"Of ik niets hoor Of ik die muziek niet hoor Ze komt toch uit mezelf"
(Elektra - R. Strauss)
Filh. Vereniging Brussel en N.O.B.gepriviligieerde partners
Nieuw Belgisch Kamerorkest: vijf jaar musiceervreugde
Muziek - Opera - Ballet 1990-1991 (III)
K. Filh. Orkest v. Vlaanderen - Filh. Vereniging Brussel - N.O.B. - Nieuw Belgisch Kamerorkest
Kon. Filharm. Orkest van Vlaanderen: Tang i.p.v. Neuhold
10-17.8.1990 - De Voorpost
Je kunt moeilijk beweren dat het
Koninklijk Filharmonisch Orkest
van Vlaanderen een rustig, gezellig
jaar achter de rug heeft. Op bepaal
de ogenblikken was de heibel zelfs
vrij groot. Voorzitter van de Raad
van bestuur, Rik Daems, was in aan
varing gekomen met artistiek direk-
teur Luc Van Ackere. Van Ackere
moest gaan, wat leidde tot nogal wat
onvrede bij velen. In de nasleep van
dit konflikt kwam dan de medede
ling dat muziekdirekteur Günter
Neuhold, "in gemeenschappelijk
overleg", op 1 april zijn mandaat
beëindigde. Hij zet zijn medewer
king bij het Filharmonisch Orkest
echter verder als gastdirigent; ook
tijdens het seizoen 1991-1992 zal hij
nog regelmatig te gast zijn.
Bijna zeker wordt de Chinees Mu-
hai Tang (Shangai °1949) zijn opvol-
ger-
Tang, die studeerde in zijn geboor
testad en in München, werkte o.m.
met von Karajan en Bernstein. Als
artistiek direkteur ad interim fun
geert Camiel Swinnen, lid van de
raad van beheer, die we vooral ken
nen van de kulturele dienst van het
Gemeentekrediet, van Jeugd en
Muziek en als voorzitter van de
Raad van Bestuur van het Festival
van Vlaanderen Limburg, alias de
Basilica Koncerten. Zijn werk
wordt het om, naast het artistiek
management en de programmatie,
ook te zoeken naar een geschikte
opvolger, die dan echt artistiek di
rekteur moet worden die samen met
de dirigent de programmatie artis
tiek moet leiden. Intussen werd ook
een dagelijks bestuur opgericht om
"snelle beslissingen te kunnen ne
men"; voorzitter hiervan is natuur
lijk Rik Dacms, ondervoorzitter Jan
Briers.
Wat de programmatie betreft valt er
niet zo veel nieuws te melden. Alles
blijft bij het vertrouwde repertoire
zonder risiko's met ook nu weer
opvallend weinig ruimte voor mo
dern werk en komposities van
Vlaamse komponisten. Zo is er de
kreatie van een opdrachtwerk van
Daniël Schroyens en twee werken
van Mortelmans. Wel werden nieu
we opdrachten gegeven aan drie
jongeren: Daniël Schroyens, Frank
Houwen en Luc Van Hove.
De grote series blijven natuurlijk.
Zo is er de reeks van negen koncer
ten in de Koningin Elisabethzaal te
Antwerpen. Hier komen ze: op
14.09 dirigeert Walter Weller de
Wesendonkliederen van Wagner en
de 7de simfonie van Bruckner, so
praan Iris Vermillion is de soliste;
Günter Neuhold leidt Mahlers zes
de simfonie op 12.10; "Iscariot" van
Rouse, het 2de pianoconcerto van
Saint-Saëns, "Een nacht op de kale
berg" van Moessorgski en de "Sim-
fomsche dansen" van Rachmaninov
worden uitgevoerd op 30.11 o.l.v.
John Nelson met aan de piano Gül-
sin Onay; op 14.12 krijgt u de 3de
simfonie van Skrjabin, het "Vioel-
concerto in a op. 82" van Glazoe-
nov, de suite "Het Zwanenmeer"
van Tsjaikovski en de suite "Romeo
en Julia" van Prokofjev te horen
o.l.v. Vladimir Fedoseev m.m.v. vio
list Maxim Vengerov; op 18.01 op
nieuw Neuhold met de 9de simfonie
van Mahler; en ook op 09.02 Neu
hold met een programma dat nog
niet samengesteld is; "Also sprach
Zarathustra" van Strauss en Treur
mars en finale uit "Die Götterdam-
merung" van Wagner met sopraan
Anne Evans als solisten op 01.03
ook o.l.v. Neuhold; Jan Krenz diri
geert "Fra Angelico's dansende
engelen" van Mortelmans, het "Pia
noconcerto nr. 1 in e, op. 11" van
Chopin (Dimitri Alexeev aan de
piano) en de 3de simfonie van Tsjai
kovski op 12.04; deze serie wordt op
24.05 afgerond met de uitvoering
van "Baba Yaga" van Liadov, het
"Vioolconcerto in a, op. 99" van
Sjostakovitsj, "Valse nobles et sen-
timentales" van Ravel en "Images"
van Debussy o.l.v. Lawrence Foster
met violiste Viktoria Mullova als
soliste.
Ook de 7 koncerten in de Blauwe
Zaal van de Singel blijven behou
den. En hier kan u terecht voor:
"Erwartung" van Schönberg, de
kreatie van het opdrachtwerk van
Schroyens en "De Wonderbare
Mandarijn" van Bartok op 07.10
o.l.v. Nicholas Cleobury met Lis-
beth Balslev als sopraansoliste;
Brahms' "Vioolconcerto in D,
op. 77" en Bruckners 9de simfonie
worden uitgevoerd op 26.10 o.l.v.
Neuhold met Igor Oistrakh als so
list; op 21.12 dirigeert Michaël
Schönwandt "Pelléas et Mélisande"
van Sibelius, "Les Illuminations"
van Britten en de 1ste simfonie van
Sibelius, sopraan Amanda Roo-
croft is soliste; op 14.02 worden de
"Elegie nr. 1" van Mortelmans, de
"Rhapsodie op een tema van Paga-
nini" van Rachmaninov en de
5de simfonie van Tsjaikovski uitge
voerd o.l.v. Yakov Kreizberg met
solistische medewerking van Ger-
Jan Caeyers, stichter-leider van het Nieuw Belgisch Kamerorkest
KV 271 "Jeunehomme" en de Jupi-
tersimfonie van Mozart; tijdens het
laatste koncert in deze serie kan u
op 07.06 kennismaken met de waar
schijnlijk nieuwe dirigent Muhai
Tang die "Ma Mère l'Oye" van Ra-
vel, het "Celloconcerto nr. 1 in d,
op. 33" van Saint-Saëns (soliste Na
talia Gutman) en de "Symphonie
Fantastique, op. 14" van Berlioz zal
dirigeren.
Muzikale projekten buiten abonne
ment zijn: de eerste drie delen van
Weihnachtsoratorium"
Bach
hard Oppitz; Grant Llewellyn leidt
op 23.03 "Epitaffio per Federico
Garcia Lorca" van Nono en "Pel
léas und Melisande" van Schön
berg; op 29.04 speelt Jos Van Im-
merseel pianoforte en dirigeert hij
de "Serenade voor 8 blazers in c,
KV 384a "Nacht Musique", het
"Piano-forteconcerto nr. 9 in es,
c Shipway
m.m.v. het Antwerps Bachkoor,
Audite Nova en Thesaurus Musicus
(23.12 in Car. Borromeus in Ant
werpen); het traditionele Sylvester-
fala o.l.v. Muhai Tang (31.12 in de
Jisabethzaal); een nieuw projekt,
een Belcanto-avond (15.03, Elisa
bethzaal); Beethovens 9de simfonie
geleid door Neuhold (21.06 in de
Elisabethzaal te Antwerpen en op
22.06 in het PSK te Brussel).
Eveneens op het programma blij
ven de zondagochtendkoncerten
om 11 uur in Campo aan de Meir
(voor een folder: 03/231.37.37), de
promenadekoncerten op zaterdag
middag in Elisabeth (info: 03/
233.84.44) en 3 koncerten "Kinde
ren ontdekken muziek" (info: 03/
233.84.44).
Verder maakt het KFOV een toe-
rnee door Nederland met twee kon
certen o.m. in het Amsterdamse
Concertgebouw, en geeft het na
tuurlijk gastkoncerten in heel
Vlaanderen.
Meer gedetailleerde informatie
over koncerten, abonnementen
prijzen kan u verkrijgen bij het
KFOV, Britselei 80, 2000 Antwer
pen (tel. 03/231.37.37; ma.-vr. 10-13
en 14-17 uur).
"Brussel, hoofdstad van Europa?
Zij moet het zijn, en niet alleen op
politiek, diplomatiek of bedrijfs-
ekonomisch vlak. Brussel is geroe
pen om een kultureel kruispunt te
zijn, een centrum waarin grote or
kesten, gerenommeerde kamermu-
ziekensembles, wereldberoemde
solisten en dirigenten elkaar ont
moeten om hun kunst te beoefenen.
Naast een Nationale Opera moeten
wij dan ook kunnen beschikken
over een Nationaal Orkest met ho
ge standing en over een vereniging
die koncerten organiseert en die dat
intens kultureel verkeer in goede
banen weet te leiden. De uitstraling
van deze drie instellingen moet over
geheel Europa voelbaar zijn." Tot
zover Louis Tobback, minister van
o.m. de Nationale Wetenschappe
lijke en Kulturele Instellingen.
In de voorbije maanden werd een
hechtere samenwerking tot stand
febracht tussen de Filharmonische
'ereniging van Brussel en het Na
tionaal Orkest van België. De Fil
harmonische Vereniging blijft de
belangrijkste koncertorganisator
van het land en het N.O.B. heeft
dankzij een nieuwe kompetente
The Academy of St-Martin-in-the-Fields op 8 april in het Paleis voor Schone
Kunsten te Brussel
équipe (Fred Brouwers en Ronald
Zollman) zijn prestige teruggevon
den. Dejjrogrammatie, uitgewerkt
door FVB-direkteur Hemé Thys in
overleg met het team van het NOB,
is dan ook nog rijker en verscheide-
ner geworden.
Ook naar de buitenwereld toe is de
samenwerking duidelijk: alle ge
meenschappelijke publikaties dra-
fen een blauwe foto met het PSK-
oncertpodium en mét de logo's
van beide verenigingen. Zo nu
reeds de (voortaan ééntalige) jaar-
brosjure en zo ook in de toekomst
het maandelijkse tijdschrift "Conti
nuum", een maandblad dat alle
koncerten van de maand voorstelt
en op bepaalde belangrijker ge
beurtenissen inhoudelijk dieper in
gaat. Het wordt bij elk koncert ver
kocht maar kan ook als abonne
ment aangeschaft worden.
Wat het NOB betreft, was het kon-
certjaar 1989-1990 een overgangs
seizoen maar toch ook een solide
basis om de toekomst op te bouwen.
Het seizoen 1990-1991 en de verde
re toekomst zullen gekenmerkt
worden door: een duidelijk muzi
kaal profiel wat zich zal weerspiege
len in programma's, solisten en
gastdirigenten; een vernieuwde
programmastruktuur die het moge
lijk maakte met een zelfde aantal
repetities een beduidend groter
aantal koncerten te geven (er is nu
al een stijging van de koncerten met
25%); buitenlandse aanbiedingen
voor koncerten in een zestal landen;
plannen voor 5 CD's; de introduk-
tie van middagkoncerten door ka-
mermuziekensembles van het
NOB; een aktie voor Roemenië, ge
groeid uit de orkestmusici.
De grote opties van de Filharmoni
sche Vereniging zijn: enquête en
dialoog met het publiek intensifië-
ren; het rekruteringsveld verruimen
door een nieuw publiek proberen te
bereiken; het repertoire verbreden
(Mozart en de kamermuziek, ba
rokmuziek, meer en meer heden
daagse muziek); konkrete realisa
ties voor kinderen, het publiek van
morgen.
Hoe al deze opties gerealiseerd zul
len worden, kan men reeds enigs
zins afleiden uit het konkrete kon-
certaanbod voor volgend seizoen.
In een tiental series worden tussen
7 september en 25 juni niet minder
dan 102 koncerten gerealiseerd;
een programmatie waarin zich on
vermijdelijk wijzigingen zullen op
dringen, het raadplegen van de
maandagenda is dus aangewezen.
We geven u een heel bondig over
zicht van de diverse series en moge
lijkheden. De "Simfonische cyclus
van het N.O.B." biedt 8 koncerten
op donderdag; vijf ervan worden ge
leid door Zollman, de andere door
Michael Schönwandt, Alexander
Dmitriev en Gabriel Chmura. Be
kende solisten in deze reeks: bas
José Van Dam, fluitist James Gal-
way.
De "Grote Simfonische koncerten"
kent ook nu 2 series (vrijdag en zon
dag) en presenteert naast het
N.O.B. andere Belgische ensembles
als: Kon. Filh. Orkest van Vlaande
ren, B.R.T.-Filharmonisch Orkest,
Orchestre Symphonique de la
R.T.B.F. en het Orchestre Philhar-
monique de Liège et de la Commu-
nauté Fran^aise. Bekende solisten
zijn hier o.m. violiste Miriam Fried,
violist Don-Suk Kang, sopraan Gre
ta De Reyghere, violiste Yuzuko
Horigome, pianist Nelson Freire,
pianist Robert Groslot, violiste Syl
via Marcovici.
Het aantal kamermuziekkoncerten
werd verhoogd omwille van een
steeds groeiend, belangstellend en
entoesiast publiek. Een schitteren
de reeks met: Ens. Instr. de France,
Duo Amadeus, Musica Antiqua
Köln en R. Goebel, Kwartet van
Moskou, La Petite Bande, Wiener
Kammerphilharmonie, Guarneri-
kwartet, Takacs-kwartet en
W. Boeykens, Bartok-kwartet en
het Kamerorkest Franz Liszt van
Boedapest met J.-Cl. Vanden Eyn-
den.
Ook de cyclus "Grote Recitals"
oogt weer veelbelovend met: Bar
bara Hendrickx sopraan, pianist
Vladimir Ashkenazy, violist Gidon
Kremer met pianiste Martha Arge-
rich, cellist Heinrich Schiff met pia
nist Gérard Wyss, bariton Ruggiero
Raimondi, Dame Kiri Te Kanawa!
Vijf koncerten stofferen de cyclus
56-91 "De tijd van Mozart" met uit
voerders als: het Orchestre de
Chambre de Wallonië, het N.O.B.
(tweemaal), Les Violons du Roy,
The Brussels Virtuosi met o.m. flui
tist Mare Grauwels.
In de cyclus "De Akademies" op
maandag staan zes koncerten ge
programmeerd: bas W. Van Me-
chelen met pianist Marc Deckers
met het tema "Het Duits roman
tisch Lied"; Ricercar Consort met
G. De Reyghere, J. Bowman,
G. De Mey en M. van Egmond in
onuitgegeven werken van Henri Du
Mont; het Arriaga-kwartet; Robert
Groslot en Daniel Blumenthal; het
Vega-kwintet; het Trio Amati.
Zeven koncerten in de cyclus "Reci
tals Laureaten Koningin Elisa
beth": David Lively, Philippe
Hirschhorn, Rolf Plagge, Evelyne
Brancart, Pierre Alain Volondat,
Miriam Fried, Ulrike-Anima Ma-
the.
Buiten abonnement worden vooral
koncerten georganiseerd i.s.m. an
dere organisatoren. Prestigieuze
ensembles: Concertgebouworkest
Amsterdam, Cleveland Orch., San
Francisco Symphony Orch., Or
chestre de Paris, De Jonge Filhar
monie, Göteborg Symphony Orch.,
Orkest van de Finse Radio, Nat.
S.O. of Washington, Orkest van de
18de Eeuw, Nieuw Belgisch K.O.,
Orch. Philh. de Liège et de Ia
Comm. Fran^aise, N.Ö.B., Wiener
Symphoniker, Academy of St. Mar-
tin-in-the-Fields.
Om de 14 dagen zijn er op dinsdag
middag (13-13.45 uur) de kamer
muziekkoncerten door kamermu-
ziekensembles van het N.O.B. in de
Raadzaal van het PSK.
Wie een gedetailleerde brosjure wil
met alle nodige informatie over
koncerten, abonnementen of losse
tickets, kan terecht bij het Paleis
voor Schone Kunsten, Ravenstein
23,1000 Brussel (tel. 02/512.50.45).
Op 7 november 1985 beleefde
Vlaanderen de geboorte van een
nieuw muziekensemble. In de Sin
gel speelde het Nieuw Belgisch Ka
merorkest o.l.v. zijn stichter en vast
dirigent Jan Caeyers de ouverture
tot 'La Clemenza di Tito, KV 621"
en het "Concerto voor viool en or
kest nr. 5 in A, KV 219" van Mozart
en de 1ste simfonie van van Beetho
ven. Publiek en pers waren entoe
siast.
Op 7 november 1990 speelt het
Nieuw Belgisch Kamerorkest o.l.v.
lan Caeyers in het PSK te Brussel
dezelfde ouverture, het 22ste pia-
loconcerto en het 4de vioolconcer-
:o van Mozart, maar ook de
d2ste simfonie van Haydn en het
'Concerto voor piano, viool en
itrijkorkest" van Mendelssohn. Met
dit koncert vier het dus zijn eerste
ustrum, zijn vijfjarig bestaan.
Een periode van vijf jaar, waarin
lan Caeyers zijn N.B.K.O. door
noeilijke materiële en financiële
lagen loodste maar waarin hij ook
het kwalitatief hoogstaande peil
van musiceren wist te konsolideren
en te verstevigen, waarin hij zijn
orkest een stevige plaats bezorgde
in ons vaderlandse koncertleven.
Caeyers bewees dat een gedegen
muzikologische kennis, gepaard
aan de praktische kennis van het
zelf musiceren en een jeugdig en-
toesiasme en groot geloof in eigen
jcunnen nog tot de kreatie van iets
moois kunnen leiden. Liep organis
atorisch en materieel misschien niet
altijd alles gesmeerd, op het kon-
certpodium was hiervan niets te
merken. Ieder koncert werd telkens
weer een uitdaging, van sleur of ver
zadiging was mets te merken.
Vermits het N.B.K.O. niet over een
eigen koncertzaal beschikt, is het
afhankelijk van wat de organisato
ren te bieden hebben. De Antwerp
se Singel, Leuven en het Festival
van Vlaanderen zijn zowat vaste
Eartners geworden. Voor de rest is
et enserpble aangewezen op losse
organisatoren in binnen- en buiten
land. Zo staan er voor volgend sei
zoen nu al koncerttoernees of -op
tredens gepland in Duitsland,
Frankrijk, Nederland en Italië.
Jan Caeyers neemt zelf nog steeds
het grootste deel van de koncerten
als dirigent voor zijn rekening. Toch
wordt de optie verdergezet om het
orkest ook onder andere dirigenten
te laten musiceren - dit kan alleen
maar verrijkend werken. Zo zijn
reeds uitgenodigd voor dit seizoen:
Jane Glover, Dirk Vermeulen, Al
fred Walter, Robert Groslot en Mi
chael Stem.
Op het repertoire van het komende
seizoen prijken nogal wat komposi
ties van Mozart; natuurlijk niet ver
wonderlijk voor wie weet dat 1991
hét Mozartjaar wordt; iedereen
viert immers de verjaardag van zijn
overlijden 200jaar geleden. En ver
der natuurlijk net gewone repertoi
re met werk van Haydn, Rossini,
van Beethoven, Prokofiev, Men
delssohn, maar toch ook F. Celis.
F. Devreese (met de kreatie van
een opdrachtwerk), K.A. Hoffmei-
ster, Lutoslavski, A. Part en
W. Henderickx (eveneens een krea
tie van een opdrachtwerk).
Als solisten treden o.m. aan: pianis
te Karin Lechner, pianist Luc De-
vos, violist Andrew Hardy, trompet
tist Manu Mellaerts, cellist Lluis
Claret, trompettist Hakan Harden-
berger, violist Philippe Karl Wider,
fluitist Marc Grauwels, fagottist
Francis Pollet, pianiste Eliane Ro-
drigues, violiste Theodora Geraets,
pianist Jan Vermeulen, klarinettis
ten An en Walter Boeykens, violist
Boris Belkin en Joshua Bell.
Vermelden we tenslotte nog dat er
plannen bestaan voor diverse CD-
opnames en voor TV-projekten.
Indien u houdt van fris maar dege
lijk en intelligent uitgevoerde mu
ziek, woon dan eens een koncert bij
van het N.B.K.O. Raadpleeg hier
voor best de muziekagenda's in de
kranten.
Michael Schönwandt dirigeert KF.O.v. Vin de Singel
