c
H. Geestkapel in de branding
Evaluatie na drie weken ASZ te Aalst
'Red de H. Geestkapel'
Residentie Keizerpalace en
viersterrenhotel
Rewa: 'Monument en funktioneel element samen'
6 - 2.2.1990 - De Voorpost
De H. Geestkapel is volgens het standpunt dat wordt ingenomen de struikelsteen of de steen des aanstoots voor de realisatie van het Rewa-projekt dat
een verbinding wil realiseren van de Katte- naar de Nieuwstraat te Aalst. Want hoe men het ook draait of keert is tijdens de werkzaamheden van de
voorontwerpen duidelijk gebleken dat om het even welk projekt beïnvloed wordt door de aanwezigheid van deze kapel die wel geklasseerd is, doch
waarbij de projektontwikkelaars vragen hebben over de opportuniteit en de intrinsieke waarde van dit gebouw.
Rewa deelde tijdens een perskonfe-
rentie in een ander historisch be
langrijk gebouw, 'De Borse van Am
sterdam' mede door haar winkel-,
woon- en werkproject een aanvraag
te hebben ingediend bij het Sociaal
Ekonomisch Komitee voor de Dis
tributie voor de aanvraag van een
machtiging tot handelsvestiging.
Aanvraag die een vólgende beslis
sende stap is in de administratieve
procedure.
Bovendien heeft de Kommissie Mo
numenten en Landschappen verle
den week vergaderd en wordt eerst
daags het verslag van die vergade
ring, al dan niet een advies strek
kend tot deklassering, verwacht.
Dat de kommissie zou deklasseren
wat ze eerder heeft geklasseerd is
nauwelijks te verwachten. Toch
doet het gerucht de ronde dat een
genuanceerd advies mag worden
verwacht waarmee de minister alle
kanten uit kan. Tenslotte blijft de
tekst van de Kommissie gewoon een
advies en neemt de minister auto
noom onder eigen verantwoorde
lijkheid de beslissing die hij meent
de juiste te zijn.
Restauratie kan niet zonder geld
Volgens Rewa is restauratie via
openbare betoelaging onmogelijk
zo er gebrek is aan fondsen en niet
in het minst omdat andere door het
stadsbestuur gestelde prioriteiten
(als Belfort en Oud-Hospitaal)
voorrang zouden moeten krijgen.
Historisch waardevolle kapel?
Om daarover enig gefundeerd oor
deel te kunnen vellen, verwijst Re
wa naar de historiek van deze kapel.
Een eerste kapel van 4 mx 10 m en
met aslijn loodrecht op de richting
van de kattestraat werd gebouwd in
1368. Van deze kapel blijft niets
meer over tenzij enkele resten van
funderingen.
Met grondslag van de huidige kapel
werd gelegd in 1470.
Op dat ogenblik werd nl. het eerste
stuk gebouwd van de straatgevel
t.e.m. zone B, zoals aangeduid op
bijgaande schets. Herhaalde ver
bouwingen werden doorgevoerd en
in 1840 werd de toenmalige kapel
ingebouwd tussen weeshuis en be
jaardentehuis. Op dat ogenblik had
ook een zeer grondige restauratie
plaats.
De kapel werd tot haar huidige
vorm gebracht in 1909 door aan
bouw van het gedeelte A inclusief
de sacristij.
In 1973 werden de aanpalende ge
bouwen gesloopt en werd binnenin
een struktuur van houten balken
Aalst. Binnenzicht van de gestutte
Heilige Geestkapel (a)
aangebracht om de stabiliteit te ver
zekeren.
In de loop van de jaren zeventig is
de kapel afgebrand waarbij het dak
en de ganse inboedel (altaar,
biechtstoel en doksaal) totaal wer
den vernield.
In hoeverre waardevol?
Een rondleiding van de persmede
werkers, wegens instortingsgevaar
met stevige helm op het hoofd, gaf
enig inzicht voor evaluatie van de
waarde van deze kapel die in de
huidige toestand eerder op enige
uitzonderlijke delen na een puin
hoop lijkt.
Archeologische opzoekingen ver
richt door de Nationale Dienst voor
Opgravingen hebben aan het licht
gebracht dat er geen consolideerba-
re elementen aanwezig zijn in de
ondergrond.
Het bouwkundig aspect is dermate
slecht dat zelfs bij restauratie een
zeer grondige aanpak nodig is.
Wat het kunsthistorische betreft,
blijkt dat niets in de kapel verwijst
naar de periode voor 1840. Van de
periode tussen 1840 en 1909 zijn en
kel fragmentaire sporen terug te
vinden. Van latere perioden is en
kel het schilderij dat zich op de kop-
gevel bevindt, van enige waarde.
Het betreft een schilderij op doek
tegen het pleisterwerk gekleefd van
de hand van Coppejans en daterend
van 1913.
Op te merken is wel dat in de loop
der jaren de kapel al eens omge
draaid werd, wat te zien is aan de
sporen van de ingang in de zijgevel.
Er werd ook al eens eerder aan aan
bouw gedaan met recuperatie van
eerder afgebroken bouwdelen (sa-
kristij).
Restaureren en integreren kan
Zo de kapel geklasseerd blijft kan
alleen restaureren en integreren in
het projekt een oplossing bieden.
Maar daartoe is geld nodig. En dat
moet komen uit optimale benutti
ging van de terreinoppervlakte. Op
bijgaand plan kan U zien dat de
kapel geïnkorporeerd wordt in een
centraal plein. De binnenruimte
van deze kapel sluit inderdaad aan
bij de buitenruimte van het plein.
Op deze manier werd bovendien
een oplossing gevonden voor de le
vensnoodzakelijke ondergrondse
parkings. Als de kapel op de huidige
plaats moet blijven staan, betekent
zulks een meerkost van 50 miljoen.
Geformuleerde bezwaren...
Deklasseren zou volgens sommigen
volgende bezwaren inhouden.
De kapel zou uit haar bouwkundige
achtergrond zijn gerukt. Deze be-
Aalst. Een zijgevel van de Heilig
Geestkapel (a)
wering gaat niet op gezien alle aan]
palende gebouwen in 1973 werdei rill
afgebroken. F™
De kapel zou uit haar historischs
achtergrond zijn gerukt. Deze bel
wering gaat evenmin op gezien d; te KO
Aalsterse armenzorg zich situeerde
op het ganse terrein. Derhalve doe:
verplaatsing binnen dit terrein geei
afbreuk aan de historische symbo
liek.
De sakrale funktie is vandaag onbe
staande. Een profane bestemmiu
(vb. handelsruimte) is hoedan oo
verderaf dan de Rewa-funktie, zijn
de een ontmoetingsplaats.
Volgens Rewa moet verplaatsei
niet noodzakelijkerwijze volledj
afbraak impliceren. Demonteren ii
grote stukken, in steigerwerk ver
pakken en tijdelijk ergens stockeret
behoort immers tot de mogelijkhe
den.
'Deze manier van herbouwen, inte
greren en restaureren biedt eer
waardig alternatief dat bovendiei
aan de gemeenschap geen franl 10 u'
kost en waarbij het gebouw gedeel
telijk als quadi-monument en
deeltelijk als funktioneel elemen
een nieuwe bestemming krijgt'.
Aldus projektontwikkelaar Rewaii
een pleidooi pro domo.
bevr.
Loke
5 en
TE KC
fiets, s
kinden
mand.
TE K'
mnd
onder
773.3
perfef
koop
(nieuv
gen.
Aalst. Gehelmd in en rond de Heilige Geestkapel (a)
A.s. dinsdag 6 februari gaan de Vereniging voor Aalsters Kuituur-
schoon en de Aalsterse Vereniging voor Archeologie in het tegenof
fensief na de verklaringen van Rewa-Benelux.
De redenen waarom de verenigingen geleid door André De Ceuninck
en Walter De Swaef zich tegen het projekt kanten zullen tijdens een
persmeeting worden uiteengezet.
Rewa heeft wel de deklassering van de beschermde H. Geestkapel
aangevraagd bij de bevoegde minister Waltniel. In verband met
déklassering zou het advies van de Koninklijke Kommissie voor
Monumenten en Landschappen echter uiterst negatief zijn. Toch
wordt gevreesd dat de minister, gezien zijn tot hiertoe gevoerde
gedragslijn, met dat advies geen rekening zou kunnen houden.
De moeilijkheden rond de H. Geestkapel Aalst zullen behandeld
worden in het breder kader van de aktuele Vlaamse Monumenten
zorg. Daartoe is medewerking bekomen van baron Andries Van den
Abeele, een toonaangevende figuur wat betreft Belgische monumen
tenzorg.
Aldus hoort de lezer beide klokken.
LH
Metamorfose in Korte Nieuwstraat
Ondergaat het stadscentrum Aalst
eerlang een ware metamorfose?
Dat zou blijken uit de plannen van
Rewa aan de Kattestraat naar de
Hopmarkt toe, met de nog niet na
der omschreven bedoelingen voor
een winkelgalerij van burgemeester
Willy Michiels en nu ook met de
totale omschakeling van de Korte
Nieuwstraat, een buurt waar reeds
heel wat minder fraais plaatsvond
en waar de politie nogal werk heeft.
Het is zo dat de hele straat van
uitzicht zal veranderen want er
komt een groot kompleks met een
viersterrenhotel, appartementen en
kantoorruimten. Herbergen in de
Korte Nieuwstraat zijn ten dode op
geschreven. Direkt na de dolle Aal
sterse karnavaldagen worden pan
den gesloopt en start het Imadec-
projekt een eerste fase van haar rea
lisaties. Dit betreft dan het vierster
renhotel, een paar handelsruimten
en een 15-tal kantoren. Monopole,
Amber, Keet en dergelijke meer be
horen dan tot het verleden. Althans
op die lokatie.
De vennootschap van de Erembo-
degemse familie De Clerck 'Ima-
dec' kocht immers alle horecabe
drijven in bewuste straat op en wist
na enige aanpassing, in december
laatstleden voor haar bouwplannen
de goedkeuring te verkrijgen. Ook
het openbaar onderzoek baat en
kommer is reeds voorbij.
Eerste bouwfase wordt een kom
pleks van 43 m breed van Keizerlijk
Plein tot Aquarius in de Korte
Nieuwstraat: Residentie Keizer Pa
lace en Viersterrenhotel.
Keizer Palace zal ruimten bevatten
voor de handel, voor een bank, lu
xe-appartementen van studio tot
duplex en een penthouse. Ook on
dergrondse parking voor bewoners
en voor het hotel.
Het hotel krijgt in fase 1 reeds 46
kamers, vergaderzalen en een ont-
bijtsalon. Nog geen restaurant. Dat
kan wellicht later want er zijn uit
breidingskansen voor verdere af
werkingsfasen. Die zijn voorlopig
echter nog toekomstmuziek.
LH
Voorzitter van de OCMW-raad Ed
die Dierickx evalueerde tijdens een
perskonferentie de bezetting van
het nieuw stedelijk ziekenhuis, het
ASZ, voor de periode van 4 tot 24
januari.
In de C-dienst (chirurgie') die 150
bedden bevat was de bezetting
86,5%.
In de D-dienst (diagnose etc.) was
die zelfs 88,98%. Die dienst be
schikt over 120 bedden.
In de E-dienst (pediatrie) met 25
bedden was de bezetting 86,76%.
In de M-dienst (materniteit) met 25
bedden 66,67% en in de G-dienst
(geriatrie) met 30 bedden 99,74%.
Enkel de M-dienst valt uit de trend.
Dat zou komen door het overscha
kelen van een bepaald geneesheer
naar een ander ziekenhuis.
De gemiddelde bezettingsgraad van
de 350 bedden bedraagt 86,80%
waar in de begroting werd uitge
gaan van 81,13% op jaarbasis.
Per dienst en per dokter wordt de
situatie dag per dag in de computer
gestopt zodat de situatie perfekt
kan worden opgevolgd en eventueel
aan remediering toe is.
Te weinig personeel
Het ASZ kampt nog met een perso
neelstekort van 14 verplegers, 8 ge
gradueerde en 6 gebrevetteerde.
Die zijn momenteel op de arbeids
markt niet te vinden. Voorlopig
wordt daaraan verholpen via net
tijdelijk inschakelen van perso
neels- leden van het ziekenhuis van
Jette en dat van het UZ Jette, men
sen die in vooropzegperiode verke
ren. Er worden dit jaar examens
georganiseerd daaraan ook laatste
jaarsstudenten kunnen deelnemen.
Voor nieuw personeel, onder meer
in de coronaire afdeling, is er niets
voorzien in het personeelskader.
Daaraan kan verholpen worden via
de vzw van de dokters.
Aanvankelijk liep het soms wat
stroef in het ASZ omdat iedereen
geleidelijk zijn draai moest zoeken.
Te vlug verhuisd?
Voorzitter Dierickx weerlegt de be
wering dat de verhuizing naar het
nieuw stedelijk ziekenhuis op 19 de
cember te vroeg gebeurde omdat
alles nog niet volledig af was. Er
waren inderdaad nog problemen
met gebrek aan warm water, met
portioneren van de maaltijden, met
liften die moesten gedemonteerd
worden of van andere stukken voor
zien, voor kasten waarin laden ont
braken e.d.m. doch al deze kinder
ziekten zouden nu opgelost zijn.
Het was alleszins belangrijk te ver
huizen in december want als men
begin januari niet was kunnen be
ginnen kon het vooropgesteld
noodzakelijk aantal ligdagen
(105.120) bezwaarlijk nog gehaald
worden met alle gevolgen vandien.
Vooral omdat tijdens ae verhuispe-
riode er een aantal patiënten in on
derling overleg werden getransfe
reerd naar het OLV-ziekenhuis en
vanzelfsprekend het aantal chirur
gische ingrepen tijdens die periode
vanzelfsprekend geringer was.
Met het OLV-ziekenhuis hadden
verantwoordelijken van het ASZ
trouwens verleden week een losse
babbel over alles en nog wat. Dat
gesprek wordt verder gezet in fe
bruari.
Voor het onderhoud van het ASZ
dat een oppervlakte heeft 2,5 maal
groter dan het oud ziekenhuis Sint-
Elisabeth (deze naam is spoorloos
verdwenen) is er één schoonmaak
ster minder. Wel kregen ze meer
eigentijds kuisgerief met o.m. een
'zwabber'. De dames bleven het
echter liever doen met de klassieke
dweil. Men moest hen die finaal
gewoon afnemen. Nu zwabberen ze
er echter lustig op los.
Het personeel kreeg ook wel eens
klachten over het eten. Vroeger
ging men rond en schepte groenten
en aardappelen op naar believen
van de patiënt. Nu ziin de porties
egaal en uiteraard is dat voor som
migen te veel en voor anderen te
weinig. Daaraan wordt nu wel ge
tracht een mouw te passen.
Klachten ook omdat vroeger er een
rondgang was met bv. yoghurt. Of
botermelk. Die rondgang gebeurt
nu niet meer omdat het etensuur
veranderd is. Wie er echter toch wil
van genieten kan dat mits eenvoudi
ge vraag.
Anonieme klachten
Eddie Dierickx kan aannemen dat
het personeel klachten heeft en die
uit. Echter mag dat dan niet gebeu
ren in niet genaamtekende druk
sels. In het ASZ cirkuleren inder
daad dergelijke 'nieuwsbrieven'
waarop allerhande klachten wor
den openbaar gemaakt. Klachten
over de dienst, over diensten tijdens
weekends, over het geldelijk sta
tuut, over gebrek aan werkkledij,
personenkultus van de voorzitter.
Eddy Dierickx antwoordt liever niet
op anonieme brieven en betreurt
dat de autcur(s) ervan niet de moed
heeft (hebben) om er hun naam on
der te plaatsen.
Er moet gewerkt worden. Dat is
zeker. Daarvoor worden ze ook be
taald. 81 fr meer voor nachtwerk,
6000 fr meer vakantiegeld en 12.000
fr inhaalbonifikatie. Deze beslissin
gen moeten nog wel goedgekeurd
worden door de voogdij-overheid.
Volgens Dierickx is het geldelijk
statuut in het ASZ alleszins beter
dan in de privésektor. 'Ze komen
fraag in het hospitaal werken', zegt
ij-
Uiteraard waren er problemen met
mutaties.
Verhuizen brengt nieuwe funkties,
nieuwe indelingen en nieuwe regel
ingen mede. Vooral als de diensten
in de nieuwe lokatie er anders, gro
ter of kleiner uitzien dan in de vori
ge. Mutaties dringen zich dan van
zelfsprekend op.
Er waren voorafgaandelijke bespre
kingen met het personeel in ver
band met eventuele mutaties. Ze
kregen een week tijd omhun des
iderata mede te delen. En tenslotte
werd in de mate van het mogelijke
met deze suggesties rekening ge
houden. Ook in de toekomst zullen
er nog evaluaties volgen. Met socia
le omstandigheden werd alleszins
rekening gehouden. Op 104 vragen
kon in 78 gevallen positief worden
gereageerd. Uiteraard slechts een
boerentroost voor wie tussen de
mazen van het net viel. 'Maar het
belang van de dienst primeert', zeg
de Eddy Dierickx.
Kruisbeelden uit ASZ?
Vijf kloosterzusters die nog in het
OCMW-ziekenhuis zijn blijven wer
ken werden gekonfronteerd met het
feit dat kruisbeelden, opgehangen
in een aantal patiëntenkamers,
werd weggehaald. Ze menen daarin
uitingen te zien van een anti-kriste-
lijke campagne die ze in verband
brengen met het weglaten van
'Sint-Elisabeth' in de titel van het
nieuw ziekenhuis en met het ele
gant verwijderen van een aantal
zusters - al dan niet enigszins ge
dwongen - uit het OCMW. Waarin
ze dan menen een aktie te zien als
die te Gent waarmee een aantal po
litici die niet specifiek godsdienstig
zijn achteraf erg verveeld raakten.
Voor Eddy Dierickx is het echter
net andersom.
Vóór de verhuizing werd immers
gesteld dat in het nieuw ziekenhuis
geen godsdienstige symbolen of
dergelijke zaken mochten worden
opgehangen of geplaatst. Het ASZ
is een openbare instelling waar men
respekt moet hebben voor ieders
mening. Er mocht niets komen. Dus
ook geen kruisbeelden.
Toen Dierickx op een woensdag op
bezoek was in het UZ te Gent
zou(den) een of meer zusters sluiks
in een aantal patiëntenkamers
kruisbeelden zijn gaan ophangen.
Boven de deur en dus van buitenaf
niet zichtbaar. Dat nam de voorzit
ter niet en liet die dan ook verwijde
ren. Een zuster maakte er zelfs haar
beklag over dat een kruisbeeld en
een Mariabeeld die haar persoonlij
ke eigendom waren ook werden
meegenomen.
De zuster heeft uiteraard respek
voor ieders mening. Als iemand ii
zijn kamer geen kruisbeeld wil, ne
men we het weg. Tijdens 17 jaar da
ze 'in de 500' werkzaam was is da
slechts twee keer gebeurd. Ze gin
rond met een petitie waarop bijn
alle patiënten tekenden en over
handigde die lijst aan de voorzittel
'Nogal wiedeszei Dierickx. 'All
een zuster hen dat vraagt durvei
zieken een handtekening niet wei
geren'.
Volgens Dierickx zal er een kruis
beeld gehangen worden in een een
persoonskamer als de patiënt er oi
vraagt. Waar er meer dan één pa
tiënt toeft moet rekening worde
gehouden met de andere.
Eddy Dierickx weet dat de visie of
dergelijke zaken van de zusters er
die van de aalmoezenier - een patel
die in Zaïre verbleef - niet de zelfdt
zijn. Hij zal trouwens met de pater
en de moeder deze week op serew
wijze dit probleem uitpraten. Ei
komt bovendien een nieuwe oni
haalbrochure en nieuwe patiëntei
zullen ook op dat vlak hun wensei
moeten mededelen.
Op hun vraag kregen de zusters it
het ASZ een kapel. Een kleine
uiteraard. Maar in een polyvalente
zaal kan een mobiel altaar geplaats
worden voor grotere plechtighe
den. De 26 zusters van de klooster
orde kregen behuizing in een pavil
joen naast het ASZ. Maar ze verko
zen in de vroegere behuizing te blij
ven. 5 ervan doen nog dienst in he'
ziekenhuis. De meeste andere zijl
gepensioneerd. De pater komt wé
naar het ASZ wonen. Wil hij z<
dicht mogelijk bij zijn patiëntei
zijn? Of zo ver mogelijk weg van d<
zusters? vroeg Dierickx, die bij ck
bespreking van de OCMW-begro
ting in de gemeenteraad in decent
ber stelde met de zusters een goedt
relatie te hebben.
Zusters betalen voor verblijf en eet
malen zowat 7 a 8.000 fr per maand
Wie in het ASZ werkt geniet uiter
aard de wedde.
Wat er gebeurt met materiaal da:
nog in het vroegere gebouw staat i
nog een vraagteken. Gewoon va«
de hand doen of verkopen kan niet
want heel wat ervan is aangekocht
of tot stand gekomen met betoela
gingen van de overheid. Behalve d<
400, 500 en Hertshage staan alk
andere gebouwen van het Sint-Eli
sabethziekenhuis totaal ledig.
Het OCMW voelt wel de gedachtt
er een krisisopvangcentrum van t<
maken als het mag en kan.
LI
TE K
ER 2
cc, 4
gripv
tie 2J
776.1
TE K
1600,
km.,
Wilge
mond
22.27
TE y
kuip,
