Blijft de
grootste
Dender de
riool van Vlaanderen?
Data om te onthouden
De Voorpost - 31.8.1990 - 31
zicht op de glooiingen in het land
schap is heerlijk. De rivier wordt
ook bochtenrijker, de snelheid van
het schip bedraagt dan ook niet
meer dan 10 a 12 km/u. Hier is
stuurmanskunst vereist. De fietsers
op het fietspad snellen het schip
voorbij.
De oevers kalven af, Marcel Flips
wijst ons op de rode korrels en de
klemmen aie langs de oevers geïn
stalleerd zijn om de muskusratten te
vangen. We passeren Zandbergen
met het enig nog handbediend
bruggetje op het Dendertrajekt dat
niet gekombineerd is met een sluis.
We slaan een babbel met Marcel
Flips, komen aan de weet dat vader
Flips ooit de 'barrage' in Dender-
monde bediende, Marcel zelf een
tijdlang sluismeester was in Den
derbelle, die post moest verlaten
omdat zijn zoontje, ingevolge de
stank van de Dender, konstant ziek
was en sindsdien als sluismeester in
Geraardsbergen werkzaam is.
Marcel staat bijzonder sceptisch te
genover het zuiver maken van de
Dender: Ze kunnen 'hem' nog zui
veren voor 60%, maar de overige
40%? Neen, dat zie ik niet zitten.
Neem nu het zuiveringsstationnetje
van Ath, dat is toch veel te klein, dat
is niet geschikt om al het afvalwater
op te nemen en te zuiveren. Neen,
man. M.i. is er niet veel meer aan te
doen...
Na de sluis van Idegem -verval
2m0 - ontmoeten we op onze vaar
weg een veer, een kabelveer, vooral
gebruikt door de landbouwers om
hun vee naar de weiden te brengen.
De laatste metingen van Bruno
Wens bevestigen de vorige: er zit,
hoewel in minieme hoeveelheid,
zuurstof in de Dender, naast een
weinig nitraten en veel fosfaten.
We passeren 'De Gavers' een re-
kreatieoord in Geraardsbergen.
Net voor we de stad binnenvaren
zien we op de linkeroever het zuive
ringsstation van Geraardsbergen.
Het werd in de vijftiger jaren gekon-
stateerd, maar werkt al lang niet
meer. Nu blijkt de Vlaamse Maat
schappij voor Waterzuivering het
onder handen te hebben genomen
en in de loop van oktober zal het
weer funktioneren. Voor we van
boord gaan merken we dat zelfs een
klein jachthaventje werd aangelegd.
De Dender beschikt dus over toeri
stische troeven. Ook daaraan moet
worden gewerkt...
In het kader van hun werking nemen de vzw 'Aalst 2000' en 'Dender
- SOS - Dendre' in de nabije toekomst een aantal initiatieven die
kaderen in hun informatie- en sensibiliseringspolitiek.
Zo komt op donderdag 4 oktober, te 19.30 u. in het Cultureel Cen
trum De Werf te Aalst, minister Theo Kelchtermans, op uitnodiging
van 'Dender - SOS - Dendre' op bezoek. De Vlaamse minister van
Leefmilieu, Natuurbehoud en Landinrichting zal de 'Beleidsplannen
voor de zuivering van de Dender' toelichten.
Op zaterdag 6 oktober wordt van 10 tot 17 u. een studiebezoek ge
bracht aan het Waalse gedeelte van het Denderbekken. De organisa
tie berust in handen van het 'Comité Regional pour la Sauvegarde de
l'Environnement Naturel', in samenwerking met 'Dender - SOS -
Dendre'.
Op donderdag 11 oktober - te 20 u. in het Cultureel Centrum 'De
Werf - komt minister Norbert De Batselier op bezoek. De vice-voor-
zitter van de Vlaamse Executieve en gemeenschapsminister voor
Ekonomie, Middenstand en Energie zal zijn standpunten omtrent de
relatie tussen 'Ekonomie en Ekologie' uiteenzetten. Organisator is de
Studie- en Aktiegroep Aalst 2000.
Van maandag 1 tot en met vrijdag 12 oktober tenslotte, worden op
initiatief van Aalst 2000 en in samenwerking met de Wielewaalafde
ling 's Heerenbosch, korte milieuboottochten voor de schoolgaande
jeugd op de Schelde en de Dender georganiseerd.
Inlichtingen zijn te verkrijgen en inschrijvingen kunnen gebeuren via
het telefoonnummer 053/78.38.14.
Wie wil lid worden of wil meewerken aan 'Dender - SOS - Dendre'
kan ook op dit telefoonnummer terecht, ook op volgend adres: Korte
Nieuwstraat 12, 9300 Aalst.
(pvr)
De Dender. Een vuile stinkende lange poel (foto Guy)
zuivering en betreurt het dat in de
Vlaamse Maatschappij voor Water
zuivering het onderzoek niet (ge
noeg) aan bod komt en niet in vol
doende mate onderzocht wordt hoe
de natuur zelf ons kan helpen bij de
waterzuivering.
We naderen het waterzuiverings
station van Ninove. Tijd om van
boord te gaan en van Mare De
Clercq aan de weet te komen hoe
zijn station werkt.
In theorie en in de praktijk. Het
station van Ninove beschikt over
een kapaciteit van 25.000 inwoners
equivalenten, bij droog weer wordt
nog 200 m3 water per uur verpompt.
De installatie kan driemaal een
'droog weeraanvoer' van water aan.
Bij een te grote aanvoer komt het
overtollige water in de grachten te
recht.
De bouw van het waterzuiverings
station van Ninove kostte 150 mil
joen frank (5.800 F per inwoner),
die van Dendermonde, waar de ca
paciteit 90.000 inwonersequivalen
ten bedraagt, 300 miljoen frank
(3.300 F per inwoner).
Op de andere oever ligt Fabelta Ni
nove, een bedrijf dat chemisch ver
ontreinigd water produceert, wel
over een eigen zuiveringsinstallatie
beschikt, maar wel de opgelegde
normen durft overschrijden. Een
optimalisering van de waterzuive
ring dringt zich dus op.
We bereiken de sluis van Pollare,
een handbediende sluis. Tussen de
schotbalken van de stuw zijn gaten
ontstaan, zodat het waterpeil tussen
deze sluis en de volgende in Idegem,
moeilijk hoog kan worden gehou
den.
Fenomeen dat voor moeilijkheden
voor de scheepvaart zorgt.
Bruno Wens heeft in het waterstaai
genomen te Ninove 2,8 milligram
zuurstof aangetroffen. De hoeveel
heid zuurstof stijgt, maar ligt nog
onvoldoende hoog om bvb. enig vis
ieven te laten gedijen. Uit het staal
genomen van net lozingswater van
het zuiveringsstation blijkt een
hoog nitraatgehalte. Een derde-
trapszuivering (die nu niet gebeurt)
dringt zich dus op.
Landschappelgk en rekreatief
belang
Tussen Pollare en Geraardsbergen
varen we in het landschappelijk en
toeristisch meest aantrekkelijke
Dendergebied, de Dender stroomt
er in een ingesloten vallei. Het uit-
r
elMeer dan ooit is de situatie van onze Dender en dan vooral het achterblij-
n aaiyen van doelmatige zuivering aan de orde. Verleden maandag organiseer-
'ie "'de de studie- en aktiegroep Aalst 2000 onder het motto "Dender S.O.S.
,m,.?Dendre" een boottocht van Dendermonde naar Geraardsbergen waarbij
S ldie vervuiling en de broodnoodzakelgke zuivering schering en inslag
steeIwaren. Baita Dolores haalde er maandagavond zelfs het BRT-nieuws mee.
velEn verleden dinsdag, the day after, organiseerden SP en PS een boottrip
*®nlvan Geraardsbergen naar Ath want de vervuiling en de zuivering zijn
^"duidelijk grensoverschrijdende materies die niet afzonderlijk aan te pak-
rt ê<ken zyn. Het ligt daarenboven in de aard der dingen dat moet begonnen
worden met zuiveringsaktiviteiten aan de bron en niet aan de monding.
IsduJook deze tocht haalde de beeldbuis,
i Bra
De Dender. Amylum doemt op in Aalst (foto Guy)
Dender. Naar Geraardsbergen toe zijn de sluizen biezonder smal (foto
Vuy)
Na deze beide tochten "te water"
komen er nu nog twee gespreksa-
vonden in kultureel centrum De
Werf, Molenstraat 51 te Aalst. Op
donderdag 4 oktober komt Theo
Kelchtermans er als gemeenschaps
minister van leefmilieu en natuur
behoud aan bod. Hij zal de
"Beleidsplannen" voor de zuivering
van de Dender toelichten tijdens
een organisatie van de Interregio
nale Aktiegroep Dender - SOS -
Dendre. En op donderdag 11 okto
ber is vice-voorzitter van de Vlaam
se Executieve en gemeenschapsmi
nister o.m. van ekonomie en ener
gie Norbert De Batselier aan bod in
een organisatie van Aalst 2000. Hij
spreekt er over de verzoening van
"Ekologie en Energie". Maar vele
jaren terug hoorden we reeds minis
teriële verklaringen dat er tegen
1990 weer visjes in de Dender te
Aalst zouden zwemmen. Hopelijk
blijft het ook nu niet bij woorden.
Die zijn er inderdaad al meer dan
genoeg geweest.
Op de Zenne na die al het vuil van
Brussel meeneemt is de Dender de
vuilste rivier van Vlaanderen. Poli
tici die het probleem benaderen
met heel wat goodwill moeten hun
woorden omzetten in ter beschik
king stellen van kredieten om te
komen tot eer. mivere Dender.
Toeristische mogelijkheden
Tijdens de trip zagen we heel wat
toeristische mogelijkheden. Vanaf
Denderleeuw stroomopwaarts de
reeds aangelegde fietspaden die
wachten op een verbinding met
Aalst. Een jeugdherberg, het re-
kreatiedomein De Gavers" waar
een openluchtzwembad komt en
een nieuwe jachthaven te Geraards
bergen. Ook Mare Galle zou de vol
gende dag op deze toeristische troe
ven in potentie wijzen.
Zuiveren volgens plan
Plaatselijke initiatieven kunnen
goed zijn om te komen tot een zui
vere Dender op voorwaarde dat ze
kaderen in een realistisch plan. Zui
veren moet beginnen bij de bron.
En bronnen van de Westelijke en de
Oostelijke Dender liggen in Wallo
nië. Ook een aantal fel verontrei
nigende fabrieken bevinden zich al
daar. "Dender - SOS - Dendre" wil
daarom grensoverschrijdend wer
ken. Beginnen in Wallonië. De re
sultaten van de zuiveringsstations
van Ninove en Aalst zijn op zichzelf
niet reeds zo denderend maar wor
den bovendien gehypothekeerd
door het Denderwater van hoger
op. Wellicht kan stroomopwaarts
Denderleeuw reeds heel wat be
reikt worden met kleinschalige pro-
jekten met de medehulp van het
zelfreinigend vermogen van de
Dender. Dat was althans de mening
van Bruno Wens, wetenschappelijk
medewerker van de BBL, Bond Be
ter Leefmilieu. Het Denderslib
blijft uiteraard een probleem over
de hele lengte van 65 km van de
Dender. Nitraten en fosfaten van de
landbouw en het huishouden en
zware metalen van de industrie
moeten uit de Dender verwijderd
worden. Wat zich niet in water op
lost moet worden uitgebaggerd.
Maar niet alleen kost baggeren en
orm veel geld, maar blijft nog steeds
de vraag waar men met die grote
hoeveelheden heen moet. Uit zeven
onderzoeken die Wens tijdens de
tocht deed tussen Denderleeuw en
Geraardsbergen blijft duidelijk dat
dc toestand ten overstaan van vorig
jaar er alleszins niet op verbeterd is.
De Dender geeft slechtere resulta
ten als in 89 wat betreft het zuurst
gehalte, de geleidbaarheid en het
gehalte aan nitraten, fosfaten en
sulfaten. Stroomafwaarts Dender
leeuw is de Dender zuurstofloos.
Dus geen leven mogelijk maar bo
vendien ook niet de kans tot het
vormen van nitraten en dus geen
afbraakproces van organisch afval.
Van Dendermonde naar Dender
leeuw geen enkel spoor van zuur
stof in het water. In de buurt van
Ninove is er duidelijk beterschap.
Aktie-dossier van de SP-PS
Beide socialistische zusterpartijen,
de Socialistische Partij (SP) en de
Partie Socialiste (PS) vinden zich in
een gemeenschappelijke protokol.
,Het lag in de bedoeling zodat dit
protokol verleden dinsdag door de
beide partijvoorzitters zou worden
ondertekend. Frank Vandenbrouc-
ke was op de boot present doch Guy
Spitaels had reeds eerder gemeld
door ander verplichtingen niet leek
De Dender. Onderweg werden verschillende waterstaten genomen en de
resultaten daarvan waren alles behalve goed (foto Guy)
te kunnen varen. Maar uitgesteld
wordt geen afgesteld want de on
dertekening is nu gepland voor 18
september e.k.
Waren eveneens op de boot Euro
parlementslid Mare Galle, senator
Herman De Loor, CVP-schepen
van Geeraardsbergen Remi De
Troyer en burgemeester van Den
derleeuw Georges Coeck. Het dos
sier van de SP liegt er niet om. 375
pagina's waaraan vele maanden
werd gewerkt. SP-voorzitter Van-
denbroucke wees terloops op de
achterstand die België opliep ten
opzichte van Nederland en op de
hoge kosten die de zuivering impli
ceert. Mare Galle die zich aller
minst op een of ander fregat waan
de beklemtoonde vooral de poten
tiële toeristische troeven van de
Dendervallei als die maar voldoen
de gevaloriseerd kunnen worden.
Maanden terug hoorden we depu-
tee Vallaeys in diezelfde zin spre
ken. Het waterzuiveringsstation
Geraardsbergen werkt reeds lang
niet meer. Ninove wel maar Den
derleeuw en Aalst blijven zelfs met
de huidige infrastruktuur onder
maats. Dendermonde werkt goed
doch in funktie van de Dender heeft
dat geen respons. Bovendien vreest
de SP dat wanneer met de waterzui
vering gaat toevertrouwen aan de
partikuliere sektor, in casu de
milieuholding Aquafin, de vooruit
zichten nog somberder zouden kun
nen worden.
Krachtlijnen van SP-aktieplan
Ondertekenen op 18 september van
het samenwerkingsprotocol SP-PS;
optimaliseren en verder uitbouwen
van de waterzuiveringsstruktuur;
coördinatie van het gewestelijk en
gemeentelijk zuiveringsbeleid; sa
neren van lozingen in landelijke ge
bieden; saneren van industriële lo
zingen.
LH
De Dender. Het waterzuiveringsstation van Hofstade dat nog niet op volle
kapaciteit draait (foto Guy)
Pierre Van Rossem
MDe Dender. De heer De Brabander geeft enkele toelichtingen (foto Guy)
Verwijst o.a. naar de
jnoodzaak van degelijk funktione-
'rende septische putten.
(fotHet echte, vlakke land ligt nu achter
de rug. Het landschap verfraait.
.—Dolores Baita maakt van een adem-
f üpauze -gebruik om de recente
Similieuaktiviteiten van de vzw Aalst
12000 op een rijtje te zetten: geleide
jwandelingen langsheen de Dender,
milieuboottochten, wedstrijden
voor de scholen, korte milieuboot-
m tochtjes voor de scholen
(3.500 scholieren namen hieraan
deel), het organiseren van debata-
vonden, het opstellen van een ver
slagboek van de eerste milieuboot-
Itocht videofilm enz. Ze licht ook
de aktiviteiten van 'Dender - SOS -
Dendre' toe, een interregionale ak
tiegroep op 20 januari van dit jaar,
op initiatief van Aalst 2000, over de
taalgrens-heen opgericht. 'Dender-
SOS - Dendre', waarvan zowel indi
viduen als verenigingen van Den
dermonde tot Ath kunnen deel uit
maken, wil verder gaan dan enkel
informeren en sensibiliseren. De
groep wil een aktieplan voor de
Dender opstellen en druk uitoefe
nen op de beleidsverantwoordelij
ken, om van de zuivering van de
Dender opnieuw een prioriteit te
maken.
Hoopgevend is de mededeling dat
in het landschap dat we nu doorva
ren de blauwe reiger is terugge
keerd. -Bruno Wens laat bovendien
even optimistische klanken horen:
in de waterstalen genomen te Teral-
fene zijn de eerste spoortjes van
zuurstof teruggevonden.
De waterkwaliteit verbetert dus.
Karei De Brabander maakt van de
gelegenheid gebruik om een en an
der te vertellen over het zelfreini
gend vermogen van de rivier, de
eigenschap dus van levende wezens
in de rivier om een bepaalde hoe
veelheid vervuiling te verwerken.
Hij heeft het ook over de relatie
tussen de wetenschap en de water-
