Ongelooflijke
mensonwaardige toestanden
A
1
1~th
Het lot van de Aalsterse H. Geestkapel
T
2 - 3.11 1989 - De Voorpost
Een intriestige tocht langs Aalsterse krotwoningen
Wie door de stad wandelt heeft meestal geen flauw vermoeden dat de miserie die kan
schuilen achter een voorgevel ook al ziet die er op het eerste gezicht nog niet zo
kaduk is. Denk vooral niet dat deze miserie zich enkel voordoet in buitenwijken. In
het volle stadscentrum, in de Stoofstraat, in de Withuisstraat, in de Meuleschette-
straat, in de Schoolstraat heerst meer miserie, meer schamele behuizing waar de
voorbijganger geen de minste weet heeft. De helft van de woningen in Aalst-Stad is
meer dan een halve eeuw oud. Alleen Moorsel heeft op dat vlak nog slechtere cijfers.
En één op 25 woningen in de stad behoren tot de kategorie woongebied.
Wat men op een rondgang met de pers begeleid door welzijnswerkers niet alleen
hoort maar waarmee men ook de visu gekonfronteerd wordt is gewoon on-voor-
stel-baar.
Verkrotte woningen tot en met. Deuren die niet meer sluiten. Ramen die men liefst
gerust laat wil men ermee niet in de handen zitten.
Sloten die het reeds lang hebben laten afweten. Huizen waar enkel één kraantje
vlak bij de voordeur, dan nog verscholen achter een tafel zorgt voor het hele
huishouden. Toiletten zonder spoeling, vaak in mensonwaardige toestand. Een
plaats die men dan gemakkelijkheidshalve keuken noemt die er nog uitziet als een
halve eeuw terug. Daken die grote gapende gaten vertonen. Dakgoten, als die er
al zijn, die lekken. Behangpapier dat door de vochtigheid quasi totaal er is
afgevallen. Een schouw met boven een scheur erin zodat de zolder vol rook staat.
Elektrische leidingen beperkt tot het uiterste minimum en waarvan de installatie
alle verbeelding tart. Met daarbij niet te ramen risiko's. Moeders die met een ziek
kind niet weten waar te blijven bij ontij.
En toch zijn er voor dergelijke «huizen» kandidaten te over. Ook al durft men er
tot 5 en 6.000 fr. huur voor vragen.
Huiseigenaars die op geen enkele vraagvan huurders positief ingaan. Zelfs dreigen
met de gezondheidsinspektie schijnt niet uit te halen. Mensen hebben schrik. «Als
ge ermee niet kontent zijt, trap het dan af» wordt hen gezegd.
Bepaalde eigenaars schijnen inderdaad niet liever te hebben dan dat hun eigen
dommen optimaal verkrotten. Zc kunnen ze dan slopen. En steken bovenop de
slopingspremie op zak. Om er dan wellicht een meer lonende investering op te
realiseren. Wraakroepend.
Als men dan even vergelijkt met de situatie in sociale woningen als in Horebeke-
veld waar het ook wel allemaal geen koek.en ei is maar daar heeft men een nieuwe,
eigentijdse woning met alles derop en deran. En geen enkel van de 165 huizen
aldaar kost meer aan maandelijkse huur dan 6.000 fr, De meeste gevoelig minder.
Aalst. Nog een voorbeeld van de verkrotting
meerdere plaatsen in Aalst aantreft (a)
voor 1946
'62-81
Aalst
7594
49
4082
27
Hofstade
778
45
557
32
Gijzegem
332
38
338
39
Herdersem
352
43
293
36
Moorsel
813
52
433
28
Baardegem
277
46
188
31
Meldert
410
49
279
34
Erembodegem
1485
38
1236
33
Nieuwerkerken
819
40
605
42
Maar daar heeft men dan ook te maken'met een wachtlijst van meer dan duizend
kandidaten.
Welzijnswerkers
Onze gidsen waren Leen Van Nuffel, voorzitter van het Coördinatiekomitee voor
Maatschappelijk Welzijn, Peter Dauwe, de aktieve sekretaris ervan, een ambte
naar van de sociale dienst van het stedelijk ziekenhuis en een maatschappelijk
werkster van Niemandsland.
Het Coördinatiekomitee is een primeur en een unicum. Het komitee bestaat uit
een zelfde aantal leden van de gemeenteraad, van het OCMW en van het A.S.O.,
Aalsters Sociaal Overleg. Dat laatste overkoepelt zowat alle sociale instellingen en
instanties van Groot-Aalst. En er wordt gewerkt buiten de partijpolitiek om.
Alleen mensen die zich daadwerkelijk willen inzetten op vrijwillige basis horen er
thuis.
Minister Waltniel
Minister Louis Waltniel bezocht onlangs de stad met inzonderheid oog voor de
huisvesting. Aalst kijkt vertrouwvol uit naar de beloften die de gemeenschapsmini
ster deed die zich wel bepaalden tot het goedwillig behandelen van dossiers ook in
verband met huisvesting zonder evenwel zich te laten verleiden tot konkrete
beloften.
Over de aard, de omvang en de situering van de woningnood in Aalst publiceerde
het Aalsters Coördinatiekomitee een interessante brochure van de hand van Peter
Dauwe. We vermelden hierbij de meest interessante gegevens. Daaruit blijkt dat
die men op Aalst, zonder een rampgebied te zijn, alleszins kampt met ernstige woningnood.
Vervangende nieuwbouw noodzakelijk
Wil tegen het jaar 2000 Aalst niet gekonfronteerd worden met onoplosbare
verkrotting dan zijn 6.200 vervangende nieuwbouwhuizen en 13.000 te rehabilite
ren woningen absoluut noodzakelijk.
Ouderdom van de woningen
Moorsel heeft meest woningen van vóór 1946. Gijzegem en Erembodegem hebben
er minst.
Anderzijds bouwde Nieuwerkerken in de periode 62-68 meest woningen en Baar-
degem minst.
96,34
96,42
(19799)
3,39
2,91
(597)
0,27
0,68
(139)
Stromend water (a), privaat met spoeling (b), bad of stortbad (c)
Vooral in landelijke gemeenten is het sanitair ondermaats. Te Meldert heeft
nauwelijks de helft van de woningen lopend water en bad of stortbad. In Groot-
Aalst heeft één op vier woningen geen wc met spoeling en 3 op 10 geen (stort)bad.
Gezonde en niet-gezonde woningen
Bijna 17% van de bewoonde woningen in Groot-Aalst is niet-gezond.
Meldert en Moorsel scoren daarbij laagst.
Deelgemeente
goed
onvoldoende
slecht
Hofstade
88,04
9,94
2,02
Meldert
78,35
17,13
4,52
Baardegem
86,67
10,54
2,80
Herdersem
87,44
10,47
2,09
Gijzegem
85,12
11,32
3,57
Moorsel
60,76
6,47
32,77
Nieuwerkerken
88,13
10,01
1,85
Erembodegem
84,91
12,56
2,53
Aalst
83,48
11,46
5,07
Per deelgemeente
Aalst
Hofstade
Gijzegem
Herdersem
Moorsel
Baardegem
Meldert
Erembodegem
Nieuwerkerken
AALST
(28283 woningen)
Leegstaande woningen
Niettegenstaande de woningnood is er heel wat leegstand. Deze woningen, bij de
telling ruim 800, zijn echter geen mogelijke reserve wegens hun minderwaardige
kwaliteit. Opmerkelijk is wel dat de meeste leegstand, 2/3 van de totaliteit, zich op
het grondgebied van Aalst-Stad bevindt.
(a)
(b)
(c)
15116
95
13374
84
11394
12
1621
93
1236
71
1137
65
838
96
619
71
650
74
786
95
598
73
580
70
1465
92
972
61
1003
63
550
91
341
57
397
66
771
85
494
54
517
57,
3600
95
2833
75
2728
12
1967
96
1359
66
1429
69
26737
95
21847
77
19855
70
Natuurlijke verlichting en verluchting
Minder dan 4% in Groot-Aalst van de bewoonde woningen heeft goede natuurlijke
verlichting en verluchting. 4/5 ervan wordt aangezien als nog verbeterbaar.
aantal
o van leegstand in elke
in AALST deelgemeente
Deelgemeente
goed
onvoldoende
slecht
Hofstade
98,96
0,00
1,04
Meldert
98,02
0,49
1,48
Baardegem
98,23
0,00
1,77
Herdersem
99,00
0,00
1,00
Gijzegem
98,70
0,16
1,14
Moorsel
97,15
0,25
2,60
Nieuwerkerken
87,53
10,54
1,93
Erembodegem
98,13
1,69
0,17
Aalst. Een huis op de hoek van Lienart- en de Vaart -
straat. Een mooier voorbeeld van verkrotting in de
binnenstad kan men zich nauwelijks inbeelden a
Aatet
542
64,50
3,30
Hofstade
46
5,64
2,57
Gijzegem
12
1,47
1,35
Herdersem
9
1,10
1,08
Moorsel
36
4,41
2,21
Baardegem
19
2,33
3,05
Meldert
22
2,70
2,36
Erembodegem
83
10,18
2,15
Nieuwerkerken
46
5,64
2,19
AALST
815
100,00
2,80
Het lot van de H. Geestkapel in de Kattestraat bescho
ren is blijft de gemoederen verhitten.
Voor heel wat mensen moet ze er blijven en valabel
gerestaureerd worden. Voor anderen is ze totaal ver
loederd en zou ze best verdwijnen. Bijna allen betreu
ren echter dat het zover is gekomen reeds gedurende
jaren.
Reeds eerder zou er een
vroegere kapel hebben
gestaan.
De kapel was, net als de
Werfkapcl, een fel be
zocht bedehuis. Weeskin
deren volbrachten er
godsdienstige taken en
zelfs werden er huwelij
ken ingezegend. Na het
vertrek van de weesmei
sjes en de ouderlingen
was de toekomst van de
kapel een probleem. De
Vereniging voor Aalster
se Kultuurschoon, de
WAK. zette zich kracht
dadig in voor haar behoud
en er werd zelfs een merk
waardige brochure aan
gewijd. Op 1 oogst 1979
raakte ze zelfs in brand
toen er met bekleding van
roofing op het dak ge
werkt werd. De kapel fel
gehavend achter en de
tand des tijd deed de rest.
Vóór de grote vakantie
organiseerde de Dekenij
Kattestraat er een panel-
gesprek waarbij de voor
standers van het behoud
verstek lieten gaan. De ei
genaars van de grond, de
firma Rewa die reeds in
de hoofdstad merkwaar
dige projekten realiseer
de, legde haar plannen
bloot. Er zou volgens hen
een winkelcentrum kun
nen komen met op de ver
dieping appartementen
en kantoren, een hoofd
straat en zijstraatjes die
de Kattestraat met de
nieuwstraat zouden ver
binden en een onder
grondse en bovengrondse
parking. Ondertussen
verloederde de kapel
maar steeds verder en
kwam ze extra, aan dan in
negatieve zin in de be
langstelling gebracht door
de BRT-TV ter gelegen
heid van de jongste Mo
numentendag.
C.V.P.-standpunt
Zonet publiceerde de
C.V.P.-Aalst haar stand
punt in dit verband.
Het C.V.P.-partijbestuur,
in vergadering bijeen op
dinsdag 10 oktober 1989 te
Hofstade, heeft het pro-
jekt in de Kattestraat als
«verdienstelijk, maar on
voldoende» omschreven.
Diskussiepunt is de Heili
ge Geestkapel. Deze goti
sche kapel is één van de
weinige middeleeuwse ge
bouwen die onze stad telt.
De kultuurhistoriscbe
waarde van dit monument
werd nog tijdens de
«Open Monumentendag»
onderstreept. Het is bo
vendien een opmerkelijk
relict van de «eerste ar
menzorg» in Aalst.
Het voorliggend projekt
heeft zijn belang als kom-
merciële stimulans voor
het hart van de stad, maar
houdt te weinig rekening
met de kulturele gevoelig
heid.
De C.V.P. wil een snelle
doorbraak naar een defi
nitieve oplossing. De
schande van het aftake
lende monument en het
braakliggende terrein
moet uitgewist worden.
Een oplossing voor de
Heilige Gecstkapel moet
rekening houden met
twee krachtlijnen:
Integratie van de geklas
seerde kapel in het kom-
mercieel projekt, waarbij
de architekturale waarde
ten volle gevrijwaard
wordt.
De C.V.P. zal zich met
hand en tand verzetten te
gen een deklasscring van
de kapel.
Andere steden, zoals
Gent, Brugge, Antwerpen
en Brussel, hebben
g"eslaagde voorbeelden
van integratie van monu
menten in nieuwbouw-
'oor de omgeving bete
kent dit een attraktiepool
en een meerwaarde.
De C.V.P. vraagt dan ook
aan het College van Bur
gemeester en Schepenen
om hun standpunt te her
zien en aan te dringen bij
de projektontwikkelaar
om een. alternatief plan
voor te stellen dat zowel
de kommcrciële als de
kulturele belangen veren
igt-
Besprekingen
Op de perskonferentie
werd naar het standpunt
van het college gevraagd
in verband met dit dos
sier. Het stadsbestuur
hield zich hierbij duidelijk
op de vlakte. Op 15 dezer
zouden er besprekingen
plaatshebben gehad tus
sen Rewa cn Monumen-
Aalst. De Heilige Geestkapel in de Kattestraat, een gèklasseerd monument (ld
bedreigd wordt (a)
ten en Landschappen die zegt dat elk voorstel, en er gen een beslissing zou
elk een afzondelijite visie waren er reeds heel wat, moeten gevallen zijn werd
huldigen: de artistick-hi- moet getoetst worden op alleszins nog niet vastge-
storische enerzijds en de zijn wettelijkheid en te- steld.
kommcrciële anderzijds, vens op zijn haalbaarheid.
Burgemeester De Maght Een einddatum waarte-
Aalst. Verloedert de Bistrot op de Grote Markt? (a)
