K.N.S. - K.V.S. - N.T.G.
Teaterseizoen 1989-1990 - Repertoire- en spreidingsteaters
Vlaanderen besteedt aan zijn teaters slechts 25% van wat Nederland ervoor over heeft(W. Tillemans)
K.N.S.: acht miljoen minder, een afstraffing voor de 'Immobiliteit'
K.V.S.: 'Ontroerend, spannend, aangrijpend, grappig en schokkend'
Van het N.T.G.-front: nog slechts weinig nieuws
Westvlaams Teater Antigone Kortrijk: Viermaal anders
De Voorpost - 4.8.1989 - 31
Wat leven wij toch in een heel eigenaardig landje! Zegde regisseurs en gezelschappen krijgen overal de grootste
ene Eric Van Rompuy enkele dagen geleden niet, dat wij lof; er komen zelfs uitnodigingen van achter het IJzeren
Vlamingen eigenlijk echte masochisten zyn? We zijn het Gordijn, ze krijgen regieopdrachten o.a. in Frankrijk,
hierin met hem eens... Onze jonge akteurs zien we in buitenlandse teater- en
Om het nu niet over Overijse en zyn grondpolitiek te filmprodukties. Men waant zich zowaar eeuwen terug,
hebben (groot gelijk hoor, daar niet van!), laten we deze toen onze beeldende kunstenaars, musici en andere
uitspraak even toetsen aan wat er op teatergebied by ons artiesten de toon aangaven in Europa en als 'prinsen'
aan de hand is. overal het hoogste aanzien... en de hoogste honoraria
Onze dansers en koreografen oogsten overrompelende ontvingen. Vlaanderen oogst er nog steeds lauweren
suksessen op buitenlandse podia; ze worden er toege- mee; het is nog steeds dèt imago dat ons in de hele wereld
juicht, gevraagd en krijgen er opdrachten. Onze jonge aanzien en bewondering geeft!
Dat onze kunstenaars Europa veroveren, is natuurlyk op een zolderkamertje thuishoort, met een oliekacheltje
een verheugend feit. Alleen:... het is uit armoede, en een warme, zelf gebreide sjaal. Omdat een akteur
Omdat ze hier niet de kansen krygen, die hun elders niks produceert, tenzij woorden; en hij al blij mag zijn
worden geboden. Omdat de meeste van onze gezelschap- dat hy mag spelen. Omdat Vlaanderen voor een heel
pen met een vast (-geroest) ensemble werken, waarin seizoen Vlaams teater nog steeds 60 miljoen minder te
geen plaats is voor frisse ideeën blijkbaar een ernstige besteden heeft dan de stad Parijs voor een 89 minuten
bedreiging voor een bepaald soort ambtenarendom, durend spektakel naar aanleiding van het 100-jarig
Omdat onze bewindvoerders schrik hebben van teater bestaan van de Eifeltoren... Omdat... Och we zouden
dat mondig maakt, dat moet nadenken. Omdat by ons in nog een tijdje kunnen doorgaan, maar voor deze pagina
de ekonomische sektor 'geïnvesteerd' wordt en in de is dit al voldoende!
kulturele 'steun' verleend wordt. Omdat een kunstenaar
L. September
Van bovenstaande woor
den zegt artistiek direk-
teur van KVS, Nand Buyl
zelf, dat hij behoorlijk
nietszeggend zijn. Twee
jaar geleden werd het roer
voorzichtig omgegooid,
piet de bedoeling de poli
tiek van 'platgetreden pa
den, voorspelbaar teater
en verstarring te doorbre
ken'. Een aantal echt goe
de produkties, naast een
aantal echte miskleunen,
waren het resultaat van
deze vernieuwing. Er ge
beurt inderdaad iets in
KVS. Een groot aantal
mensen hebben er zelfs in
gezien dat het moest ver
anderen! We hopen dat
het lukt, voor het publiek
(dat zijn Vlaams teater in
Brussel niettegenstaande
alles bleef steunen), én
voor de KVS-artiesten zelf
(er huist te veel talent dat
beter verdient én ze weten
het zelf ook wel!).
Het repertoire voor vol
gend seizoen oogt verlei
delijk; maar vooral be
langrijk is wat ervan ge
maakt wordt. En daarvoor
zijn in de eerste plaats de
regisseurs verantwoorde
lijk. Maar ook hier oogt
het lijstje veelbelovend.
Een overzicht van de ze
ven nieuwe produkties.
Het seizoen opent op
22.09 met de première van
het bekende 'De Cocu
Magnifique' van F. Crom-
melynck in regie van Fran
cois Beukelaers. Deze
'Cocu' drijft de belache
lijkheid van de jaloersheid
ten top, zodat het komi
sche omslaat in tragiek en
daardoor in de buurt komt
van de aktuele 'zwarte ko
medie'. Van dé suksesau-
teur van het ogenblik, de
Zweed Lars Norén, speelt
K.V.S. vanaf 27.10
'Chaos', een stuk met de
klassieke Norén-tematiek;
Karst Woudstra voert
(uiteraard, zouden we bij
na zeggen, zonder Guy
Joosten te willen te kort
doen) de regie.
Repertoireteater; dus Mo
lière. En wel 'De Burger-
edelman', een typische sa
tirische zedenschets in re
gie van Albert André
Lheureux; vanaf 01.12.
Senne Rouffaer regisseert
'De Arena' van Eduardo
Manet, eèn bizar verhaal
gesitueerd in 326 nC te
Rome, de tijd van het fa
meuze 'Brood en Spelen';
vanaf 2.02.
Guy Joosten, een van onze
betere jonge teaterma-
kers, kreeg de opdracht/
mocht 'dodendans' van
August Strindberg (te) re
gisseren. Dit stuk, onge
twijfeld een der belang
rijkste werken uit het mo
derne repertoire, met de
huwelijksproblematiek als
tema, vanaf 16.03. Zeker
interessant wordt de op
voering vanaf 20.04 van
Wedekinds 'Lulu': ook De
Tijd heeft het op zijn pro
gramma in regie van Ivo
van Hove, in KVS regis
seert Jean-Pierre De De
cker. Het stuk toont ons
de maatschappelijke op
komst en ondergang van
Lulu, een meisje dat al
leen leeft volgens haar in
stinkt. Wedekind haalde
met 'Lulu' hevig uit naar
de burgerlijke hipokrisie
en hij deed dat op een
wijze die het sublieme ver
enigde met het bespotte
lijke.
Het seizoen wordt afgeslo
ten met een ander prachtig
stuk van een Noordeuro
peaan, 'Spoken' van Hen
drik Ibsen, dat dit seizoen
o.a. te bewonderen was in
de versie van W. Tille
mans in het Raamteater.
Ibsen brengt in 'Spoken'
zeer aktuele tema's als eu-
tanasie, incest, het 'heili
ge' huwelijk, het streven
naar eigen geluk en de
konsekwenties hiervan,
maar ook de hipokrisie en
de voosheid van de 'gods-
vrezende' en rechtschapen
maatschappij en de publie
ke opinie. Jappe Claes re
gisseert; vanaf 25.05.
Wij hopen voor het pu
bliek, voor KVS en ook
voor ons dat de keure jon
ge en getalenteerde regis
seurs met deze teksten ook
inderdaad groot teater
kunnen maken; dat 'voor
spelbaar teater, verstar
ring en platgetreden pa
den' hierdoor definitief
naar het verleden worden
gewezen en dat K.V.S. in
zijn 112de speeljaar op
nieuw jong en fris mag
worden!
Wie meer informatie wil
over programma's, prij
zen, abonnementen en de
juiste speeldata, kan hier
voor terecht in KVS, La-
kensestraat 146, 1000
Brussel (tel. 02/
217.69.37).
Paul-Emile Van Royen, Vera Veroft en Sjarel Branckaerts, drie vaste waarden bij
KVS Brussel
Gewoonlijk stelt Jef De-
medts, direkteur van het
Nederlands Toneel Gent,
het repertoire voor het
nieuwe seizoen voor in de
maanden mei of juni. Van
deze traditie werd dit jaar
afgeweken. Naar vrij vage
NTG-mededelingen om
dat een zo vroege bekend
making van dit repertoire
bij het publiek niet de ge
wenste, onmiddellijke res
pons teweegbracht...
Het NTG zit natuurlijk
niet in een komfortabele
positie, de laatste tijd.
Omwille van de hoogdrin
gende restauratiewerk
zaamheden aan de Ko
ninklijke Nederlandse
Schouwburg aan het Sint-
Baafsplein, diende uitge
weken naar het Tolhuis-
kompleks voor de grote
produkties; dit met alle
rompslomp en ongemak
die zo een verhuis met zich
brengt op administratief,
technisch én uiteraard ook
artistiek vlak. Bedenk
hierbij ook dat in de artis
tieke keuken van het NTG
niet alles rozengeur en ma
neschijn was de laatste tijd
(denk maar aan het kwasi
opdoeken van de beleids
groep, de verhuis/desertie
van een aantal leden en
het geroddel rond een mo
gelijke direktiewijziging).
Dat het NTG er toch in
slaagde tijdens het voor
bije seizoen een aantal
merkwaardige produkties
voor te stellen, bewijst nog
maar eens hoe groot het
artistiek potentieel en hoe
kreatief de visie op wat
teater zou moeten zijn, is
in dit Gentse gezelschap.
Niettegenstaande het
NTG pas op 6 september
e.k. zijn volledig program
ma bekendmaakt, kunnen
we u, lieve lezer(es) nu
toch reeds een overzicht
bezorgen van wat het
Gentse repertoiregezel
schap van direkteur De-
medts voor u in petto
heeft. Op dit ogenblik
kennen we nog alleen
maar de titels van de tien
produkties die zullen op
gevoerd worden in het
Tolhuiskompleks en de
Minnemeers (het tweede
plateau). Namen van re
gisseurs, cast, speeldata en
de eksakte plateaus kun
nen we u dus nog niet
meedelen; we hopen er la
ter op terug te kunnen
komen.
Vermits de andere media
over dit repertoire nog
niet ingelicht worden,
krijgt u de primeur!
Hernomen wordt natuur
lijk de schitterende solo-
produktie van Jan De
Vuyst naar het boek van
Elisabeth Marain, 'Rosalie
Niemand', een brok aan
grijpend soloteater door
Lieve Moorthamer in re
gie van Hugo Van den
Berghe. Interessant voor
wie het nog niet zag en
boeiend vergelijkingsma
teriaal met de produktie
die het MMT opzet in een
bewerking van Marian zelf
en van René Verreth,
maar dan wel in een grote
bezetting!
En dan de negen nieuwe
produkties: 'Drie Zusters'
van Anton Tsjechov
'Trends' van Doug Lucie;
'Kristus wordt weer ge
kruisigd' van Jan De Vuyst
(die vroeger ook al de be
werkingen maakte van
o.m. 'Rosalie Niemand',
'Pinokkio' voor NTG en
van 'Alice in Wonderland'
voor KVS) naar het be
roemde boek van Nikos
Kazandzakis; 'Vaders en
Zonen' van Brian Friel
naar het werk van Ivan
Sergevevitsj Toergenjev
'Poesjkin-Miniaturen'
('Mozart en Salierti'/'De
Stenen Gast') van Alek-
sander S. Poesjkin; de
klassieke tragedie 'Elek
tra' van Sofokles; de para-
De subsidievermindering
voor de KNS (van 48 naar
40 miljoen) moet volgens
gemeenschapsminister van
kuituur Patrick Dewael,
I worden gezien als een dui-
I delijk signaal van de be
ll zorgdheid voor de immo-
biliteit waarin dat reper-
g toiregezelschap is te
rechtgekomen. De over
heid is dus bezorgd! (en
nog wel over teater!). Nu
hoeft u niet direkt te den
ken dat al het personeel
van KNS tot de bedelstaf
[r gedoemd is: er is ook nog
n de (royale) stadssubsidie
e en de provincie Antwer-
pen. Direktrice Ivonne
>t Lex zal de beschikbare
■r centen nu misschien meer
moeten omdraaien voor ze
ir uitgegeven worden, maar
jt echt armoe zullen ze in de
Antwerpse Stadsschouw-
burg nog niet lijden! Ivon
ne Lex over het seizoen
1989-'90: 'Wij kijken vol
verwachting uit naar een
nieuw toneelseizoen, vol
met teater van vandaag en
van altijd: goed teater
dus'. Ze belooft een
bloemlezing uit het mo
derne en klassieke wereld
repertoire. Een overzicht.
K.N.S. presenteert in zijn
repertoire 9 stukken: 7 ei
gen voorstellingen één in
koproduktie met de Stu
dio: 'Marteken van Nijme-
gem' in een hertaling van
Bert Decorte en in regie
van Alfons Goris. Nergens
worden zovele aspekten
van de liefde in één enkel
stuk samengebald als in
'Midzomernachtsdroom'
van Shakespeare. In het
najaar van 1989 zal het 30
jaar gelden zijn dat dit
blijspel nog op de KNS-
planken te zien was. Pip
Broughton regisseert de
huidige KNS-versie; te
zien vanaf 7.10.
Van de Zuidafrikaans -
Engelse auteur Ronald
Harwood speelde het en
semble in 1979-'80 'Een
familie'; dit seizoen 'Ach
ter de Schermen' over de
aftakeling en de eenzaam
heid van de mens, hier van
een akteur. Jos van Gorp
regisseert; vanaf 4.11.
Uiteraard een komedie
voor de feestdagen: 'Strip
tease' van Maurice Henne-
quin en Pierre Veber, vol
gens de persnota's 'fris en
blakend van gezondheid,
puur amusement, een ga
rantie voor een avondje
heerlijk lachen'; regie Jac
ques Fabbri; vanaf 16.12.
Óp 20 januari is er de
wereldkreatie van Eddy
Asselbergs' 'Zwarte
Sneeuw', een 'stuk over de
oorlog als gruwel van alle
tijden, die iedereen treft';
Daniel Scahaise voert de
regie. Uit het moderne re
pertoire-vat: 'Revolutie!
Revolutie!' ofte 'La Belle
Vie' van Jean Anouilh
1987), of zoals KNS be
looft: 'een stukje dat een
beetje 'brillante' en een
beetje 'grin^ante' is, maar
vooral een 'pièce rosé',
zoals Anouilh zijn lichte
komedies omschreef. Op
24 maart een nieuwe we
reldkreatie met de premiè
re van 'Het Proces Xhen-
ceval' van Walter van den
Broeck, in opdracht van
KNS geschreven (en be
dacht met een kreatiepre-
mie van 400.000 BF, even
als 'Zwarte Sneeuw' van
Asselberghs trouwens),
een 'rekonstruktie' van de
moord en/of het proces uit
Geel in 1844, Senne Rouf
faer regisseert.
Het eigen repertoire be
sluit met de rock-musical
'Jef, de Rocker' van Jean-
Patrick Manchette in een
regie van Daniel. Benoin,
geen onbekende meer in
Antwerpen, en embryona
le initiatiefnemer tot het
schrijven van het stuk dat
in de Franse pers volgende
epiteta meekreeg: 'een
bruisend feest, schitterend
geregisseerd', 'een gran
dioze superproduktie',
'een eksplosief plastisch
kunstwerk'; vanaf 28 april.
En op 1 mei is er een
éénmalige voorstelling van
Strindbergs 'Dodendans'
van K.V.S.-Brussel in re
gie van Guy Joosten, dit in
het kader van de draai
schijf.
Ook nu weer Nederlandse
gastvoorstellinge.;: 'Zwar
te Kunst' van Helmert
Woudenberg die hiermee
solo gaat (06.11); 'Toe
komstmuziek' van Alan
Ayckbourn, ook een vrije
produktie in regie van
Alan Strachan (27.11);
'De Zaak Kenny' van
Chiem van Houweninge in
regie van Ton Lutz
(22.01); 'Het Cocktailuur'
van A.R. Gurney in regie
van Jo Dua (06.02). Is het
de taak van een Vlaamse
repertoiregezelschap een
podium te bieden aan Ne
derlandse vrije produk
ties, terwijl zoveel Vlaam
se gezelschappen met
moeite een scène vinden
voor hun werk?
En dan de extra-gastvoor-
stellingen: in het kader
van Europalia Japan 'Zelf
moord uit Liefde' in een
Japanse voorstelling met
Nederlandse simultaan-
vertaling (28.09 tot en met
01.10); Shakespeares
'Othello' door het New
Yorkse Theatre Interna
tional (10.10); 'Le Balcon'
van Jean Genet door het
Thèatre National de Belgi-
que in regie van Frans Ma-
rijnen (14.11); ook een
Italiaanse voorstelling van
Copi's 'Una Visita Inop-
portuna' (21.11) én ten
slotte nog de Nederlandse
produktie van de musical
'Cabaret' met o.m. Willem
Nijholt (06 tot 10.12).
Teaterplein 1, 2000 Ant
werpen (tel. 03/
231.07.50).
Yvonne Lex en haar KNS brengen de kreatie van twee
nieuwe Vlaamse stukken
bel 'Bij de Varkens' van
Athol Fugard; de komedie
'Geestige Geesten' van
Noel Coward; en de ko
medie 'De Inspringer' van
Alan Ayckbourn.
We beseffen het maar al te
goed: toneelstukken be
ginnen pas te leven als ze
op de scène gezet worden;
en hoe dit gebeurt, maakt
dat het een goede, middel
matige of gewoon slechte
voorstelling wordt. We
kunnen dus enkel hopen
dat Jef Demedts en wat er
nog rest van zijn beleids
groep een goede keuze ge
maakt hebben voor wat de
respektievelijke regisseurs
voor deze teaterteksten
betreft.
Indien we u een goede
raad mogen geven: neem
gerust een abonnement bij
het NTG, het blijft ons NTG direkteur Jef Demedts (met M. Cnudde) hier als bouwmeester Solness, ook
schap! rePerto'regeze'" bouwmeester van een vernieuwde schouwburg
Meer informatie: N.T.G.,
Minnemeers 8, 9000 Gent
(tel. 091/25.32.08).
De drie Westvlaamse be-
roepsteatergezelschappen
(Antigone-Kortrijk, Mal-
pcrtuis-Tielt en De Korre-
Brugge) luidden een paar
maanden geleden de
noodklok: West-Vlaande
ren en r.jn beroepsteaters
werden stiefmoederlijk
behandeld door de centra
's overheid. Natuurlijk
hadden ze gelijk. Zelfs De
Wael zag dit in en
«schonk» voor de resp.
teaters 16 (+3), 11 (+3,5)
en 9 (+2,6) miljoen. Na
tuurlijk een aalmoes ver
geleken bij wat anderen
krijgen. De teaterdrie-
hoek Antwerpen-Gent-
Brussel blijft de navel van
het Vlaamse toneelwezen.
We kunnen u slechts de
seizoensprogrammatie van
Antigone geven; van de
beide andere teaters kre
gen we, zelfs na herhaald
getelefoneer, geen
reaktie.
Antigone plant vier pro
dukties. Op 09.09 gaat
«Het onderzoek» van Pe
ter Weiss in première in
een bewerking en regie
van Franck Van Erven:
een aangrijpend verslag
van het proces tegen de
oorlogsmisdadigers in
Frankfurt; de gruwelijkhe
den van het verleden wor
den getoetst aan het he
den; een teatervoorstelling
in de vorm van een «talk
show».
Vanaf 23.09 een komedie:
«Luv» van Murray Schis-
gal in regie van Eddy
Brugman; een grote bur
leske waar men spot met
de ellende, de kinderja
ren, de dronkenschap en
de lic'de; een klownerie
met inhoud.
Horst Mentzel regisseert
«Play Macbeth» van Pavel
Kohout naar Shakespeare.
We hopen dat Mentzel er
dezelfde mooie voorstel
ling van maakt als deze die
we in regie van W. Tille
mans zagen in het Raam
teater. Shakespeare be
werkt voor vijf akteurs.
met behoud van de origi
nele teksten. Macht en
korruptie van de macht.
Vanaf 25.11.
Het seizoen wordt bij
Antigone afgesloten met
het psichologisch mees
terwerk over de verant
woordelijkheid van het in
dividu: «De Prijs» van Ar
thur Miller. Jo Dua regis
seert deze magistrale ver
kenning van de menselijke
relaties. Vanaf 27.01.
«Viermaal Anders», de
komedie van Barillet
Grédy staat volgens een
andere Antigonefolder op
het programma vanaf
23.09 in een regie van
Franck van Erven...
Voor meer informatie
Westvlaams Teater Anti
gone, Pottelbcrg 40, 8500
Kortrijk. tel. 056/22.68.70.
