A"en monumentendag begiftigd met
htige brochure in Erpe-Mere
Open monumentendag ook in Lede
Kermis Verenigde Straten
in Hofstade
De Voorpost - 31..8.1990 - 5
de tweede Open.Monumentendag (OMD) geen groot sukses zal worden standhouding (een schoolvoor-
is dit zeker niet te wijten aan de laksheid van het gemeentebestuur, beeld hiervan is uiteraard de wind-
ti aan de inzet van een paar verenigingen. In Erpe-Mere zijn er heel wat molen Van De Haeghen te Mere).
ianningen geleverd om van deze editie iets speciaals te maken. Het Het zou op een tastbare en aan-
dat vorig jaar door de plaatselijke heemkundige kring genomen schouwelijke wijze inzicht kunnen
kan dit jaar rekenen op een grotere medewerking waarbij het geven over de verantwoordelijkheid
leentebestuur alle steun verleend heeft en tevens zorgde voor de uitgave die rust op de schouders van natio-
een fraaie brochure die op 9 september a.s. aan alle deelnemers zal nale, regionale of lokale overheden,
verhandigd worden.
De ontdekking van dit erfgoed zal
de grote rol ervan duidelijk maken
bij het profileren van de eigen cultu
rele identiteit.
De sensibilisering door middel van
informatie - die krijgt men in Erpe-
stelling van de Open monumenten
dag, nl. de betrokkenheid van het bij
de bescherming van het bouwkun
dig erfgoed waarvan het normaal
niet toegankelijk en dus het onbe
kende het meest kwetsbare is. Een
Toen vorig jaar de heemkundige de fase ook te betrekken bij de be-
Ikringhet initiatief voorstelde, kreeg scherming van de monumenten. Als
men onmiddellijk de medewerking uitgangspunt stelt men voorp dat
van de gemeentelijke kulturele raad men het publiek dan ook moet toe-
en het gemeentebestuur. Er was laten tot plaatsen of gebouwen die Mere deze keer in ruime mate
slechts heel weinig voorbereiding in normale omstandigheden geslo- dient te leiden tot de tweede doel
maar toch kon men van een sukses ten zijn of zelfs niet toegankelijk,
gewagen. Dit jaar kregen de vorige Dit kunnen monumenten zijn, ei-
organisatoren de steun va"n de ge- gendom van openbare esturen en
schiedkundige en archeologische administraties, of gebouwen waar
kring van Mere en startte men vrij van het monumentaal karakter on-
jvroeg met de voorbereidingen. Dit voldoende bekend is omdat ze bij-
moet dan zeker esulteren in een voorbeeld alleen voor privédoelein- grote betrokkenheid van het pu
ruime deelname van de bevolking den worden gebruikt. Een groots bliek kan op haar beurt leiden tot
jdie hierdoor een kans krijgt om opgezette opendeurdag van zowel een gevoel van mede-verantwoor-
'«monumenten» te zien die anders publieke als van prive-gebouwen, delijfiieid. Met de Open Monu-
niet open staan voor het publiek. moet de aandacht van het publiek mentendag hoopt men de start te
vestigen op de waarde van het erf- geven aan initiatieven van het pu-
Histonscne groei gOC(j en problemen van zijn in- bliek, overheid en verenigingen om
Vijftien geleden werd 1975 door de
Raad van Europa uitgeroepen tot
het jaar van het Europees bouw
kundig erfgoed, wat de naam mee
kreeg van «Monumentenjaar». Ook
toen werden in Erpe-Mere diverse
linitiatieven genomen om ons bouw
kundig erfgoed beter te leren ken-
inen, maar dan op plaatselijk vlak.
;De Koning Boudewijnstichting, in
samenwerking met verschillende fi
nanciële instellingen, willen dit jaar
opnieuw onze monumenten beter
leren kennen via de Open Monu
mentendag. Het waarom hiervan
vindt zijn oorsprong in een resolutie
van de tweede Europese konferen-
tie van de ministers verantwoorde
lijk voor het bouwkundig erfgoed.
Deze vond plaats op 4 oktober 1985
in Granada. De toen genomen reso
lutie spoort aan tot sensibilisering
van de bevolking, en doet een be
roep op de eigenaars van monu
menten en landschappen om hun
leigendom open te stellen voor het
publiek. Daarenboven doet ze ook
leen beroep op de bevolking om deel
te nemen aan de bescherming en
het valoriseren van het plaatselijk
(kultureel erfgoed. Laarbij wenste
jmen ook, in het belang van de mo-
jnumenten zelf, een gemeenschap-
•pelijke aktie te ontwikkelen van ae
openbare besturen, hun partners
uit de privésektor en de plaatselijke
verenigingen.
Ter uitvoering van deze resolutie
heeft het direktiekomitee voor het
kultureel erfgoed de mogelijkheid
vooropgesteld om een «Europese
Open Monumentendag» te orga
niseren. Het gebeurt allemaal op
een vrijwillige basis en volgens de
mogelijkheden van het land of de
gemeente. Het doel van de Monu
mentendag is alleszins tweeledig:
het publiek sensibiliseren door het
te informeren en het in een volgen-
Erpe-Mere. De watermolen van Gotegem, nog steeds maalvaardig en in volle
uitbating (jv)
De tweede nationale open monumentendag heeft nu ook Lede bereikt. Bij
de voorbereiding van deze dag bleek dat Lede ook heel wat te bieden heeft
aan monumenten, gebouwen, landschappen en industrieel erfgoed. Bo
vendien kennen vele Ledenaars alleen maar deze gebouwen van de buiten
kant. Dit jaar, aldus schepen Frans De Croock, viel de keuze op de
dekanale kerk en de tuin van een van de herenhuizen in de Kasteeldreèf.
Van beide worden facetten getoond die niet elke dag te bezichtigen zyn. De
plaatselijke aktiviteiten werden voorbereid door de pas opgerichte werk
groep 'Toerisme". Deze werkgroep fungeert binnen de socio-kulturele
raad en wordt voorgezeten door A. Derder. De wekenlange entoesiaste
inzet van alle leden van deze groep laat vermoeden dat deze open monu
mentendag ook in Lede sukses zal kennen.
|De bouw van de toren van de laat
gotische Sint-Martinuskerk verliep
]in drie fasen. Het onderste gedeelte
tot ongeveer vier steenlagen onder
het kleine venster, dateert van het
einde van de veertiende eeuw. Het
middelste deel kwam er na de brand
van 1581. De kerk werd door de
geuzen in brand gestoken. Het bo
venste deel van de tore dateert van
1872-1873, toen de tor :n werd op
getrokken en werd bex/oond met
een balustrade en spits. In de toren
bevindt zich naast de Onze Lieve
Vrouwklok uit 1962, de Sint-Jozefs-
klok uit 1962 en de Sint-Maarten-
klok uit het zelfde jaar. Deze klok
ken wegen respectievelijk 1.575,
955 en 570 kilogram. Verder vindt
men er ook een beiaard van 24 klok
jes. Deze werd in 1953 aangekocht
dank zij een naamloze gift van
50.000 fr. De kerkschat van de deka
nale kerk is niet gering. Het meest
waardevolle stuk is een kleine zilve
ren laat-gotische monstrans van
omstreeks 1500. Verder is er een
grote, zilveren barok monstrans uit
1642, een vergulde ciborie uit 1612,
een zilveren vergulde kelk uit 1982,
een mooie 18e eeuwse ceremonie
staf de "Nood Gods" voorstellend,
een groot zilveren processiekruis
uit 1714, een zilveren altaarschel uit
1750 en een wierookvat. Men vindt
er ook een enig mooi zilveren gods
lamp uit 1769. Het zilveren missaal-
beslag dateert uit het midden van de
18e eeuw. Verder zijn er nog vier
zilveren relikwiedragertjes (1660-
1670) met ruw gesneden en beschil
derde houten afbeeldingen van de
"Nood Gods". Ze werden gesneden
uit de rugzijde van het genadebeeld.
Er is ook een koperen offerschaal
en een zilveren vergulde kroon.
Tenslotte vestigen we de aandacht
op het rijke borduurwerk, antepen-
dia overvloeidg versierd met gou-
dranken, een paar mooie koorkap
pen en kazuivels. Op 9 september
tijdens de open monumentendag
zal de heer De Fruvtier de bezoe
kers rondleiden in de kerk.
De tuin van de familie Ruyssinck-
Buys
Met de aanleg van deze tuin werd
begonnen op net einde van de vori
ge eeuw. Nog enkele bomen date
ren uit die periode. Enkele tuinsier-
stukken laten vermoeden dat ze af
komstig zijn uit het markizaat (aan
de andere zijde van de Kasteel-
dreef). Hier woonde eertijds Jean
Moens, die zijn woning had aan de
Kasteeldreef 44. Zijn huis dat da
teerde uit 1866, werd omgebouwd
tot een waar museum. Daarin was
een enorme verzameling schilder
ijen, meubels, koffers, houten en
bronzen beelden, voorwerpen uit
de Romeinse en Frankische perio-*
de en vondsten uit archeologische
opgravingen te zien. Hij schreef
daarover enkele verhandelingen,
onder meer onder de titel "Prome
nade Archéologique". Hij was de
stichter van het stedelijk museum
van Aalst. Na zijn door in 1922 werd
zijn verzameling verkocht, maar de
woning en de tuin bleven onge
schonden. Het wandelpad door
heen Lede werd naar deze geboren
en getogen Ledenaar genoemd om
wille van ziin grote belangstelling
voor het verleden van de gemeente.
De grote vijver in de tuin vormt een
schakel in de ketting van vijvers
(een oude zijarm van fde molen
beek?) die een trace irekt van de
vijver van Ronkenburg tot aan de
Molenbeek.
Om 14.00, 15.00, 16.00, 17.00 en
18.00 uur leidt de heer A. Matthijs
de bezoekers in deze tuin rond. Tij
dens de rondgang wordt de aan
dacht gevestigd op een 14tal boom
soorten.
Programma
Tussen 13.00 en 17.30 uur kan men
een bezoek brengen aan de toren
van de dekanale kerk. Om 15.00 en
16.30 uur worden de kerkschatten
getoond in de dekanale kerk.
Om 14.00, 15.00, 16.00, 17.00 en
18.00 uur is er een rondleiding in de
tuin van de familie Ruyssinck-Buys
(ingang langs de Kasteeldreef). Van
14.00 tot 18.00 uur bezoek aan het
tuinhuis waar een tentoonstelling
"Lede vroeger en nu" is onderge
bracht. (da)
samen met de eigenaars de instand
houdingvan het erfgoed aan te pak
ken met alle middelen die daartoe
kunnen dienen. In Erpe-Mere heeft
men op dat vlak ook nu aan de
doelstellingen beantwoord.
Het is vooral ook de bedoeling om
de inwoners hun eigen monumen
ten te leren kennen, want, velen
weten zelfs niet hoe waardevol som
mige kleinoden uit hun naaste om
geving soms zijn. Het bijgevolg een
enige gelegenheid voor de bevol
king - dus ook voor die van Erpe-
Mere - om het eigen bouwkundig
erfgoed van naderbij te bekijken
want niet altijd wordt de mogelijk
heid geboden om bij een bezoek
terzelfdertijd historische informa
tie te verkrijgen. Dit is meteen ook
een gelegenheid om te begrijpen
waarom sommige mensen de zorg
voor een monument op zich nemen
of ijveren voor het behoud ervan.
Deelnemen aan de Open Monu
mentendag behelst dus meer dan
louter maar een kort bezoek aan
gebouwen waarvan men wel het be-
staanj kent maar waarmee deze
kennis spijtig genoeg ophoudt. Een
rondleiding met deskundige uitleg
zorgt voor de kennis van het eigen
heem of van de naaste omgeving.
Dit zal ook in Erpe-mere op ver
schillende plaatsen gebeuren met
de vooropgestelde gedachte dat on
ze eigen monumenten slechts be
lang hebben als ze gekend, erkend
en desgevallend gebruikt worden.
Sommige zijn wettelijk beschermd
en men hecht er om diverse redenen
een bijzondere waarde en betekenis
aan. Het gaat hier echt om nog veel
meer: de initiatiefnemers willen dat
ook anderen begrip zouden opbren
gen voor hun liefde en enthousias
me voor de monumenten en dat
deze eventueel bijgetreden worden
door een soort van «bondgenoten»
die de boeiende getuigenissen van
een rijk verleden voor de toekomst
willen bewaren, het is de bedoeling
er tevens een feestelijke tocht van te
maken en de eigen gemeente te be
kijken op een speciale dag waar de
monumenten centraal staan.
Het is de wens dat de bekommernis
voor de eigen monumenten geen
bekommernis mag zijn voor enke
len maar ze moet veralgemeend en
uitgebreid worden tot een grote
schare sympatisanten. De inzet
voor wat men noemt de «kleine mo
numenten» is evenzeer lovenswaar
dig als de inspanningen voor de gro
te en daarom moet ook het voortbe
staan van het kleine bouwkundig
erfgoed voor de toekomst gewaar
borgd worden.
Erpe-Mere wil in dit alles niet ten
achter staan en heeft dank zij de
oprichting van een plaatselijk komi-
tee dit jaar echt iets groots verwe
zenlijkt. Daarom rekent men nu
ook op de ruime belangstelling van
de inwoners en moet zondag 9 sep
tember een datum worden waarop
nader kennismaking met het eigen
patrimonium een streefdoel met
zijn want het is meermaals gebleken
hoe weinig de eigen bevolking af
weet van haar eigen kunstbezit, in
dustrieel en ander erfgoed. Vooral
als het gaat om historische gebou
wen waar men bijna dagelijks met
de heus oploopt moet men zijn on
wetendheid bekennen. Met de
Open Monumentendag wordt de
kans geboden .om veel meer te ver
nemen over datgene waaraan men
zo dikwijls achteloos aan voorbij
Erpe-Mere. De Dikke Kapel van Mere, een typisch voorbeeld van een monu
ment in restauratie (jv)
voor de «gezellige sfeer en de
milieuvriendelijkheid».
In de brochure vindt men ook de
reisroute en men zal verzamelen
aan het Ontmoetingscentrum van
het oud-gemeentehuis van Mere
om 14 uur; vandaat gaat het naar de
Dikke Kapel, een monument in re
stauratie. Het volgende doel is de
watermolen te Gotegem en via de
Landries en Hazelbeek keert men
terug naar Mere waar men op de
Wilgendries een derde keer halt
houdt om de archeologische opgra
vingen van Gea te bekijken. Het
eindpunt is Steenberg waar men
kennis maakt met de nog resterende
fauna en flora.
De inhoudt van de door het ge
meentebestuur uitgegeven brochu
re behelst in de eerste plaats een
artikel over de Dikke Kapel met
historische gegevens en informatie
over de huidige restauratie; een bij
drage over de watermolen van Go
tegem, een van de weinige nog in
goede staat en in werking. De Gea
Mere stelt zich voor en schetst haar
werking met de eventuele toekom
stplannen. Een groot gedeelte van
de brochure is gewijd aan een histo
rische schets over Steenberg naar
het artikel verschenen in de «Mede
delingen van de Heemkundige
kring Erpe-Mere».
Bedevaartvaantje
Ter gelegenheid van de tweede
Open Monumentendag heeft be
stuurslid van de heemkundige
kring, J. De Punt, een bedevaart
vaantje ontworpen met betrekking
tot de Dikke Kapel. De tekening
kan als volgt omschreven worden:
langs de basis O.L. Vrouw van de
Ommegang, met centraal de kapel
en een processie in de buurt. Het
vaantje draagt de tekst: 1640 - O.L.
Vrouw van de Rozenkransomme
gang -1990».
Ook dit vaantje zal op 9 september
aan de deelnemers voorgesteld
worden.
Uit dit alles blijkt dat de Open Mo
numentendag van Erpe-Mere heel
wat verscheidenheid biedt. Be
schikt men in de fusiegemeente niet
over werkelijk «monumentale mo
numenten» dan toch heeft men iets
te bieden wat de moeite loont om te
boeken. Het zijn geen grote ade
lbrieven maar kleinoden die waard
zijn te behouden voor het nage
slacht en daarom komt men tot het
besluit dat «meedoen aan de monu
mentendag te Erpe-Mere, terzelf
dertijd ook ijveren is voor het be
houd van ons schaarse bouwkundig
erfgoed».
JV
Brochure
Het gemeentebestuur van Erpe-
Mere, onder impuls van de schepe
nen H. De Waele en Et. Bliki, wil
van de tweede Open Monumenten
dag een overgeteliike uitstap maken
doorheen een gedeelte van het fu
siedorp. kwamen vorig jaar een
drietal kleine deelgemeenten in
aanmerking dan viel de keuze voor
9 september op de grootste entiteit
Mere, het plaatselijk komitee sa
mengesteld uit het gemeentebe
stuur, de gemeentelijke kulturele
raad, de heemkundige kring en de
GEA, beperkt zich niet tot een
tocht langs de bezienswaardighe
den maar heeft ook gezorgd voor
een bijgaande brochure, op prachti
ge wijze samengesteld en uitgege
ven door het gemeentebestuur. Het
is een zeer geslaagd dokument, geïl
lustreerd, overzichtelijk en bevatte
lijk voor elke lezer. Deze brochure
zal trouwens aan de deelnemers van
de Open Monumentendag te mere
aangeboden worden.
In de inleiding stelt H. De Waele,
schepen van kuituur, duidelijk dat
men van de Nationale Monumen
tendag «iets wil maken dat het ge
stelde doel best dient en daarom
heeft men drie getuigen van een ver
verleden uitgekozen».
Net zoals vorig jaar geeft men de
voorkeur om de tocht langs de mo
numenten per fiets te maken, dit
Aalst. Enkele medewerkers van de kermis van de Verenigde Straten in Hofsta
de (a)
Voor de 45e keer werd in Hofstade
de kermis van de "Verenigde Stra
ten" georganizeerd. Het werd een
zonovergoten weekend dat werd in
gezet met een kaartwedstrijd belof
ten waarvoor flink wat kaartliefheb-
bers kwamen opdagen. Zaterdag
vermaakten Lou Marvel en Clown
Pipo de kinderen en hun ouders en
's avonds werd er gedanst dat het
een lieve lust was om zien. Zondag
voormiddag stond er een bakschie-
ting op het programma en in de
namiddag zorgde de plaatselijke
fanfare voor de nodige stemming.
Het feest werd besloten met het
traditioneel volksbal. (da)
Aalst. Een sfeerbeeld van de kermis van de Verenigde Straten in Hofstade (a)
