Optimisme,
vertrouwen in eigen kunnen en ook zware problemen:
Vlaanderen leeft...
De Munt van
Mortier: een opera
als ambassadeur
Opera voor Vlaande
ren werkt zeker nog
tot eind december
Filharmonische
Vereniging van
Brussel: 11 cycli,
120 koncerten
Koninklijk
Filharmonisch Orkest
van Vlaanderen:
4 koncertreeksen
Gedrevenheid voor
kwaliteit: 13 series
in de Singel
te Antwerpen
30 - 17.7.1987 - De Voorpost
Muziek en muziekteater-Seizoen 1987-1988
«Vlaanderen leeft!», dé slogan uit de barnumrekla-
me van kultuunninister Dewael. En hij heeft ge
lijk: Vlaanderen heeft een rijke kuituur, openge-
bloeid in perioden van onze geschiedenis toen er nog
geen kultuurministerie was, toen de bevordering
van ons kulturele leven nog uitging van lokale
heren en kerkvorsten. Zo bouwden wij een kuituur-
patrimonium op architekturale rijkdom, plasti
sche en muzikale parels en dat een van de rijkste
is in de wereld.
~'V
Nu het er op aankomt heid in grote mate ver-
dit patrimonium veilig stek gaan; vraag het
te stellen, laat de over- maar eens aan Roger
Toen Gentenaar Gerard Mortier, indertijd een
der eerste medewerkers van Jan Briers in het
Festival van Vlaanderen, na een ongeveer 10
jaar durende «stageperiode» in de beste opera
huizen van Europa, de direktie van de Munt
aanvaardde, vond hij een zieltogend operahuis
en een gerenommeerd balletgezelschap. Nu,
anno 1987, heeft hij een wereldberoemd mu-
ziekteater en geen balletensemble meer.
Parijzenaar Maurice Béjart, vernieuwend ko-
reograaf, kreeg indertijd van Muntdirekteur
Huysman de nodige artistieke en financiële
armslag om een dansgroep te vormen die
stilaan alle balletpodia van de wereld verover
de. Béjart en zijn groep vertoefde het grootste
gedeelte van het jaar in het buitenland, bracht
weliswaar geld in het Muntlaatje, maar leek de
laatste tijd artistiek en inventief wel een beetje
uitgeblust.
Huysman was vroeger al zeer tevreden als hij
slechts evenveel lege als bezette stoelen zag
tijdens een operavoorstelling. En toen kwam
Mortier, Vlaming én Europeeër. Hij vernieuw
de en breidde koor en orkest uit, motiveerde
zijn musici, trok op beleidsniveau talent aan,
gaf een gefundeerde visie gestalte en tilde zijn
teater niet alleen letterlijk maar vooral figuur
lijk de hoogte in tot een instelling die nu in de
internationale pers als voorbeeld geldt van
kwaliteit! Maar onze politikasters, die er in
rekordtempo in slaagden een deficit van ruim
5 duizend miljard bij elkaar te sparen, verwij
ten Mortier dat hij in tien jaar enkele tiental
len miljoenen te weinig heeft op zijn begro
ting. Onkunde, onwil en domheid prevaleren
in dit landje nog altijd op kreativiteit en
kompetentie. Genoeg! Het nieuwe seizoen van
de Munt oogt ook nu weer veelbelovend. Een
kort overzicht.
Op operagebied krijgen we tien produkties: 6
nieuwe en 4 hernemingen. De nieuwe produk
ties zijn: «Jenufa» van Janacek in regie van
Adolf Dresen, muzikaal geleid door S. Cambre-
ling; «Otello» van Verdi in regie van de be
roemde Peter Stein, geleid door Richard Arm
strong, «Lulu» van Alban Berg, in regie van
Ruth Berghaus, o.l.v. S. Cambreling; «Elek
tra» van Richard Strauss in regie van Liliana
Cavani, geleid door Hans Zender; «Orfeo en
Euridice» van Gluck o.l.v. S. Cambreling; «Der
Ferne Klang» van Franz Schreker in regie van
Johannes Schaaf o.l.v. Christoph von Doh-
nanyi.
De vier produkties die hernomen worden:
«Don Giovanni» «La Finta Giardiniera» van
Mozart, beide geregisseerd door K.-E. Her
mann en geleid door S. Cambreling; «Les
Contes dHofmann» van Offenbach, ook geleid
door Cambreling, in regie van Gilbert Deflo;
«Boris Godunov» van Moessorgski in regie
van Adolf Dresen en o.l.v. Friedemann Layer.
Alleen «La Finta Giardiniera» is niet meer in
Brussel te zien; het gaat samen met «Don
Giovanni» naar Berlijn.
In samenwerking met de Filharmonische Ver
eniging van Brussel richt de Munt een hele
resem koncerten in: elf met het eigen simfo-
nieorkest o.l.v. gereputeerde chefs en met
schitterende programma's. Maar ook 5 gastor-
kesten maken hun opwachting; het Israel
Philharmonic Orchestra o.l.v. Zubin Mehta, de
Filharmonie van Krakow o.l.v. Penderecki,
het Orchestre Philharmonique de Liège o.l.v.
Pierre Bartholomée, het Ensemble Intercom-
temporain o.l.v. Peter Eötvös en het B.B.C.
Symphony Orchestra o.l.v. sir John Prit-
chard.
Ook weer in samenwerking met de Filharmo
nische Vereniging van Brussel worden 7 reci
tals gepland: Heinz Zednik, Marjana Lipovsek,
Robert Holl, Catherine Malfitano, Samuel Ra-
ney, Dale Duesing en Margaret Price.
Meer gedetailleerde informatie i.v.m. pro-
grammatie, data van opvoeringen, prijzen is
te verkrijgen bij het bespreekbureau van de
Munt, Koninginnestraat, 1000 Brussel, tel.
02/218.12.11 of 218.12.02 of 219.63.41.
De Opera voor Vlaanderen is een bron van
kommer en onzekerheid, van touwtrekkerij en
pokerspel, van ergernis en machteloosheid.
Een bron van kommer en onzekerheid voor het
personeel van de instelling, vooral het artis
tieke; een bron van touwtrekkerij en pokerspel
voor de politikasters van de Vlaamse deel rege
ring en de steden Gent en Antwerpen; een
bron van ergenis en machteloosheid voor som
mige perslui en het grootste deel van zijn
publiek.
De direktie van onze Janus-Opera «mag»
voortdoen tot eind december, maar dan moet
Marijnissen. Een groot
deel van onze rijkdom
hangt in buitenlandse
musea, vroeger hier
weggeroofd door bezet
tende heersers, nu weg
gekocht door personen
en musea die wel geld
vrij hebben voor waarde
volle kunst; de verkoop
onlangs van de nalaten
schap van Magritte is er
een illustratief voor
beeld van...
Vlaanderen leeft... on
danks de aalmoezen die
het op kultureel vlak
van de overheid toege
wezen krijgt. De Vlaam
se gemeenschap, samen
met de steden Gent en
Antwerpen, geeft jaar
lijks slechts een paar
tientallen miljoenen
minder aan de Opera
voor Vlaanderen dan het
stadje Wuppertal in het
Duitse Ruhrgebied (met
zijn 375.(XX) inwoners
nog niet de helft van de
bevolking van de stad
Antwerpen) besteedt aan
haar stedelijke opera en
teater. Deze stedelijke
subsidie in Wuppertal is
ongeveer twee derde van
wat de Belgische staat
uittrekt voor onze
Munstsclïouwburg.
Vlaanderen leeft... Een
paar duizend mensen
zijn bij ons met kuituur
bezig. In Nederland be
cijferde men dat het kul
turele leven in Amster
dam ca. 2 miljard fr. in
het laatje bracht, recht
streeks en onrecht
streeks. En voor wan
neer bij ons een dergelij
ke wetenschappelijke
studie.Wie/wat wordt
hier beter van wie/vrat?
Vlaanderen leeft... In
derdaad! Ondanks voor
gaande, misschien
zwartgallige vaststellin
gen heerst er bij ons een
mokles boven het hoofd,
toch nog in om soms
zeer goede produkties af
te leveren...
Vlaanderen leeft... maar
de overheid legt zijn
prioriteiten vast: het Eu
rovisie Songfestival op
de Heizei kostte de
(Franstalige) gemeen
schap ongeveer 250 mil-
joen voor één avond!
ze wel zuinig-werken, met vooral hernemin
gen, ko-produkties en gastvoorstellingen.
Voor na 31 december 1987 zal «men» nog wel
zien. Een manier van werken, die zelfs een
dorpsfanfare zich niet kan/durft veroorloven.
Maar... «Vlaanderen leeft!» En Bunings boer,
hij ploegde voort...
De Gentse afdeling programmeert één koncert
(di. 22/9 met werk van R. D'Haene, Elgar en
Mahler), twee operaprodukties («La Forza del
Destino» van Verdi, een nieuwe produktie, en
de herneming van «La Bohème» van Puccini),
één geïmporteerde operette («Die Lustige Wit-
we» van Lehar door de Hochschule uit We
nen), twee balletprodukties in ko-produktie
met het Koninklijk van Vlaanderen («Don
Quichote» L. Minkus, en een gemengd pro
gramma) en de musical «Me and my Girl» (N.
Kay) ook met het K.B.V.V.
De Antwerpse afdeling programmeert even
eens: het koncert, «La Bohème», «Don Quicho
te», «Me and my Girl» en «Die Lustige Witwe».
Het opent echter met de herneming uit Gent
«II Trovatore» en herneemt eveneens de musi
cal «My fair Lady».
Tot zo ver wat zeker is.
Er zijn aanwijzingen dat er ook na 1 januari
«zou kunnen» verder gewerkt worden; zeker
is dit nog niet. Er staan al wel een aantal titels
op papier; maar er is nog niemand (zangers,
regisseurs e.d.) gekontakteerd, laat staan ge-
kontrakteerd. Terwijl iedereen weet dat in
teater, en zeker in het muziekteater, er op
lange termijn moet gepland worden... Vlaan
deren leeft!
Meer gedetailleerde informatie i.v.m. pro
grammatic, data van opvoeringen en prijzen is
te verkrijgen vanaf 18 augustus te Gent
(Schouwburgstraat 3, tel. 091/25.24.25) of te
Antwerpen (Frankrijklei 3; tel. 03/233.66.85).
De Filharmonische Vereniging blijft de be
langrijkste koncertorgani8ator te Brussel.
Haar programma is zo mogelijk nog presti-
gieuzer geworden; haar pubhek groeit nog
steeds aan en haar prijzenpolitiek is zo, dat
ook niet-kapitaalkrachtigen er niet voor hoe
ven thuis te blijven!
Vaclav Neuman en zijn Tsjechische filharmonie te
gast in Brussel.
Er is de «Simfonische Cyclus met het Natio
naal Orkest van België», waarin het N.O.B. 12
van de 14 donderdagkoncerten voor zijn reke
ning neemt; de overige twee koncerten worden
ingevuld door het Orchestre Philharmonique
de Liège en het Rotterdams Filharmonisch
Orkest. Bij de solisten zien we hier o.m. so
praan Barbara Hendrickx, cellist Heinrich
Schiff, pianisten Brigitte Engerer en Martha
Argerich, violist Igor Oïstrakh en sopraan
Edda Moser, naast vele anderen.
De cycli «Grote Simfonische koncerten» van
vrijdag en zondagnamiddag brengen onze Bel
gische simfonische orkesten op het podium:
het N.O.B.het B.R.T.-Filharmonisch Orkest,
het Koninklijk Filharmonisch Orkest van
Vlaanderen, het Orchestre Symphonique de la
R.T.B.F. en het Orchestre Philharmonique dc
Liège samen met binnen- en buitenlandse
solisten.
In samenwerking met de Munt zijn er de cycli
«Simfonische koncerten van het Muntorkest»
(12 koncerten, eerder afgestemd op het lyri
sche dan op het simfonische repertoire) en
«Liederrecitals» (zie het programma-aanbod
van de Munt, elders op deze bladzijde).
De cyclus «Luister van de Kamermuziek» kent
een steeds grotere impakt op een steeds groei
end publiek. Hierin vinden we terug: Buchbin-
der en Schiff, Alban Berg Kwartet. Wiener
Kammerorchester und Chor, Deutsche Bach-
solisten, Trio Pasquier met J.P. Rampal, A.S.
Mutter en Rostropovitsj en B. Giurranna,
Guarneri Kwartet, Orchestre de Chambre de
Wallonië, Kamerorkest van het Amsterdamse
Koncertgebouw, Melos Kwartet. Ook negen
koncerten in de cyclus «Grote Recitals» met
o.m. Jörg Demus, Eugène Istomin, Jessye
Norman, Yuzuko Horigome en Homero Fran-
cesch, Aldo Ciccolini, Alexandre Lagoya en
Maxence Larrieu, Maria Joao Pires, Janos
Starker en Dennis Russell-Davies.
De «Koncerten buiten abonnement», meestal
ingericht samen met andere organisatoren,
brengen de beroemdste namen naar Brussel;
Concertgebouw Amsterdam, Philharmonia
Orchestra, Wiener Symphoniker met Gerd Al-
brecht, Wiener Philharmoniker met Abbado,
Ensemble Modern Frankfurt, Camerata Lysy
Gstaad met Yehudi Menuhin, Orchestre Phil
harmonique de Liège met Pierre Bartholomée,
eens alleen en eens samen met het Koninklijk
Filharmonisch Orkest van Vlaanderen o.l.v.
Günther Neuhold, Tsjechische Filharmonie met
Vaclav Neumann, Staatskapelle Dresden en
Hans Vonk, Royal Philharmonic Orchestra en
Vladimir Ashkenazy. Voor fijnproevers! Vele
van deze koncerten worden ingericht met het
Festival van Vlaanderen en/of Europalia Oos
tenrijk.
Ook de buitengewone zitting van de Interna
tionale Muziekwedstrijd Koningin Elisabeth
voor zang in 1988 krijgt de medewerking van
de Filharmonische Vereniging.
Nog steeds een beetje in de rand zijn er nog: de
9 weekends «Kommuzikatie» met avant-gar-
demuziek, de reeks «First Meeting» waarin
jonge Belgische solisten een kans wordt gebo
den en de serie «Debat voordrachten».
Meer gedetailleerde informatie i.v.m. pro
grammat ie, data van uitvoeringen, prijzen of
de gratis maandkalender is te verkrijgen in
het Paleis voor Schone Kunsten, Baron Horta-
straat 11, 1000 Brussel, tel. 02/512.10.02.
Tot vorig seizoen bood het Koninklijk Filhar
monisch Orkest van Vlaanderen drie koncert
reeksen: de Elisabethkoncerten, de Singelse
rie en de Campokoncerten. Deze drie worden
volgend seizoen behouden en uitgebreid met
een vierde reeks: de Arenbergmatinees
Van de 8 koncerten in de Koningin Elisabeth-
zaal worden er vier gedirigeerd door de vaste
chef, Günter Neuhold; gastdirigenten voor de
andere vier avonden zijn Gennady Rosjdest-
venski, Hiroshi Wakasugi, Hans Vonk en
Stanislav Skrowaczewski. Solisten in deze
cyclus zijn: pianiste Viktoria Postnikova, vio
list Rafael Oleg, pianist Aldo Ciccolini, cellist
Boris Pergamensjikov en violist Uto Ughi.
Deze serie opent op vr. 11.9 met een lyrisch
openingsgala gewijd aan Verdi; solisten zijn
sopraan Fiamma Izzo d'Amico, mezzo Bruna
Baglioni, tenor Giuseppe Giacomini en bariton
Alain Fondary. Een hoogtepunt wordt onge
twijfeld het koncert van do. 10.3 met de uit
voering van de «Gurrelieder» van Schönberg,
samen met Luiks Filh. Orkest, het Praags
Mannenkoor en een zestal uitstekende vokale
solisten.
De koncertreeks in de Blauwe Zaal van de
Singel wordt uitgebreid tot 9 avonden met als
dirigenten: Neuhold (3 maal); Gabriel Ghumu-
ra, Vladimir Valek, Peter Gülke, Pierre Bar
tholomée, Leif Segerstam en Thomas Fulton,
Solisten in deze reeks: pianiste Eliane Rodri-
gues, cellist David Geringas, sopraan June
Card, violist Dimitri Ivanov, pianist Nelson
Freire, violiste Hannela Angervo en altviolist
Bruno Giuranna, hoboist Maurice Bourgue en
pianiste Emma Schmidt.
Het orkest zorgt voor niet minder dan drie
wereldkreaties van Vlaamse muziek, geschre
ven in opdracht van het orkest: de «Tweede
Simfonie» van Luk Brewaeys (Singel, 5.11),
«Aankoop en Kreet voor koor en orkest»
van Karei Goeyvaerts (Singel, 23.2) en een
simfonisch werk van Wilfried Westerlinck,
geïnspireerd door gedichten van Hughes Per-
nath (Elisabethzaal, 17.6).
In Kunstgalerij Campo blijven de vier zondag-
ochtendkoncerten behouden (6.12, 17.1, 21.2
en 27.3 om 11 uur) maar worden afgestemd op
kleinere ensembles met uitgesproken solis
tisch karakter.
Nieuw is de reeks van vijf «Arenbergmati-
nees», eveneens om 11 uur: 13.12," 10.1, 7.2,
6.3 en 24.4. Deze koncerten worden verzorgd
door het Kamerorkest van het Koninklijk
Filharmonisch Orkest van Vlaanderen o.l.v.
Dimitri Ivanov.
Natuurlijk blijven de Promenadekoncerten op
zaterdagnamiddag in de Elisabethzaal behou
den; ze kregen als titel mee: «Amadeus» 13.10,
«Slavische Sprookjes» 5.12, «Feeën, elfen en
heksen» 9.1, «Zigeuners» 27.2, «Mare Nos-
tnim» 26.3 en «Uit velden en wouden» 30.4
Voor meer informatie kan u terecht bij het
Filharmonisch Orkest zelf (03/237.79.00) of in
de Teaterwinkel, Sint-Jacobsmarkt 74, 2000
Antwerpen (tel. 03/233.71.60).
erg drukke aktiviteit op
onze scenes en in onze
muziekteaters. On
danks! Het muziek- en
koncertleven is nog
nooit zo bloeiend ge
weest; onze nationale
Munt van Gerard Mor
tier is in de hele wereld
sinoniem voor kwaliteit
(blijkbaar zint dit som
mige politikasters niet
zo); onze Opera voor
Vlaanderen slaagt er,
met het zwaard van Da-
In één seizoen kwam er in de Singel een kwart
meer publiek; het groeide aan tot 60.000. De
reden hiervan? Volgens Direkteur Frie Ley-
sen: «Wij willen tegen 1990 van de Singel het
eerste volwaardig internationaal kunstcen
trum in Vlaanderen maken. De Singel wordt
het eerste centrum dat op internationaal vlak
vanuit een zuiver artistieke visie werkt, en
niet vanuit een socio-kulturela visie, zoals de
kulturele centra... Wij moeten de speerpunt-
funktie invullen: het beste detekteren en daar
voor een springplank zijn. Konkreet betekent
dat voor de Singel: een verdere uitprofilering
als internationaal centrum voor hedendaagse
kunsten».
De Singel probeert dit beleid uit te werken en
konkreet gestalte te geven in 13 series, waar
van hier een (jammer genoeg té kort) over
zicht. Er is de nu al traditionele serie «Uit de
Munt» met 7 koncerten: grote dirigenten in
een serie met het grote Weense repertoire;
simfonieën van Mahler, Brahms en Bruckner
naast werk van de tweede Weense School en
eigentijdse komposities.
«Piano» biedt drie recitals door Levente Kende,
Zoltan Kocsis en Jorge Bolet.
Eveneens 3 koncerten «Gitaar»: Raphaella
Smits met het Pro Arte Kwartet, Vladimir
Mikulka en het duo Sergio en Odair Assad.
I.s.m. B.R.T. 3 programmeert de Singel drie
koncerten «Nieuwe Muziek», waarvan Peter
Vermeersch de centrale figuur is. Hij schrijft
4 nieuwe stukken voor verschillende bezettin
gen, die in de Singel gekreëerd zullen wor
den; maar ook de werken die naast zijn kom
posities uitgevoerd worden. Uitvoerders wor
den: het Ensemble Musique Nouvelle, het Ar-
ditti String Quartet en De Nieuwe Muziek
groep.
Drie «Lieder»-avonden met Alicia Nafé, Sheila
Armstrong en John Shirley-Quirk, Mitsuko
Shirai.
Het Vokaal en Instrumentaal Ensemble Cur-
rende, het Collegium Vocale en Ensemble In
strumental en Musica Antique Köln zorgen
in de reeks «Stabat Mater» voor versies ervan
voor Lassus. Caldara, Steffani en Bononcini;
aangevuld met vokaal en instrumentaal werk
uit polyfonie en barok.
De reeks «Aperto» brengt in 6 koncerten kon-
servatoriumstudenten samen met hun docen
ten op het koncertpodium: klarinet, hobo,
Collegium Vocale Gent te gast in de serie Stabat
Mater in de Singel.
fagot, fluit en saxofoon én een zesde ensemble-
koncert ter afronding.
Het Nieuw Belgisch Kamerorkest samen met
violiste Eva Graubin o.l.v. Jan Caeyers, het
Philharmonisches Oktett Berün en het Tokyo
String Quartet vullen de serie «Kamermu
ziek» in.
Zes teatervoorstellingen, die geen enkele échte
teaterliefhebber mag missen: De Tijd van Ivo
Van Hove met Macbeth» van Shakespeare,
het Burgtheater in regie van Claus Peymann
met «Der Theatermacher» van Thomas Bern-
hard, Needcompany (vroeger Epigonen) in
regie van Jan Lauwers met «Need to know»,
het Centre Dramatique National des Alpes in
regie van Bruno Boëglin met «Gertrud» van
Söderberg, Groupov van Francine Landrain
met «The show must go on» en de nieuwste
produktie van De Mexicaanse Hond in regie en
naar koncept van Alex Van Warmerdam.
Eveneens 6 dansprodukties door Merce, Cun
ningham Dance Company, Monnier Dur-
roure, Stephen Petronio Company, Gerard
Bohner en dansers, Roxane Huilmand en dan
sers, D.C.A. Philippe Découflé.
Verder nog een elftal kindernamiddagen, vier
schoolvoorstellingen en tentoonstellingen
aansluitend bij het dans- en teaterprogramma
en over architektuur.
Voor meer informatie verwijzen we u naar de
folder of de handige Singelpocket; te verkrij
gen in de Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwer
pen; tel. 03/237.61.58.
L.
