Zoekt u ook mee naar het lijk
te Meldert
Jos Vanmol out-standing
in «Burger-Edelman»
Kunstagenda
van «Dialoog»
Oosterse kunstambachten
te zien in Baardegem
Nieuw Leven
zet de klok
twee eeuwen
terug met
"De bende van
Baeckelandt"
Borgrave
in Galerie Denise Van de Velde
L
Na de eerste tentoonstelling van Spaans werk ziet
U in Galerie Denise Van de Velde schilderijen van
Elie Borgrave.
U kan aan de Tragel nr. 7 te Aalst daartoe terecht
telkens van donderdag tot en met zondag van 14
tot 18 u. Ook op afspraak via 053/78.70.47 of
70.04.65.
Deze tentoonstelling loopt tot en met 15 januari.
Vernissage morgen zaterdag 26 november van 15
tot 18 uur.
Elie Borgrave werd in
1910 te Brussel geboren
uit een Belgische vader en
een Amerikaanse moeder.
Waar hij door familietradi
tie bestemd was voor de
diplomatie, zal Borgrave
een heel andere weg
opgaan.
Als achttienjarige vertrekt
hij naar Parijs, waar geest
en leven met een bijzonde
re intensiteit bloeiden en
komt in kontakt met het
kubisme. Voor hem is dit
een openbaring. Vooral
Georges Braque was het
die hem aangreep. De ont
dekking van Braque en de
kubisten gaven Borgrave
de roeping waarnaar hij
zijn leven richten zou:
schilderen.
Zonder akademische oplei
ding voelde Borgrave dat
nederigheid het juiste ver
trekpunt was voor goede
prestaties. Hii deed wat
voor de hand lag en wat in
vroeger tijden schilders
als eerste plicht bij hun
opleiding hadden moeten
doen: zo zuiver en getrouw
mogelijk kopiëren. Zich in
leven in kompositie, vlak
verdeling, kleurenmen-
ging. Als autodidakt zal
zijn leertijd zich dan ook
over lange jaren uitstrek
ken. Toch is het niet alleen
de daadwerkelijke beoefe
ning van het métier dat
een beginnend kunstenaar
maakt tot wat hij uiteinde
lijk zal zijn. Het is even
zeer het leven zelf dat hem
vormt. Niet alleen zijn er
de talrijke reizen en ver
blijven in het buitenland,
maar ook zijn omzwervin
gen en avonturen tenge
volge van oorlogsomstan
digheden. Ook zijn filoso
fische belangstelling en
zijn bijna mystische inge
steldheid hebben hun in
vloed op zijn werk. Er is
ook de vriendschap met
andere kunstenaars: Mark
Rothko in Amerika, de
Pools-Joodse schilder
Jankl Adler, een al vroeg
uitgeweken leraar aan het
Bauhaus die hij in Londen
leert kennen, de Nederlan
ders Geer en Bram van
Velde die hij in Parijs
ontmoet.
Na de oorlog, hij verblijft
dan in Amerika, houdt hij
zijn eerste grote individue
le tentoonstelling in het
New Art Canter in New-
York. Hij verblijft daarna
korte tijd in Mexico om
dan in 1950 te keren naar
de V.S. en in Stonington
een eigen akademie te
stichten.
Zijn werk zal dan, vanuit
een relatie met de zichtba
re werkelijkheid abstrahe
ren, zij het niet volledig
non-figuratief. De bevrij
ding van die zichtbare wer
kelijkheid is nadien de ba
sis geworden van waaruit
zijn werk meer en meer zal
verdiepen en verinnerlij
ken in een taal van geheel
eigen vormen en kleuren.
Geen komposities meer
naar de natuur, maar zelf
gevonden, autonome
strukturen. Europa laat
hem echter niet los: Elie
Borgrave vestigt zich in
1954 niet ver van Parijs,
woonplaats die hij zal rui
len voor Zeeland in 1962,
tot hij enkele jaren terug
naar zijn eigen bodem
weerkeert: Brussel. Stil
aan evolueert zijn kunst.
Lyrische abstraktie vormt
een taal van tekens en
symbolen die de toeschou
wer moet ontcijferen en die
ontcijfering. Zoals Borgra
ve zegt gaat hij uit van een
koncept, maar dat heeft hij
niet in zijn hoofd, veeleer
in zijn onderbewustzijn en
het houdt verband met de
innerlijke noodzaak van
het moment. Dit is niet het
zoeken van een effekt,
maar van zelfbevestiging.
Een geleidelijke verstrak
king volgt nadien, het
evenwicht is gevonden, de
strijd gestreden. In de
schilderijen die nu ge
toond worden, en die een
belangrijke evolutie bete
kenen in zijn totale oeuvre,
zien we de neerslag van
zijn doorgedreven denken.
Zijn zin voor het meditatie
ve komt nergens beter tot
uiting dan in deze bijna
ascetische, mystiek aan
doende werken. De kleur
is objekt geworden en zal
uitgepuurd worden tot de
grootste eenvoud en gevoe
ligheid, het plotse zien.
Zoals hij zelf zegt: «ik moet
blindvliegen tot ik een
open plek in de wolken zie
en de aarde onder mij
herken».
Tentoonstellingen
Eüe Borgrave stelde reeds
werken tentoon uiteraard
in ons land maar tevens in
onze buurlanden maar ook
in Italië, in Canada en in
diverse plaatsen in de
U.S.A.
Werken van hem bevinden
zich in musea in Oostende,
in Parijs en in Jeruzalem
en in privé-verzamelingen
in België, Nederland,
Frankrijk, Duitsland,
Zwitserland, Italië en de
States.
LH
Aalst. In het Vredeshuis mocht Norbert de Winne zijn dichtbundel «-Het zonnelan
ontbonden» toelichten (a)
De Koninklijke Aloude Rederijkerskamer De Catharinisten, Hoofdkamer
van het Land van Aalst bracht met «De Burger-Edelman» een totaal ander
stuk dat de vorige «Midzomeraachtsdroom» waarmee ze nog dit seizoen
deelneemt aan het Koninklijk Landjuweel dat spijtig genoeg niet als
thuishaven door de diverse optredens mag dienen. Met «De Burger-
Edelman» wordt dan wel meegedongen naar een degelijke klassering in het
Provinciaal klasserings torn ooi.
Met dit stuk, een vertaling dan ook van mening deze die reeds verschillende
van het werk van Molière, kuituur via geld te spende- stukken van Molière voor
niing Jean-Baptiste Poque- ren aan professoren in no KVS-Brussel vertaalde,
lin, wilde de Kamer ge- time te kunnen verwerven had zich aan «Le Bour-
woon ontspanning bren- waarbij hij als praalhans geois-Gentilhomme» nog
gen. Maar dan wel ont- het karikaturale van zijn niet gewaagd,
spanning op niveau En persoontje allerminst Regisseur Herman Slag-
daarin is ze terdege ge- inzag. mulder deed het stuk
slaagd ook, al ontbrak bij Wouter De Bruyne had al- transponeren in tijd en
de aanvang wel enige leszins gezorgd voor een ruimte naar de eigen tijd
vaart. Eigenlijk was het vlotte, van bombast ontda- en verplaatste het stuk
ook slechts een entrée en ne tekst wat gezien de sub- naar ons bloedeigen Aalst
matière waarbij enkel be- tiliteit van «de taal van Mo- waar de taal van Molière in
doeld werd de protserig- lière» moeilijk te vatten is bepaalde kringen nog de
hpïd van Monsieur Jourda- in onze bloedeigen moeder- voertaal blijft. We werden
in die wel bulkte van het taal. De bestaande verta- in de loop van de avond
geld, als magnaat in de ling van de Nederlands" dan ook gekonfronteerd
grootwarenhuizenbranche Dolf Verschoor was niet met baron de Schaerbeek-
doch elke vorm van gekul- bruikbaar en de andere de Waeteringen en met ba-
tiveerdheid erfde. Hij was stadsgenoot John Buydens rones de Kerrebroeuck.
Dieper dan de goedlachs
heid zat echter de vorm
van maatschappijkritiek
en het universele feno
meen van de gearriveerde,
de nouveau-riche die via
geld spenderen het eigen
persoontje wil optillen tot
een hoogte waar het aller
minst thuishoort en alles
zins niet past. Typisch in
deze bewerking van Moliè
re was de inbreng van ei
gen muziek van Johan
Haezaert met ook oosters
klinkende melodieën en
Arabische klaagzangen.
Als een rode draad zorgde
het «Queens singers Quar
tet» voor enige gezongen
kommentaar en inleiding
tussen de diverse onderde
len van het stuk dat ge
bracht werd in een funk-
tioneel dekor.
Joe Vanmol die als gepen
sioneerd turnleraar nog
steeds de nodige lenigheid
demonstreerde gaf goede
repliek zowel aan zijn
schermmeester Frans De
Cuyper als aan zijn dans-
leraar Dirk De Backer
Tuin- Callens, terug van
weggeweest, was de erva
ren logopedist die Mon
sieur Jourdain gelukkig
wist te maken met hem te
dat hij hem proza
leerde spreken en Guido
De Cock en Toon Denecke-
re maten als meester
kleermakers onze intreuri-
ge held een kostuum aan
om van te kotsen.
Naast de onuitputtelijke
drang zich als edelman
waar te kunnen maken
waarbij hij zelf in Arabi
sche Sjeikkringen verzeil
de, speelden zich huishou
delijke taferelen af waar
van onze Jourdain geen
weet had, en waarbij hij,
onbewust, zijn toestem
ming verleende aan zijn,
dochter om te trouwen met
een niet-edelman die hij
meende «de zoon van de
sjeik van Quatar» te zijn.
LH
De Meldertse Claerhaegse
Comedie die zich speciaal
toelegt op openluchtspelen
met folkloristische of ge
schiedkundige inslag
bracht nu opvoeringen in
zaal van een komische
thriller waarmee ze qua
ontspanning hoge ogen
gooit. In een vorige in
dooroptreden met een heu
se thriller was dat evenzo
het geval.
Verleden zaterdag en zon
dag werd dan ook in aan
wezigheid van nokvolle za
len drie uur lang «naar een
lijk gezocht». «Het lijk is
zoek» is inderdaad een ko
mische thriller van Char
les Raymond Deyer die ge
bracht werd in een regie
van Theo Van Gijseghem
met valabele regie-assi-
stentie van Jos Maes-
schalck. Beide regisseurs
nemen daarenboven het
leeuwenaandeel van het to-
neelgebeuren op eigen
schouders. Het kontrast
tussen de lugubere evene
menten op de Bühne en de
permanente hilariteit van
een goedlachs publiek was
dan ook opvallend. Uiter
aard gewild want het ging
hier om drie uur entertain
ment op niveau, afgewis
seld en stoelend op vaak
angstwekkende gebeurte
nissen die af en toe ook
voor huivering zorgden.
In een mooi dekor, vernuf
tig uitgekiend en estetisch
verantwoord van Patrick
Van Craenbroeck evolueer
den negen akteurs waar
van moet gezegd dat geen
enkele ervan uit de toon
viel en de homogeniteit
van de opvoering verstoor
de. Monick Streckx nam
zelfs een dubbelrol voor
haar rekening. Twee da
mes van totaal verschillen
de typering die ze beide
con brio op de Bühne neer
zette. Marcel De Greve ty
peerde ook twee persona
ges die eigenlijk maar één
vormden. Lutgarde De Ko-
ninck was een weinig op
vallende sekretaresse die
haar opdracht akkuraat
volbracht en Rosa Moeyer-
soons die een uit het leven
gegrepen oudere dienst
meid gestalte gaf Els
Dooms was de dartele bak
vis die met de gratie van de
jeugd en het enthousiasme
van de aankomende belofte
zorgde voor heel wat bij
val. Frank Van Lare
bracht een gekarikaturi-
Andermaal stelden dr. Hendrik Strijpens en Jean-
Paul van der Poorten een kunstagenda namens
«Dialoog», een vereniging voor geschiedenis, lette
ren en kunst.
Het wordt een agenda op formaat 20 bij 20 cm van ca
250 pagina's machinegestreken papier van 135 gr.
met omslag in vierkleurendruk en 60 illustraties
waarvan meerdere in kleur.
Het boek is te bestellen door storten van 350 fr.,
verzendkosten inkluis, op rekening 293-021 26 72 -
06 van Dialoog Aalst met vermelding «Kunstagenda
1989». 37 Vlaamse kunstenaars uit de regio's Aalst,
Dendermonde en Sint-Niklaas komen erin aan bod.
Het zijn:
Etienne Bauwens, Rik Bosteels, Jan Buytaert, Jan
Calmeyn, Raf Coorevits, Luc De Bruyne, Marie-
Louise De Cauwer, Jan de Nijs, Raf De Smedt, Paul
De 8utter, Hubert De Volder, Johan De Vos, Huguet-
te De Wit, Frida Du verger, Gerard Gaudaen, Andre
Heye, Guido Mariman, Roland Massa, Karei Me-
chiels. Simonne Muylaert - Hofman, Vera Neels,
Jacques Neve, Marc Potjau, Marijke Pyl, An Reyn-
voet, André Roe lan t, Jan Sanders, Albert Ter sago,
Jacqueline Uyttersprot, Stefaan Van Biesen, Jozef
Van den Steen, Harold Van de Perre, Urbain Van
Duyse, Anne Van Geyseghem, Robby Van Goethem,
Alfons Van Meirvenne, Janine Verdonckt.
LH
Aalst. Vast als Eik speelde *een vreemd koppel» in het parochiaal centrum (a)
Nog tot zondag 27 november kan U in de parochiezaal te Baardegem terecht voor
een tentoonstelling «Kunstambachten uit het Oosten», deze tentoonstelling
wordt georganizeerd door de Missie- en Ontwikkelingsgroep voor het Bwamanda
Projekt in het Zairese bisdom Molegbe. Op de tentoonstelling is Chinees
lakwerk, oud en nieuw porselein, ivoor, meubels, borduurwerk, oosterse
tapijten, kunstvol houtsnijwerk en juwelen te zien en te koop.
De opbrengst van deze verkoop komt ten goede aan het projekt. De tentoonstel
ling is open van 15 u. tot 21 uur.
seerde versie van de «meet-
grage» begrafenisonder
nemer waarvoor er slechts
leven komt als er gestor
ven wordt, en Koen De
Valck toonde zich een veel
belovend akteur als chauf
feur en minnaar
De hoofdrollen werden ge
houden door Monick
Sterckx naast Theo Van
Gijsegem (de «pastoor») en
door een zeer vlotte galan
te en flink van de tongriem
gesneden Jos Maesschalck
die zorgde voor menig
opendoekje. Van Theo Van
Gijseghem, de door de wol
geverfde akteur van alle
markten thuis, konden we
naast zijn individuele pres
tatie als een voor begrafe
nisondernemer versleten
notaris zijn regie waarde
ren die duidelijk vaait
had
Wellicht mocht Charla
Deyer het stuk ietwat min
der lang hebben gemaafc
want de ontknoping,
bleef ze steeds problema
tisch, liet wel wat al te lang
op zich wachten.
Dat het sukses in de zaai
aanleiding was tot enig
chargeren namen we ei
graag goedlachs bij.
U kan nog mee helpen zoe
ken naar het lijk vandaag
vrijdag 25 november
morgen zaterdag 26 tel
kens te 20 u. in zaal In grid
aan de Meldertse Dorp
straat 36. Toegang kos!
150 fr. Bij vooraankoop
120 ft-. Reserveren via
35.64.20.
LH
Toneelvereniging "Nieuw Leven" brengt op zaterdag 26
en zondag 27 november en op zaterdag 3 en zondag 6
deoember telkens te 20 u. in zaal "Kring", Dr. De
Moorstraat 104 te 9300 Aalst "Dossier Bakelandt" van
Fred Germonprez in een regie van Fons Vinok. Toegang
kost 130 ft-., 60-plussers betalen 100 fr. wat ook bet
geval is voor kinderen tot 12 jaar.
De rollen worden verdedigd door Martine De Pelsms*
ker, Daniella Jacob, Marleen Hobbels, Jozef De Cock.
Geert De Rijoke, Roger De Cook, Bart Boelens en Huge
Devrieze.
Bakelandt en de chaos
In "Doesier Bakelandt" hangt Fred Germonprez ee
duidelijk beeld op van de algemene chaos die op bs
einde van de 18e eeuw in Vlaanderen, en dan vooral Cf
het platteland, heerste.
Tijdens deze sombere periode was de slechte ekonom>
sche, sociale en politieke toestand vaak de drijfveer vu
zware kriminaliteit. Het leger van Napoleon had dt
Oostenrijkers uit Vlaanderen verdreven, maar van ds
beloftevolle boodschap die de Franse revolutie aanvan
kelijk afkondigde, bleef niets over. Het leeggeplunderd»
en getiranniseerde volk leed honger en werd opstandig
Toen Napoleon de jonge mannen begon op te eisen brai
een openlijke opstand uit. Deze opstand (de Boeren
krijg) werd in 1790 te Hasselt de kop ingeslagen.
Tegen deze achtergrond van onrust, verdrukking en
geweld, plaatst de auteur de figuur van Bakelandt.
Bastaardkind...
Ludovicus Bakelandt werd als bastaardkind op dt
wereld gezet door een misschien wat naïeve, jongt
vrouw die betrekkingen had met haar pleegvader Caro-
lus Bakelandt. Na zijn geboorte werd hij door
moeder achtergelaten, twee jaar later overleed
vader. Als tienjarige jongen zwierf hij van de ent
boerderij naar de andere, bedelend om een beetje voed
sel. Gedreven door honger en ellende neemt hij alt
jongeling dienst bij het Franse leger maar deserteert ns
enkele maanden.
Door toedoen van Simpelaere, Belle Van Maele en Kat»
Busschaert, kwam hij terecht in de "bende van Knorrt
Busschaert". Het is deze stap die over zijn kortstondig
leven besliste.
Wat in de persoonlijkheid van Bakelandt het mees-,
intrigeert, is de vraag of hij werkelijk die woeste es
onmenselijke rover en brandstichter was die zelfs men
sen vermoordde. Wat hij misschien één van de slachtof
fers van de toenmalige chaos? Hoe onderging hij d(
honger, de ellende - de schande een bastaardkind t»
zijn?
Er zijn echter feite waar men niet omheen kan Mei-
haalt ze uit de getuigenissen en processtukken uit die
periode. Het duurde trouwens twee jaar voor het vonnis
viel (van 1801 tot 1803). Er zijn onweerlegbaar delikt®
geweest. De bende werd niet alleen beschuldigd van roo!
en marteling maar ook van moord op de boerin Cathari-
na De Smet, die door Simpelaere met een vuistslag wen)
gedood. In 1803, in de leeftijd van 29 jaar, wen!
Bakelandt samen met andere loden van de bende, in
Brugge onthoofd. Hij zal waarschijnlijk nooit vermoed
hebben dat hij tweehonderd jaar later geschiedenis
zoum aken als een van de meest omstreven roversfïgU'
ren die ons landje ooit gekend heeft.
(L.H-)
6 - 25.11.1988 - De Voorpost
