Erpe-Mere: expressief werk van
beeldhouwer Herman De Somer
Nieuw Kristusbeeld voor Erondegem
Kultureel Baardegem
toont wat het wil en kan
Gevarieerd april-
f t ent oons tellings
programma van
Kultureel Centrum
Affligem
"Gebroken Lente"
te Herdersem
Hoger Op
met Acht vrouwen!
De Voorpost - 8.4.1988 - 13
Alhoewel de belangstelling voor het kerkbezoek om de diensten bij te
wonen, de laatste jaren sterk afgenomen is, doet zich toch een kentering
voor in de vorm van een bepaalde interesse voor de kerkgeschiedenis en
zowat alles dat er mee gepaard gaat. Daarbij komt nog dat de devotionalia
meer en meer het voorwerp uitmaken van een verzamelobjekt dat men
beschouwt als onderwerp van toewijding en godsvrucht. Prenten en beelden
van Kristus, Maria en andere heiligen, kruisen, medailles, skapulieren,
rozenkransen en gebedenboeken horen tegenwoordig thuis in verzamelin
gen waar van katoliek geloof eenvoudigweg geen sprake meer is.
Thans gaat de aandacht
niet zozeer uit naar de ver
ering van beelden of voor
werpen die een zekere de
votie tot doel hebben, maar
is de belangstelling vooral
gericht naar het behoud
van het religieus kunstpa
trimonium. Hierbij kan
men gelukkig vaststellen
dat zowel door privé-initia-
tief als door pastorele be
zorgdheid waardevolle za
ken van de ondergang ge
red zijn.
Het restaureren of renove
ren wordt meestal be
schouwd als een kwestie
van financiële middelen
maar toch mag men zich
niet altijd verschuilen ach
ter dit probleem want het
is meer ten onrechte als
terecht als drogreden ge
bruikt om een bepaald pro-
jekt af te wimpelen... de
eenvoudigste manier om
niets te moeten doen, wat
zeker niet de meest moedi
ge is noch de meest ver
standige. Dat daarente
gen, met enige goede wil
uiteraard, heel wat kan
verwezenlijkt worden is in
het verleden op verschil
lende vlakken bewezen en
een paar weken terug was
dit opnieuw het geval met
het prachtig kristusbeeld
dat men op het dorpsplein
van Erondegem, in de nis
achter het koor van de
kerk, geplaatst heeft.
Oude beeld
Vroeger hing in de kalva-
rienis een gepolychro
meerd Kristusbeeld dat
enorm toegetakeld was
door de erosie. Begaan met
het kerkelijk patrimonium
liet, een paar jaar terug,
pastoor De Scheemaker,
het beeld van het kruis ha
len om het in Aalst in res
tauratie te geven. De res
taurateur was allesbehalve
te goeder trouw en toen
zijn goederen in beslag ge
nomen werden wegens fa
ling, waren zowel het Kris
tusbeeld als de man spoor
loos verdwenen. Wellicht
berust de eigendom van de
kerk van Erondegem er
gens bij een antiquair of
maakt het al deel uit van
een privé-verzameling. In
ieder geval is er tot op he
den geen spoor van het be
wuste beeld dat tientallen
jaren uitkeek op het dorps
plein en het vroegere kerk
hof rond de kerk.
Nieuwe Kristus
Toen er geen hoop meer
was om het gepolychro
meerde Kristusbeeld nog
ooit weer te zien, drong het
zangkoor er bij de toenma
lige pastoor op aan om een
nieuw beeld in de kalvarie-
nis te laten plaatsen. Toen
al deed men beroep op Her
man De Somer, zoon van
de bekende beeldhouwer
uit Erpe, om een houten
beeld te kappen Daar H.
De Somer de volledige ar
tistieke vrijheid als enige
eis stelde, kon men niet tot
een overeenkomst komen
en werd de opdracht niet
uitgevoerd want van een
bestelling was er geen
sprake meer.
Alhoewel H. De Somer
reeds vroeger Kristusfigu-
ren gekapt had, beschouw
de hij deze opdracht toch
als een uitzonderlijke gele
genheid om een levens
groot beeld vorm en ex
pressie te geven. Kleine
formaten worden vaak ge
vraagd maar een beeld
houwwerk van ruim twee
meter is als een geschenk
dat in je schoot valt. En
vermits pastoor Annaert
zelf blijk gaf van een en
ander te weten van beeld
houwen en van stielkennis
getuigde, was hij niet ge
neigd om zomaar de op
dracht aan de eerste de
beste te geven. Met de
beeldhouwer uit Vlekkem
is dit zeker niet het geval
want hij heeft de gave en
de stiel van zijn vader mee
gekregen. Jozef De Somer
heeft trouwens talrijke op
merkelijke kunststukken
voor binnen- en buitenland
vervaardigd.
Voor het nieuwe Kristus
beeld opteerde men bij de
aanvang voor een stenen
materie maar op aandrin
gen van de kunstenaar
die spreekt men best niet
tegen heeft men toch
voor hout gekozen wat vol
gens hem tenminste «le
vend materiaal is». Her
man De Somer heeft daar
bij voor een harde hout
soort gekozen, ceder, dat
wel moeilijk te bewerken is
enerzijds, maar anderzijds
meer garantie biedt tegen
barsten en verrotting. Het
kan alleen maar verkleu
ren wat het zelfs mooier
kan maken.
Dat H. De Somer een groot
kunstenaar is, heeft hij be
wezen door een beeld te
kappen in «taille direct.»
zoals hij het zelf noemt,
waarmee hij bedoelt dat hij
vooraf geen schaalmodel
maakt in plaaster. Dit is
volgens hem tijdrovend en
vergt te veel energie en het
zou hem eerder de moed
ontnemen om .aan het ech
te kunstwerk te beginnen.
Hij moet het hebben van
een direkte aanpak om
daarin alle expressiviteit te
leggen ook al komen som
mige details niet zo ver
fijnd over. Zelfs met deze
nieuwe Kristus figuur
heeft hij de anatomie ervan
tot zijn recht gebracht:
spieren en pezen staan ge
spannen met daarbij een
krampachtige uitdruk
king op het gelaat van ie
mand die een smeekbede
richt... «bevrijdt mij uit de
ze onhoudbare pijnlijke
toestand». Met dit houten
beeldhouwwerk heeft de
kunstenaar Kristus levend
aan het krui? uitgebeeld
als een lijdende mens met
een gelaatsuitdrukking
die een werkelijke smart
en onverdraaglijke pijn
niet verdoezelt. Eén blik op
de fysionomie van dit beeld
zegt genoeg over het groot
talent van de kunstenaar
die met dergelijke «pro-
dukten» veel meer zou
moeten naar buiten
komen.
Men kent H. De Somer als
de goede ambachtsman,
zoon van de talentrijke Jo
zef, als meubelmaker die
van zijn stiel een kunstam
bacht maakt, maar hij
heeft heel wat meer te bie
den als beeldhouwer en
daarom wordt het tijd dat
hij met zijn kunststukken
«naar buiten komt» om de
volle waardering als kun
stenaar te kunnen genie
ten, een waardering die hij
zeker verdient want nu
reeds laat een blik op het
nieuwe Kristusbeeld dui
delijk uitschijnen dat hier
een ongekend kunstenaar
aan het werk geweest is.
Niemand kan er onacht
zaam aan voorbijgaan, het
spreekt aan, zowel de on
gelovige als de gelovige
Kristelijke volksmens ziet
dat dit meer is dan een
stuk cederhout. De mys
tiek is aanwezig en boven
dien bevattelijk wat duidt
op het positief resultaat
van een moeilijk te realise
ren werkstuk want een
mannelijke tors beeldhou
wen zonder model is niet
voor iedereen weggelegd.
Nis opgeknapt
Een goede kunstenaar is
zowat «op alle handen
goed» en dit zette H. De
Somer aan om ook de kal-
varienis, waarin het beeld
moest aangebracht wor
den, een ernstige opknap
beurt te geven. De nieuwe
Kristus kon moeilijk in
een verkommerde plaats
ondergebracht worden.
Van zijn beeldhouwwerk
verklaart de kunstenaar
zelf dat Kristus met vetwij-
Verleden jaar kreeg Baardegem zowat 550 bezoe
kers op de in samenwerking met de Opwijkse
Kunstkring «8treven» georganiseerde tentoon
stelling. Dat moedigde hen aan op de ingeslagen
weg verder te gaan. Ere-gemeentesekretaris Hen
ri Joostens spande zich voor de kar en zou zioh
deze keer beperken tot rasechte, al dan niet
uitgeweken Baardegemnaars.
In zaal «Ons Huis» was het voelde
dan ook vanaf verleden za- Qua schilderijen noteer-
terdagavond een beganke- den we twee uitschieters,
nis van belang, want heel Jozef De Bie, die naast ge-
wat Baardegemnaars wa- specialiseerd vakman-
ren bij deze tentoonstel- schap en liefde voor litera-
ling betrokken en we za- tuur en muziek met sukses
gen ook veel belangstellen- olieverfdoeken en penteke-
den van buiten de ge- ningen realiseerde, met de
meen te. mooiste hoekjes van Baar-
De Vonckgemeente heeft degem «in de verf te zet-
duidelijk getoond op het ten» en Kamiel Van de Vel-
vlak van de plastische de, een hedendaags, nog
kunsten en van de hand- steeds rijzende ster aan het
werken heel wat te kun- artistiek firmament, die al-
nen Dat ook op bet vlak hoewel uitgeweken, steeds
van de letterkunde en het met hart en ziel aan Baar-
toneel Baardegem een va- degem verknocht blijft,
labele inbreng heeft gehad Voor de aflossing van de
en nog heeft, biedt wellicht wacht zorgen dan wel Gre-
onderwerpen voor volgen- ta Van Hove, Rita Costers
de tentoonstellingen. Om en Ludo De Bondt. En wat
dan wellicht ook Baarde- betreft meer speciaal teke-
gem als snijbloemenge- ningen Marcel Dierickx.
meente nog eens in het
zonnetje te zetten.
Families
Gevestigde waarden paul De Boeck, wiens echt-
De zaal was te klein Of genote er kantklossen de-
was het aantal exposanten monstreerde, is (voorlo-
te groot? pig) het jongste lid van de
Duidelijk is alleszins dat smedenfamilie, waarvan
Baardegem zich nauw bij de roots teruggrijpen tot
dit gebeuren betrokken 1647. Op de expo toonde
feling naar omhoog kijkt
en uiteindelijk uitroep:
«Vader, vergeef het hen
want zij weten niet wat zij
doen»... Herman De Somer
wist evenmin bij de aan
vang wat hij gedaan had
toen hij toezegae om ook
de nis te restaureren. Hij
speelde wel voor metser,
stukadoor, schilder enz...,
samen met zijn helper H.
Flobert, maar hij mocht ze
ker geen knoeiwerk afleve
ren want met het koor van
de kerk is ook de kalvarie-
nis beschermd monument.
Niettemin heeft hij alles
vakkundig hersteld zon
der ingrijpende verande
ringen door te voeren.
Nochtans heeft hij hierbij
zijn eigen doel niet kun
nen verwezenlijken want
hij was zinnens om het ar
duinen altaar uit de nis te
verwijderen om het kruis
tot op de grond te laten
doorlopen. Dit was bedoeld
om het perspectief van het
geheel beter tot zijn recht
te doen komen «maar kom,
zonder dit detail ben ik al
tevreden»
De dorpskom van Eronde
gem vormde al een ge
slaagde verwezenlijking in
het kader van de dorps
kernhernieuwing en met
het op Palmzondag inge
wijde nieuwe kalvarie-
kruis kan deze deelge
meente fier zijn op een der
gelijke omgeving. Het is
een prachtig kunstwerk
dat aanzien geeft en be
wijst dat religieuze kunst
nog altijd betekenisvol is,
zelfs in een tijd dat de be
langstelling voor het gods
dienstige sterk gedaald is.
De beeldenverering heeft
Erpe-Mere. Beeldhouwer Herman De Somer: een levensgroot kristusbeeld kappen is
een levensdroom (jv)
in de loop der eeuwen zo
wel voor- als tegenstan
ders gekend en al is het
gebruik van afbeeldingen
vooral in de katholieke
kerk ingeburgerd, toch be- houten beeld van de in Er-
staat er geen twijfel over pe geboren Vlekkemnaar
de kunstwaarde van het Herman De Somer.
religieus patrimonium en jv
zeker niet over het ceder-
Het Kultureel Centrum Affligem is ieder weekend vrij toegankelijk: op
zaterdag van 14.30 u. tot 20 uur, op zondag van 11 uur tot 12 uur en van
14.30 u. tot 20 uur.
Tot en met 17 april is kunstschilder Freddy Baeten er te gast in de zalen A
en Karei Goetghebeur in de zalen B; met André Meert en Karei Van Lier (uit
Dilbeek) kunnen kunstliefhebbers kennismaken in de hernieuwde kelder
ruimte van het Centrum, tijdens de week-ends van 9 april tot 24 april;
vrijdag 22 april, te 20 uur in de zalen B, heeft de openstelling plaats van de
tentoonstelling van het kunstenaars-echtpaar Jef Janssens-Cecile Verplan-
cke, die toegankelijk blijft tijdens de week-ends, van 22 april tot 15 mei,
tijdens de week-ends en op 12 mei zoals op zondag, loopt in de zalen A de
expo Edmund Coppens, en tenslotte op 29 april, te 14.30 u., heeft in de gans
vernieuwde kelderruimte de openstelling van de tentoonstelling van Etien-
ne De Ruyver plaats.
Aalst. Satori met The way of lifein de Galerij van
Netwerk (a)
hfj staaltjes van zijn gede
gen vakmanschap waar
van de bezoekers van de
Pikkeling zich ook reeds
konden overtuigen.
En organisator Henri
Joostens is de laatste scha
kel in een reeks gemeen-
tesekretari88en van vijf
Het ambt ging te Baarde
gem steeds van vader op
zoon over, maar de fusie
stelde daar spijtig genoeg
een eind aan. Zoals die
trouwens aan veel andere
zaken een eind maakte.
Doodsprentjes
Mevrouw Vastenavond
presenteerde een uitzon
derlijk rijk gedokumen-
teerde reeks doodsprentjes
waarvan het oudste da
teert uit 1814 en waarin
we ook het doodsprentje
vonden van Priester Daens
en van vele honderden, al
dan niet prominente Baar
degemnaars.
Waardig en Vaardig
Met Louise De Bie belan
den we in het domein van
de vrouwelijke handwer
ken die veel bekijks had
den. Er was trouwens een
weelde te kijk aan allerlei
haakwerk, kunstbrei
werk. frivolité, macramé,
patels en halssnoeren.
Baardegem is duidelijk op
de goede weg.
LH
De Koninklijke Toneelgil-
de Hoger Op speelt op 9,
10, 15, 16, 17 en 18 aprü
1988 de thriller «Acht
vrouwen» (oorspronkelij
ke titel: 'Huit femmes') van
Robert Thomas. Dit werk
werd bekroond met de
«Prix du Quai des Orfè-
vres». De regie is in han
den van de huisregisseur,
Louis Pauwels.
Het is een thriller die
speelt in een ruime platte
landswoning van een
Frans zeikenman. De vader
is op zijn kamer vermoord
gevonden, de woning is
door storm en onweer van
de buitenwereld afgesne
den en bijgevolg heeft ie
mand van de huisgenoten
(acht vrouwen) de moord
begaan.
Acht vrouwen doet bij de
beschouwer allerhande
veronderstellingen, be
schuldigingen enz. ont
staan, die op al de persona-
ges betrekking hebben.
Dit stuk doet in meer dan
een opzicht denken aan de
Agatha Christie-verhalen
en is «Valstrik voor een
man alleen» waard. Het is
Robert Thomas op zijn
best: suspense, zin voor ef-
fekten, onthutsende ver
beelding, koude humor.
De opvoeringen van de
«Acht Vrouwen» hebben
plaats in de parochiale
zaal, Moorselbaan 126 te
Aalst telkens om 20 uur,
behalve de zondagen 10 en
17 april om 19 uur. Toe
gangsprijs 120 fr. Abon-
nee's gratis.
LH
De Herdersemse toneel-
bond De Vriendenkring
brengt op vrijdag 15 april
te 20 uur, op zaterdag 16
eveneens te 20 uur en op
zondag 17 april maar dan
te 19 uur in het Parochiaal
Centrum, Grote Baan 214,
opvoeringen van "Gebro
ken Lente" van Lode Pools.
Toegangskaarten te beko
men bij Adrienne Peir-
linck, Dorpscentrum 17
aan 100 fr.
De regie is in handen
van Hubert Van Geert, die
zich volle honderd procent
inzet om deze produktie tot
een waar sukses te maken.
De dekoropbouw wordt
zoals steeds tot in de punt
jes verzorgd, onder leiding
van Philemon Van Den
Bossche. Elektriciteit, be
lichting en geluid zijn in
handen van Wilfried
Moens en Luc Van
Damme.
De algemene leiding be
rust tijdens de opvoerin
gen onder het wakende
oog van Ann Heyvaert.
Het geheel wordt ge
bracht door Gilbert Van
Geert, Eliane De Troch,
Marleen Bieseman, Benny
Vinck, Paul Vandersmis-
sen en Marie-Rose De
Wael.
Het stuk zelf: Raymond
Beeckmans, een selfmade
man, is van een gewone
metser opgeklommen tot
een welgesteld aannemer.
Zijn huis heeft hij zelf ge
bouwd maar met een dui
delijk gebrek aan stijl.
Toen zijn vrouw Monique
ziek was, werd zij tot haar
dood verpleegd door haar
zuster, Tante Hilda, die
daarna verder bleef zorgen
voor de huishouding van
haar schoonbroer en de op
voeding van diens dochter
Sonia. Sonia doet nu hoge
re studies en Jean-Paul, de
zoon van hun "rijke buren"
heeft een oogje op haar la
ten vallen...
(L.H.)
Bij het opstellen van het
jaarlijks tentoonstellings
programma van het Kultu
reel Centrum Affligem
wordt steeds gepoogd kan
sen te scheppen voor debu
tanten, amateurs aan te
moedigen, jong talent en
ware kunstenaars in de
kijker te zetten. De bedoe
ling is steeds het publiek
binnen te leiden in de won
derbare wereld van de
kunst. Die wereld steeds
verder te leren ontdekken
en waarderen...
In het kader van het april-
tentoonstellingsprogram-
ma brengen we U graag
een bloemlezing van getui
genissen over de meeste
expozanten.
«Fredddy Baeten is een
man die houdt van plant,
dier en mens: dat onder
kent men in al zijn wer
ken. Hij kan speels flirten
met een bos veldbloemen,
mijmeren bij een weids
Vlaams landschap, mon
kelen bij het zien van een
gegroefde boerenkop en
glunderen wanneer hij er
gens nog een twee, drie - of
vierspan over een akker
ziet labeuren. Dit alles in
spireert hem en brengt hij,
door zijn uitzonderlijk te
kentalent en zijn verbluf
fende techniek tot een
kunst, die ook latere gene
raties nog zullen boeien en
waarderen als een schoon
menselijke getuigenis met
hoge artistieke waarde.
Bewijzen hiervan: het rijke
palmares van onderscheid
ingen en prijzen zowel op
internationaal als natio
naal vlak; zijn schilderijen
in binnen- en buitenlands
bezit» (A.D.S.)
André Meert werd geboren
te Dilbeek op 27 april
1929. Hij volgt reeds ver
scheidene jaren tweemaal
per week tteken- en schil
derlessen in het Atelier
voor Beeldende Kunsten in
Westrand Dilbeek o.l.v Ja-
cky Duyck en Kris De Nijs.
Zijn atelier is gevestigd:
Spanjeberg 49 te Dilbeek.
Hij nam reeds deel aan ver
scheidene groepstentoon
stellingen te Dilbeek en te
Asse
Karei Van Lier werd gebo
ren op 26 december 1956
te Dilbeek, en is opn gebied
van tekenen en schilderen
autodidakt. Hij woont ook
te Dilbeek, Itterbeeksebaan
45. Hij nam reeds deel aan
verscheidene suksesrijke
tentoonstellingen. O.a. in
1983: tentoonstelling van
beginnende kunstenaars
van Groot-Dilbeek in het
rekreatiecentrum van It-
terbeek, tentoonstelling
«Kunstkring Sint-Anna-
Pede», hobbytentoonstel-
ling in het Gildenhof Kalk
oven te Asse, tentoonstel
ling in de Kunstgalerij «De
Ster» te Sint-Anna-Pede
Ook in 1984 en 1985 wist
hij heel wat kunstmin
naars te verrassen tijdens
hobbytentoonstellingen te
Asse en Schepdaal.
Jef Jaqssens werd geboren
te Luik in 1933. Hij kreeg
een opleiding als grafikus
te Gent, maar is autodi
dakt als kunstschilder.
Hiij gebruikt olieverf op
doek, pastelkrijt, potloood.
Zijn voorliefde gaat naar
natuur- en oogsttaferelen,
paarden, koeien, kinde
ren, de menselijke figuur.
Sinds 1970 houdt hij ten
toonstellingen o.a. te Gent,
Brugge. Oostende, Ware-
gem, Etikhove, Lede, Den-
de rmonde, Antwerpen,
Deur le, Sint-Martens-La-
tem, Zelzate, Nijmegen,
Knokke
«Uit zijn aanvangperiode
als kunstschilder, hoofd
zakelijk het boerenleven,
bleven overwegend zijn
paarden over, waarbij hij
steeds de typische houding
weet weer te geven. Aan
leunend bij dit tema brengt
hij zijn land taferelen, de
vrucht van jarenlange
observatie bij het ronddo
len in de velden, die door
hun verfijning en kleuren
weelde uitgroeien tot een
ode aan de streek in het
Noorden van Oost-Vlaan
deren. In zijn kinderfigu
ren is vooral treffend de
vlotheid waarmee hij een
houding of een gebaar
weergeeft, waardoor ze le
vensecht overkomen. Even
knap brengt hij in een
paar lijnen en trekken het
naaktfiguur. Door een
doorgaans egale en zachte
achtergrond verhoogt hij
nog de draagkracht van
zijn figuren» (Luk Lekens)
Cecile Verplancke werd ge
boren te Gent in 1936. Zij
volgde vier jaar architek-
tuur aan de Koninklijke
Akademie voor Schone
Kunsten te Gent, en was
gedurende 11 jaar verbon
den als assistent-architekt
aan een befaamd Gents ar-
chitektenbureau. Als
kunstschilder is zij autodi
dakt. Haar voorkeur gaat
naar olieverf op doek.
Haar onderwerpen zijn
vooral: het oude Gent, be
gijnhoven, het landelijke.
Sinds 1970 houdt zij regel
matig tentoonstellingen,
samen met haar echtge
noot Jef Janssens.
«Het werk van Cecile Ver
plancke is een hymne aan
de schoonheid van oude
stadshoekjes, dorpsge
zichten en nietige boerde
rijtjes. Fris en spontaan
vertolkt ze uiterst ge
slaagd de unieke sfeer die
van dergelijke onderwer
pen uitgaat, zodat men er
als toeschouwer door aan
gegrepen wordt. Dit mooie
vindt zij overal: in verlaten
straatjes en steegjes, met
vervallen of soms reeds ge
sloopte krotten, waar de
aftakeling een weemoed
over legde; in een oud
poortje waarachter men de
stilte vermoedt, in droom-
schone begijnhofhoekjes
die in him eenvoud doen
terugdenken aan vroegere
eeuwen; in rustige dorps
beelden met een bijna voel
bare kalmte; in het lande
lijke met lage boerenhuis
jes en hoevetjes die vrede
uitademen. Het stem
mingsvolle in al deze te-
ma's versterkt ze nog door
haar verfijnd koloriet, dat
nooit op goedkope effekten
steunt, en door een
boeiend spel met licht en
schaduw welke er een
speelse maar tevens ge
slaagd effekt aan geeft».
(Luk Lqkens)
Edmund Coppens werd ge
boren te Aalst in 1914. Hij
volgde de Aalsterse Akade
mie voor Schone Kunsten,
richting natuurtekenen.
De eerste maal dat de Vale
rius de Saedeleerprijs
werd uitgereikt, viel deze
prijs ten deel aan deze jon
ge kunstenaar. Kunst
schilder Modest Van Mul
ders betekende nadien een
definitieve doorbraak voor
zijn talent. Geleidelijk aan
ging zijn voorliefde naar
het landschap. Een gunsti
ge bekendheid in het Land
van Aalst verwierf hij ook
als schilder van toneelde-
kors. Edmund Coppens
hield reeds verschillende
persoonlijke tentoonstel
lingen. In het Affligemse
Kultureel Centrum is hij
een zeer graag geziene
gast. Hij stelde er reeds
driemaal ten toon.
DB
