erdersem pakt uit met historische evokatie
an Sint Antonius abt
"°orselst
Kermisprogramma
Sint-Antoniusfeesten
1690
HERDERSEM
1990
MOORSEL
tarbe
sseno
Dress-
De Voorpost - 12.1.1990 - 5
1990 zal het precies 300 jaar geleden zijn dat de eerste Moorselse Mis ter ere van Sint-Antonius abt te
iterdersem werd opgedragen. De archieven vermelden immers dat de Moorselse bevolking, onder leiding van de
)usS3l'jatS.e'i,'ke 8eesteHjken, de wonderbaarlijke genezing van de pestepidemie in hun dorp in 1690 plechtig wilde
leden ken met een jaarlijkse bedevaart naar het naburige Herdersem, aloud bidplaats van Sint-Antonius.
Too ral onder impuls van de Herdersemse dorpsraad werd de Sint-Antoniusviering de laatste jaren rond zijn
luwe feestdag op 17 januari nieuw leven ingeblazen met een pensenworp, folkloristische optocht, tentoonstellingen.
wLnH,Peze 300e verjaardag mocht zeker niet onopgemerkt voorbijgaan.
- wfrd dan 00kbes,ist in 1990 een 1986, heeft de Dorpsraad naar een sterving in de Egyptische woestiin
roots opgezet Sint-Antomusspel idee van Robert Van der Stockt, de waar hij ouder dan 100 jaar in 356
op te voeren. Een komitee beeon ODvoerinpvan pp.n vnllrs Sint.Antn. n,>»i:uan
msugmuhu juiiuiiiuosja.1 luct van i\uuci i vdn ucr piocKi, oe waar nij ouder
?JgJ°P 'e voeren. Een komitee begon opvoering van een volks Sint-Anto- zou overlijden
Sffie' d.e voorbereiding en naast de nmsspel met duivels, boeren en Aanvankelijk trok hij zich terug in
ïss-Krt)rSanizerende dorpsraad wilde ook boerinnen, muziek en dans aan her PPn oraflrampr or, In tor !n oor. 1„
de straten rondliepen, droegen een
belletje om hun hals. Het duiveltje
herinnert aan de bekoringen die
Antonius in de woestijn had te
doorstaan.
In ons land zijn meer dan veertig
kerken aan hem toegewijd en op
vele plaatsen wordt hij op een bie-
zondere wijze vereerd.
Aalst. Een lange rij "gelegenheids"-beenhouwers tijdens de Sint-Antoniusstoet
te Herdersem (Foto'Guy)
Fred Muylaert schreef het scenario
Fred Muylaert is een geboren en
getogen Herdersemnaar. Hij
schreef het scenario voor het open
luchtspel. Hij volgde toneel en regie
aan de Muziek- en Toneelakademie
van Aalst en speelde en regisseerde
in het amateurteater..Hij was mede
oprichter en eerste voorzitter van
de Overlegcentrale van de Aalster-
se Toneelverenigingen en sinds en
kele jaren is hij lid van de Raad van
Bestuur van de Vereniging van
Vlaamse toneelauteurs. Hij ver
zorgt de samenstelling van het drie
maandelijks tijdschrift van de Ver
eniging. Hij fungeerde meerdere
malen als jurylid bij diverse wed
strijden.
In het begin was hij aktief als jeugd
schrijver en zo verschenen er van
zijn hand vier jeugdboeken bij Uit
geverij Altiora in Averbode. BRT
radio zond een tiental van zijn luis
terspelen uit en de BRT televisie
twee spelen voor de jeugd. Zijn eer
ste werk "Oom Edward is gevaar
lijk" was al dadelijk een schot in de
roos. Het werd al meer dan 150 keer
opgevoerd. Ondertussen is Fred
Muylaert al aan zijn 12e stuk toe en
verschijnt zijn naam regelmatig op
de affiches van het betere amateur
toneel.
fl«fi)!?iUïhtSpel»"?,nt;Al?t0nius 1ï,1U4"sc,sc 1VIIS ie neraersem wit met Satan uitvocht. Deze bekoordi
«'Kr heeft plaats op za- de Dorpsraad echter een groots hem immers op velerlei wijzen Vol-
"XSnÏÏanUan °T l T 1P ?Pektakel brengen, met de bedoe- gens de legende zou de duivel zich
w^an de Gmte Rsan 1° He.He y hngi.d," verder °m de vijf jaar te bij voorkeur in de gedaante van een
irakt4imQfoSn Aiif Herdersem. herhalen. varken aan hem hebben vertoond.
u? ?m,d" te kunnen verwezenlijken Antonius' voorbeeld trok veie aan-
KnninldlL fh fn'me" ookee" Peroep gedaan hangers die zich in de buurt onder
^|riendeXtaf de VfeXrsers °P aaala' bednjven d,e bereid zijn ieiding aan boetvaardigheid
teiefcpint-Barbara en diverse andere ver
enigingen uit Herdersem, alsook de
'amilie Van den Meerssche uit
„.loorsel, werken mee. Ook op de
iteun van het Aalsters stadsbestuur
j^tan gerekend worden en met de
en si?RT z'Jn onderhandelingen bezig
tkkinrfoor een tv-opname.
eenHet openluchtspel is een totaal-
Zvertl^ekta een kombinafte van to-
end Jeel, dans, licht, klank en kleur, de
/oortegie wordt gevoerd door Oscar
|xPrVan-Malder van Kunstgroep Al-
lflg luone, die zich reeds bij talrijke
izastfrootsc realizaties in binnen- en
mitenland verdienstelijk heeft ge-
^naakt (onder meer bij het Pausbe
zoek in Brussel). De tekst is van de
i. onand van toneelauteur Fred Muy-
OPiaert, geboren en getogen Herder-
^Jemnaar. Een kronieklezer vertolkt
>KE?oor Rene Van der Speeten, leest
'~KMe bindteksten zodat de akties be-
rlattelijk en verstaanbaar worden werden gevonden om dit opzet fi-
jRYfOor het publiek. nancieel te steunen en aldus moge-
oiomer lo9°. De oogst is goed ge- lijk te maken. Het hele gebeuren
ENh W0I"dt feest gevierd, ge- belooft alvast een aktiviteit van for
enst en er is vreugde alom. Dan maat te worden met heel wat meer
jaat de pest toe in de stallen en de dan enkel lokale belangstelling. De
»n Moorselse boeren nemen, ten einde toegang tot alle aktiviteiten is gratis
ink,'aad, hun toevlucht tot de Heilige en iedereen is van harte welkom
z°T|yntonius Abt, vereerd in het nabu
rige Herdersem... met het overbe-
gez^ende resultaat. Feest van Sint Antonius Abt
tav^ond dit eenvoudig gegeven wordt °P 17 januari
^^Jen totaalspektakel van ongeveer Weinig heiligen worden in Vlaan-
pa[en uur opgebouwd. In open lucht, deren zoveel vereerd als Sint-Anto-
voer wordt echter wel een overdekte nius met zijn varken. Het leven van
§ibune voorzien voor het publiek, deze populaire kluizenaar, die ge-
1 in de vorige jaren, met name in boren werd rond 251 in Opper-
>79 en verder nog enkele malen tot Egypte, verliep in de strengste ver-
Aalst. Ook de jeugd neemt deel aan de stoet (foto Guy)
2CT5T ontdekkingvan De medewerkers
zijn lichaam yi 561 en over de bewa
ring en verspreiding van zijn relie- Zoals gezegd verlenen nogal wat
ken bestaan veel legenden. Zij zou- groepen en verenigingen hun mede
den via Constantmopel in 105O werking aan het openluchtspel. On-
overgebracht zijn naar een abdij in der meer Kunstgroep Alkuone die
cf:Jlr^.s5 .PauPhlIJ5» he*. huidige in 1957 werd opgericht door Oscar
heilige schrik had. In de groep heeft
in de loop van haar bestaan heel wat
uitstraling gehad. Sinds een vijftal
jaar wordt er steeds méér rond een
tema gewerkt, zoals vrijen en trou
wen, de mei- en oogstfeesten, histo
rische dansen en gildendansen.
In 1880 werd de Toneelbond en
Zangkoor De Vriendenkring te
Herdersem opgericht. Dat gebeur
de in de hitte van de toenmalige
schoolstrijd. Dc bedoeling was geld
bijeen te brengen ten bate van de
Herdersem katolieke scholen. De
meest geslaagde opvoeringen uit
die tijd waren "de martelaren der
katakomben". Uit de Vrienden
kring groeide later het parochiaal
zangkoor. De toneelbond speelde
eerst op de binnenkoer van het
klooster en vanaf 1924 vond men
een onderkomen in het pas gebouw
de patronaat. In het begin van de
zeventigerjaren, na een felle bloei
periode, viel de aktiviteit nagenoeg
stil. In 1984 werd opnieuw toneel
gespeeld door een vernieuwde kern
en sedertdien worden er tot twee
produkties per jaar gebracht.
De Vlegeldorsers Sint-Barbara zijn
gegroeid uit de Herdersemse vle-
gelploeg die een paar jaar geleden
werd samengesteld om aktief deel
te nemen aan de "Pikkeling". Se
dert 1979 luistert de groep geregeld
folkloristische aktiviteiten op bui
ten de Pikkeling. Naast de mannen-
ploeg, bestaat er ook een team met
vrouwen. Het initiatief tot herstel
van de kapel van de Heilige Barbara
aan de Pontweg en het plaatsen van
een glasraam van de Heilige Gudula
aan de Gudstraat is door de groep
genomen.
En dan zijn er nog de mensen van
Herdersem en Moorsel die hun
steentje bijdragen. Het gaat in
hoofdzaak om de familie Rik Van
den Meerssche, diaken in Moorsel
die haar steentje bijdraagt en voor
Herdersem werd een beroep ge
daan op verschillende vereni
gingen.
Dorpsraad organizeert
De organizatie van dit openlucht
spel is in handen van de Dorpsraad.
Een speciaal komitee werd hiertoe
in het leven geroepen met Louis
Lockefeer, Guido Van den Bremt,
Robert Van der Stockt en Fons Die-
rickx, dat in samenwerking met de
auteur Fred Muylaert en regisseur
Oscar Van Malder en de hele
Dorpsraad.
Saint-Antoine en Dauphine. Dit
werd een zo beroemde bedevaart
plaats dat zij in de middeleeuwen
wedijverde met die van Sint-Jacob
van Compostela en Sinterklaas in
Ban. De Hospitaalbroeders van
Sint-Antonius of Antonianen ver-
Van Malder, een danser aan de bal
letschool van Elze Darciel. Van bij
de start was de bedoeling tweevou
dig enerzijds jongeren konfronte-
ren met hun eigen kreatieve en este-
tische mogelijkheden en anderzijds
het publiek een kulturele en kunst-
I ah. ip. grims en de
\Aalkst. Wie Sint-Antonius zegt, spreekt over een varken en natuurlijk over toniusvuur.
varkenvlees dat hier tijdens de stoet in Herdersem wordt versneden (foto GuyHet is deze kloosterorde die in 1774
werd opgenomen in de Orde van
ui /-vmuiuancn ver- nei puc..«u.iu1v.uWi»uuji-
zorgden in de Benediktijnerpriorij zinnige ontspanning bezorgen,
in Daimihnf» h* pel_ Oorspronkelijk maakten enkel jon-
in Daupihne de arme en zieke pci
grims en de lijders aan het Sint-An
\a ut uiuc van
Malta, die in de middeleeuwen de
verspreiding en de devotie tot Sint-
r.v..Uvi,j» MK.uniuil tuivtljuil-
gens deel uit van de groep, maar
sedert 1970 is Alkuone gemengd.
Alkuone beschikt over een geva
rieerd programma maar treedt
daarnaast ook op in stoeten en mas
saspelen, afwisselend met grote en
Vrijdag 19 januari om 20.00 uur vooropening van de diamant- en
antiektentoonstelling georganizeerd door het Davidsfonds in het Parochi
aal Centrum met toespraak door Rene Van der Speeten en een receptie.
Om 20.00 uur een schaakwedstrijd in cafe Sint-Antonius in het Dorp.
Zaterdag 20 januari om 18.00 uur steak- en mosselfestijn van de Konink
lijke Harmonie in het Clubhuis. KSA instuif in het jeugdhuis met een
fototentoonstelling van de voorbije aktiviteiten. Om 18.30 uur avondmis
ter ere van Sint-Antonius Abt. Om 19.00 uur wintergroenten-tentoonstel
ling Werk van de Volkstuinen, in de gewezen Kouterschool. Om 19.30 uur
openluchtspel "Sint-Antonius Abt te Herdersem" op de hoeve Buyle. De
toegang is gratis. Om 20.00 uur belotting cafe Sint-Antonius. Om 21.00
uur dertiende dorpsbal georganizeerd door de Dorpsraad in zaal De
Kletser met orkest The Goebby'zs. Toegang 50 jr.
Zondag 21 januari om 8.00 uur eucharistieviering ter ere van Sint-Anto
nius; om 10.00 uur plechtige eucharistieviering ter ere van Antonius Abt
met medewerking van het zangkoor. Om 11.30 uur steak- en mosselfestijn
van de Harmonie. Om 13.30 uur folkloristische stoet met vertrek aan de
Parking Gilbos en vervolgens via de Kapel naar de Grote Baan, Kouter-
baan, Broekstraat, Pontweg, Lange Haag, Nieuwe Wijk, Lange Haag, A.
De Cockstraat, Aartstraat en Grote Baan. Om 16.30 uur pensenworp voor
kinderen tot 12Jaar. Om 17.00 uur pensenworp met als hoofdprijs de
Gouden Pens. Om 17.00 uur disco TD in zaal De Kletser georganizeerd
door Kaatsclub De Sportvrienden.
Maandag 22 januari om 10.00 uur plechtige alomgekende Moorselse
Bedeyaartmis verzorgd door depriesters van Moorsel en Herdersem en na
de mis plechtige verkoop van de offergaven aan de kerkdeur, een organiza
tie van de Gilde van Sint-Antonius. Om 12.00 uurpensenkermis van de
Kaatsclub De Sportvrienden in 't Clubhuis.
Gedurende het weekend kan men steeds terecht vanaf 10.30 uur op de
diamant- en Antiektentoonstelling en op de tentoonstelling van winter
groenten.
Aalst. Na de misgaan de gelovigen ten offer (jmh)
fötoGuyVaH ^nt~^nton*usstoet' De dieren mogen niet ontbreken
Antonius Abt met sukses heeft be- kleine vlaggen. Het akrobatisch en
werkt. Begrijpelijk is het varken een traditioneel vendelzwaaien behoort
van zijn voornaamste attributen; evenwel ook nog tot het vaste reper-
daarnaast zijn er-het Antoniusklok- torium. tevens werkt de groep ook
je, een fakkel of vurige vlammen, in opdracht,
een boek, een rozenkrans en een De Volksdansgroep Kludde was in
duiveltje. De staf is bekroond door 1974 ontstaan uit een aktiviteit in de
de tau (T). gewoonlijk draagt hij schoot van de toenmalige bloeiende
een habijt van zijn orde. Het klokje KAV groep in samenwerking met
herinnert aan de bel die de Anto- de KAJ. Men koos voor de bena-
meten tijdens hun tochten plachten ming Kludde, de kwelgeest die in
te dragen. Ook de Sint-Antonius- vroeger tijden de streek onveilig
varkens, die in vele steden vrij door maakte en waarvoor iedereen een
