Geert Van Moorter terug uit Afghanistan
Open Kring Mere belicht dichters en toondichters van nu
SP Aalst en het huishoudelijk afval
Eetfestijn bij SK Herdersem
De Voorpost - 6.4.1990 - 5
Een paar maanden geleden keerde «Arts zonder Grenzen» Geert Van
Moortcr, terug uit Afghanistan, waar hij in Lolenj ruim een half jaar
verbleven heeft, samen met twee verplegers uit Nederland. Sinds december
vorig jaar heeft hij de zaken wel laten bezinken en staat nu klaar om zijn
indrukken zonder emotionele bijfaktoren op een nuchtere manier weer te
geven. Een gesprek met hem is dan ook als een waterval, een woorden
stroom die men uiteindelijk zelf moet afsperren, wat enigszins belooft voor
de mensen die hem tijdens de volgende weken zullen kunnen beluisteren.
De 32-jarige Dr. Geert Van Moor
ter kwam reeds sinds zijn prille
jeugd in de ontwikkelingsproblema
tiek. Dit was feitelijk in de periode
toen van ontwikkelingssamenwer
king nog maar nauwelijks sprake
was en men het nog had over de
onderontwikkelde gebieden waar
toe de meeste koloniale landen be
hoorden. Op zesjarige leeftijd stond
hij al als lid van de plaatselijke
ll.ll.l l-aktie aan het kruispunt langs
de Vijf I luizen, dicht bij de ouderlij
ke woonst, te ijveren voor hulpver
lening aan de armste landen. Al
hoewel het toen nog niet georgani
seerd was zoals nu, werd hij later
een van de meest fervente aktic-
voerders van deze jaarlijks terugke
rende manifestaties. Het is dan ook
niet te verwonderen dat hij mede
aan de basis ligt van de oprichting
van een afdeling van Wereldwinkel
in Erpc-Mcrc, waarvan de acht
deelgemeenten intussen gefusio
neerd waren. Hier leerde hij nog
beter de problemen van de derde
wereld kennen en ontstond hij hem
de behoefte om permanent voor de
ontwikkelingslanden te werken.
Arts zonder Grenzen
Dr. Geert Van Moortcr zette zich
heel zijn jeugd in om de armoede te
bestrijden en hij was steeds akticf
om er zoveel mogelijk aan te verhel
pen. Een van die redenen was dan
ook aanleiding dat hij geneeskunde
ging studeren. Dat hij zich bijzonder
toelegde op de tropische genees
kunde, was met de idee om naar de
ontwikkelingslanden te trekken
waar men steeds jonge idealisten
kan gebruiken.
In die hoedanigheid nam hij in 1985
een eerste maal deel aan een inter
nationaal werkkamp in Palestina,
trachtte er iets van de taal mee te
pikken, met het doel voor ogen om
in 1986 Dr. Jan Cools te vervangen
in de Libanon. Het verhaal van de
ontvoerde dokter is voldoende be
kend en liet is dus niet verwonder
lijk dat G. Van Moortcr niet kon
moch mocht afreizen. Toch zou hij
.in november 1988 deel uitmaken
van een medische ondcrzockskom-
missie in Palestina. Hier maakte hij
dan kennis met de toestanden die er
heersten en begreep hij dat de arm
oede er vooral het gevolg was van
inlandse (politieke) twisten en
waarvan de bevolking - zoals steeds
cn overal - het slachtoffer is. On
danks zijn bevindingen bleef er
steeds de drang om zich verdienste
lijk te maken, ook al was het in een
ander ontwikkelingsland. Een half
jaar nadien kon hij dan toch naar
Afghanistan vertrekken maar dan
niet in de optiek zoals hij het in het
verleden gewenst had cn bovendien
na in feite ontmoedigende vaststel
lingen.
Artsen - Nederland
Dat Geert Van Moortcr niet onder
de Belgische vlag naar Afghanistan
gereisd is, heeft een paar redenen in
eerste instantie zijn er de negatieve
ervaringen met de verantwoordelij
ken van «Artsen zonder grenzen» in
ons land die toen hun wil opdron
gen aan de medewerkers en de hele
zaak aan de top - zoals het altijd
geweest is - verfranst was. Gelukkig
is daar intussen verandering in ge
komen. De persoon in kwestie had
er zelfs geen recht op een projekt-
kcuzc ondanks zijn liefdadige be
doelingen.
De weinig bemoedigende aanspo
ringen van de Belgische afdeling
«Artsen zonder grenzen» konden
hem evenwel ontmoedigen en na
dat hij beperkte talenkursussen ge
volgd had, kwam men hem van Ne
derlandse zijde kontakteren en hij
aarzelde niet om hun aanbod te
aanvaarden. Samen met twee Ne
derlanders vertrok hij in juni 1989
met bestemming Afghanistan en
meer bepaald naar de streek van
Lolenj. Zijn beide medewerkers wa
ren hem onbekend maar uiteinde
lijk is de samenwerking tussen het
kleine team zeer goed meegevallen.
De reis
Alhoewel men via Pakistan niet in
Afghanistan m&g komen, heeft men
er toch een mouw aan gepast. Het is
vooral dank zij steekpenningen dat
men in dergelijke situaties iets en
soms veel kan bereiken. De solda
ten zijn o.a. zeer gevoelig voor fooi
en en dit is van enorm nut aan de
grensposten. Toch stuit het tegen
de borst dat men een bepaald be
drag moet spenderen om de zakken
van de soldaten te vullen, geld dat
voor andere doeleinde kan besteed
worden; Deze financiële transak-
ties zorgden daarentegen voor een
eerder «voorspoedige» heenreis.
De reis zelf geschiedde per kara
vaan: met andere woorden, met alle
verkeersmiddelen die men maar
kon bemachtigen zoals vrachtwa
gen, jeep, paard of ezel... of zelfs te
voet. Dit is een van de grote «gebre
ken» uit de ontwikkelingslanden
dat men over geen degelijk trans
port beschikt cn indien dit wel het
geval zou zijn dan zijn er bovendien
zelfs geen geschikte wegen. Bij het
uitstippelen van een reis in deze
onherbergzame gebieden komt het
er telkens op neer ter plaatse te
improviseren cn zich aan te passen
aan de plaatselijke omstandighe
den.
Daarenboven is het onbegonnen
werk om op eigen houtje door het
gebied te trekken want de verschil
lende territoria zijn door evenveel
of nog meer groepen bezet. Het me
disch team was begeleid door op
standelingen uit het verzet cn voor
al zij moesten zorgen voor een soort
vrije doorgang aan de kontrolcpos-
ten die soms op minder dan hon
derd meter afstand van elkaar ver
wijderd waren.
Lolenj
Na veel moeite kwam het team van
Dr. Van Moorter in zijn post te Lo
lenj aan. Dit had een kliniek moeten
zijn maar in feite was het een «ge-
zondheidspost» met hospitalisatic-
mogclijkhedcn, echter niet verge
lijkbaar met wat wij kennen want de
normen liggen er helemaal anders
dan bij ons. Alhoewel niet uitgerust,
noch met apparatuur, noch met me
dicijnen, was het gebouw dat als
«kliniek» moest dienst doen dan
toch in vrij goede staat en veel lu
xueuzer dan de andere uit de omge
ving.
Geert Van Moortcr behoorde tot
het derde team dat in Lolenj kwam
werken. Naast hun drietal was er
ook een lokaal personeel van een
vijftal man. Vermits ze gevraagd wa
ren op aandringen van de opereren
de partij, cisten de «artsen zonder
grenzen» op medisch vlak een volle
dige autonomie op. Zij werden
daarom beschermd door de «Hara-
kat-e-lslamic-partij»; dit is in feite
een Cheïtischc minderheidspartij.
Het verblijf verliep er niet altijd
vlekkeloos want soms waren er tus
sen de overheid en de mensen van
de kliniek kleine incidenten, die
mits een betere kennis van elkaar,
hadden kunnen voorkomen wor
den.
De vrije dag werd beruikt om aan
kopen te doen in een zogenoemd
koopcentrum cn tijdens een van die
«uitstappen» gebeurde het. Het zit
nl. zo dat de aan de macht zijnde
Gloubodin de steun krijgt van het
westen cn toch een verplicht rond-
reisbewijs voor buitenlanders inge
voerd heeft. Bij een kontrolepost
aan het koopcentrum werden zij
aangehouden omdat zij dat bewijs
niet bezaten. Hun tolk moest een
persoon van de inlandse aanduiden
om er een te gaan halen naar Pesja-
war, wat een lang oponthoud zou
betekenen. De tolk maakte hen
diets dat er een gewonde van hun
partij in hun kliniek lagte sterven en
dit hielp de zaak enigszins wat voor
uit en konden dan verder zonder
bewijs hun inkopen doen.
Soms gebeurden er ook kleine inci
denten in de kliniek zelf waar men
in feite alleen mensen uit de streek
mocht behandelen wat nogal eens
onenigheid bracht maar meestal op
Op 7 april organizeert het Instituut
voor Plaatselijke Socialistische Ak-
tie in samenwerking met de Oost-
vjaamse SP-federaties een provin
ciale konfrontatiedag over huisvuil-
verwerking. Plaats van samenkomst
is het Volkshuis te Aalst. Onder het
motto "huishoudelijk afval nu aan
pakken", zullen de lokale mandata
rissen van de SP zich samen met
vertegenwoordigers van de OVAM,
de pnvé-sektor en de milieubewe
ging buigen over de spcifieke huis-
vuilproblemen in Oost-Vlaande-
ren. De bedoeling is ideeen omtrent
ophaling, sensibilizering, compo-
stering, verbranding, organizatie en
financiering met elkaar worden ge-
konfronteerd en getoetst op hun
praktische haalbaarheid, kostprijs
en milieueffekten. De provinciale
dag biedt de gemeentelijke manda
tarissen van de SP tevens de gele
genheid zich te beraden over het
ontwerp-afvalstoffenplan 1991-
1995 dat binnenkort voor advies aan
de gemeentebesturen zal worden
voorgelegd. Dit ontwerpen zal
voorstellen bevatten voor de aan
pak van de afvalstoffenproblemen
in Oost-Vlaanderen.
Vierde provincialer SK Herdersem april. Zaterdag 7 april kan men in de
organizeert naar jaarlijkse gewoon- kantine van de club aan de Lange -
te zijn eetfestijn. Dit jaar op de haagstraat te Herdersem terecht
voorlaatste speeldag van het aan de van 18.00 tot 22.00 uur en op zondag
gang zijnde seizoen, dus op 7 en 8 8 april van 11.30 tot 14.30 uur.
Open Kring is een van de vele verenigingen die Erpe-Mere rijk is. Alhoewel
vroeger meer in de aktualiteit, moet men vaststellen dat de laatste jaren de
werldng sterk verminderd is. Of blijkt dit alleen maar, want, sporadisch
komt met een manifestatie naar buiten die er mag zijn. Ook nu was dit het
geval en voor haar 19-jarig bestaan wierp men de schijnwerpers op
dichters en toondichters van nu terwijl eveneens geschonken werd aan
kunstenaars van de gemeente zelf. Het was dus een enige gelegenheid om
met het werk van lokale dichters en toondichters kennis te maken.
Open Kring staat voor een vereniging van verenigingen die haar versprei
ding heeft over geheel het Vlaamse land. Zij heeft tot hoofddoel jonge
talenten aan te moedigen en dit gebeurt via tentoonstellingen, het publice
ren van studies van Vlaamse kunstenaars, het uitgeven van een reeks
dichtbundels, vooral dan mensen die debuteren. Voorzitter en bezieler
van Open Kring Mere, A. De Graeve, belichtte de verschillende facetten
waarmee Open Kring zich speciaal mee bezig houdt en als begaafd
musicus was hij de eerste om te zeggen - en het te weten - dat het koorleven
gelijk staat met hard labeur, dit zowel voor de dirigent als voor de
koorleden zelf. Er is een maandenlange inzet nodig om een uitvoering te
doen slagen en een avond als deze in het Administratief Centrum te
Erpe-Mere heeft bewezen dat uitzonderlijke dingen mogelijk zijn als velen
nauw samenwerken en er alles voor over hebben om de kuituur te dienen.
Opvallend bij dit 'koncert' waren de talrijke kreaties van verschillende
gedichten die muzikaal uitgevoerd werden door een van de drie koren,
Vivace Aalst, Singhet Vroo Burst en Klein Koor Mere. Daarnaast waren
er uitvoeringen door Krist. Seynhave, Murielle De Bondt en Lien Smol
ders. Het was alleen deze laatste die niet erg positief overkwam en hierbij
denken we aan haar zogezegd lievelingsgedicht dat zeer kort van tekst is
maar deze niet van buiten kan voordragen. Een klein beetje akteertalent
bij een dergelijk stuk had zeker niet misstaan. Ook bij Vivace waren er
tekortkomingen en daaraan kan verholpen worden als bij bepaalde liede
ren een contratenor inschakelen. Zeer in de smaak viel de salonmuziek-
achtige Italiaanse Polka van S. Rachmaninoff, uitgevoerd door Kr. Seyn
have en A. De Graeve. Het publiek werd echter begeesterd door het
Klaaglied van de meerse Molen van A. De Graeve. Hier voelde men dat
de meeste mensen toch begaan zijn met dit beschermde monument dat
aan verdere aftakeling blootgesteld staat en waar noch de eigenaars, noch
de officiële instanties naar omzien. Nochtans zouden velen - niet alleen
inwoners van Mere - het positief vinden moest men eerstdaags dit uniek
monument hersteld zien. Iedereen beseft welk een financiële last dit zou
kunnen zijn, maar het zou jammer zijn moest de windmolen Van Der
Haeghen uit het dorpsbeeld verdwijnen. Hij is steeds de trots geweest van
vele Merenaren en juist daarom maakte het gedicht over zijn teloorgang,
begeleid met muziek van A. De Graeve en met dia's van de verhakkelde
driezoldermolen, een enorme indruk op de talrijke aanwezigen.
Klaaglied van de Meerse Molen
Wat oud wordt, gammel en vergrijsd
komt 'met de glimlach' op de dodenlijst.
Ook levensmoeë mensen, vroom geschuwd
worden, zo maar, de vergeethoek ingeduwd
van 't lichtvaardig, miezerig-modern bestaan.
Zal 't ook mij, verguisd vergeten, op die wijz' vergaan?
Ik koos het Mereland met welbehagen
was trotse baak van de familie Van Der Haegen.
'k Heb eeuwenlang de stormen getrotseerd
en winterwer of zomerzon heeft nooit gedeerd;
'k heb vrolijk vreemd gespuis, belegeraars, bedot
en ver nog vóór uw tijd: van Don Quichot,
tot Sancho Panza's pijn en onbehagen
lachewiekend d'aanval afgeslagen.
Na 't oogsten wreef ik 't gele goud der korenaren
in mijn palm tot daaglijks brood der Merenaren.
Menig mens trok, traagzaam biddend, mij voorbij,
samen lachten, schreiden wij, soms vergezicht
en lag er, lome schaduw, voor de paartjes in het manelicht.
Weet, hoe dichters' blikken dromend om mij zweefden
schilders' handen voor mijn schoonheid beefden.
Maar in mijn schoonste illusie werk ik welgezind
malle molen, met het voorhoofd in de wind;
als een briesje door mijn zwarrelende wieken zwatelt,
een boordevolle korenkar het erf opratelt,
ben ik oeverloos geluk. Van heel gewone dingen
hoor ik dan mijn nart zo zachtjes zingen...
Nu buig ik, onder spot en onbegrip gebukt
het aangezicht geschonden, d'armen afgerukt.
Aan uw Romeinse heirbaan: rust in rozen en bramen!
Zo moest het dan ook mij vergaan... en dood en uit en amen?
Meermaals is reeds gewezen op de uiterst slechte toestand waarin deze
molen zich bevindt. Meerdere mensen hebben sinds jaren geijverd om de
windmolen aan de Schoolstraat van de ondergang te redden maar telkens
ging men bij dovemansoren aankloppen. Daarom vragen wij ons af of er
geen mogelijkheid bestaat om massaal op te treden en deze beschamende
toestand aan te klagen. Ligt hier geen boodschap voor de culturele raad
die toch een honderdtal verenigingen onder zijn hoede heeft en die op die
manier misschien inspraak kan verwerven. Het wordt hoog tijd dat er
drastisch opgetreden wordt om een van de weinige monumenten die
Erpe-Mere bezit voor de toekomst te redden. In september zal men
opnieuw de 'Open Monumentendag' organiseren op gemeentelijk vlak
waarom niet massaal naar de molen Van Der Haegen trekken om bij die
gelegenheid het schandaal met klem aan te klagen en het bewijsstuk aan
gans Vlaanderen te tonen... of gaat men wachten zoals bij de H. Geestka
pel te Aalst? Hopelijk wordt de windmolen van een dergelijk lot niet
beschoren. Nochtans is hier waakzaamheid geboden en is het hoog tijd dat E Mere De wMmolm Van der Haeghen te Mere die sinds jaren beklaagd
de verenigingen tot een gewenste samenwerking komen om de yerant- ^dt maar niemand heeft de moed om drastisch op te treden (je)
woordehjken tot herstel te bewegen en desnoods te verplichten. JV 1 v m
een korrekte manier opgelost werd.
Meestal ontstonden de wrijvingen
door de botsingen op gebied van
kuituur cn het gebrek aan diploma
tic van beide zijde. Daarbij werd Dr.
Van Moorter erg op de proef ge
steld door ziekte die hem een tijd
lang noodzaakte maar op halve
kracht te werken;
Terug naar Erpe
Het was de bedoeling om wat langer
te blijven dan zes maand maar dit
kon uiteindelijk niet omdat er geen
vorm van kommunikatic bestaat in
die streken. De planning was zoda
nig opgemaakt dat ze nog enkele
maanden langer zouden blijven
maar er verloopt te veel tijd tussen
de eventuele aflossingen omdat er
te veel problemen zijn met de over
heid. Vooraleer de toestemming
verkregen werd om het verblijf te
verlengen was het aflossingstcam al
aangekomen, nl. een weck voor hun
vertrek. Dit had wel als voordeel dat
het nieuwe team zich volledig kon
inwerken, dat er een planning ge
maakt was, een lijst van de voorzie
ningen, allemaal zaken die door Dr.
Van Moortcr moesten in orde ge
bracht worden bij zijn aankomst.
Toen hij ter plaatse kwam moest hij
nog alles organiseren en hij werd
trouwens al onmiddellijk met de
werkelijkheid gekonfronteerd toen
hij bij zijn aankomst een amputatie
moest verrichten, een medische in
greep die hij zelfs nog niet meege
maakt had. Daarbij was hij zelf, on
danks getroffen voorzorgen, ernstig
ziek en was er van de beloofde sa-
Erpe-Mere. Geert Van Moorter, dokter zonder grenzen, terug uit Afghanistan,
met heel wat herinneringen en ervaringen (jv)
menwerking met de plaatselijke
overheid maar weinig sprake.
Kuifje in Afghanistan
Zijn belevenissen van een halfjaar
medische werking zal Dr. Geert
Van Moortcr aan de hand van dia's
komen vertellen op 15 maart a.s. in
de Werf te Aalst voor de gepensio
neerden. Daags nadien, op 16 maart
om 20 uur kan men hem komen
beluisteren in het Ontmoetingscen
trum te Mere. Het zijn in feite info-
voordrachtcn maar toch wenst hij er
geen cyclus van te maken en doet
het slechts sporadisch op aanvraag.
Onder de noemer «Kuifje in Afgha
nistan» zal hij zijn reis- cn vcrblijf-
verhalcn, geïnspireerd op het eerste
stripverhaal van de Mcrcnaar J.
Vermassen, enkele keren over
doen. Dit zal echter op een zeer
kritische basis gebeuren cn hier
voor baseert hij zich op de stripver
halen van Hcrgé die vaak een nco-
kolonialistisch beeld ophangt. Vol
gens G. Van Moorter is men altijd
een soort Kuifje in een ontwikke
lingsland.
De spreckavonden omvatten een
korte omschrijving van het land, nl.
de situering van Afghanistan cn
meer bepaald dan de streek waar hij
werkte. Hij beweert echter geen
kenner te zijn van dit land en alhoe
wel hij Palestina beter kent, heeft
hij toch genoeg omgang gehad met
de inlandse bevolking om ook over
Afghanistan iets zinnigs te kunnen
zeggen. Zijn verhalen zijn noodza
kelijk de weergave van de nieuws
brieven, die verspreid waren tijdens
zijn verblijf in Lolenj, maar meer
een aanvulling op wat nooit ver
schenen is. Nog heel wat nota's
moeten verwerkt worden want zijn
vrije tijd besteedde hij grotendeels
aan het optekenen van belevenis
sen. Ook al zal de voordracht op
sommige ogenblikken de tekst van
de nicuwes brieven overlappen dan
toch is er nog genoeg stof om onbe
kende dingen te vertellen en vooral
rtp vragen vanuit het publiek te ant-
oorden.
JV
