Spel en stoet Antonius ter ere te Herdersem
Driehonderdste
Moorselse dankmis
te Herdersem
Ter gelegenheid van 300 jaar «Moorselse Mis»
2-26.1.1990- De Voorpost
aan overgehouden hebben. Tenwa
re hij versterkend vocht iir- petto
had. Ook Moorsel toonde haar
«Gudulakapel» en daarbij het tradi
tioneel bloementapijt dat er ieder
jaar bij de Pikkeling wordt gespreid.
Ook «Het Molentje» op het kruis
punt Grote Baan Kouterbaan werd
in de stoet meegenomen. Een mo
lentje dat herinnert aan de molen
Buyle en dat in de nabijheid ervan
werd neergezet toen Antoon Muy-
laert als laatste burgemeester van
het zelfstandig Herdersem in 1970
werd ingehuldigd en een stoet uit
ging. Spuiters hebben dat zachtjes
losgemaakt en tot verrassing van ve
len mee in de stoet genomen.
Ook de jeugd zette zich duidelijk in.
KSA, Chiro en KAJ brachten het
ontstaan van de herdersemse ker
mis en PW-jongeren waren bak
kers die vlot gebakjes, broodjes en
vlaai uitreikten langsheen het par
koers.
Traditioneel mochten de Vlegel-
dorsers Sint-Barbara niet ontbre
ken en zorgden op een wagen voor
een slag met een gemengd team.
Waarna Landelijke Gilde en KVLV
een boerenfeest brachten dat er
mocht zijn. De BGLG scheen op
tocht te zijn met Vastenavond en de
Kouterbaan bracht een geslaagde
herinnering aan de vroegere Kou-
terschool.
Vanzelfsprekend waren Sint-Anto-
nius, duivels en varkentjes onver
mijdelijk present en stapten Dorps
raad en Sint-Antoniusgilde mede
op in de door hen georganiseerde
stoet.
Na de stoet gooiden burgemeester
en schepenen honderden witte en
zwarte mini-pensen uit naar grijp
grage handen die de zilveren (500
Fr.) of de gouden pens (1.000) wil
den grijpen maar ook tevreden wa
ren met een van de vele honderden
prijzen.
Tijdens de receptie hoorden we
dankwoorden van voorzitter van de
Dorpsraad Louis lockefeer en
woorden van felicitatie van de bur
gemeester naar de organisatoren en
net hele dorp.
LH
Op 18 en 19 februari wordt in Trade
Mart te Brussel de mode van vandaag
en morgen geshowd met speciale aan
dacht voorde jeans. Moaehandelaars
uit Belgie, Nederland en Noord-
Frankrijk pakken uit met een totaal
nieuw gamma.
Aalst. Sint-Antoniusviering te Herdersem. Jonge meiden rond de molen (foto Aalst. Sint-Antoniusviering te Herdersem. Een pastoor, een boeren een kapel,
Guy) het landelijke leven van weleer op zijn best (foto Guy)
Juist geteld driehonderd jaar nadat dc Moorselse pastoor in de Herder
semse parochiekerk ter ere van Sint-Antonius de mis opdroeg om verlost
te raken van de pestepidemie waren de pastoors van Moorsel en van
Herdersem samen voorgangers in de 'Moorselse Mis' te Herdersem
verleden maandag.
Deze mis deed de Herdersemse kerk eivol lopen en veler gedachten
gingen naar de Moorselse pastoor van drie eeuwen terug Egidius
hemmens en naar de toestanden die toen in de streek heersten.
Pastoor De Pauw van Moorsel schetste de situatie van toen in de troebele
zeventiende eeuw. Moorsel telde toen 230 huizen. Dat aantal is intussen
uitgegroeid naar 1800.
In 1691 diende ook pastoor hemmens onderdak te verlenen in zijn
pastorie aan Franse soldaten. Het was inderdaad een periode dat
Vlaanderen overspoeld werd door diverse legerbenden die het met de
humanitaire regels vaak niet nauw namen. Kwam daar dan nog bovenop
de pestepidemie die Moorsel ook reeds in 1667 had geteisterd.
Een tweede pestepidemie brak uit maar de door pastoor hemmens 300
jaar terug opgedragen mis bracht soelaas. Als bij wonder werd de streek
van deze besmettelijke ziekte verlost.
Tijdens de offerande werden door de Gildebroeders van Sint-Antonius
witte en zwarte pensen aangebracht en even kon men zich in de
middeleeuwse bedoening wanen toen de Hardingheimers in hun kostu
mering aan de stoel als kasteeldames en jonkers allerhande zich
aanmeldden. Uiteraard was ook Sint-Antonius in de persoon van John
De Neef, de zoon van de dinamische Hubert van de Dorpsraad, present.
Na de mis toonde de reeds geroutineerde veilingmeester Robert Van der
Stockt zijn verkoperskwaliteiten die hij reeds menigmaal inoefende bij de
verkoop van groenten, fruit en bloemen op de tentoonstellingen in het
Klubhuis. Hij gebruikte als podium de boot 'Antoon' van de wijk Aart'
die ook reeds tijdens de stoet veel sukses had geoogst.
Vlaaien, broden, eieren, fruit en wijn gingen van de hand als koek maar
varkenskoppen waren er nu eens niet bij.
hH
In navolging van de populaire heilige Sint-Antonius die heel wat mirakelen zou hebben gedaan, niet in het minst
het verdrijven van de pestepidemie te Moorsel, slaagde de Herdersemse Dorpsraad er in het hele dorp, het hele
verenigingsleven en heel wat mensen uit de regio nauw te betrekken bij de viering van Sint-Antonius die dit jaar
wegens de driehonderdste «Moorselse Mis» biezondere glans werd verleend.
Toen bij de fusie te Herdersem de plaatselijke kultuurraad en het plaatselijke feestkomitee de wind uit de zeilen
werd genomen dreigde de traditionele Sint-Antoniusviering in het gedrang te zullen komen bjj gebrek aan
valabele initiatiefnemers.
De «Dorpsraad» zou daar een stokje voor steken. Met de steun én van de bevolking én van het stadsbestuur van
Aalst werden hem rijke kansen geboden die hij, als boven de partijen staande overkoepelende organisatie,
duidelijk wist waar te maken. Waar elders her en der een Dorpsraad werd opgericht ging die meestal ter ziele.
Dat die van Herdersem springgezond is en werkt was te zien tijdens de Sint-Antoniusviering tijdens het voorbije
weekend. Het hele dorp was inderdaad paraat en present en de weermaker was hen, op uitzondering van lichte
regenval tegen het einde van het Sint-Antoniusspel verleden zaterdagavond, uiterst genadig. Het werd quasi een
voortijdig lenteweertje en ook de stoet trok daar massa's belangstellenden.
Naar aanleiding van de 300ste «Moorselse Mis» werd nu een werkkomitee opgericht dat niet alleen een veelzijdig
programma opstelde maar daarenboven zorgde voor valabele uitvoering ervan. Dit door Louis Lockefeer, Guido
Van den Bremt, Robert Van der Stockt en Fons Dierickx.
Aalst. Sint-Antoniusviering te Herdersem. Het varken mocht niet ontbreka
(foto Guy)
teuristisch overstijgend niveau.
De voorhof van de Hoeve Buyle, de
Mulder, werd optimaal gebruikt en
was een prachtig kleur- en klank
oord dat bijdroeg tot het welslagen
van dit openluchtgebeuren.
Het spel begon stipt op tijd en was
ook allerminst langdradig zodat de
andacht strak gespannen bleef niet
tegenstaande er uit het door ieder
een gekend verhaal van de vreugde
om de oogst getemperd door de
pest waarvan Sint-Antonius dan de
verlossing bracht, zelf weinig span
ningselementen konden komen.
Men moest het dus duidelijk heb
ben van de vertolking in optimale
voorwaarden.
Toch waren er een aantal verrassen
de momenten. Zo kwam uit de duis
ternis een paard met kar aangehold
met erop een zwijn en verrees als
slot hoog boven de hoeve, staande
op een achter de hoeve opgestelde
elevator, een verlossende Sint-An
tonius nadat een rookgordijn zich
van de lokatie had meestergemaakt
en terwijl een spetterend vuurwerk
zorgde voor een passende apotheo
se.
Alleszins een artistiek folkloristisch
gebeuren dat de middelmaat ver
oversteeg en waarnaar Herdersem
vervangend zal uit kijken na een
lang lustrum.
Sint-Antoniusstoet wekte algemene
bewondering
Voor de stoet zelf op zondagnamid
dag was de weermaker Herdersem
extra genadig. Een heus lenteweer
tje avant la lettre.
Bovendien een stoet die ieder jaar
evolueert in de goede richting en dit
jaar kulmineerde in een stoet met
zowat 20 groepen waarvan op één
uitzondering na Sint-Antonius en
de historiek en folklore van Sint-
Antonius en Herdersem in diverse
facetten werden belicht. De Grote
Baan en de Bieststraat gingen eer
der de karnavaleske toer op en dat
was dan de uitzondering die de re
gel bevestigde. Hun passeren wekte
dan ook heel wat hilariteit.
Met deze stoet sluit Herdersem de
ring met de drie voorname Faluin-
tjesfeesten: de Pikkeling, de Fau-
bourgfeesten en de Sint-Antonius
viering. Het hele dorp voelt er zich
bij betrokken en als bindteken tus
sen Herdersem en Moorsel fun
geerde de familie van diaken Rik
Van den Meerssche.
Zowat alle wijken toonden zich in
de stoet langs hun beste zijde. Ook
de nieuwe wijk die zich duidelijk
totaal geïntegreerd voelt in de fol
klore van het Dorp der Meiviskop-
pen.
Heel wat wagens toonden rekon-
strukties van kapellen en van de
vroegere kerk waarvan er enkele
duidelijk gereproduceerd werden
op schaal en met aandacht voor elk
mogelijk détail. Werk dat duidelijk
af was.
De boot «Antoon» was een verras
send element in de stoet. Voorafge
gaan door een 20-tal schiptrekkers
langsheen de Dender was het een
vrolijke boel met boven in het
kraaiennest een zegenende pastoor
die er allicht een verkoudheid zal
Sint-Antonis Abt
Weinig heiligen zijn in Vlaanderen
zo geliefd als Sint-Antonius met zijn
varken.
Aan de oevers van de Nijl werd hij
herhaaldelijk bekoord door de sa
tan in de gedaante van een zwijn.
Hij trok zich terug en deed boet
vaardigheid in de woestijn.
Antonius kreeg veel volgelingen en
daaruit groeiden kloosters, onder
meer de Antonieten.
In ons land wordt hij dan ook op
vele plaatsen vereerd. Herdersem
moet bij die vieringen allerminst on
derdoen. Het weekend na 17 janua
ri, de datum van het patroonsfeest,
staat Antonius dan ook centraal in
de hele regio.
Herdersem leverde dit jaar speciale
inspanningen daartoe.
Het Sint-Antoniusspel werd totaal
vernieuwd en kreeg heel wat bijval.
De Sint-Antoniusstoet groeide zo
wel kwalitatief als kwantitatief en
de Moorselse Mis deed de Herder
semse parochiekerk eivol lopen.
Bovendien speelde het hele dorp in
de viering, elk met eigen aktivitei-
ten en vooral organiseerde het Da-
vidsfonds in het Parochiaal Cen
trum een merkwaardige expo waar
over U meer leest elders in dit blad.
Sint-Antoniusspel op hoog niveau
Eén van de blikvangers van de Sint-
Antoniusviering was het «Sint-An
toniusspel» waaraan dit jaar specia
le aandacht werd verleend en dat in
het vervolg pas om de 5 jaar terug
aan bod zal komen.
Naar een idee van Robert Van der
Stockt werd het herwerkt en aange
past door de Herdersemse literator
Fred Muylaert die dan wel enigszins
poserend ging postvatten vóór de
tribune op een meegebrachte stoel.
Die tribune was een eersteling. Ze
beschermde de zowat 100 mensen
die er een plaatsje hadden gevon
den van enkele treiterende regen
druppels zonder veel erg.
Het werd een totaalspektakel dat er
mocht zijn met een bonte wemeling
van kleuren, mooie, aangepaste
kostumering hallucineerde lichtef
fecten, en poëtische teksten vlot ge
bracht door BRT-man, Herdersem-
naar René Van der Speeten. Een
man die duidelijk het klappen van
de zweep kent en weet dat bij play
back men zich liefst in profiel op
stelt voor meer geloofwaardigheid.
Het Herdersems verenigingsleven
was er present met de Toneelkring,
de Barbaravlegeldorsers en de
Sint-Antoniusgilde. Bovendien had
men beroep gedaan op Oscar Van
Maler niet enkel als regisseur doch
tevens met een aantal leden van
Alkuone die zorgden voor emotieve
uitbeeldingen. En volksdansgroep
Kludde uit Wichelen bracht ge
slaagde boerendansen op een ama-
Aalst. Sint-Antoniusviering te Herdersem. De kinderen konden zich best
vermaken tijdens de opvoering van het openluchtspel (foto Guy)
Aalst. Sint-Antoniusviering te Herdersem. Het slijpen van diamant kende hes
wat belangstelling (foto Guy)
Aalst. Sint-Antoniusviering te Hedersem. Een massa volk op de pensen worp (foto Guy)
