Vastenavondlied en karnaval één geval (II)
r
Aalsters Stadscentrum ondergaat wijzigingen
Grijpen naar de 'Gouden Ajuin'
Een certitude, een mogelijkheid en geen intentie
2 - 23.2.1990 - De Voorpost
Karnaval rekent men tot de minder ernstige
feesten, gekenmerkt door luim en scherts, het
belachelijk maken van toestanden, handelingen
en personen. Met het lied uit men een zekere
drang naar vrolijkheid en spot men met situaties
die eens het middelpunt waren van een sarcasti
sche volksgemeenschap die tijdens de feesten
ongebreideld het hart luchtte.
De onbesuisde karnavalvierder wordt niet alleen
aangevuurd door een aangeboren spotlust maar
niet in het minst door de drank. Vandaar de
neiging om met iedereen en met alles de draak te
steken. De liedteksten over deze korte periode
van het jaar die de vastentijd voorafgaat sprake-
len van satire, een kenmerk dat bij alle volkeren
waargenomen wordt. Zowel geestelijke als fysi
sche eigenschappen - of gebreken - worden in het
belachelijke getrokken en vaak zoekt men de
oorzaak in de nieuwe levenskracht die door de
ontluikende natuur opgewekt werd. Het is een
gelegenheid om het genot en de feestvreugde te
uiten zoals tijdens de "Saturnaliën" van de Ro
meinen en de "Bachanaliën" van de Grieken. De
laatste werden gevierd ter ere van Bachus, die uit
Indië terugkeerde. Hij werd omstuwd door een
dansende, springende en jubelende menigte
waar tonnen drank door de keelgaten liepen.
Een ander kenmerkend element van de karna-
valviering is het schelden dat ongestraft kan
gebeuren omdat de dader onbekend blijft onder
zijn zotskap of achter zijn masker. Het karnaval
mag dat allemaal en wordt er heel veel ooglui
kend toegestaan wat in andere omstandigheden
strafbaar zou zijn. Van deze enige gelegenheid
wordt dan ook gretig gebruik gemaakt, op be
paalde ogenblikken misschien zelfs misbruik.
Toch wordt de klemtoon gelegd op de drank
want op vastenavond is het in feite een verplich
ting om te drinken en vormt het de basis om
plezier te maken. Zo worden vaak in de karna-
valliederen lovende termen gebruikt voor de
verschillende dranken en als onvolprezen ge
neugten aan de gemeenschap voorgesteld.
Vermaekelyk Vasten-Avond Liedeken ofte Heydens
Bacchus Feest getrokken op den wereldschen handel
der Menschen
Stemme: Van Lison
Komt vrolyke Bacchus geesten,
Fama die steekt haer trompet
t' Is nu Vasten-Avond feeste,
Neemt wel acht en dit belet,
Heel de wereld is vol gecken,
Niet alleen met Carnaval,
Cupidoos gloed,
En BACCHUS soet,
Menig aerdig spel verwecken,
Met desen tyd,
t' Is al verblyt,
In playsier en vrolykheyd.
Men vind hedendaegs veel Schapen
Seer gequelt door liefdens vier,
Die door onrust niet en slapen,
Als sy peysen op plaisier,
Men vind ook getrouwde vrouwe,
Die beminnen Carnaval,
Vulcanus smis
Geloedig is,
Want hy is vol goed betrouwe
Dat Mars syn vriend,
Die hy bemind,
Venus wel en trouw bedient.
Wat vind men al Ipocriten,
Daer de wereld vol vanis,
Die nocthans konnen genieten,
Al wat goed en deugtsaem is,
De beleeftheyd en de zeden,
Passen wel aen Man en Vrouw,
Voor het aenschyn
Des werelds tryn
Word seer wondertyk gestreden,
De waerheyd liegt,
Als men bedriegt,
Soo word elk in slaep gewiegt.
Plulus wilt het al regeren,
Want de werksters van den kant,
Konnen hun niet mentineren,
Wat singeert dat heeft verstand
Sonder geld is niet tekrygen,
Ider doet syn meeste best
Om net en brouw, Te syn Jongvrouw,
Eens te groeten en te neygen,
De Coopmanschap,
Dat is den trap,
Van Antwerpsche beterschap.
Geen Cretiek en moet men vinden
Daer de waerheyd triompheert,
Bacchus minnaers venus vrienden,
Vasten Avond die floreert,
Schoon dat men de Tore Kappen,
Wilt begrouwen door den haet.
Men doet sijn best,
Als al de rest,
Met te nayen en te lappen,
By het gespin
Is goed gewin,
Want daer stekt noch leynwaet in.
Dochters wensche om te paeren
Opgelet en gepalleert
En hun leste duyt niet spaeren,
Dat in kaelheyd niet mankeert,
Soo van stricken en Cofueren
Om te dansen op het Bal,
Gans op geset,
Seer pront en net,
Maer 't playsier komt somtyds suere,
Als s'haer bevind,
Met een kleyn kind,
Daer den Vader van is blind.
Men vind heden nu veel vrouwen
Die gaen loopen van hun mans
En al Vasten Avond houwen,
Met een ander op avans
Om Cornelis hoofd te croonen,
MetAeteons Lauwerier,
Naer wensch en eysch,
Met ander speys,
Soms hun voor hun mans vertoone,
Genipt en fyn,
Beleeft in scheyn,
Die nochtans niet veel en sijn.
Daer sijn ook getrouwde mannen,
Vol beleeftheyd aen hun vrouw,
Die met anderes goed inspannen,
Vol bedrog en vol ontrouw,
Die den Vasten Avond vieren,
En soo trecken naer het bal,
Vol minne gloed
In hun gemoed
Om op Bacchus Feest te swieren,
Daer sijnder wel
Die t'huys als d'hel,
Spelen 't Vasten Avond spel.
Heel de wereld is vol gecken,
Met den Vasten Avond Feest,
Die den Sotte wagen trecken,
Vol genucht en bleyden geest,
Eerbaer Vreugt is niet verbode
Met den Vasten Avond tyd
Verheugt den geest
Met BACCHUS Feest
Die U al te saem komt noode
Niet tot het quaed
Nog overdoet
Maer in vreugt naer wete en maet.
Met sommige liederen manifesteren de karan-
valvierder een zeker protest tetgen de maat
schappij. Enkele decennia terug had men het
nooit over inspraak en was dit onbekend bij de
arbeiders zodat misnoegdheid alleen in beperk
te kring besproken werd maar zelden in het
openbaar, tenzij die ene keer, tijdens de karna-
valdagen en dan maakte men van de gelegenheid
gretig gebruik.
Na een drietal dagen volgt de ontnuchtering -
letterlijk en figuurlijk - en keert men terug tot de
dagelijkse sleur met al zijn spanningen, remmin
gen en konventionele normen. Toch keert men
tot het normale leven terug met een zekere graad
van tevredenheid want men heeft gefeest, ge
danst en gezongen. Vooral het laatste is altijd
van belang geweest omdat een lied een afdoend
middel was om de zaken aan de kaak te stellen en
ruchtbaarheid te geven aan wat anders een pu
bliek geheim bleef.
Toch streefde men steeds naar het vrolijke van
wat de karnaval te bieden had en vaak was het
pas op dat ogenblik dat de meest koddige voor
vallen in het daglicht gebracht werden en in de
liedteksten keek men niet zo nauw vooral als het
over personen ging die iets mispeuterd hadden.
Vastenavondlied
Komt vrienden hier, en luistert naar dees lied,
't Is karnaval, wij zijn voor de plaisieren,
Want daar gebeurt toch wel altijd iet,
Wij gaan vandaag eens lustig zwieren,
Wij mannen al, wij zijn wel verheugd,
Ja, kennen goed nog al aardige dingen,
't Is het plaisier en ook de vreugd,
Ik wil nu ook voor u een liedje zingen.
Refr.: Gij al die nu hier zijt getrouwd,
Van uwen grond en wilt gaan loopen,
Eer dat gij het ook wel berouwt,
Met karnaval moet gij 't bekoopen.
Daar is wel een, 't is nog al 'nen kadet,
Stoelmakertje wilde ook sporten draaien,
Dien sport heeft hij nu in een stoel gezet,
En zoo kan hij gemakkelijk naaien, 'Ne
'Nen blikken stoel zette hij op de vaart,
Maar 't huis is 't niets, hij heeft niet veel te blikken,
Hij had veel troef en sloeg wel zijne kaart,
Kadetje lief, wil u niet meer verslikken.
Moest zij dan eens om 't een of 't ander uit,
Of wel zij deed somtijds eene kommissie,
Dan speelde hij dikwijls ook de fluit,
Of wel hij ging eens achter pissen,
En vraagt het ook aan den kommissionnair,
Ja, die moest achter de vaart passeren,
De kadet, die lag paljas parterre,
Zij waren jong zij moesten eens proberen.
Eene jonge dochter, ja nog frisch en snel,
Maar het was wel nog enen onbekende,
Gij weet misschien ook van 't affront wel,
Dien kwam haar eer nog wel wat schenden,
Het was plaisant, ja wel in den hoek,
Bij Remy achter op zijn huiske,
Daar stond hij nu wel af met zijne broek,
Hij tee/cende daarachter een rood kruiske.
G 'hebt ook nog een hier aan het fabriek,
Gaat daar maar zien, zij kan toch nog al werken,
Neen zij die heeft van niemand geenen schrik,
Zij moet haar lichaam toch versterken,
Ja het was zeker 'nen viezen toer,
Het was maar vies gij moogt het toch wel weten,
't Was heel plaisant het ging op den vloer,
't Was kermis zij heeft van den kluppel geëten.
Zoo als gij ziet wij gaan van hier,
Wij die zullen ons vermaken,
Wij zijn allen voor het plaisier,
En moeten aan den drank geraken,
Ja, pakt er al in dees geval,
Blijft in uw huis en wilt u wachten,
Op uwen nest (bis)
Is het wel best (bis)
En wilt u dan ook bij geen ander adresseren.
Toen men vroeger op karnavaltoer ging, bezocht
men alle herbergen en vooral in de volksbuurten
was er enorm veel rumoer. Immers, de meeste
feestvierders behoorden tot de minder gegoede
sociale bevolkingsklas en waren meestal werk
zaam in de fabriek. Van uit het sociologisch
standpunt gezien kan uit de karnavalviering heel
opgemaakt worden want niet iedereen heeft de
mentaliteit om luidruchtig te feesten en soms
mag men dit nietdoen om reden an zijn waardig
heid... Vooral vroeger was het een gebeurtenis
voor dearmen die moesten sparen om te kunnen
meevieren en alles in enkele dagen op te drin
ken. Maandenlange opofferingen in het huis
houden deerden hen niet en het fuiven deed
voor een paar dagen alle miseries vergeten. Van
groot standenverschil was er nog nauwelijks
sprake zoals dit wel het geval was tijdens de
"Saturnaliën" toen iedereen aan de feesten ter
ere van Saturnus deelnam en het standenver
schil opgeheven werd. Vrijheid tot spotten is er
dus altijd geweest en hieruit kan men besluiten
dat de karnavalviering in feite één groot sociolo
gisch element vertegenwoordigt waarbij men
kennis maakt met het fenomeen van het de on
derwerping van het gezag als dusdanig. Men
houdt geen rekening met de bestaande levens
normen en de opgelegde stelsels worden voor
eèn paar dagen aan de kant gezet. In de meest
fundamentele zin wordt de gemeenschap bala-
chelijk gemaakt, bekritiseerd in al haar vormen.
Vooral de verplichte onderworpenheid aan poli
tieke en administratieve regels worden hier aan
de kaak gesteld.
In de liederen zelf nam men het niet zo nauw met
de goede zeden en soms stonden de teksten op
het niveau van het vulgaire straatlied. Er was
maar weinig moraliteit te bespeuren en meestal
ging het nogal eens over bedrogen dochters waar
de spot mee gedreven werd.
Nieuw Liedeken voor den Karnaval
(Stemme: Opsasa dans maar weg)
Vrienden komt luistert naar mijn lied
naar 't geen dat ik u zal zingen
wat er van een jong meisje is geschied
Het zijn toch wonderbare dingen
zij vreide met een jongen,
zij kon hem niet verlaten
schoon dat hy was bij de soldaten.
Rref: De moeder sprak Mietje, maak geen verdriet
Jefken is getrouwd en gy weet het niet. (bis)
Mietje die was vol droefheid groot
als zij haar moeder hoorde spreken
vol van coleere en in droefheid groot
zij en wilde tegen niemand spreken
als er een jongman naar haar kwam vragen
Mietje laat ons te samen paren.
Ref: De jongman sprak, Mietje maak geen verdriet
Jefken is getrouwd en gy weet het niet (bis)
Maar 's morgens vroeg schreef Mietje eenen brief
naar haar minnaar geprezen
d'antwoord dat zy kreeg van haar lief
was dat haar had vergeten
Mietje die sprak met de tranen in d'oogen
Ik zal my gaan versmooren.
Ref: De geburen spraken Mietje, maak geen
verdriet
Jefken is getrouwd en gy weet het niet. (bis)
Mietje begaf haar aan den drank
dronk hierby geheele stopen
jenever dat was haren - esten drank
zy kwam hare kleeren te verkoopen
ging zy overstraal ieder kwam naar te beletten
zy was gelyk al deandere dronken lutten.
Ref: De kinders riepen, Mietje maak geen verdriet
Jefken is getrouwd en gy weet het niet. (bis)
Op eenen keer was Mietje toch zoo zat
dat zy lag op de straat
zonder muts in haren blooten kop
en zy riep naar al de soldaten
myn lief die heeft er my verlaten
en hy was ook by de soldaten.
Ref: De soldaten riepen, Mietje maak geen verdriet
Jefken is getrouwd en gy weet het niet. (bis)
Net zoals het protest in sommige liederenis ook
de karnavalviering van voorbijgaande aard. Nie
ttemin speelt men toch met de gedachte dat het
een jaarlijks terugkerend fenomeen is waaraan
men ook de volgende uitgaven kan deelnemen.
De voldoening voor één keer te kunnen breken
met de gangbare koventies spoort aan tot herha
ling en vooral de mogelijkheid om kollektief op
te treden maakt van het individu een andere
persoonlijkheid. De kindergeest doet hem een
metamorfose ondergaan die tot uitzonderlijke
prestaties leidt.
J V
Na karnaval verandert de aanblik van het Aalsters stadscentrum. Zo veel
is zeker. In welke mate die verandering ingrijpend zal zijn blijft voorlopig
nog een vraagteken. Er is inderdaad een certitude naast een mogelijkheid
en een intentie.
De intentie die door de volksmond aan een ex-burgemeester wordt toege
schreven zou erin bestaan een galerij te maken die de Grote Markt met de
Hopmarkt zou verbinden. Van enige praktische voorbereiding ervan is nog
niets geweten. Het blijft voorlopig een intentie.
ingerichte luxe-appartementen en
een ondergrondse parking voor een
80-tal wagens. De afwerking zal zo
wat het neusje van de zalm zijn met
alles derop en deran. Tijdens de
voorverkoopperiode kan door
bouwheer Antoine De Clercq de
architekten Johan en Wim Ver
doodt rekening laten houden met
haalbare wensen van kopers. Het
ligt in de bedoeling dat de eerste
fase zou klaar komen tegen 1 juü
1991. Op elk van de drie verdiepin
gen komen 4 appartementen en bo
venop drie penthouses met zonne
terras. De prijzen zouden schom
melen van 3,3 miljoen voor flats met
één slaapkamer tot 7,5 miljoen voor
flats met drie slaapkamers plus de
BTW.
De maquette kan u bekijken op af
spraak met Jeannine Allegaert via
053-78.95.85
LH
Op zaterdag 19 mei organizeert de
Belgische Parkinson Vereniging in het
Centre Neurologique William Lennox
aan de Allée de Clerlande 6 te Ottig-
nies LLNeen informatiedag voor Par-
kinsonpatiënten.
"Op vrijwilligerswerk staat geen leef
tijd" is de slogan van de vijfde week
van hel Voluntariaat die van 5 tot en
met 11 maart wordt gehouden.
Een mogelijkheid is het projekt van
Rewa dat de Kattestraat zou verbin
den met de Hopmarkt al ook kan er
daar aanvankelijk een betonnen
scheidingsmuur de ondergrondse
verbindingstunnel afsluiten.
Of Rewa al dan niet in de geplande
vorm zijn projekt kan realiseren is in
belangrijke mate afhankelijk van
het al dan niet déklasseren van de
H. Geestkapel. Minister Waltniel,
bevoegd voor deze materie, zou
naar we vernemen eerst de bespre
king in de gemeenteraad te Aalst
afwachten. De situatie van de H.
Geestkapel zou er naar insiders ons
verklaarden alleszins worden be
sproken. Wellicht in het lang en het
breed. En die gemeenteraadszitting
die normaliter de laatste dinsdag
der maand plaatsheeft komt er nu
wegens de karnavalesbattementen
een week later. Op dinsdag 6 maart
kan het dan in de raadszaal ander
maal gensters slaan. Afwachten
dus.
De certitude wordt gevormd door
het bouwprojekt Korte Nieuwstraat
van de NV Imadec. Dadelijk na de
karnavalperiode komen in een eer
ste fase dancings in de Korte
Nieuwstraat op de helling om plaats
te maken voor een eigentijds kom-
pleks met bovendien een vierster-
renhotel.
Cafés en dancings in de Korte
Niuewstraat vanaf de hoek Keizer
lijk Plein tot en met de Aquarius zijn
aan sloping toe. De andere gelegen
heden tot aan het Keizershof vor
men dan de tweede fase.
In fase 1 wil de Erembodegemse NV
komen tot realisatie van de Resi
dentie Keizer-Palace en het Vier-
sterrenhotel. Dat wordt een eigen
tijds hotel met liefst 46 kamers, ver
gaderzalen en een ontbijtzaal. Het
hotel komt 6 m. achter de rooilijn
wat de kans biedt tot het realiseren
van een pleintje vooraan. De Resi
dentie heeft twee handelspanden
op het gelijkvloers, vijftien volledig
Op karnavalmaandag is het andermaal reikhalzend grijpen naar dc
vele, liefst 3000, ajuinen die op dc Grote Markt naar het publick
worden toegegooid vanuit vensters van een verdieping van het stad
huis of belendende panden.
Maandag 27 februari tc 15 u. is het dan weer zo ver. Keizer Kamicl,
Prins Kris, leden van het stadsbestuur cn van het Fecstkomitcc gooien
dan uit alle macht hemels manna naar beneden. In ccn honderdtal van
deze ajuinen zit dan wel een bonnetje voor ccn prijs geschonken door
Aalstcrsc handelaars. Bonnetje op een schavotje bij het Fecstkomitcc
dan tc verzilveren. Prijzen voor ccn totale waarde van liefst 80.000 fr.
Eerste prijs is uiteraard de 'Gouden Ajuin'. Een kunstwerk van dc
hand van Gisella De Maeyer, Linkebcckstraat 17, tc 9490 Dcndcrwin-
dckc. Dc kunstenares is uiteraard geen cchtc 'ajoin' doch is wel
studente aan dc stedelijke akademie schone kunsten tc Aalst waar zc
allicht dc karnavalvirus tc pakken kreeg.
Momenteel volgt het tweedejaar beeldhouwen in het avondonderwijs
onder leiding van Olivier Bras, leraar aan de ASKA.
LH
