond «Nacht der klokkenlappers» met Will Tura.
In Ons Huis aan de Schoolstraat 284 in Sint-Niklaas gaan zaterdag 16 augustus de 32ste
Terekenfeesten van start. Zondag om 14 u. verzorgt het jeugdhuis een familiale zoektocht.
Woensdag 20 oogst om 15 u. biedt men aan de derde leeftijd een ontspanniugsnamiddag
aan. Ook op 23 en 24 oogst wordt er nog volop gefeest op Tereken.
En het personeel van het OCMW-rustoord Ter Wilgen in de Hospitaalstraat zet z'n vierde
zomerfeest op het getouw, zondag 17 augustus vanaf 14 u. Volksspelen, kaarten, tritsen,
muziek, enz.
In Sinaai verzorgt de plaatselijke Sinte-Ceciliaharmonie zaterdag 16 augustus om 16 u. een
koncert op de Dries.
(wv)
tteA mar8e van het «ambach- tal pleistcrplekken van het stand bedraagt 50 km. Na de
i weekend» in Waas orga- «ambachtelijk weekend» wor- tocht is een boerenmaaltijd
f"JJwt ATB-De Natuurvrien- den verkend. Men vertrekt om voorzien, zo rond 19.30 u. Info
- der van de wagen was 22 jaar.
Aan de Oostlangeweg in pol- het levenloze lichaam van Wim Hoe hij met z'n wagen in de
op zaterdag 23 augustus 9 u. op het ATB-terrein in via tel. 777.05.36 van A. Rot- dergemeente Doel vond men Van Mol, uit de Hertog Pros- Rracht is verzeild is nog niet
gezinsfietstocht. Een aan- Puivelde De totale fietsaf- thier. zondag rond 8 u. in een a»'« perstraat in Doel. De bestuur- duidelijk
Bij een tentoonstelling in Rupelmonde
